-
David Kɛ GoliatKasemɔ Nii Kɛjɛ Biblia Lɛ Mli
-
-
NIKASEMƆ 40
David Kɛ Goliat
Yehowa kɛɛ Samuel akɛ: ‘Yaa Yishai shĩa lɛ. Ebihii lɛ ateŋ mɔ kome baaye Saul sɛɛ akɛ Israel maŋtsɛ.’ No hewɔ lɛ, Samuel tee Yishai shĩa lɛ. Be ni ena Yishai binuu onukpa lɛ, ewie yɛ eyitsoŋ akɛ: ‘Efeɔ mi akɛ, oblanyo nɛɛ ji mɔ ni Yehowa ehala lɛ.’ Shi Yehowa kɛɛ lɛ akɛ: ‘Dabi, jeee lɛ ni, ejaakɛ bɔ ni adesai naa mɔ ko lɛ, jeee nakai minaa lɛ. Mi lɛ, minaa bɔ ni mɔ lɛ ji diɛŋtsɛ diɛŋtsɛ.’
Yishai kɛ ebihii ekpaa krokomɛi batsɔɔ Samuel. Shi Samuel kɛɛ lɛ akɛ: ‘Yehowa halako amɛteŋ mɔ ko. Ani obihii lɛ fɛɛ nɛ?’ Yishai kɛɛ lɛ akɛ: ‘Dabi, eshwɛ David, ni ji naagbee mɔ lɛ. Eekwɛ mitoi lɛ.’ Be ni David ba lɛ, Yehowa kɛɛ Samuel akɛ: ‘Mɔ ni mihala lɛ nɛ!’ Samuel tsɔ fɔ krɛdɛɛ ko eshwie David yiteŋ. Efɔ lɛ mu akɛ mɔ ni baaye Israelbii lɛ anɔ maŋtsɛ wɔsɛɛ.
Be ko sɛɛ lɛ, Israelbii lɛ kɛ Filistibii lɛ yanɔ. Nuu ko ni atsɛɔ lɛ Goliat lɛ fata Filistibii lɛ asraafoi lɛ ahe. Nuu nɛɛ kwɔ ni eti. Daa gbi lɛ, ebaŋmɔɔ Israelbii lɛ, ni ebolɔɔ ekɛɔ amɛ akɛ: ‘Nyɛtsua mɔ ko ni ekɛ mi abanɔ. Kɛ́ eye minɔ kunim lɛ, wɔbaatsɔmɔ nyɛtsuji. Shi kɛ́ miye enɔ kunim lɛ, nyɛbaatsɔmɔ wɔtsuji.’
David nyɛmimɛi lɛ fata Israel asraafoi lɛ ahe. No hewɔ lɛ, David ba he ni asraafoi lɛ yɔɔ lɛ koni ekɛ niyenii abahã amɛ. Enu nɔ ni Goliat wie lɛ, ni ekɛɛ akɛ: ‘Mi kɛ lɛ baanɔ!’ Maŋtsɛ Saul kɛɛ lɛ akɛ: ‘Gbekɛ kɛkɛ ji bo.’ Shi David kɛɛ lɛ akɛ: ‘Yehowa baawa mi.’
Saul hã David etawuu nibii lɛ, shi David kɛɛ lɛ akɛ: ‘Minyɛŋ mikɛ nibii nɛɛ ayanɔ.’ David kɔ ekromia lɛ, ni ji ekpãa ni ekɛfɔ̃ɔ tɛi lɛ, ni etee faa ko naa. Ehala tɛi enumɔ ni he yɔɔ trotro yɛ faa lɛ naa ni ekɛwo ebaagi lɛ mli. Kɛkɛ ni ejo foi kɛtee he ni Goliat yɔɔ lɛ. Be ni Goliat na lɛ lɛ, ebolɔ ekɛɛ lɛ akɛ: ‘Oblanyo fioo, bo lɛ ba miŋɔɔ, ni mikɛ bo baahã loofɔji lɛ kɛ jwɛiiaŋ kooloi lɛ koni amɛkpe bo.’ Shi David tsui efãaa. Lɛ hu ebolɔ ekɛɛ lɛ akɛ: ‘Okɛ klante kɛ akpɔlɔ miiba minɔ, shi mi lɛ, miiba onɔ yɛ Yehowa gbɛ́i lɛ mli. Jeee wɔ okɛnɔɔ lɛ; Nyɔŋmɔ okɛnɔɔ lɛ. Mɛi ni yɔɔ biɛ lɛ fɛɛ baana akɛ, Yehowa he wa fe klante kɛ akpɔlɔ. Ebaahã wɔye nyɛ fɛɛ nyɛnɔ kunim.’
