Hekɛnɔfɔ̃ɔ ni Wɔyɔɔ yɛ Nyɔŋmɔ Jalɛ lɛ Mli lɛ Wajemɔ
“Bɔni afee ni ohiɛ akã Yehowa nɔ hewɔ lɛ, mitsɔɔo nii.”—ABƐI 22:19.
1, 2. (a) Mɛni hewɔ Yehowa Odasefoi jieɔ hekɛnɔfɔ̃ɔ kpo yɛ Yehowa mli lɛ? (Abɛi 22:19) (b) Mɛni tsɔɔ akɛ ehe miihia ni aŋkroaŋkroi komɛi awaje amɛ hekɛnɔfɔ̃ɔ yɛ Yehowa mli?
AKƐ Yehowa kɛ eyiŋtoi ahe anɔkwa nilee ejɔɔ anɔkwa Kristofoi. “Tsulɔ anɔkwafo kɛ nilelɔ” ko kɛ suɔmɔ haa amɛ “ŋmãa yɛ be ni sa nɔ.” (Mateo 24:45) Nilee ni amɛnáa lɛ kɛ shishitoo ni ma shi shiŋŋ ni amɛbaanyɛ ni amɛkɛ hekɛnɔfɔ̃ɔ yɛ Nyɔŋmɔ mli adamɔ nɔ lɛ hãa amɛ. No hewɔ lɛ, akɛ kuu lɛ, Yehowa Odasefoi jieɔ hekɛnɔfɔ̃ɔ ni amɛyɔɔ yɛ Yehowa kɛ ejalɛ lɛ mli lɛ kpo yɛ gbɛ ni sa kadimɔ nɔ.
2 Shi, etamɔ nɔ ni ákɛ aŋkroaŋkroi lɛ, ekolɛ ehe baahia ni Odasefoi komɛi awaje hekɛnɔfɔ̃ɔ ni tamɔ nɛkɛ. Yɛ bei komɛi amli lɛ Asafo lɛ nine shɛɔ woji ni aŋmala ni tsɔɔ yiŋkɔshikɔshifeemɔ yɛ saji amlitsɔɔmɔ ni ákɛha yɛ ewoji amli lɛ ahe. Ekolɛ nɛkɛ yiŋkɔshikɔshifeemɔi nɛɛ baanyɛ afee nɔ ni jɛ nɔ ni afeɔ yɛ tsakemɔi yɛ shishinumɔ mli lɛ ahe, aloo amɛbaanyɛ amɛfee nɔ ni kɔɔ saji ni saa mɔ ni biɔ sane lɛ diɛŋtsɛ he, titri lɛ yɛ henumɔ gbɛfaŋ.—Okɛto Yohane 6:60, 61 he.
3. Mɛni baanyɛ aba Yehowa tsuji anɔkwafoi po nɔ, ni mɛni hewɔ?
3 Yehowa tsuji anɔkwafoi po kɛ anɔkwale ni Jajelɔ 9:11 (NW) ji lɛ kpeɔ, akɛ: “Misaa mina yɛ hulu shishi akɛ jeee he oyaitsɛmɛi anɔ̃ ji foidamɔ, ni jeee ekãalɔi hu anɔ ji ta, ni asaŋ jeee nilelɔi anɔ̃ ji aboloo, ni asaŋ jeee sanesɛɛkɔlɔi anɔ̃ ji nii, ni asaŋ jeee ŋaalɔi anɔ̃ ji hiɛnyam; ejaakɛ be kɛ nibii ni aleee ni baa trukaa ninaa amɛ fɛɛ.” Mɛɛ gbɛ nɔ enɛ aaatsɔ afee anɔkwale yɛ gbɛ ni alɛɛ mli nɔ, loo yɛ mumɔŋ shishinumɔ naa? Ekolɛ wɔle Kristofoi ni he yɔɔ oya kɛ Biblia mli ŋaawoo kɛ nitsumɔ, ni kɛ hewalɛ fãa anɔkwale lɛ he, ni kɛ Biblia mli shishitoo mlai tsuɔ nii yɛ nilee mli, ni kɛ ekãa diɔ anɔkwa nilee sɛɛ. Ni kɛlɛ, yɛ “be kɛ nibii ni aleee ni baa trukaa” hewɔ lɛ, mɛi komɛi baana amɛhe bianɛ akɛ amɛnyɛɛɛ pii amɛfee yɛ oshara ko ni ba loo afii ni etee hiɛ hewɔ. Ekolɛ amɛbaabibii amɛhe akɛ ani amɛaanyɛ amɛbote Nyɔŋmɔ jeŋ hee lɛ mli ni amɛnaŋ gbele mli amanehulu lo.
