Buu-Mɔɔ INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Buu-Mɔɔ
INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Ga
@
  • ɛ
  • ɔ
  • ɛ́
  • ɛ̃
  • ɔ̃
  • ã
  • ŋ
  • á
  • BIBLIA
  • WOJI
  • ASAFOŊ KPEEI
  • w87 11/1 bf. 14-20
  • Kristo Hiɛnyiɛmɔ Yɛ Ekaa Naa Ŋmɛnɛ

Vidio ko bɛ kɛhã nɔ ni ohala nɛɛ.

Ofainɛ waa, be ni wɔtaoɔ wɔjie vidio lɛ, wɔná naagba ko.

  • Kristo Hiɛnyiɛmɔ Yɛ Ekaa Naa Ŋmɛnɛ
  • Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1987
  • Saneyitsei Bibii
  • Saji Ni Tamɔ Enɛ
  • Nuŋtsɔ Lɛ Kɛ Etsulɔ Lɛ
  • Nɔkwɛlɔi Yɛ Kristo Ninejurɔ Dɛŋ
  • Kɛtsɔ Mumɔ Lɛ Nɔ
  • Kɛtsɔ Ŋwɛibɔfoi Anɔ
  • Hekɛnɔfɔɔ Kwraa Yɛ Kristo Gbɛtsɔɔmɔ Shishi
  • Kristo Nyiɛɔ Esafo lɛ Hiɛ
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—2002
  • Ye Kristo Kɛ Etsulɔ Anɔkwafo Lɛ Anɔkwa
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—2007
  • Teemɔŋ Sane Krɔŋkrɔŋ ko Naagbelemɔ
    Kpojiemɔ—Enaagbee Kwraa lɛ Ebɛŋkɛ!
  • ‘Tsulɔ Anɔkwafo Lɛ’ Kɛ Enɔyeli Kuu Lɛ
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1990
Kwɛmɔ Ekrokomɛi Hu
Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1987
w87 11/1 bf. 14-20

Kristo Hiɛnyiɛmɔ Yɛ Ekaa Naa Ŋmɛnɛ

“Mikɛnyɛ yɛ daa kɛyashi jeŋ naagbee lɛ.”​—MATEO 28:⁠20.

1. Kristo kɛ “nibii” lɛ wo ekaselɔi lɛ edɛŋ yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?

BENI Kristo baashi ekaselɔi lɛ ni eku esɛɛ kɛya ŋwɛi yɛ afi 33 Ŋ.B. lɛ, “etuu enibii ewo amɛdɛ.” Nɔ ni enɛ biɔ ni amɛfee ji “bɔfoi yɛ Kristo najiaŋ” ni amɛtsa shiɛmɔ nitsumɔ ni eje shishi Iɛ nɔ, ni amɛkpã mli aahu “kɛyashi shikpɔŋ lɛ naagbee hei lɛ.” Dani eeeshi amɛ lɛ efa amɛ akɛ: “nyɛyafea jeŋmaji fɛɛ kaselɔi.” Ani wɔyɛ odaseyeli ko ni tsɔɔ akɛ eekwɛ bɔ ni amɛtsuɔ nitsumɔ nɛɛ amɛhaa lɛ? Hɛɛ wɔyɛ eko!​—Mateo 25:​14; 2 Korintobii 5: 20; Bɔfoi lɛ Asaji 1:8; Mateo 28:⁠19.

2. Mɛni tsɔɔ akɛ Kristo miikwɛ nitsumɔi ni tee nɔ yɛ klɛŋklɛŋ afii oha lɛ mli asafoi lɛ amli lɛ fɛɛ?

2 Beni Kristo ekwɔ kɛtee ŋwɛi lɛ sɛɛ afii 60 lɛ, etsɔɔ akɛ ekɛ miishɛɛ nyiɛ Kristofoi asafo lɛ ni yɔɔ shikpɔŋ nɔ lɛ anitsumɔi lɛ asɛɛ kpaakpa. Yɛ kpojiemɔ ko ni akɛha bɔfo Yohane ni ji klɛŋklɛŋ afii oha lɛ mli nɔyeli kuu lɛ mli nyo lɛ mli lɛ, Yesu Kristo tsu ni akɛ shɛɛ saji nɛɛ ayaha asafoi kpawo niyɔɔ Asia Bibioo lɛ. Ekɛɛ amɛteŋ enumɔ akɛ: “Mile onitsumɔi lɛ.” Ni etsɔɔ akɛ ele nɔ ni yaa nɔ yɛ enyɔ ni eshwɛ ni ji Smirna kɛ Pergamo lɛ mli lɛ jogbaŋŋ. Ekɛ hewalɛwoo pɔtɛɛ ha asafo fɛɛ asafo. Ŋwanejee ko bɛ amɛyiŋ yɛ mɔ ni amɛ-Hiɛnyiɛlɔ ni yɔɔ ekaa lɛ ji he.​—Kpojiemɔ 1:​11; 2:​1–3:⁠22.