David kɛ tɛi lɛ ekome wo ekromia lɛ mli ni ekɛ ehewalɛ fɛɛ fɔ̃. Yehowa hã tɛ lɛ yatswa Goliat hiɛnaa. Kɛkɛ ni nuu ni kwɔ ni eti nɛɛ gbee shi ni egbo. Filistibii lɛ she gbeyei ni amɛjo foi. Ani okɛ ohiɛ fɔ̃ɔ Yehowa nɔ, tamɔ bɔ ni David fee lɛ?
“Gbɔmɛi agbɛfaŋ lɛ anyɛŋ enɛ afee, shi jeee nakai eji yɛ Nyɔŋmɔ gbɛfaŋ, ejaakɛ Nyɔŋmɔ nyɛɔ nii fɛɛ efeɔ.”—Marko 10:27
-
-
David Kɛ SaulKasemɔ Nii Kɛjɛ Biblia Lɛ Mli
-
-
NIKASEMƆ 41
David Kɛ Saul
Be ni David gbe Goliat lɛ, Maŋtsɛ Saul wó lɛ esraafoi lɛ ahiɛnyiɛlɔ. David kɛ maji pii yanɔ ni eye amɛnɔ kunim. Enɛ hã mɛi bale lɛ waa. Be fɛɛ be ni ekɛ mɛi komɛi baayanɔ eba lɛ, yei lɛ kɛ joo bakpeɔ lɛ, ni amɛláa akɛ: ‘Saul egbe mɛi akpei abɔ, shi David egbe mɛi akpei nyɔŋmai abɔ!’ Saul mli fu David yɛ enɛ hewɔ, ni ekpɛ eyiŋ akɛ ebaagbe lɛ.
David le saŋkutswaa waa. Gbi ko be ni eetswa saŋku eehã Maŋtsɛ Saul lɛ, Saul fɔ̃ akpɔlɔ koni ekɛtsu lɛ. Shi David he fee oya ni eje mli ehã lɛ, ni akpɔlɔ lɛ yatsu gbogbo lɛ. Saul ka shii abɔ akɛ ebaagbe David. No hewɔ lɛ, David jo foi eyatee yɛ he ko ni kɛ maŋ lɛ teŋ jekɛ waa ni shia sɔŋŋ yɔɔ jɛmɛ.
Saul kɛ hii 3,000 tee koni amɛyatao David. Be ni amɛtee lɛ, eyana tɛkplo ko ni ebote mli. Asomoaŋ, David kɛ ehii lɛ yɛ tɛkplo nɛɛ nɔŋŋ mli. David hii lɛ wo etoiŋ akɛ: ‘Hegbɛ ni oná ni okɛbaagbe Saul nɛ.’ David dɛkɛ shi kɛtee he ni Saul yɔɔ lɛ, ni efo Saul maŋtsɛ atade lɛ naabu. Shi Saul enaaa lɛ. Sɛɛ mli lɛ, David na akɛ nɔ ni efee lɛ tsɔɔ akɛ ebuuu maŋtsɛ ni Yehowa ehala lɛ, ni edɔ lɛ waa. Ehãaa ehii lɛ afee Saul efɔŋ ko. Be ni Saul je kpo yɛ tɛkplo lɛ mli lɛ, David tsɛ lɛ ni ekɛɛ lɛ akɛ ená hegbɛ ni ebaagbe lɛ, shi egbeee lɛ. Ani enɛ baahã Saul atsake ejwɛŋmɔ yɛ David he?
Dabi. Saul tee nɔ etao David koni egbe lɛ. Gbɛkɛ ko lɛ, David kɛ enyɛmi nuu bi ko ni atsɛɔ lɛ Abishai lɛ dɛkɛ shi kɛtee he ni Saul kɛ ewebii lɛ yɔɔ lɛ. Be ni amɛtee lɛ, amɛna akɛ Abner, ni ji mɔ ni buɔ Saul he lɛ, po ewɔ. Abishai wie akɛ: ‘Hegbɛ ni wɔná lɛ nɛ! Hã magbe lɛ.’ Shi David kɛɛ lɛ akɛ: ‘Yehowa ji mɔ ni kɛ Saul baaye. Hã wɔkɔlɔ ekpɔlɔ kɛ enu tɔ lɛ ni wɔya.’