4, 5. Mɛni hewɔ Kristofoi bɛ nɔ ni amɛaadamɔ nɔ amɛlaaje hekɛnɔfɔ̃ɔ ni amɛyɔɔ yɛ Yehowa jalɛ lɛ mli lɛ?
4 Kɛji akɛ Kristofonyo ko gbalashihilɛ mli hefatalɔ gbo lɛ, piŋmɔ lɛ kɛ nɔ ni elaaje lɛ henumɔ mli wa waa. Ekolɛ amɛyi enyɔ lɛ fɛɛ amɛsɔmɔ Yehowa afii pii loo afii nyɔŋmai abɔ. Hefatalɔ ni yɔɔ wala mli lɛ le akɛ gbele foɔ gbalashihilɛ tsakpãa lɛ mli.a (1 Korintobii 7:39) Agbɛnɛ, bɔni afee ni ehekɛnɔfɔ̃ɔ akagbugba lɛ, esa akɛ eye ehenumɔi anɔ.—Okɛto Marko 16:8 he.
5 Kwɛ bɔ ni nilee yɔɔ mli akɛ aaabu gbalashihilɛ mli hefatalɔ, fɔlɔ, gbekɛ, loo naanyo Kristofonyo ko ni bɛŋkɛ kpaakpa lɛ gbele akɛ hegbɛ ni akɛaatsɔ̃ɔ hekɛnɔfɔ̃ɔ yɛ Yehowa jalɛ lɛ mli! Yɛ nɔ ni mɔ diɛŋtsɛ elaaje nɛɛ fɛɛ sɛɛ lɛ, wɔbaanyɛ wɔná hekɛnɔfɔ̃ɔ akɛ Yehowa jeee mɔ ni ejaaa. Wɔbaanyɛ wɔná hekɛnɔfɔ̃ɔ akɛ mɔ fɛɛ mɔ ni náa naanɔ wala—kɛji akɛ kɛtsɔ yibaamɔ loo kɛtsɔ gbohiiashitee nɔ lɛ—baaná miishɛɛ. Lalatsɛ lɛ wie Nyɔŋmɔ he akɛ: “Ogbɛɔ odɛŋ ni ohãa nɔ fɛɛ nɔ ni hiɛ kã tɔɔ kɛ nii ni etaoɔ. Yehowa ja yɛ egbɛ̀i fiaa mli, ni durolɔ ji lɛ yɛ enitsumɔi fiaa mli. Yehowa ebɛŋkɛɔ mɛi fɛɛ ni tsɛɔ lɛ lɛ, mɛi fɛɛ ni tsɛɔ lɛ yɛ anɔkwale mli lɛ. Mɛi ni sheɔ lɛ gbeyei lɛ, efeɔ nɔ ni amɛtaoɔ ehãa amɛ, eboɔ amɛbolɔmɔ toi, ni ehereɔ amɛyiwala.”—Lala 145:16-19.
Henumɔi ni Anáa yɛ Amanehulu ni Ána Yakatswaa He
6, 7. (a) Mɛni hewɔ Odasefoi komɛi ni na amanehulu yɛ tsutsu lɛ ená shishinumɔ kroko bianɛ lɛ? (b) Mɛni hewɔ esaaa akɛ wɔbuɔ Yehowa akɛ mɔ ni ejaaa yɛ amanehulu ni eŋmɛ gbɛ yɛ tsutsu lɛ hewɔ?
6 Yɛ bei ni eho lɛ amli lɛ, Odasefoi komɛi na amanehulu akɛni amɛkpɛlɛɛɛ nɔ akɛ amɛkɛ amɛhe aaawo nitsumɔ ni amɛhenilee baanyɛ aŋmɛ gbɛ bianɛ lɛ mli lɛ hewɔ. Ákɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, ekolɛ enɛ baanyɛ afee nɔ ni amɛhala afii komɛi ni eho nɛ yɛ maŋ nitsumɔi komɛi ahe. Ekolɛ nyɛminuu ko baanyɛ anu he bianɛ akɛ, ebaanyɛ ejɛ ehenilee mli etsu enɛ ni no haŋ etɔ̃ Kristofoi ahe ni amɛkɛwooo ŋmɛnɛŋmɛnɛ nibii agbɛjianɔtoo nɛɛ maŋ saji amli lɛ nɔ.
