Buu-Mɔɔ INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Buu-Mɔɔ
INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Ga
@
  • ɛ
  • ɔ
  • ɛ́
  • ɛ̃
  • ɔ̃
  • ã
  • ŋ
  • á
  • BIBLIA
  • WOJI
  • ASAFOŊ KPEEI
  • w81 1/1 bf. 9-14
  • ‘Nyɛkɛ Sɔlemɔ Kɛ Faikpamɔ Fɛɛ Atsua Nii’

Vidio ko bɛ kɛhã nɔ ni ohala nɛɛ.

Ofainɛ waa, be ni wɔtaoɔ wɔjie vidio lɛ, wɔná naagba ko.

  • ‘Nyɛkɛ Sɔlemɔ Kɛ Faikpamɔ Fɛɛ Atsua Nii’
  • Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1981
  • Saneyitsei Bibii
  • Saji Ni Tamɔ Enɛ
  • Nyɔŋmɔ Ni Wɔɔjie Eyi Yɛ Sɔlemɔ Mli
  • Shidaa Ni Wɔkɛ Aaaha Yehowa
  • Nibimɔi Ni Wɔkɛ Aaafɔ Yehowa Hiɛ
  • Kɛ Faikpamɔ Ni Mliwa
  • Ehe Miihia Ni Wɔfee Nɔni Sa Yɛ He
  • Ani Wɔɔɔnyɛ Wɔha Bɔni Wɔsɔlemɔi Lɛ Hilɛ Yɔɔ Lɛ Aya Hiɛ?
  • Nyɔmɔwoo Ni Baa Tɛɛ Kɛ Nɔni Baa Kɛtsɔɔ Gbɛi Krokomɛi Anɔ
  • ‘Nyɛtsĩa Nyɛtutɔmɔi Lɛ Atã Yɛ Nyɔŋmɔ Hiɛ’
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—2006
  • Tsi Obɛŋkɛ Nyɔŋmɔ yɛ Sɔlemɔ Mli
    Mɛni Biblia Lɛ Tsɔɔ Diɛŋtsɛ?
  • Te Osɔlemɔi Haa Anaa Bo Tɛŋŋ?
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—2009
  • Bɔ ni Ooofee Otsi Obɛŋkɛ Nyɔŋmɔ
    Nilee Ni Kɛ Mɔ Yaa Naanɔ Wala Mli
Kwɛmɔ Ekrokomɛi Hu
Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1981
w81 1/1 bf. 9-14

‘Nyɛkɛ Sɔlemɔ Kɛ Faikpamɔ Fɛɛ Atsua Nii’

“Ni nyɛkɛ sɔlemɔ kɛ faikpamɔ fɛɛ asɔlea daa yɛ mumɔ mli, ni enɛ nɔŋŋ hewɔ lɛ, nyɛsraa, ni nyɛkaa he daa nyɛkpaa fai nyɛhaa krɔŋkrɔŋbii lɛ fɛɛ.”​—Efe. 6:​18.a

1. (a) Mɛɛ gbɛi sɔrɔtoi anɔ nɛkɛ wɔɔɔsumɔ ni wɔsusu Yehowa Nyɔŋmɔ he kɛ wɔba ehiɛ kɛ sɔlemɔ? (b) Mɛɛ sɔlemɔi sɔrɔtoi ejwɛ nɛkɛ yɔɔ Iɛ?

1 YEHOWA Nyɔŋmɔ, Bɔlɔ lɛ jeee Mɔ Ni Ha Nii Ba Klɛŋklɛŋ kɛkɛ, shi moŋ gbɔmɔ diɛŋtsɛ ni yɔɔ henumɔi ni. Enyɛɔ enaa nii ni enuɔ nii hu. Wɔmiisumɔ ni wɔsusu ehe yɛ nɛkɛ gbɛ nɔ yɛ be fɛɛ mli, kɛ́ wɔmii-bɛŋkɛ lɛ yɛ sɔlemɔ mli lɛ. Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ woɔ wɔ ŋaa ni wɔfee nakai “kɛ sɔlemɔ kɛ faikpamɔ fɛɛ.” (Efe. 6:18) Mɛni fata enɛ he? Sɔlemɔi sɔrɔtoi titrii ejwɛ yɔɔ​—yijiemɔ, shidaa, nibimɔ kɛ faikpamɔ ni mliwa.