3. Aŋma shɛɛ saji kpawo lɛ aha namɛi, ni mɛni yeɔ enɛ he odase?

3 Yɛ anɔkwale mli lɛ, nakai shɛɛ saji kpawo lɛ jeee nɔ ni aje he husu aha asafoi kpawo ni yɔɔ Asia lɛ pɛ. Ŋaawoo kpakpai kɛ kɔkɔbɔi ni yɔɔ mli lɛ kɔɔ asafoi lɛ fɛɛ he, kɛjɛ klɛŋklɛŋ afii oha lɛ mli aahu kɛbashi “Nuŋtsɔ lɛ gbi lɛ” ni wɔyɔɔ mli bianɛ lɛ mli.a Kristo hiŋmɛi ni akɛto “la lilɛi” he lɛ etee nɔ ekwɛ nɔ ni yaa nɔ yɛ “asafoi lɛ fɛɛ” amli lɛ.​—Kpojiemɔ 1:​10; 2:​18, 23.

Nuŋtsɔ Lɛ Kɛ Etsulɔ Lɛ

4. Kristo “dom” ni “yɛ mli aahu” lɛ eku esɛɛ eba yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?

4 Yɛ be mli ni ekɛ ehe eto “nuu ko ni beni ebaadom lɛ, etsɛ etsuji, ni etuu enibii ewo amɛdɛ” lɛ he lɛ, Kristo kɛfata he akɛ: “Shi yɛ mli aahu lɛ, tsuji lɛ anuŋtsɔ lɛ ba, ni ekɛ amɛ babu akɔntaa.” (Mateo 25:​14, 19) Yɛ afi 33 Ŋ.B. lɛ, Kristo “tee ŋwɛi” he ni eyata shi yɛ “Nyɔŋmɔ ninejurɔ nɔ.” (1 Petro 3:22) “Shi yɛ mli aahu lɛ, yɛ beni akɛ lɛ ta sɛi nɔ yɛ 1914 sɛɛ lɛ, Kristo je shishi ‘eye lumɔ yɛ ehenyɛlɔi ateŋ’ kɛtsɔ Satan kɛ edaimonioi lɛ ni eshɛrɛ amɛ eshwie shikpɔŋ nɔ lɛ nɔ. (Lala 110: 1, 2; Kpojiemɔ 12:​7-9) Kɛkɛ ni egbala ejwɛŋmɔ kɛba etsuji lɛ anɔ. Be eshɛ ni ekɛ amɛ baabu akɔntaa Lɛ ji amɛ-Hiɛnyiɛlɔ ni yɔɔ ekaa fe be fɛɛ agbɛnɛ.

5. Mɛɛ be mli akɔntaabuu be lɛ ba, ni mɛɛ gbɛ nɔ atsɔ awo anɔkwafoi lɛ nyɔmɔ yɛ?

5 Nyɔŋmɔ webii ahe yinɔsane yɛ ŋmɛnɛŋmɛnɛ beaŋ lɛ tsɔɔ akɛ nɛkɛ akɔntaabuu be nɛɛ ba yɛ 1918-19. Talentai lɛ ahe abɛbua Iɛ tsɔɔ bɔ ni Nuŋtsɔ lɛ kɛ etsuji ni afɔ amɛ mu lɛ ateŋ shwɛɛ nii lɛ baabu akɔntaa aha. Esa akɛ amɛteŋ mɔ fɛɛ mɔ abu ehe akɔntaa yɛ gbɛ ni etsɔ nɔ ekɛ enibii lɛ etsu nii lɛ nɔ, ‘yɛ mɔ fɛɛ mɔ nyɛmɔ naa,’ aloo mumɔŋ nyɛmɔ naa. Mɛi ni amɛwo yibii lɛ bote amɛ-Nuŋtsɔ lɛ miishɛɛ lɛ mli, ekɛɛ amɛ akɛɛ “Oye anɔkwa yɛ nii fioo he, maha oye nii pii atsɛ.”​—Mateo 25: 15, 20-23.

6. Nɛkɛ Kristofoi anɔkwafoi ni afɔ amɛ mu nɛɛ baafee mɛni akɛ kuu, ni mɛni ji nɔ ni amɛ-Nuŋtsɔ lɛ kɛwo amɛkwɛmɔ shishi?

6 Ana nɛkɛ Kristofoi aŋkroaŋkroi ni afɔ amɛ mu nɛɛ akɛ Maŋtsɛ ni yeɔ nɔ bianɛ lɛ bɔfoi anɔkwafoi, ni miisumɔ ni amɛfee kaselɔi amɛha amɛ-Nuŋtsɔ. Ana amɛ fɛɛ akɛ “tsulɔ” kuu ni amɛ-Nuŋtsɔ lɛ ekɛɛ amɛ nɛkɛ lɛ: “Belɛ nɔmɔ ji tsulɔ anɔkwafoi kɛ nilelɔ ni e-Nuŋtsɔ ŋɔ lɛ eto ewebii lɛ anɔ, koni eha amɛ amɛŋmaa yɛ be ni sa nɔ lɛ? Ajɔɔ nakai tsulɔ lɛ, mɔ ni beni e-Nuŋtsɔ baa lɛ, eeebanina lɛ akɛ eefee nakai lɛ. Lɛlɛŋ miikɛɛnyɛ akɛ, eeeŋɔ lɛ ato enii fɛɛ kwa nɔ.”​—Mateo 24:​45-47.