7 Ani eji sane ni ejaaa yɛ Yehowa gbɛfaŋ akɛ eŋmɛ lɛ gbɛ koni ena amanehulu, akɛni ekpoo nɔ ni ebaanyɛ efee bianɛ ni nɔ fɔŋ ko jɛŋ mli baŋ lɛ? Mɛi ni ná niiashikpamɔ ni tamɔ nɛkɛ lɛ ateŋ mɛi ni fá susuŋ nakai. Shi moŋ, amɛmli filiɔ amɛ akɛ amɛná hegbɛ ní amɛkɛaatsɔɔ yɛ faŋŋ mli akɛ amɛtswa amɛfai shi akɛ amɛbaafee shiŋŋ yɛ jeŋ muu fɛɛ nɔyeli he sane lɛ mli. (Okɛto Hiob 27:5 he.) Mɛɛ yiŋtoo yɔɔ ni mɔ ko baanyɛ adamɔ nɔ ni ekɛɛ akɛ edɔ lɛ akɛ enyiɛ ehenilee sɛɛ ni ekɛkɔ shidaamɔ ni yɔɔ shiŋŋ kɛha Yehowa? Akɛni amɛkɛ anɔkwayeli fi Kristofoi ashishitoo mlai asɛɛ taakɛ amɛnuɔ shishi lɛ aloo kɛtsɔ̃ kpɛ̃lɛmɔ ni amɛkpɛ̃lɛ nɔ ni amɛ henilee kɛɔ amɛ akɛ amɛfee lɛ nɔ hewɔ lɛ, amɛfee mɛi ni sa akɛ amɛtsɔmɔɔ Yehowa shieŋtsɛmɛi. Yɛ anɔkwale mli lɛ, nilee yɛ mli akɛ aaakpoo nifeemɔ gbɛ ni baahao mɔ ko henilee loo ekolɛ etɔ̃tɔ̃ mɛi krokomɛi anane lɛ. Yɛ enɛ gbɛfaŋ lɛ, wɔbaanyɛ wɔsusu nɔkwɛmɔnɔ ni bɔfo Paulo fee efɔ̃ shi lɛ he.—1 Korintobii 8:12, 13; 10:31-33.
8. Mɛni hewɔ Yudafoi Kristofoi, ni tsutsu lɛ amɛyeɔ Mla lɛ nɔ lɛ bɛ yiŋtoo ni amɛaadamɔ nɔ amɛbi sane yɛ Yehowa jalɛ lɛ he lɛ?
8 Bɔni afee ni amɛsa Yehowa hiɛ lɛ, esa akɛ Yudafoi lɛ abo Kitai Nyɔŋma lɛ kɛ mlai sɔrɔtoi krokomɛi aaafee 600 ni fata he lɛ toi. Yɛ sɛɛ mli, yɛ Kristofoi agbɛjianɔtoo lɛ shishi lɛ, toiboo ni aaafee aha mlai ni tamɔ nɛkɛ lɛ ebafeee taomɔ nii kɛhaaa Yehowa sɔɔmɔ dɔŋŋ, ejeee nakai po yɛ heloonaa Yudafoi lɛ agbɛfaŋ. Nɔ ni fata mlai ni ayeee nɔ dɔŋŋ nɛɛ ahe lɛ ji nɔ ni kɔɔ ketiafoo, Hejɔɔmɔ Gbi yeli, kooloi afɔleshãai, kɛ niyenii komɛi ni atsĩ amɛyeli naa lɛ ahe lɛ. (1 Korintobii 7:19; 10:25; Kolosebii 2:16, 17; Hebribii 10:1, 11-14) Ahã Yudafoi—ni bɔfoi lɛ fata he lɛ—ni batsɔmɔ Kristofoi lɛ ye amɛhe kɛjɛ gbɛnaanii ni kã amɛnɔ akɛ amɛye mlai ni esa akɛ amɛbo toi beni amɛyɔɔ Mla kpaŋmɔ lɛ shishi lɛ ahe. Ani amɛwie huhuuhu akɛ Nyɔŋmɔ gbɛjianɔtoo lɛ ejaaa akɛni tsutsu lɛ ebi nibii ni he ehiaaa dɔŋŋ nɛɛ kɛjɛ amɛdɛŋ lɛ hewɔ? Dabi, amɛmli fili amɛ yɛ Yehowa yiŋtoi ahe shishinumɔ ni mli elɛɛ lɛ hewɔ.—Bɔfoi lɛ Asaji 16:4, 5.