Nyɔŋmɔ Ni Wɔɔjie Eyi Yɛ Sɔlemɔ Mli

2, 3. Mɛɛ sɔlemɔ nɛkɛ yɔɔ nyam ni enɔ kwɔ waa lɛ, ni mɛɛ yiŋtooi sɔrɔtoi babaoo yɔɔ ni tsɔɔ akɛ no sa Yehowa Nyɔŋmɔ lɛ?

2 Eka shi faŋŋ akɛ yijiemɔ ji sɔlemɔ ko ni nɔ kwɔ ni yɔɔ nyam. Esa Bɔlɔ lɛ yɛ esui kɛ nibii ni enyɛ efee lɛ ahewɔ. Ákɛ “Nuntsɔ Yehowa Maŋtsɛ” lɛ, mɔ ko kɛ lɛ yeee egbɔ yɛ hewalɛ mli. (2 Sam. 7:​28, NW) Akɛni ebɛ shishijee aloo naagbee hewɔ lɛ, Yehowa Nyɔŋmɔ ji “naanɔi a-Maŋtsɛ” ni anyɛɛɛ esɛɛ mo aja lɛ. (1 Tim. 1:17) Eji anunyam gbɔmɔ bɔni mɔ ko nyɛŋ ana lɛ ni eyi ana wala. (2 Mose 33:20) Mɔ ko kɛ Ŋwɛi flooflonyo lɛ yeee egbɔ, ehewalɛ kɛ nilee bɛ naagbee, eja kwraa ni eji suɔmɔ ni pɛsɛmkunya bɛ mli ni ajie lɛ kpo yɛ gbɔmɔtso mli. (5 Mose 32:4; Hiob 37:​23; Rom. 11:​33; 1 Yoh. 4:⁠8) Lɛ ofee nibii fɛɛ no hewɔ lɛ lɛ ji jeŋ muu fɛɛ nɔ̃tsɛ. (1 Mose 1:​1, 31; Lala 50:10) Mɔ ko tamɔɔɔ lɛ yɛ gbɛi kɛ gbɛihemɔ mli. Lɛ pɛ ji mɔ ni aaanyɛ akɛɛ akɛ: “MIJI MƆ NI MIJI.” Lɛ pɛ eyɔɔ gbɛi ni ji Yehowa, ni eshishi ji “Ehaa ebaã.” (2 Mose 3:​14; 6:⁠3) Lɛ pɛ ji mɔ ni eeenyɛ ejaje yɛ gbɛ ni ja nɔ akɛ: “Namɔ he nyɛkɛ mi aaato, ni ekɛ mi aaaye egbɔ? Namɔ nyɛkɛ mi aaasusu, ni ekɛ mi aaafee pɛ?” “Miji Mawu, ni mɔ ko bɛ sɛɛ dɔŋŋ, miji Nyɔŋmɔ, ni mɔ ko mɔ ko tamɔɔɔ mi.”​—Yes. 46: 5, 9.