7. (a) Kristo “nibii” lɛ efa kɛjɛ 1914 yɛ mɛɛ gbɛ nɔ? (b) Mɛni tsɔɔ akɛ Kristo hu ji “tooi krokomɛi” lɛ a-Hiɛnyiɛlɔ ni yɔɔ ekaa?

7 Kristo “nibii” lɛ efa babaoo kɛjɛ 1914 kɛbaa nɛɛ. Akɛ “maŋtsɛyeli hewalɛ” eha ehe, ni enɛ kɛ hegbɛ ni fa kɛ gbɛnaa nii babaoo ebafɔ enɔ. (Luka 19:​11, 12) Klɛŋklɛŋ lɛ, ejɛ shishi ebua “maŋtsɛyeli lɛŋ bii” ni eshwɛ lɛ ni ji Kristofoi 144,000 ni afɔ amɛ mu lɛ, “ni ahe kɛjɛ adesai ateŋ” ni amɛbatsɔmɔ maŋtsɛmɛi kɛ osɔfoi amɛfata ehe yɛ ŋwɛi Iɛ anaa, (Mateo 13:​38; Kpojiemɔ 14:​1-4; 5:​9, 10) Agbɛnɛ taakɛ ejɛ kpo yɛ yinɔsane mli kɛjɛ 1985 lɛ, eebua “asafo babaoo” ni ji “tooi krokomɛi” ni ewie yɛ amɛhe akɛ: “Ni nomɛi hu ja miŋɔ amɛ kɛba” lɛ anaa. (Kpojiemɔ 7:​9, 10; Yohane 10:16) Hɛɛ, lɛ ji Mɔ ni kɛ nɛkɛ “tooi” nɛɛ baa mli, ni ebatsɔ amɛ-Hiɛnyiɛlɔ ni yɔɔ ekaa. Nɔ ni yɔɔ miishɛɛ ji akɛ, Hela ŋmalɛ nɛɛ shishi diɛŋtsɛ ji, “Kɛ mɛi ni ehe hiaa ni manyiɛ amɛhiɛ.” Mɛɛ gbɛ nɔ etsɔɔ ekɛ ekaa nyiɛɔ ‘etooi’ lɛ fɛɛ ahiɛ ŋmɛnɛ yɛ?

Nɔkwɛlɔi Yɛ Kristo Ninejurɔ Dɛŋ

8, 9. (a) Mɛɛ ninaa bɔfo Yohane nine shɛ nɔ? (b) Kanetsei kpawo kɛ ŋulamii kpawo lɛ feɔ mɛni he mfoniri?

8 Bɔfo Yohane, ni eji mra mli Kristofoi asafo lɛ nɔyeli kuu lɛ mli nyo lɛ nine shɛ ninaa ko nɔ ni emli ni ena “shika kanetsei kpawo, kɛ mɔ ko yɛ kanetsei kpawo lɛ atɛŋ ni tamɔ gbɔmɔ bi . . . Ní ehiɛ ŋulamii kpawo yɛ eninejurɔ.” Yesu Kristo tsɔɔ mli eha Yohane akɛ: “Ŋulamii kpawo ni ona yɛ mininejurɔ nɔ lɛ he teemɔŋ sane lɛ, kɛ shika kanetsei kpawo lɛ. Ŋulamii kpawo lɛ ji asafoi kpawo lɛ abɔfoi, ni kanetsei kpawo ni ona lɛ ji asafoi kpawo lɛ.”​—Kpojiemɔ 1:​12-20.

9 Yɛ be mli ni “Then Is Finished the Mystery of God” wolo lɛ wieɔ kuku nɛɛ he lɛ ekɛɛ: “Ani anaaa nɛkɛ ‘bɔfoi’ nɛɛ? Dabi amɛjeee mɛi ni anaaa amɛ. Bɔfo Yohane nine shɛ Kpojiemɔ muu lɛ fɛɛ nɔ kɛjɛ Yesu Kristo dɛŋ kɛtsɔ ŋwɛibɔfo nɔ, jwɛŋmɔ baŋ mli akɛ eeeku sɛɛ eŋma wolo kroko ekɛmaje ŋwɛibɔfoi yɛ ŋwɛi yɛ shihilɛ hé ni anaaa jɛmɛ lɛ. Saji ni aŋmala ayaha asafoi kpawo ni yɔɔ Asia lɛ ahe ehiaaa amɛ. Sabala ‘bɔfo’ lɛ shishi diɛŋtsɛ ji ‘tsulɔ; bɔfo ni kɛ sane yahaa mɔ.’ . . . Ni ana nɛkɛ Okadi ŋulamii kpawo nɛɛ yɛ Yesu ninejurɔ nɔ, lɛ ekwɛɔ nɔ ni etsuɔ amɛ ni amɛyɛ egbɛtsɔɔmɔ shishi, ‘eninejurɔ’ ni ji ehewalɛ ni ekɛtsuɔ nii ni enyɛɔ ekudɔɔ amɛ ni ehaa amɛyi. . . . Ni akɛni ‘kanetsei kpawo’ ni yɔɔ ninaa lɛ mli yɛ ‘Nuŋtsɔ lɛ gbi lɛ nɔ’ lɛ feɔ anɔkwale Kristofoi asafoi fɛɛ ni yɔɔ ŋmɛnɛ, ‘Nuŋtsɔ lɛ gbi’ lɛ diɛŋtsɛ mli kɛjɛ 1914 Ŋ.B. lɛ he mfoniri lɛ, nakai nɔŋŋ hu ‘ŋulamii kpawo’ lɛ feɔ asafoi ni yɔɔ ŋmɛnɛ lɛ anɔkwɛlɔi ni tamɔ bɔfoi ni afɔ amɛ mu ni akɛ mumɔ lɛ efɔ amɛ lɛ fɛɛ he mfoniri.”b ​—Baafai 102-4.