9. Mɛni efee anɔkwale yɛ Odasefoi komɛi ahe, shi mɛni hewɔ amɛbɛ nɔ ni amɛaadamɔ nɔ amɛshwa amɛhe lɛ?
9 Yɛ ŋmɛnɛŋmɛnɛ beaŋ hu lɛ, Odasefoi komɛi ehi shi akɛ mɛi ni fee shiŋŋ waa yɛ nɔ ni amɛsusuɔ akɛ amɛbaafee loo amɛfeee lɛ he. Yɛ enɛ hewɔ lɛ amɛna nɔ̃ waa fe mɛi krokomɛi. Yɛ sɛɛ mli lɛ, nilee ni etee hiɛ ye ebua amɛ koni amɛlɛɛ bɔ ni amɛsusuɔ saji ahe amɛhãa lɛ mli. Shi amɛbɛ nɔ ni amɛaadamɔ nɔ amɛshwa amɛhe akɛni tsutsu lɛ amɛfee nii ni kɛ amɛhenilee kpãa gbee, kɛ́ ekolɛ enɛ kɛ piŋmɔ kroko ba amɛnɔ po hewɔ. Yɛ anɔkwale mli lɛ esa yijiemɔ akɛ amɛjie suɔmɔ ni amɛyɔɔ akɛ amɛaana amanehulu yɛ anɔkwale ni amɛyeɔ Yehowa lɛ mli, ákɛ ‘amɛbaafee nibii fɛɛ yɛ sanekpakpa lɛ hewɔ’ lɛ kpo. Yehowa jɔɔ nakai Nyɔŋmɔ jamɔ hetuu-kɛhamɔ lɛ nɔ. (1 Korintobii 9:23; Hebribii 6:10) Bɔfo Petro kɛ saneshishinumɔ ŋma akɛ: “Kɛ ekpakpa nyɛfee ni nyɛna he amanehulu ni nyɛto nyɛtsui shi yɛ mli lɛ, no ji duromɔ yɛ Nyɔŋmɔ hiɛ.”—1 Petro 2:20.
Nii ni Akaseɔ Kɛjɛɔ Yona Ŋɔɔ
10, 11. Yona jie Yehowa mli hekɛnɔfɔ̃ɔ ni ebɛ lɛ kpo yɛ mɛɛ gbɛ nɔ (a) beni aha lɛ nitsumɔ akɛ eya Ninive lɛ? (b) beni Nyɔŋmɔ kpãtaaa Ninivebii ahiɛ lɛ?
10 Beni afã lɛ akɛ eya Ninive lɛ, Yona tsɔɔ akɛ ehiɛ esɔɔɔ hekɛnɔfɔ̃ɔ ni Yehowa ená yɛ emli lɛ. Yɛ niiashikpamɔ ni yɔɔ gbeyei ni lɛ diɛŋtsɛ eshishashaomɔ akɛ eeefee toiboo lɛ kɛba enɔ lɛ sɛɛ lɛ, no dani Yona hɛle shi, ni ebayoo etɔ̃mɔ lɛ, ni ekpɛlɛ maŋsɛɛ nitsumɔ ni akɛwo edɛŋ lɛ nɔ, ni ebɔ Ninivebii lɛ kɔkɔ yɛ hiɛkpatamɔ ni baa lɛ he. Kɛkɛ ni nɔ ni akpaaa gbɛ lɛ ba: Yɛ Ninivebii lɛ atsuitsakemɔ su lɛ hewɔ lɛ, Yehowa tswa efai shi akɛ ekpataŋ amɛhiɛ.—Yona 1:1–3:10.