David kwɔ kɛtee gɔŋ ko ni bɛŋkɛ jɛmɛ lɛ nɔ, ni ebolɔ ekɛɛ: ‘Abner, mɛni hewɔ obuuu maŋtsɛ lɛ he? Nɛgbɛ Saul akpɔlɔ kɛ enu tɔ lɛ yɔɔ?’ Saul yoo David gbee, ni ekɛɛ lɛ akɛ: ‘Kulɛ obaanyɛ ogbe mi, shi ogbeee mi. Mile akɛ bo obaaye misɛɛ akɛ Israel nɔ maŋtsɛ.’ Saul ku esɛɛ kɛtee shĩa. Ani ole akɛ no mli lɛ, Saul weku lɛ mli bii lɛ ekomɛi sumɔɔ David sane? Hã wɔkwɛ.
“Kɛ́ ebaahi lɛ, nyɛgbɛfaŋ lɛ, nyɛfea bɔ fɛɛ bɔ ni nyɛaanyɛ koni toiŋjɔlɛ ahi nyɛ kɛ mɛi fɛɛ ateŋ. Mɛi ni asumɔɔ, nyɛkatɔa nyɛ diɛŋtsɛ nyɛhe owele, shi moŋ nyɛshia nyɛhãa mlifu lɛ.”—Romabii 12:18, 19
-
-
Yonatan Yɛ Ekãa Ni Eye AnɔkwaKasemɔ Nii Kɛjɛ Biblia Lɛ Mli
-
-
NIKASEMƆ 42
Yonatan Yɛ Ekãa Ni Eye Anɔkwa
Yonatan, ni ji Maŋtsɛ Saul kromɔbi lɛ, ji nuu ko ni yɔɔ ekãa waa. David wie akɛ Yonatan he yɛ oya fe okropɔŋ ni ehe wa fe jata. Gbi ko lɛ, Yonatan na Filistibii asraafoi komɛi yɛ gɔŋ ko nɔ. Ekɛɛ mɔ ni hiɛ etawuu nibii lɛ akɛ: ‘Ja Yehowa ehã wɔ okadi ko dani wɔkɛ amɛ baayanɔ. Kɛ́ Filistibii lɛ kɛɛ wɔ akɛ wɔba lɛ, belɛ eji okadi ni tsɔɔ akɛ wɔkɛ amɛ ayanɔ.’ Be ni Filistibii lɛ na amɛ lɛ, amɛbolɔ akɛ: ‘Nyɛkwɔa kɛbaa ni wɔnɔa!’ No hewɔ lɛ, amɛyi enyɔ lɛ amɛkwɔ kɛtee gɔŋ lɛ nɔ ni amɛye asraafoi 20 anɔ kunim.
Kulɛ, Yonatan ji mɔ ni baaye maŋtsɛ yɛ epapa sɛɛ, ejaakɛ lɛ ji Saul kromɔbi. Shi Yonatan le akɛ, Yehowa ehala David koni lɛ eye maŋtsɛ. Kɛ̃lɛ, enɛ hãaa Yonatan mli afu. Moŋ lɛ, Yonatan kɛ David batsɔmɔ nanemɛi ni bɛŋkɛ kpaakpa. Yonatan wo David shi akɛ ebaabu ehe ni ebaafã ehe, ni David hu wo lɛ shi akɛ ebaafee nakai nɔŋŋ ehã lɛ. Yonatan kɛ etawuu atade lɛ, eklante lɛ, egãi lɛ, kɛ ehɛfiinɔ lɛ hã David koni David ana akɛ esumɔɔ esane.
Be ni David joɔ foi koni Saul akagbe lɛ lɛ, Yonatan tee David ŋɔɔ ni eyakɛɛ lɛ akɛ: ‘Kaashe gbeyei. Feemɔ ekãa. Yehowa ehala bo akɛ maŋtsɛ, ni mipapa po le nakai.’ Ani obaasumɔ ni oná naanyo kpakpa tamɔ Yonatan?
Yonatan kɛ ewala wo oshãra mli shii abɔ koni eye ebua enaanyo David. Ele akɛ Maŋtsɛ Saul miitao agbe David. No hewɔ lɛ, ekɛɛ Saul akɛ: ‘Kɛ́ ogbe David lɛ, ofee esha, ejaakɛ efeko efɔŋ ko.’ Shi Saul mli fu Yonatan. Afii komɛi asɛɛ lɛ, Saul kɛ Yonatan fɛɛ gboi yɛ ta mli.
Yɛ Yonatan gbele sɛɛ lɛ, David yatao ebinuu ko ni atsɛɔ lɛ Mefiboshet. Be ni David na lɛ lɛ, ekɛɛ lɛ akɛ: ‘No mli lɛ, opapa ji minaanyo kpakpa. No hewɔ lɛ, makwɛ bo owala gbii abɔ fɛɛ. Obaahi mimaŋtsɛ shĩa lɛ, ni obaaye nii yɛ mikpɔlɔ lɛ he.’ David hiɛ kpaaa enaanyo Yonatan nɔ.