10. Mɛɛ “nibii” ni efa akɛwo tsulɔ lɛ kwɛmɔ shishi?

10 Nɛkɛ nɔkwɛlɔi ni afɔ amɛ mu ni yɔɔ Kristo ninejurɔ nɔ nɛɛ ji “tsulɔ” kuu lɛ fɛɛ ni E-hala amɛ “eto enibii fɛɛ nɔ” lɛ fa. Akɛni tsulɔ lɛ Nuŋtsɔ lɛ diɛŋtsɛ ji mɔ ni akɛ gbɛnaa nii babaoo efɔ enɔ kɛjɛ 1914 hewɔ lɛ, nibii ni ebafata tsulɔ nɛɛ “nibii fɛɛ” lɛ he lɛ fa fe tsutsu. Nɔ kome ji akɛ, ákɛ “bɔfoi yɛ Kristo najiaŋ lɛ,” shwɛɛnii lɛ ebatsɔmɔ bɔfoi amɛha Maŋtsɛ ko ni yeɔ nɔ bianɛ yɛ Maŋtsɛyeli ni ato ama shi nɔ. (2 Korintobii 5:20) Akɛ amɛ eto Nuŋtsɔ lɛ mumɔŋ nibii fɛɛ ni yɔɔ shikpɔŋ nɔ lɛ nɔ. Esa akɛ amɛsɔmɔ ni amɛha gbalɛi ni kɔɔ amɛhe lɛ aba mli kɛjɛ be mli ni ato Maŋtsɛyeli lɛ ama shi nɛɛ. Nɔ ni fata enɛ he ji “Maŋtsɛyeli lɛ he sanekpakpa lɛ” ni aaashiɛ “yɛ shikpɔŋ ni ayɔɔ nɔ lɛ fɛɛ nɔ ni akɛye odase.” (Mateo 24:​14, NW) Esa akɛ amɛya nɔ “amɛfee jeŋmaji lɛ fɛɛ mli bii lɛ kaselɔi,” fe be fɛɛ bianɛ, ni amɛbua “asafo babaoo” lɛ ni anyɛŋ akane amɛ Iɛ anaa. (Mateo 28:​19, 20; Kpojiemɔ 7:⁠9) Hɛɛ, nɛkɛ “jeŋmaji lɛ fɛɛ anii ni jara wa,” nɛɛ fata Kristo “nibii” ni efa babaoo yɛ shikpɔŋ nɔ lɛ ahe.​—Hagai 2:⁠7.

11. (a) “Nibii” ni efa nɛɛ biɔ ni afee mɛni? (b) Namɔ kudɔɔ nitsumɔ lɛ, ni yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?

11 Enɛɛmɛi fɛɛ tsɔɔ nitsumɔ babaoo kɛha “tsulɔ” kuu lɛ, shiɛmɔ nitsumɔ ni da ni mli baalɛɛ kɛya “shikpɔŋ ni ayɔɔ nɔ lɛ fɛɛ nɔ.” Enɛ biɔ nitsumɔ he yitso kɛ nitsumɔ he niji ni dara koni akɛkwɛ nitsumɔ lɛ nɔ ni akɛkala ni aja woji ni akɛbaashiɛ ni akase. Taakɛ eji yɛ klɛŋklɛŋ afii oha lɛ mli lɛ, atsuɔ nɛkɛ nitsumɔ nɛɛ yɛ Yesu Kristo mɔ ni yɛ Okadi gbɛ nɔ lɛ eyɔɔ “kanetsei kpawo lɛ ateŋ,” aloo asafoi lɛ ateŋ lɛ hiɛnyiɛmɔ yɛ ekaa naa lɛ shishi. Etsɔɔ nɔkwɛlɔi ni afɔ amɛ mu ni ehiɛ amɛ yɛ okadi gbɛ nɔ yɛ “eninejurɔ nɔ” lɛ nɔ ekudɔɔ amɛ. (Kpojiemɔ 1:​13, 16) Taakɛ eji yɛ mra be mli Kristofoi abe lɛ amli lɛ, nɛkɛ nɔkwɛlɔi ni afɔ amɛ mu nɛɛ akuu lɛ feɔ Kristo asafo ni yɔɔ shikpɔŋ nɔ ni anaa lɛ Nɔyeli Kuu lɛ. “Eninejurɔ nɔ” ni damɔ shi kɛha hewalɛ ni ekɛkudɔɔ nii lɛ ji nɔ ni kudɔɔ nɛkɛ hii anɔkwafoi nɛɛ yɛ be mli ni amɛkwɛɔ Maŋtsɛyeli nitsumɔ lɛ nɔ lɛ.