11 Mɛni Yona fee yɛ enɛ he? Ekɛ emii ni shɛɛɛ ehe wie yɛ sɔlemɔ mli etsɔɔ Nyɔŋmɔ. Nɔ titri ni yɔɔ ehaomɔ lɛ mli ji: ‘Misusu akɛ bɔ ni nibii baaba lɛ nɛ. No hewɔ ni klɛŋklɛŋ kwraa lɛ misumɔɔɔ ni maba Ninive lɛ. Agbɛnɛ, yɛ nɔ ni mitsɔ mli nɛɛ fɛɛ sɛɛ, ni gbeyei ni mishe kɛ shi ni aba mi ni ŋshɔŋloo agbo ko ni mĩ mi lɛ fata he, kɛ minitsumɔ ni wa waa ni mikɛbɔ Ninivebii akɔkɔ yɛ hiɛkpatamɔ ni baa lɛ he lɛ fɛɛ sɛɛ lɛ, enɛ! Minitsumɔ kɛ mimanehulu lɛ fɛɛ efee efolo! Esa akɛ magbo mafata he po!’—Yona 4:1-3.
12. Mɛni wɔbaanyɛ wɔkase kɛjɛ Yona niiashikpamɔ lɛ mli?
12 Ani Yona yɛ nɔ ko ni ja ni eeedamɔ nɔ eye ŋkɔmɔ? Ani Yehowa sane ejaaa yɛ mɔbɔnalɛ mli ni ekpã eha efɔŋfeelɔi ni eshwa amɛhe lɛ hewɔ? Kulɛ, esa akɛ Yona anyã; abaa gbɔmɛi akpei nyɔŋmai abɔ yi kɛjɛ gbele mli! (Yona 4:11) Nɛkɛ bulɛ ni bɛ kɛ huhuuhu wiemɔ su nɛɛ tsɔɔ akɛ ejieee hekɛnɔfɔ̃ɔ ni mli kwɔ kpo yɛ Yehowa jalɛ lɛ mli. Eesusu lɛ diɛŋtsɛ ehe babaoo tsɔ̃, ni bibioo pɛ esusuɔ mɛi krokomɛi ahe. Nyɛhãa wɔkasea nii kɛjɛa Yona ŋɔɔ kɛtsɔ wɔ diɛŋtsɛ wɔhe kɛ wɔhenumɔi ni wɔɔhã ehi sɛɛ lɛ nɔ. Nyɛhãa wɔnáa nɔmimaa akɛ toiboo ni wɔfeɔ wɔhãa Yehowa, gbɛtsɔɔmɔ ni ekɛha kɛtsɔ egbɛjianɔtoo lɛ nɔ lɛ sɛɛnyiɛmɔ kɛ eyiŋtoi anɔkpɛlɛmɔ ji nii ni ja ni esa akɛ afee. Wɔyɛ hekɛnɔfɔ̃ɔ akɛ, “mɛi ni sheɔ Nyɔŋmɔ gbeyei, ni amɛsheɔ gbeyei yɛ ehiɛ lɛ, aaahi ahã amɛ.”—Jajelɔ 8:12.
Be ni Wɔkɛaawaje Wɔ Hekɛnɔfɔ̃ɔ lɛ Nɛ!
13. Te wɔ fɛɛ wɔɔfee tɛŋŋ wɔwaje wɔ hekɛnɔfɔ̃ɔ yɛ Yehowa mli lɛ?
13 Wɔ hekɛnɔfɔ̃ɔ yɛ Yehowa mli lɛ wajemɔ ji gbɛ ni nilee yɔɔ mli. (Abɛi 3:5-8) Shi, esa akɛ wɔfee babaoo fe sɔlemɔ ni wɔɔsɔle kɛkɛ akɛ Yehowa aye abua wɔ ni wɔfee mɛi ni yɔɔ hekɛnɔfɔ̃ɔ babaoo. Hekɛnɔfɔ̃ɔ daa kɛ́ edamɔ anɔkwale nilee nɔ, no hewɔ lɛ esa akɛ wɔkase Biblia lɛ yɛ teemɔŋ, wɔkane Biblia lɛ kɛ woji ni tsɔɔ Biblia lɛ mli yɛ wɔ daa gbi nitsumɔi lɛ fã ko mli. Kristofoi akpeei ni ayaa daa he hiaa, ni nakai eji yɛ hesaamɔ kpakpa kɛ he ni akɛwoɔ mli kɛyashɛɔ he ni aaanyɛ lɛ gbɛfaŋ. Biblia mli anɔkwalei lɛ ni wɔkɛfeɔ wɔsubaŋ akɛ wɔɔgba mɛi krokomɛi, ŋaalee ni wɔkɛyeɔ shitee-kɛ-woi anɔ kunim lɛ hu hãa hekɛnɔfɔ̃ɔ ni wɔyɔɔ yɛ Yehowa kɛ e-Wiemɔ lɛ mli lɛ mli kwɔɔ. Enɛ hãa wɔbafeɔ mɛi ni kɛ lɛ yeɔ sharamɔ daa gbi.