“Nyɛsumɔsumɔa nyɛhe tamɔ bɔ ni misumɔɔ nyɛ lɛ. Mɔ ko bɛ suɔmɔ ni da fe enɛ, akɛ mɔ kɛ ewala baafɔ̃ shi ehã enanemɛi.”—Yohane 15:12, 13
-
-
Maŋtsɛ David Fee EshaKasemɔ Nii Kɛjɛ Biblia Lɛ Mli
-
-
NIKASEMƆ 43
Maŋtsɛ David Fee Esha
Be ni Saul gbo lɛ, David baye Israel nɔ akɛ maŋtsɛ. No mli lɛ, eye afii 30. Afii komɛi asɛɛ lɛ, efee nɔ ko ni ehiii kwraa. Gbɛkɛ ko lɛ, enyiɛ etsũ lɛ yiteŋ ni ena yoo fɛfɛo ko. David ná ele akɛ atsɛɔ yoo lɛ Batsheba ni ewu ji asraafonyo ko ni atsɛɔ lɛ Uria. David tsu ayatsɛ Batsheba kɛba emaŋtsɛ shĩa lɛ. Ekɛ lɛ wɔ, ni yoo lɛ bahiɛ hɔ. David bɔ mɔdɛŋ akɛ ebaatsimɔ nɔ ni efee lɛ nɔ. Ekɛɛ onukpa ni kwɛɔ esraafoi lɛ anɔ lɛ akɛ, ekɛ Uria awo ta lɛ hiɛ ni ehã asraafoi krokomɛi lɛ fɛɛ aje emasɛi. Enɛ hã agbe Uria yɛ ta lɛ mli. Kɛkɛ ni David kɛ Batsheba bote gbalashihilɛ mli.
Shi Yehowa na nibii gbohii ni David fee lɛ fɛɛ, ni efee nɔ ko yɛ he. Etsu gbalɔ Natan kɛtee David ŋɔɔ. Natan kɛɛ lɛ akɛ: ‘Shikatsɛ ko yɛ gwantɛŋi pii, ni ohiafo ko hu yɛ gwantɛŋbi bibioo kome pɛ ni esumɔɔ lɛ waa. Shi shikatsɛ lɛ yahe ohiafo lɛ gwantɛŋbi kome pɛ ni eyɔɔ lɛ yɛ edɛŋ.’ David mli fu, ni ekɛɛ: ‘Esa akɛ agbe nakai shikatsɛ lɛ!’ Natan kɛɛ David akɛ: ‘Bo ji nakai shikatsɛ lɛ!’ David tsui kumɔ, ni ekɛɛ Natan akɛ: ‘Mifee esha mishi Yehowa.’ Esha nɛɛ hã naagbai pii ba David kɛ eweku lɛ nɔ. Yehowa gbala David toi, shi ehãaa agbe lɛ, ejaakɛ David kpɛlɛ etɔmɔ lɛ nɔ ni eba ehe shi.
Sɛɛ mli lɛ, David kɛɛ ebaama sɔlemɔ shĩa ehã Yehowa. Shi Yehowa kɛɛ lɛ akɛ ebi Solomon ni baama sɔlemɔ shĩa lɛ. No hewɔ lɛ, David bɔi nibii anaa buamɔ koni Solomon kɛma shĩa lɛ. Ewie akɛ: ‘Esa akɛ Yehowa sɔlemɔ shĩa lɛ ada ni efee fɛo waa diɛŋtsɛ. Shi Solomon edako, no hewɔ lɛ mawa lɛ. Mabua nibii anaa mahã lɛ.’ David kɛ lɛ diɛŋtsɛ eshika pii hã koni akɛma tsũ lɛ. Etao nitsulɔi ni he esa, ni ebua shika tsuru kɛ jwiɛtɛi naa kɛhã nitsumɔ lɛ. Kɛfata he lɛ, ehã akɛ tseneduru tsei jɛ Tiro kɛ Sidon kɛba. Be ni eshwɛ fioo ni David baagbo lɛ, ekɛ tsũ ni abaama lɛ he woji hã Solomon, ni ekɛɛ lɛ akɛ: ‘Yehowa hã miŋmala nibii nɛɛ mishwie shi mihã bo. Yehowa baaye ebua bo. No hewɔ lɛ, kaashe gbeyei. Feemɔ ekãa ni oma tsũ lɛ.’
“Mɔ ni tsimɔɔ etɔmɔi anɔ lɛ, eyeŋ omanye, shi mɔ ni jajeɔ ni etsiɔ ehe kɛjeɔ he lɛ, abaana lɛ mɔbɔ.”—Abɛi 28:13
-