Kɛtsɔ Mumɔ Lɛ Nɔ

12, 13. (a) Bɔ ni yifalɛ eba babaoo hewɔ lɛ, mɛɛ sanebimɔ teɔ shi? (b) Mɛɛ gbɛ nɔ Kristo kɛ mumɔ lɛ tsuɔ nii koni ekɛtsu nɔkwɛlɔi ni yɔɔ ekaselɔi ni yɔɔ shikpɔŋ nɔ lɛ ateŋ lɛ ahiamɔ nii ahe nii yɛ?

12 “Tooi krokomɛi” lɛ ayibɔ fe akpekpei etɛ bianɛ, ni ato amɛ gbɛjianɔ awo asafoi aaafee 52,000 mli, eka shi faŋŋ akɛ yelikɛbuamɔ he miihia shwɛɛnii ni afɔ amɛ mu lɛ koni amɛkwɛ Nuŋtsɔ lɛ shikpɔŋ nɔ nibii lɛ anɔ. Mɛi ni shɛɛɛ 9,000 ni nyɛmimɛi yei babaoo fata he yeɔ Kaimɔ lɛ nibii lɛ eko, no hewɔ lɛ kɛ aja mli lɛ nɔkwɛlɔi ni afɔ amɛ mu nɛɛ ateŋ mɔ kome bɛ asafo fɛɛ asafo mli. Ani enɛ tsɔɔ akɛ Yesu Kristo jeee mɔ ni kwɛɔ asafoi ni “bɔfo” loo ‘ŋulami’ ni akɛ mumɔ efɔ́ amɛ nɛɛ eko yɔɔ mli lɛ anɔ?

13 Jeee nakai kwraa! Taakɛ wɔtsɔ hiɛ wɔna yɛ nikasemɔ ni tsɔ hiɛ lɛ mli lɛ, Kristo tsɔ mumɔ krɔŋkrɔŋ lɛ nɔ enyiɛ esafo lɛ hiɛ yɛ klɛŋklɛŋ afii oha lɛ mli, Ŋmɛnɛ ekɛ Nɔyeli Kuu lɛ ni akɛ mumɔ efɔ́ amɛ lɛ tsuɔ nii koni ekɛhala nɔkwɛlɔi ni ahalaa amɛ kɛjɛɔ “tooi krokomɛi” lɛ ateŋ lɛ. Esa akɛ ana taomɔ nii ni ataoɔ yɛ onukpai ni afɔ amɛ mu lɛ ahe lɛ nɔŋŋ yɛ amɛhe; taakɛ atsɔɔ mli yɛ ŋmalɛi lɛ amli yɛ 1 Timoteo 3:​1-7 kɛ Tito 1:​5-9 lɛ. Aŋmala nɛkɛ ŋmalɛ naa taomɔ nii nɛɛ yɛ mumɔ krɔŋkrɔŋ lɛ gbɛtsɔɔmɔ shishi. Ajieɔ mɛi ayi ni ahalaa amɛ yɛ be mli ni asɔle sɛɛ kɛ agbɛnɛ yɛ mumɔ krɔŋkrɔŋ lɛ gbɛtsɔɔmɔ shishi. Paulo ŋaawoo Iɛ kɔɔ nɛkɛ onukpai ni afɔko amɛ mu nɛɛ ahe kɛ hewalɛ nakai nɔŋŋ akɛ: “Nyɛlea nyɛhe nɔkwɛmɔ kɛ too ku lɛ fɛɛ ni mumɔ krɔŋkrɔŋ lɛ ewonyɛ amɛnɔkwɛlɔi lɛ.”​—Bɔfoi lɛ Asaji 20:⁠28.

14. (a) Yesaia 32:​1, 2 gbalɛ lɛ miina emlibaa ŋmɛnɛ po yɛ mɛɛ gbɛ nɔ? (b) Esa akɛ onukpai fɛɛ aba amɛhe shi amɛha Kristo “ninejurɔ” lɛ yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?

14 No hewɔ lɛ, jalɛ Maŋtsɛ Yesu Kristo ni yeɔ nɔ lɛ kɛ “tooi krokomɛi” lɛ miitsu nii akɛ “lumɛi” yɛ asafoi akpei nyɔŋmai abɔ lɛ amli koni amɛbu ‘etooi’ lɛ ahe kɛjɛ mumɔŋ kɔɔyɔɔ, ahum kɛ latsa he. (Yesaia 32: 1, 2) Taakɛ blema David wie lɛ, onukpai lɛ, kɛ amɛteŋ mɛi ni afɔ amɛ mu loo “tooi krokomɛi” lɛ sɔle amɛha Yehowa akɛ: “Ha omumɔ kpakpa lɛ atsɔɔ mi gbɛ yɛ shikpɔŋ tɛrɛnɛɛ nɔ.” (Lala 143:10) Ni Yehowa boɔ amɛsɔlemɔi atoi. Etsɔɔ e-Bi lɛ nɔ ekɛ E-mumɔ lɛ haa amɛ, ni Yesu kɛ enɛ tsuɔ nii waa, koni ekɛnyiɛ ekaselɔi ni yɔɔ shikpɔŋ nɔ lɛ ahiɛ. No hewɔ lɛ, esa akɛ onukpai lɛ fɛɛ hu aba amɛhe shi amɛha Kristo “ninejurɔ” nɔyeli, kudɔmɔ kɛ gbɛtsɔɔmɔ ni etsɔɔ mumɔ lɛ kɛ Nɔyeli Kuu lɛ mlibii ni akɛ mumɔ efɔ̃ amɛ lɛ nɔ etsuɔ he nii lɛ.