3 Nyɔŋmɔ ni fee mɛi fɛɛ, ni anyɛɛɛ akɛ mɔ ko ato ehe, mɔ ko kɛ lɛ yeee egbɔ, anyɛɛɛ esɛɛ mo aja, ni mɔ ko tamɔɔɔ lɛ lɛ sa yijiemɔ. No hewɔ lɛ akɛ hewalɛwoo haa yɛ gbɛ ni sa nɔ shii abɔ, kɛjɛ 2 Mose 15:11 kɛyashi Kpojiemɔ 19:6 akɛ ajie Yehowa yi. Yɛ enɛ kɛ gbeekpamɔ naa lɛ, eba lɛ akɛ jeee Ŋwɛiflooflonyo lɛ yi wɔɔɔya nɔ wɔjie yɛ wɔsɔlemɔi amli pɛ kɛkɛ, shi moŋ wɔ daa gbi sanegbaa lɛ agbala jwɛŋmɔ kɛba enɔ moŋ fe wɔ diɛŋtsɛ wɔ nɔ. Fɛɛ sɛɛ lɛ, wɔnine shɛ nibii ni wɔyɔɔ lɛ fɛɛ nɔ, ni wɔnyɛŋ wɔshi lɛ yɛ sɛɛ wɔfee nɔ ko.​—Lala 127:1; 1 Kor. 4:⁠7.

Shidaa Ni Wɔkɛ Aaaha Yehowa

4, 5. Mɛni ji nɔni Biblia ŋmalɔi sɔrɔtoi kɛɔ yɛ shi ni wɔɔɔda Yehowa lɛ he, ni yiŋtooi sɔrɔtoi babaoo ni yɔɔ kɛha nakai feemɔ Iɛ ekomɛi ji mɛni?

4 Nɔ ni kpɛtɛ yijiemɔ ni wɔkɛ aaaha Yehowa nɛɛ he kpaakpa ji shi ni wɔɔɔda lɛ. Eja gbɛ akɛ wɔɔɔjie hiɛsɔɔ kpo wɔtsɔɔ nibii fɛɛ ni Yehowa efee, efeɔ lolo ni ebaafee eha wɔ lɛ. Etamɔ nɔni mɛi ni ŋma lalai lɛ le bɔni esa jogbaŋŋ akɛ wɔɔɔda Yehowa shi lɛ. Wɔfɔɔ nɛkɛ wiemɔi nɛɛ kanemɔ shii abɔ akɛ “Esa akɛ amɛjie Yehowa yi [amɛda lɛ shi] yɛ emlihilɛ kɛ enaakpɛɛnii ni etsuɔ ehaa gbɔmɛi abii lɛ ahewɔ.” (Lala 107:​8, 15, 21, 31) Nakai nɔŋŋ hu Paulo woɔ wɔ ŋaa ni wɔkɛ faikpamɔ kɛ shidaa” asɔle. Hɛɛ, esa ni “nyɛdaa Nyɔŋmɔ kɛ Tsɛ lɛ shi daa yɛ nii fiaa hewɔ.”​—Fil 4:6; Efe. 5:⁠20.

5 Kwɛ bɔni nibii ni esa akɛ wɔda wɔ ŋwɛi Tsɛ lɛ shi daa yɛ he lɛ fa ha! Wɔhiɛ lɛ shidaa he nyɔmɔ yɛ gbɔmɔtsoŋ kɛ heloo gbɛfaŋ nibii ni wɔnine shɛɔ nɔ ni jeee wala kɛkɛ ehaa ehiɔ kɛhaa wɔ shi moŋ wɔnaa mli ŋɔɔmɔ lɛ hu hewɔ. (Yak. 1:​17,) Ani wɔhiɛ sɔɔ mumɔŋ jɔɔmɔi lɛ fɛɛ ni Yehowa fɔseɔ eshwieɔ etsuji anɔ​—Kristo afɔleshaa lɛ mli sɛɛnamɔi, Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ kɛ emumɔ lɛ, Kristofoi asafo lɛ kɛ nikeenii ni ji sɔlemɔ lɛ? Ani wɔhiɛ sɔɔ naanyo ni wɔkɛ wɔnanemɛi heyelilɔi lɛ bɔɔ lɛ mli jɔɔmɔi lɛ? Hegbɛ ni wɔna akɛ wɔɔɔsɔmɔ yɛ nibii ni he hiaa mɛi krokomɛi lɛ ahewɔ, kɛ Maŋtsɛyeli lɛ he hiɛnɔkamɔ ni yɔɔ naakpɛɛ lɛ? Kɛji nakai ni lɛ, nyɛhaa wɔdaa shi yɛ wɔsɔlemɔi amli. Lɛlɛŋ, ekolɛ wɔnyɛŋ wɔkai aloo wɔkane nibii fɛɛ ni Nyɔŋmɔ efee kɛha wɔ lɛ yɛ be fɛɛ mli. Shi kɛlɛ esani wɔnu he tamɔ lalatsɛ lɛ: “Jɔɔmɔ Yehowa, O misusuma, ni ohiɛ akakpa enifeemɔi fɛɛ nɔ.”​—Lala 103:​2, NW.