14. Mɛni hewɔ etsɛŋ ni abaabi ni Nyɔŋmɔ webii ajie amɛ hekɛnɔfɔ̃ɔ yɛ Yehowa mli lɛ kpo fe bei fɛɛ ni eho lɛ?
14 Amanehulu be ni fe fɛɛ ni bako adesa weku lɛ nɔ dã lɛ baafɛ́ trukaa, yɛ wɔsɛɛ be ni ebɛŋkɛ lɛ mli. (Mateo 24:21) Kɛ́ eba lɛ, ehe baahia ni Nyɔŋmɔ tsuji ajie hekɛnɔfɔ̃ɔ ni fe bei fɛɛ yɛ Yehowa jalɛ lɛ kɛ gbɛtsɔɔmɔ ni egbɛjianɔtoo lɛ kɛha lɛ mli. Yɛ okadi gbɛ nɔ lɛ, amɛkɛ hekɛnɔfɔ̃ɔ baabo Nyɔŋmɔ famɔ lɛ toi yɛ no beaŋ akɛ: “Yaa, mimaŋ, ni oyabote opia lɛ mli, ni oŋa oshinaa lɛ owo oyi; teemɔ ohe hiŋmɛitswaaoo ko kɛyashi beyinɔ ni mlifu lɛ aaaho.” (Yesaia 26:20) Ámɛbote hebuu shihilɛi ni fe asafoi 85,000 ni yɔɔ shikpɔji 232 anɔ lɛ amli momo. Bɔ fɛɛ bɔ ni nɔ ni akɛaafata famɔ akɛ “botemɔ opia lɛ mli” lɛ he lɛ ji lɛ, wɔbaanyɛ wɔná hekɛnɔfɔ̃ɔ akɛ Yehowa baaye abua wɔ ni wɔtsu he nii.
15. Yɛ mɛɛ gbɛ nɔ áma hekɛnɔfɔ̃ɔ sane nɛɛ nɔ mi yɛ afi 1998, ni mɛni hewɔ eja nakai lɛ?
15 Ehe miihia ni wɔwaje wɔ hekɛnɔfɔ̃ɔ lɛ bianɛ. Kɛji akɛ wɔbɛ hekɛnɔfɔ̃ɔ yɛ wɔnyɛmimɛi Kristofoi lɛ amli, yɛ Yehowa gbɛjianɔtoo lɛ mli, ni nɔ ni fe fɛɛ lɛ, yɛ Yehowa diɛŋtsɛ mli lɛ, enyɛŋ eba akɛ wɔyi baaná wala. No hewɔ lɛ, kwɛ bɔ ni esa jogbaŋŋ ha akɛ yɛ afi 1998 mli lɛ, átsɔ Yehowa Odasefoi ni yɔɔ jeŋ fɛɛ lɛ afi ŋmalɛ lɛ mli wiemɔi lɛ anɔ akai amɛ akɛ, “mɔ fɛɛ mɔ ni aaabo atsɛ Yehowa gbɛi lɛ aaahere eyiwala”! (Romabii 10:13, NW) Esa akɛ wɔya nɔ wɔná hekɛnɔfɔ̃ɔ yɛ enɛ mli. Kɛji akɛ wɔna yiŋkɔshikɔshifeemɔ bibioo po yɛ nɛkɛ hekɛnɔfɔ̃ɔ nɛɛ mli lɛ, esa akɛ wɔtsu he nii amrɔ nɔŋŋ, hɛɛ, ŋmɛnɛ.