Kɛtsɔ Ŋwɛibɔfoi Anɔ

15. Mɛni hu Kristo yɔɔ ni ebaanyɛ ekɛnyiɛ ekaselɔi lɛ ahiɛ yɛ shikpɔŋ nɔ yɛ ekaa naa?

15 Nikasemɔ ni tsɔ hiɛ lɛ tsi ta ákɛ akɛ ŋwɛibɔfoi tsu nii yɛ klɛŋklɛŋ afii oha lɛ mli koni amɛkudɔ ni amɛjie mra be mli Kristofoi lɛ kɛjɛ oshara mli ni amɛye amɛbua amɛ yɛ amɛshiɛmɔ nitsumɔ lɛ mli. Ani eeefee sanenaatsɔɔmɔ ni ja akɛ aaasusu akɛ wɔ-Maŋtsɛ Yesu Kristo ni yeɔ nɔ lɛ kɛ ŋwɛibɔfoi tsuuu nii ekɛnyiɛɛɛ ekaselɔi lɛ ahiɛ dɔŋŋ ŋmɛnɛ? Jeee akɛ ebaafee sanenaatsɔɔmɔ ni ejaaa pɛ kɛkɛ, shi moŋ ebaafee nɔ ni kɛ ŋmalɛ lɛ kpaaa gbee.

16, 17. Mɛɛ odaseyeli wɔyɔɔ ni tsɔɔ akɛ Kristo kɛ ŋwɛibɔfoi tsuɔ nii ni ekɛkpaa ŋmaa ni ji “maŋtsɛyeli lɛŋ bii” lɛ ni ekɛbuaa “tooi krokomɛi” lɛ hu naa.

16 Taakɛ Yesu abɛbua ni kɔɔ dumɔ nii kpakpai lɛ kɛ jwɛi lɛ he lɛ tsɔɔ lɛ, ŋmaakpamɔ be lɛ baaba yɛ “nibii agbɛjianɔtoo lɛ naagbee” ni je shishi yɛ 1914 lɛ mli. Abaajie “maŋtsɛyeli lɛŋ bii lɛ” kɛjɛ “mɔ fɔŋ” lɛ bii lɛ ateŋ yɛ ŋmaakpamɔ be lɛ mli. Namɛi Nuŋtsɔ lɛ kɛ amɛ baatsu nii ni amɛkpa ŋmaa lɛ? “Ŋmaakpalɔi lɛ ji ŋwɛibɔfoi.” Kristo kɛfata he akɛ: “Gbɔmɔ bi lɛ aaatsu ebɔfoi lɛ, ni amɛaabua, nanetɔtɔmɔ nii fɛɛ kɛ mɛi ni tsuɔ mlakwamɔ nii lɛ anaa kɛaajɛ e-Maŋtsɛyeli lɛ mli.” (Mateo 13:​37-41) Kristo kɛ ŋwɛibɔfoi tsuɔ nii koni ekɛbu enyɛmimɛi lɛ ahe yɛ shikpɔŋ nɔ.

17 Shi “tooi krokomɛi” Iɛ hu? Ani Kristo kɛ ŋwɛibɔfoi tsuɔ nii ekɛbuaa amɛnaa? Nakai pɛpɛɛpɛ! Ebɛbua ni kɔɔ gwantɛŋi lɛ kɛ abotiai ahe lɛ kɛɔ akɛ: “Shi beni gbɔmɔbi lɛ aaaba yɛ enunyam lɛ mli ni bɔfoi krɔŋkrɔŋi lɛ fɛɛ aaafata ehe lɛ, no mli lɛ eeeta enunyam sɛi lɛ nɔ; ni aaabua jeŋmaji lɛ fɛɛ naa yɛ ehiɛ ni eeegbala amɛmli, taakɛ bɔ ni tookwɛlɔ gbalaa gwantɛŋi kɛ abotiai amli lɛ.” (Mateo 25:​31, 32) Kristo kɛ eŋwɛibɔfoi lɛ tsuɔ nii yɛ nɛkɛ mligbalamɔ nitsumɔ nɛɛ mli. Taakɛ bɔ ni ŋwɛibɔfo ko tsɔɔ Filipo gbɛ kɛtee Etiopia piafonyo lɛ ŋɔɔ lɛ, nakai nɔŋŋ hu odaseyeli babaoo yɛ ŋmɛnɛ akɛ Kristo kɛ ŋwɛibɔfoi lɛ tsuɔ nii ni ekɛkudɔɔ e-Dasefoi kɛ kɛyaa mɛi ni tamɔ gwantɛŋi lɛ ŋɔɔ. Mɛi pii eye anɔkwale ni eji akɛ beni amɛsɔle amɛbi yelikɛbuamɔ pɛ kɛkɛ ni Odasefonyo ko tswa amɛshinaa Iɛ he odase.

Hekɛnɔfɔɔ Kwraa Yɛ Kristo Gbɛtsɔɔmɔ Shishi

18, 19. Yɛ nɔ ni ba yɛ klɛŋklɛŋ afii oha lɛ mli lɛ hewɔ lɛ, wɔyɛ hekɛnɔfɔɔ yɛ mɛni mli?

