“Obaanyɛ Otsu Gbɛgbamɔ Nitsumɔ Lɛ!”
1. Te nyɛmi yoo ko na egbɛgbamɔ nitsumɔ lɛ eha tɛŋŋ?
1 Nyɛmi yoo ko ni atsɛɔ lɛ Kathe B. Palm lɛ kɛɛ akɛ: “Nitsumɔ ko bɛ ni haa mitsui nyɔɔ mimli jogbaŋŋ loo ehaa mináa mumɔŋ jɔɔmɔi pii fe enɛ.” Ekɛ afii nyɔŋmai abɔ sɔmɔ akɛ gbɛgbalɔ ni kɛ ehe shã afɔle eha mɛi krokomɛi, ni eye odase kɛkpa Chile maŋ ni yɔɔ South America lɛŋ fɛɛ. Ekolɛ mɔ ko ni ena bɔ ni mɛi ni kɛ amɛhe ewo be fɛɛ sɔɔmɔ nitsumɔ lɛ mli lɛ yɔɔ miishɛɛ ha lɛ ekɛɛ bo pɛŋ akɛ: “Obaanyɛ otsu gbɛgbamɔ nitsumɔ lɛ!”
2. Tsɔɔmɔ nɔ hewɔ ni kɛ́ mɔ ko kɛ ehe wo mumɔŋ nibii amli lɛ, etsui nyɔɔ emli jogbaŋŋ lɛ.
2 Shihilɛ Gbɛ ni Haa Mɔ Tsui Nyɔɔ Emli: Yesu ni ji wɔ-Nɔkwɛmɔnɔ lɛ ná miishɛɛ diɛŋtsɛ yɛ e-Tsɛ lɛ suɔmɔnaa nii ni efee lɛ hewɔ. (Yoh. 4:34) No hewɔ lɛ, beni Yesu kɛɛ esɛɛnyiɛlɔi lɛ akɛ, kɛ́ amɛkɛ amɛhe wo Yehowa jamɔ nifeemɔi amli lɛ amɛtsui baanyɔ amɛmli lɛ, no mli lɛ anɔkwa sane diɛŋtsɛ ewieɔ lɛ. Kɛ́ wɔkɛ wɔwala tsu nibii ni Yehowa sumɔɔ lɛ, wɔtsui nyɔɔ wɔmli. Kɛfata he lɛ, kɛ́ wɔkɛ wɔbe babaoo, wɔnyɛmɔ, kɛ nibii ni wɔyɔɔ lɛ tsu nii kɛye wɔbua mɛi krokomɛi lɛ, ehaa wɔnáa miishɛɛ babaoo.—Bɔf. 20:31, 35.
3. Kɛ́ wɔkɛ be babaoo tsu sɔɔmɔ nitsumɔ lɛ, mɛɛ miishɛɛ wɔbaanyɛ wɔná?
3 Kɛ́ wɔkɛ be babaoo tsu sɔɔmɔ nitsumɔ lɛ, ehaa wɔnáa hegbɛi pii ni wɔkɛ mɛi jeɔ Biblia mli nikasemɔi ashishi ni wɔkɛ amɛ tsaa nɔ, ni no haa wɔnáa miishɛɛ. Kɛ́ mɛi babaoo sumɔɔɔ ni amɛboɔ wɔwiemɔ lɛ toi po lɛ, beni wɔnáa niiashikpamɔ ni wɔhe saa yɛ shiɛmɔ nitsumɔ lɛ mli lɛ, wɔbaana akɛ mɛi babaoo yɛ wɔshikpɔŋkuku lɛ mli ni yɛ wiemɔ lɛ he miishɛɛ fe bɔ ni tsutsu ko lɛ wɔsusu lɛ. Gbɛgbalɔi baanyɛ amɛkɛ tsɔsemɔ ni amɛnine shɛɔ nɔ yɛ Gbɛgbamɔ Sɔɔmɔ Skul lɛ mli, beni amɛkɛ amɛhe ewo gbɛgbamɔ nitsumɔ lɛ mli afi kome sɛɛ lɛ atsu nii jogbaŋŋ. (2 Tim. 2:15) Kɛ́ wɔtee nɔ wɔtsu gbɛgbamɔ nitsumɔ lɛ, ebaanyɛ eha wɔdu anɔkwale lɛ he dumɔ wui ni baawo yibii yɛ sɛɛ mli.—Jaj. 11:6.