Yehowa Kojomɔ Baafee Nɔ ni Ja
16. Mɛni baanyɛ aba hekɛnɔfɔ̃ɔ nɔ kɛji akɛ ahiɛɛɛ mli daa, ni te wɔɔfee tɛŋŋ wɔtsĩ nakai feemɔ gbɛ?
16 Abɔ Kristofoi ni afɔ amɛ mu lɛ kɔkɔ yɛ Hebribii 3:14 akɛ: “Kristo hefatalɔi wɔtsɔmɔ, kɛji wɔhiɛ wɔhe ni wɔŋɔ-fɔ̃ɔ enɔ kɛjɛ shishijee lɛ mli kpɛŋŋ kɛyashi naagbee lɛ.” Yɛ shishitoo mla nɛɛ naa lɛ, nɛkɛ wiemɔi nɛɛ kɔɔ Kristofoi ni yɔɔ shikpɔŋ nɔ hiɛnɔkamɔ lɛ hu he. Shishijee hekɛnɔfɔ̃ɔ lɛ baanyɛ atã fiofio kɛji ahãaa eya hiɛ. Kwɛ bɔ ni ehe hiaa akɛ wɔɔya nɔ wɔtao anɔkwale nilee, koni wɔkɛwaje shishitoonɔ̃ ni wɔ hekɛnɔfɔ̃ɔ lɛ damɔ nɔ lɛ!
17. Mɛni hewɔ wɔbaanyɛ wɔná hekɛnɔfɔ̃ɔ akɛ yɛ yibaamɔ he lɛ, Yesu baakojo yɛ gbɛ ni ja nɔ?
17 Etsɛŋ ni Kristo baapɛi jeŋmaji lɛ fɛɛ mli ekwɛ koni enyɛ “egbala amɛmli, taakɛ bɔ ni tookwɛlɔ gbalaa gwantɛŋi kɛ abotiai amli lɛ.” (Mateo 25:31-33) Wɔbaanyɛ wɔná hekɛnɔfɔ̃ɔ akɛ Kristo baatsu jalɛ nii yɛ mɔ ni sa yibaamɔ he kojomɔ lɛ mli. Yehowa eha lɛ nilee, saneshishinumɔ, kɛ sui krokomɛi ni he hiaa ni baaha “ekojo jeŋ muu lɛ yɛ jalɛ naa.” (Bɔfoi lɛ Asaji 17:30, 31) Nyɛhãa wɔ yiŋtsɔ̃mɔ lɛ atamɔa Abraham nɔ̃ lɛ, mɔ ni kɛɛ akɛ: “Enɛ akagbaleo [Yehowa] akɛ oooye nɛkɛ sane, ni ogbe jalɔ kɛ gbɔmɔ fɔŋ shikome, ni jalɔ atsɔ tamɔ gbɔmɔ fɔŋ! Enɛ akagbaleo! Ani shikpɔŋ lɛ fɛɛ nɔ kojolɔ lɛ ekojoŋ jalɛ kojomɔ?”—1 Mose 18:25.
18. Mɛni hewɔ esaaa akɛ wɔhaoɔ wɔhe tsɔ̃ yɛ nii ni ekolɛ wɔleee bianɛ lɛ ahe lɛ?
18 Akɛni wɔyɔɔ hekɛnɔfɔ̃ɔ kwraa yɛ Yehowa jalɛ lɛ mli hewɔ lɛ, ehe ehiaaa ni wɔhao yɛ hetooi ni wɔɔná wɔha sanebimɔi tamɔ: ‘Mɛɛ gbɛ nɔ aaatsɔ akojo abifabii kɛ gbekɛbii bibii? Ani ekolɛ eeenyɛ eba akɛ gbɔmɛi ni fa babaoo baafee mɛi ni amɛnine shɛko sanekpakpa lɛ nɔ lolo dani Harmagedon baaba? Ni mɛi ni yɔɔ jwɛŋmɔŋ hela lɛ hu? Ni mɛi ni . . . ?’ Wɔkpɛlɛɔ nɔ akɛ, amrɔ nɛɛ ekolɛ wɔleŋ gbɛ ni Yehowa baatsɔ nɔ atsu saji nɛɛ ahe nii. Shi ebaafee nakai yɛ jalɛ kɛ mɔbɔnalɛ gbɛ nɔ. Esaaa akɛ wɔyiŋ feɔ kɔshikɔshi yɛ no he. Yɛ anɔkwale mli lɛ, ekolɛ wɔnaa baakpɛ wɔhe ni wɔbaaná miishɛɛ akɛ wɔɔna bɔ ni etsuɔ amɛhe nii yɛ gbɛ ni wɔsusuko he dã lɛ nɔ.—Okɛto Hiob 42:3; Lala 78:11-16; 136:4-9; Mateo 15:31; Luka 2:47 he.