Nibimɔi Ni Wɔkɛ Aaafɔ Yehowa Hiɛ

6. Mɛɛ nibii sɔrɔtoi etɛ nɛkɛ wɔfɔɔ nibimɔ yɛ nomɛi ahe, ni klɛŋklɛŋ kwraa lɛ mɛni ji nɔni Yesu fa wɔ akɛ wɔsɔle yɛ he?

6 Eji miishɛjemɔ sane diɛŋtsɛ akɛ wɔnyɛɔ wɔbaa Yehowa hiɛ kɛ “‘wiemɔ mli heyeli” yɛ be mli ni wɔbiɔ nii lɛ. (Heb. 4:​16, NW; 1 Yoh. 3:21) Taakɛ Yesu fee he nɔkwɛmɔnɔ yɛ e-Nɔkwɛmɔ Sɔlemɔ lɛ mli lɛ, efɔɔ kaa akɛ wɔnibimɔi lɛ kɔɔ hei sɔrɔtoi etɛ he​—jalɛ ni aaaha eshwere, wɔ mumɔŋ hiamɔnii kɛ wɔ gbɔmɔtsoŋ hiamɔnii. No hewɔ lɛ Yesu kɛɛ wɔ akɛ wɔsɔle, klɛŋklɛŋ kwraa lɛ, kɛha Yehowa gbɛi lɛ hetsemɔ, ni emaŋtsɛyeli lɛ aba, ni afee esuɔmɔnaanii yɛ shikpɔŋ nɔ. Yesu diɛŋtsɛ sɔle akɛ: “Ataa, wo ogbɛi lɛ hiɛ nyam.” (Mat. 6: 9, 10; Yoh. 12:28) Nɔ ni fata nibimɔi nɛɛ ahe ji akɛ Yehowa aha etsuji ni yɔɔ shikpɔŋ nɔ lɛ anitsumɔ ashwere, ni ákɛ ewaje mɛi ni naa nɔ̃ ni amɛyɔɔ kaai sɔrɔtoi ashishi yɛ egbɛi lɛ hewɔ lɛ. (Lala 118:25) Ní asaŋ esaaa akɛ wɔkuɔ wɔhiɛ wɔshwieɔ Paulo ŋaawoo akɛ wɔsɔle wɔha mɛi fɛɛ ni yɔɔ gbɛhei ni nɔ kwɔlɔ lɛ nɔ “koni wɔhi shi kpoo yɛ hejɔlɛ mli, yɛ Nyɔŋmɔ jamɔ kɛ jeŋba ni hiɛ sɔɔ fɛɛ mli.”​—1 Tim 2:⁠2.

7, 8. Mɛɛ saji ni kɔɔ wɔ diɛŋtsɛ wɔhe esa akɛ wɔbi Yehowa kɛnyiɛ no sɛɛ?