4. Mɛni he esa akɛ oblahii kɛ oblayei ni miihe agbe skul naa lɛ asusu?
4 Oblahii kɛ Oblayei: Kɛ́ oohe ogbe sɛkɛndre skul naa lɛ, ani osusu nɔ ni obaatsu wɔsɛɛ lɛ he jogbaŋŋ? Kɛbashi amrɔ nɛɛ, oskul nifeemɔi titri ni tsɔɔ bɔ ni okɛ obe tsuɔ nii ohaa. Kɛ́ ogbe skul naa lɛ, mɛni okɛ nakai be ni baakã shi efolo lɛ baafee? Yɛ nɔ najiaŋ ni okɛ heloonaa nitsumɔ ko aaama ohiɛ akɛ nitsumɔ kwraa ni obaatsu yɛ oshihilɛ mli lɛ, mɛni hewɔ okɛfeee oti ni ma ohiɛ akɛ okɛ ohe baawo daa gbɛgbamɔ nitsumɔ lɛ mli ni osɔle yɛ he? Nibii ni obaakase—bɔ ni ooofee oye mɛi ni jɛ shihilɛi srɔtoi amli odase, bɔ ni ooofee oye bo diɛŋtsɛ ogbɛtsii nii anɔ, bɔ ni ooofee oye ohe nɔ, kɛ bɔ ni ooofee otsɔɔ nii jogbaŋŋ—lɛ baaye abua bo owala bei abɔ fɛɛ.
5. Mɛɛ gbɛ nɔ fɔlɔi kɛ asafoŋbii lɛ baanyɛ atsɔ awo mɛi hewalɛ ni amɛkɛ amɛhe awo gbɛgbamɔ nitsumɔ lɛ mli?
5 Fɔlɔi, ani nyɛmiiye nyɛmiibua nyɛbii lɛ koni amɛkɛ be fɛɛ sɔɔmɔ nitsumɔ lɛ afee oti ni ma amɛhiɛ? Nyɛwiemɔi kɛ nɔkwɛmɔnɔ kpakpa ni nyɛfeɔ lɛ baanyɛ aye abua amɛ jogbaŋŋ koni amɛkɛ Maŋtsɛyeli lɛ he nibii lɛ aye klɛŋklɛŋ gbɛhe. (Mat. 6:33) Ray ni je gbɛgbamɔ nitsumɔ lɛ shishi beni eshwɛ fioo ni ebaagbe sɛkɛndre skul naa lɛ wie akɛ: “Mimami wieɔ daa akɛ, gbɛgbamɔ nitsumɔ lɛ haa mɔ tsui nyɔɔ emli jogbaŋŋ yɛ shihilɛ mli.” Asafo lɛ mlibii lɛ fɛɛ baanyɛ atsɔ amɛwiemɔi kɛ yelikɛbuamɔi anɔ amɛwo mɛi hewalɛ koni amɛkɛ amɛhe awo gbɛgbamɔ nitsumɔ lɛ mli. Jose ni jɛ Spain lɛ kɛɛ akɛ: “Misafo lɛ mlibii lɛ buɔ gbɛgbamɔ nitsumɔ lɛ akɛ nitsumɔ ni hi fe fɛɛ kɛha oblahii kɛ oblayei. Bɔ ni amɛwieɔ gbɛgbamɔ nitsumɔ lɛ he ekpakpa, bɔ ni amɛnyaa gbɛgbalɔi lɛ ahe kɛ yelikɛbuamɔ ni sa ni amɛkɛhaa amɛ lɛ ha efee mlɛo kɛha mi akɛ mi hu mikɛ mihe awo gbɛgbamɔ nitsumɔ lɛ mli.”