19, 20. (a) Mɛni hewɔ ejeee nɔ ni ejaaa akɛ aaabi saji ni shishinumɔ yɔɔ mli lɛ? (b) Mɛɛ be Yehowa kɛ hetooi ni he hiaa lɛ baaha?
19 Yehowa gbɛjianɔtoo lɛ ejeee mɛi anijiaŋ wui yɛ sanebimɔi ni ji anɔkwale ni abiɔ yɛ ebe naa pɛpɛɛpɛ lɛ ahe, taakɛ shitee-kɛ-wolɔi komɛi wieɔ yɛ gbɛ ni ejaaa nɔ lɛ. (1 Petro 1:10-12) Shi kɛlɛ, Biblia lɛ woɔ wɔ ŋaa akɛ wɔkwa kwashiai aŋwanejeei. (Tito 3:9) Sanebimɔi ni jwɛŋmɔ yɔɔ mli ni abiɔ kɛ Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ kɛ Kristofoi awoji amlitaomɔ koni ana Ŋmalɛ naa hetooi lɛ baanyɛ aha wɔ anɔkwale nilee aya hiɛ ni ebaanyɛ ewaje wɔ hekɛnɔfɔ̃ɔ yɛ Yehowa mli. Gbɛjianɔtoo lɛ nyiɛɔ Yesu nɔkwɛmɔnɔ lɛ sɛɛ. Ewieee sanebimɔi ni amɛ hetoohamɔ yɛ be ni sa mli bako lɛ ahe. Etsɔɔ mli akɛ: “Miyɛ nii pii lolo ni makɛɛ nyɛ; shi nyɛnyɛŋ mli nyɛmɔ amrɔ nɛɛ.” (Yohane 16:12) Ekpɛlɛ nɔ hu akɛ nibii komɛi yɛ ni lɛ diɛŋtsɛ lɛ eleee yɛ nakai be lɛ mli.—Mateo 24:36.
20 Yehowa yɛ babaoo lolo ni ebaajie lɛ kpo. Kwɛ bɔ ni nilee yɔɔ mli akɛ wɔɔmɛ lɛ, kɛ hekɛnɔfɔ̃ɔ akɛ be ni ekɛjieɔ eyiŋtoo kpo lɛ baaba mli pɛpɛɛpɛ kɛha nii ni he hiaa yɛ nakai be lɛ mli lɛ ahe nitsumɔ. Wɔbaanyɛ wɔná hekɛnɔfɔ̃ɔ akɛ, kɛ́ Yehowa be shɛ pɛ lɛ, wɔmii baashɛ wɔhe akɛ wɔɔná egbɛ̀i lɛ ahe shishinumɔ pii lolo. Hɛɛ, abaawo wɔ nyɔmɔ, kɛ́ wɔná hekɛnɔfɔ̃ɔ kwraa yɛ Yehowa kɛ gbɛjianɔtoo ni ekɛtsuɔ nii lɛ mli. Abɛi 14:26 kɛ nɔmimaa hãa wɔ akɛ: “Hiɛnɔkamɔ ni mli wa yɛ Yehowa gbeyeishemɔ mli, ni mɔ ni yɔɔ no lɛ, ebii aaaná abobaahe.”
[Shishigbɛ niŋmai]
a Kwɛmɔ The Watchtower, October 15, 1967, baafa 638; June 1, 1987, baafa 30.
Mɛni Ji Ojwɛŋmɔ?
◻ Mɛni hewɔ nilee bɛ mli akɛ wɔɔha henumɔi afite hekɛnɔfɔ̃ɔ ni wɔyɔɔ yɛ Yehowa mli lɛ?
◻ Mɛni wɔbaanyɛ wɔkase kɛjɛ Yona niiashikpamɔ lɛ mli?
◻ Mɛni hewɔ Biblia kasemɔ kɛ kpeei ni ayaa he hiaa nakai lɛ?
[Mfoniri ni yɔɔ baafa 16]
Yɛ nibii ni wɔbaalaaje lɛ fɛɛ sɛɛ lɛ, wɔbaanyɛ wɔna hekɛnɔfɔ̃ɔ akɛ Yehowa ja
[Mfoniri ni yɔɔ baafa 18]
Ani oyɛ nɔmimaa akɛ oyɛ hekɛnɔfɔ̃ɔ yɛ Yehowa mli?