18 Shihilɛi eŋmɛɛɛ gbɛ yɛ be fɛɛ mli yɛ klɛŋklɛŋ afii oha lɛ mli, koni Kristo kɛ nɔyeli kuu lɛ ni yɔɔ Yerusalem lɛ atsu naagba pɔtɛɛ ko he nii. Beni ebashwɛ Paulo kome too yɛ Asia Bibioo lɛ kɔɔyigbɛ, ni ehe miihia ni ele nɔ shikpɔŋkuku ni eyatsu nii yɛ mli ekoŋŋ lɛ, Kristo tsu nii kɛtsɔ mumɔ lɛ nɔ. (Bɔfoi lɛ Asaji 16:​6-10) Ŋmɛnɛ, Yehowa Odasefoi yɛ hekɛnɔfɔɔ akɛ amɛnyɛmimɛi lɛ ateŋ mɔ fɛɛ mɔ ni baaya ayaje he ko banee yɛ be kukuoo mli ni ebɛŋkɛɛɛ nɔyeli kuu lɛ yɛ yiwaa hewɔ lɛ yaa nɔ amɛhiɔ Kristo hiɛnyiɛmɔ kɛ ekaa lɛ shishi lolo kɛtsɔɔ mumɔ lɛ kɛ ŋwɛibɔfoi esɛɛfimɔ nɔ.

19 Yiŋkpɛi komɛi ni nɔyeli kuu lɛ fee yɛ mra be mli Kristofoi abei lɛ amli baanyɛ afee nɔ ni eshishinumɔ baanyɛ awa aha amɛ yɛ nakai be lɛ mli. Ŋwanejee ko bɛ he akɛ nakai sane lɛ ji yɛ be mli ni aku sɛɛ atsu Paulo kɛtee Tarso aloo yɛ be mli ni atsu lɛ akɛ eya sɔlemɔwe lɛ yɛ emaŋsɛɛ sanekpakpashiɛmɔ gbɛfaa ni ji etɛ lɛ sɛɛ lɛ. (Bɔfoi lɛ Asaji 9:​30; 21:​23-25) Ni kɛlɛ Kristo diɛŋtsɛ ji mɔ ni hɔ nɛkɛ yiŋkpɛɛ nɛɛ sɛɛ. (Bɔfoi lɛ Asaji 22:​17-21; 23:11) Ŋmɛnɛ, wɔbaanyɛ wɔna hekɛnɔfɔɔ akɛ nɔ fɛɛ nɔ ni Kristo aaaŋmɛ gbɛ ni eba ekaselɔi ni yɔɔ shikpɔŋ nɔ lɛ anɔ lɛ, yiŋtoo ko ni ja yɛ he, taakɛ eji hu yɛ klɛŋklɛŋ afii oha lɛ mli lɛ.

20. Wɔheɔ mɛni wɔyeɔ, ni mɛni ji wɔfaishitswaa?

20 No hewɔ lɛ kɛji akɛ wɔkane yɛ Biblia lɛ mli akɛ Kristo ji “gbɔmɔtso lɛ ni ji asafo lɛ yitso” lɛ, wɔheɔ wɔyeɔ akɛ ejeee Yitso folo ko kɛkɛ. (Kolosebii 1:18) Wɔle kɛjɛ niiashikpamɔ mli akɛ eji Yitso diɛŋtsɛ ni tsuɔ nii. Kɛ wɔkane Bɔfɔi lɛ Asaji ahe wolo lɛ ni wɔna bɔ ni Kristo kudɔ saji yɛ mra be mli Kristofoi lɛ ateŋ lɛ, wɔbaanyɛ wɔyoo akɛ ekɛ nakai gbɛ nɔ nɔŋŋ miitsu nii ŋmɛnɛ. Wɔnaa bɔ ni Kristo kɛ mumɔ krɔŋkrɔŋ lɛ, ŋwɛibɔfoi kɛ “tsulɔ anɔkwafo kɛ nilelɔ” lɛ kɛ e-Nɔyeli Kuu lɛ miitsu nii bianɛ koni ekɛhala onukpai ni amɛhe esa yɛ mumɔŋ. Akɛni wɔyɔɔ hekɛnɔfɔɔ yɛ Kristo gbɛtsɔɔmɔ yɛ ekaa naa lɛ mli hewɔ lɛ, wɔtswa wɔfai shi akɛ wɔbaaya nɔ “ni wɔwie anɔkwale lɛ” ni wɔya nɔ wɔdara yɛ suɔmɔ mli “yɛ nibii fɛɛ gbɛfaŋ yɛ lɛ Kristo lɛ nɔŋŋ ni ji yitso lɛ he.”​—Efesobii 4:⁠15.