6. Mɛni wɔbaanyɛ wɔfee kɛ́ amrɔ nɛɛ wɔnuɔ he akɛ gbɛgbamɔ nitsumɔ lɛ bɛ wɔmli?
6 Gbɛtsii Nii ni Aaaye Nɔ: Shi kɛ́ okɛɔ akɛ, ‘Mi lɛ gbɛgbamɔ nitsumɔ lɛ bɛ mimli’ hu? Kɛ́ nakai ji bɔ ni onuɔ he lɛ, no lɛ sɔlemɔ oha Yehowa ni okɛɛ lɛ akɛ, ‘Mileee akɛ manyɛ matsu gbɛgbamɔ nitsumɔ lɛ, shi miisumɔ ni mafee nɔ ni sa ohiɛ.’ (Lala 62:9; Abɛi 23:26) No sɛɛ lɛ, taomɔ edɛŋ gbɛtsɔɔmɔ kɛjɛ e-Wiemɔ lɛ kɛ esafo lɛ mli. Gbɛgbalɔi lɛ ateŋ mɛi pii ‘sa’ gbɛgbamɔ nitsumɔ lɛ ‘naa’ amɛkwɛ kɛtsɔ amɛhe ni amɛkɛwo gbɛgbalɔi awamɔ nitsumɔ lɛ mli klɛŋklɛŋ lɛ nɔ, ni miishɛɛ ni enɛ ha amɛná lɛ tsirɛ amɛ ni amɛkɛ be fɛɛ sɔɔmɔ nitsumɔ lɛ fee amɛnitsumɔ titri.—Lala 34:9.
7. Te wɔɔfee tɛŋŋ wɔye wɔyiŋ ni feɔ wɔ kɔshikɔshi akɛ wɔnyɛŋ wɔná ŋmɛlɛtswai 70 ni ataoɔ daa nyɔɔŋ nɔ lɛ nɔ?
7 Ni kɛ́ obɛ nɔmimaa akɛ obaanyɛ oná ŋmɛlɛtswai 70 ni ataoɔ daa nyɔɔŋ nɔ lɛ hu? Mɛni hewɔ okɛ gbɛgbalɔi ni shihilɛ tamɔ oshihilɛ lɛ egbaaa he sane? (Abɛi 15:22) No sɛɛ lɛ, ŋmalamɔ bei srɔtoi ni obaanyɛ okɛya shiɛmɔ lɛ oshwie shi. Kɛ́ ohe be ni okɛfeɔ nibii ni he ehiaaa tsɔ lɛ eko kɛha sɔɔmɔ nitsumɔ lɛ, obaana akɛ gbɛgbamɔ nitsumɔ lɛ waaa kwraa tamɔ bɔ ni osusu akɛ ewa lɛ.—Efe. 5:15, 16, Ga Biblia hee.
8. Mɛni hewɔ esa akɛ wɔpɛi wɔshihilɛi amli wɔkwɛ yɛ be kɛ beaŋ lɛ?
8 Pɛimɔ Oshihilɛ Mli Ekoŋŋ Okwɛ: Bei pii lɛ, mɔ shihilɛ tsakeɔ. No hewɔ lɛ, ehi jogbaŋŋ akɛ wɔɔpɛi wɔshihilɛi amli wɔkwɛ yɛ be kɛ beaŋ. Ákɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, ani eshwɛ fioo ni obaaba nitsumɔ mli hejɔɔmɔ? Randy ni ba nitsumɔ mli hejɔɔmɔ mra dani afi ni ekɛbaaba hejɔɔmɔ lɛ shɛ lɛ kɛɛ akɛ: “Yiŋ ni mikpɛ nɛɛ ye ebua mi ni mikɛ miŋa fɛɛ bɔi daa gbɛgbamɔ nitsumɔ lɛ, ni enɛ eha wɔná hegbɛ kɛfã kɛtee he ni hiamɔ lɛ da yɛ lɛ, ni wɔmiisɔmɔ yɛ jɛmɛ. Miyiŋkpɛɛ lɛ eha miná jɔɔmɔi babaoo, shi amɛteŋ nɔ ni fe fɛɛ ji akɛ eha miná henilee kpakpa.”