[Shishigbɛ niŋmai]

a Kɛha nɛkɛ shɛɛ saji kpawo nɛɛ kɛ bɔ ni atsɔɔ mli aha lɛ, kwɛmɔ wolo “Then Is Finished the Ministry of God” yitsei 7 kɛyashi 14, ni Watchtower Bible and Tract Society of New York Inc. fee Iɛ mli.

b July 1, 1972 Buu-Mɔɔ lɛ ha nɛkɛ sane nɛɛ mli fee faŋ lolo ni ejaje akɛ: “Ŋwanejee ko kwraa bɛ he akɛ jeee onukpa, presbyter, nɔkwɛlɔ loo tookwɛlɔ kome loo gbɔmɔ aŋkro ko kɛkɛ feɔ ‘onukpai akuu’ muu lɛ fɛɛ ni Nuŋtsɔ Yesu Kristo ni awo ehiɛ nyam lɛ tsɛ lɛ “bɔfo” ni akɛ ŋwɛi ŋulami fee ehe mfoniri lɛ. ‘Onukpai akuu’ lɛ (loo presbytery) ni yɔɔ Efeso lɛ baatsu nii akɛ ŋulamii ni amɛkpɛ tamɔ ŋwɛi loo mumɔŋ la amɛshwie asafo lɛ,ni mumɔ krɔŋkrɔŋ lɛ ehala amɛ akɛ nɔkwɛlɔi lɛ nɔ.

Ajie kɛjɛ August 1, 1987 Watchtower lɛ mli.

Saji Otii ni Abaanyɛ Akai

◻ Mɛɛ odaseyeli wɔyɔɔ ni tsɔɔ akɛ Kristo di klɛŋklɛŋ afii oha lɛ mli asafoi lɛ amli nitsumɔi asɛɛ ni ekwɛ nɔ ni yaa nɔ lɛ fɛɛ?

◻ Namɛi Kristo hala amɛ eto “enibii fɛɛ nɔ,” ni mɛni fata nɛkɛ nibii nɛɛ ahe?

◻ Ŋulamii kpawo ni yɔɔ Kristo ninejurɔ nɔ lɛ damɔ shi kɛha namɛi?

◻ Mɛɛ gbɛ nɔ Kristo tsɔɔ ekɛ mumɔ krɔŋkrɔŋ lɛ, ŋwɛibɔfoi kɛ Nɔyeli Kuu lɛ mli bii ni afɔ amɛ mu lɛ tsuɔ nii ekɛnyiɛɔ esafo lɛ hiɛ ŋmɛnɛ?

◻ Mɛni hewɔ Wɔbaanyɛ wɔna hekɛnɔfɔɔ kwraa yɛ Kristo ni kudɔɔ nibii ŋmɛnɛ lɛ mli?

[Akrabatsa ni yɔɔ baafa 20]

Kaai ni baa yɛ tawuu hewɔ, maŋ hiɛ atua tsemɔi loo yiwaa kɛ nɔyeli lɛ ni tsiɔ nitsumɔ lɛ naa lɛ haa onyɛɔ otsuɔ Kristofoi ajamɔ lɛ he nii yɛ gbɛjianɔtoo kpakpa naa. Shihilɛi baate shi ni haŋ anyɛ afee asafoŋ kpeei wuji. Sharamɔ ni wɔkɛ nitsumɔ he nine lɛ yeɔ lɛ mli baafo yɛ be kuku mli. Kpokpaa nɔkwɛlɔi asaramɔ mli baafolɔ. Woji heei baŋ. Kɛji akɛ nibii nɛɛ eko ba lɛ, mɛni esa akɛ ofee?

Hetoo lɛ ji: Kɛ shihilɛ lɛ ba nɛkɛ lɛ, feemɔ bɔ fɛɛ bɔ ni obaanyɛ kɛ nɔ fɛɛ nɔ ni ooonyɛ ofee yɛ anɔkwale jamɔ he. Esa akɛ onyɛ okase nii yɛ teemɔŋ. Yɛ be babaoo mli lɛ nyɛmimɛi baanyɛ akpe yɛ kui bibii amli yɛ shiai amli. Woji ni atsɔ hiɛ akase momo kɛ Biblia diɛŋtsɛ baafee nɔ ni abaadamɔ nɔ afee kpee. Kaahao. Etsɛŋ ni yɛ be kukuo mli lɛ, onukpai ni akɛ hegbɛ eha amɛ lɛ baatao nyɛ ni amɛle he ni nyɛyɔɔ. Nɔyeli kuu lɛ taoɔ gbɛi sɔrɔtoi anɔ ni eeetsɔ ni enine ashɛ nyɛmimɛi lɛ anɔ.

Shi kɛji akɛ ona akɛ oyɛ he ko banee ni obɛŋkɛɛɛ wɔnyɛmimɛi Kristofoi lɛ po lɛ, ha ahi ojwɛŋmɔ mli akɛ okɛ Yehowa kɛ e-Bi Yesu Kristo teŋ jɛkɛɛɛ​—Organized to Accomplish Our Ministry, baafa 168.

[Mfoniri ni yɔɔ baafa 16]

Kristo yɛ asafoi lɛ ateŋ yɛ okadi gbɛ nɔ,ni ehiɛ enɔkwɛlɔi lɛ yɛ eninejurɔ nɔ

    Ga Woji (1980-2025)
    Shi Mli
    Botemɔ Mli
    • Ga
    • Kɛmaje
    • Bɔ Ni Misumɔɔ Lɛ Mihãa
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mlai Ni Yɔɔ He
    • Ohe Saji
    • Ohe Saji Lɛ Ahe Gbɛjianɔtoo
    • JW.ORG
    • Botemɔ Mli
    Kɛmaje