9. Mɛni esa akɛ gbalashihilɛ mli hefatalɔi asusu he?
9 Beni gbalashihilɛ mli hefatalɔi komɛi epɛi amɛshihilɛi amli jogbaŋŋ amɛkwɛ sɛɛ lɛ, amɛna akɛ ehe ehiaaa ni amɛyi enyɔ lɛ fɛɛ kɛ amɛbe fɛɛ atsu nii. Yɛ anɔkwale mli lɛ, enɛ baabi ni weku lɛ aha amɛshihilɛ afee mlɛo, shi kɛ́ amɛnyɛ amɛfee nakai lɛ amɛbaaná he sɛɛ babaoo diɛŋtsɛ. John ni eŋa kpa nitsumɔ ni ekɛ ebe fɛɛ tsuɔ bɔni afee ni enyɛ elɛɛ esɔɔmɔ nitsumɔ lɛ mli lɛ kɛɛ akɛ: “Nɔ ko kwraa bɛ ni haa mimii shɛɔ mihe fe le ni mile akɛ miŋa kɛ ehe woɔ mumɔŋ nibii amli daa gbi lɛ.”
10. Mɛni tsirɛɔ Kristofoi koni amɛkɛ amɛhe awo gbɛgbamɔ nitsumɔ lɛ mli?
10 Etsɔɔ akɛ Oyɛ Suɔmɔ kɛ Hemɔkɛyeli: Yehowa etsɔɔ akɛ shiɛmɔ nitsumɔ lɛ ji nitsumɔ ni he hiaa fe fɛɛ ni wɔteŋ mɔ fɛɛ mɔ baanyɛ atsu. Etsɛŋ ni abaakpata nibii agbɛjianɔtoo nɛɛ hiɛ, ni mɛi ni boɔ amɛtsɛɔ Yehowa gbɛ́i lɛ pɛ yiwala abaahere. (Rom. 10:13) Kɛ́ wɔsumɔɔ lɛ kɛjɛ wɔtsuiŋ tɔ̃ɔ ni wɔhiɛ sɔɔ nibii ni efeɔ ehaa wɔ lɛ, no baatsirɛ wɔ ni wɔbo famɔ ni e-Bi lɛ kɛha wɔ lɛ toi koni wɔshiɛ kɛ ekãa. (Mat. 28:19, 20; 1 Yoh. 5:3) Kɛfata he lɛ, kɛ́ wɔheɔ wɔyeɔ akɛ wɔyɛ naagbee gbii lɛ amli lɛɛlɛŋ lɛ, no baatsirɛ wɔ koni wɔfee bɔ fɛɛ bɔ ni wɔɔnyɛ yɛ sɔɔmɔ nitsumɔ lɛ mli beni bei yɔɔ lolo nɛɛ, fe nɔ ni wɔɔtsu je nɛɛ he nii kɛmɔ shi.—1 Kor. 7:29-31.
11. Kɛ́ mɔ ko kɛɛ bo akɛ obaanyɛ otsu gbɛgbamɔ nitsumɔ lɛ, te esa akɛ obu enɛ oha tɛŋŋ?
11 Jeee akɛni asafo lɛ miitao ni mɛi atsu daa gbɛgbamɔ nitsumɔ lɛ hewɔ ni wɔkɛ wɔhe woɔ mli lɛ; eji gbɛ kome ni wɔtsɔɔ nɔ wɔtsɔɔ akɛ wɔtuu wɔhe kwraa wɔha Nyɔŋmɔ. No hewɔ lɛ, kɛ́ mɔ ko kɛɛ bo akɛ obaanyɛ otsu gbɛgbamɔ nitsumɔ lɛ, buu lɛ akɛ ena nɔ kpakpa ko yɛ ohe ni eejie oyi. Susumɔ he jogbaŋŋ ni osɔle yɛ he koni onyɛ okɛ ohe awo sɔɔmɔ nitsumɔ lɛ fã nɛɛ ni haa mɔ tsui nyɔɔ emli lɛ mli.
[Wiemɔ ni akɔ ni akɛmiitsu nii ni yɔɔ baafa 4]
Fɔlɔi ani nyɛmiiye nyɛmiibua nyɛbii lɛ koni amɛkɛ be fɛɛ sɔɔmɔ nitsumɔ lɛ afee oti ni ma amɛhiɛ?
[Wiemɔ ni akɔ ni akɛmiitsu nii ni yɔɔ baafa 5]
Yehowa etsɔɔ akɛ shiɛmɔ nitsumɔ lɛ ji nitsumɔ ni he hiaa fe fɛɛ ni wɔteŋ mɔ fɛɛ mɔ baanyɛ atsu.