7 Esa akɛ wɔsɔlemɔi lɛ hu ajie bɔni wɔsusuɔ wɔmumɔŋ shihilɛ lɛ he kɛ hiɛdɔɔ lɛ kpo. Nɔ ni baafata enɛ he ji bi ni wɔɔɔbi wɔ ŋwɛi Tsɛ lɛ kɛha eshaifaa. Ní kɛ́ mɔ ko fee esha jiŋŋ, wɔyɛ mlidamɔlɔ yɛ Tsɛ lɛ ŋɔɔ, Yesu Kristo, jalɔ lɛ.” (1 Yoh. 1:​8–2:⁠1) Esa akɛ wɔsumɔ akɛ wɔɔɔsɔle ni wɔna Nyɔŋmɔ mumɔ lɛ babaoo ni agbɛnɛ wɔkafeee mumɔ lɛ nidɔɔnii hu. (Luka 11:​13; Efe. 4:30) Kɛji akɛ wɔkɛ kaai loo shihilɛi ni mliwawai kpe lɛ, awoɔ wɔ hewalɛ yɛ Ŋmalɛi lɛ amli ni wɔsɔle wɔbi nilee. (Yak. 1:​5-8) Agbɛnɛ hu wɔbaanyɛ ni esa ni wɔsɔle wɔbi Yehowa jɔɔmɔ yɛ wɔsɔɔmɔ ni yɔɔ krɔŋkrɔŋ lɛ nɔ, ni wɔshiɛmɔ nitsumɔ kɛ nitsɔɔmɔ yɛ maŋ lɛ hu fata he. Nɛkɛ sɔlemɔi nɛɛ haa wɔyɔseɔ Shishitoo mla ni ji akɛ, yɛ be mli ni wɔbaanyɛ wɔtɛo, ni wɔshwa nɔ nu lɛ, Nyɔŋmɔ ji mɔ ni haa nibii baa, ni haa nibii shwereɔ​—1 Kor. 3:⁠7.

8 Agbɛnɛ hu, yɛ be mli ni wɔbiɔ Nyɔŋmɔ nii lɛ, wɔkɛku wɔhiɛ wɔshwie mlifu ko ni eba wɔ kɛ nyɛmimɛi Kristofoi lɛ ekomɛi ateŋ, kɛ wɔgbalashihilɛ mli hefatalɔ aloo weku lɛ mlibii lɛ eko teŋ lɛ nɔ. Wɔkɛ mɛi ewieee yɛ bei ni tamɔ nɛkɛ mli​—eji gbɛ ni waaa ni atsɔɔ nɔ shi kɛlɛ nilee bɛ mli ni eji pɛsɛmkunya gbɛ. Nɔ ni esa ni wɔfee ji akɛ, wɔsɔle kɛha gbɛtsɔɔmɔ kɛ hewalɛ ni wɔsaa nakai naagba lɛ ni ka wɔkɛ mɔ kroko lɛ teŋ lɛ. Nyɛhaa wɔbia koni aye abua wɔ ni wɔkɛ tɔmɔi ake ni wɔhiɛ akpa nɔ, beni afee ni wɔkanyɛ̃ mɔ ko ni wɔbɛ̀ mɛi wɔwo wɔmli.​—Mat. 6:⁠12.

9, 10. Mɛni wɔyɔɔ yɛ Ŋmalɛ lɛ mli ni wɔɔɔnyɛ wɔdamɔ no nɔ wɔbi Yehowa nii ni kɔɔ heloo gbɛfaŋ aloo gbɔmɔtso lɛ he nibii ahe?

9 Nɔni fata mumɔŋ saji ahe lɛ, Yesu tsɔɔ akɛ ehi akɛ wɔɔɔbi Yehowa. Nyɔŋmɔ ni ehawɔ wɔ daa daa ŋmãa, wɔ heloo gbɛfaŋ nibii. (Mat. 6:11) Hɛɛ, wɔbaanyɛ wɔbi Yehowa Nyɔŋmɔ nii ni kɔɔ wɔhiamɔnii fɛɛ he, kɛha gbi kome fɛɛ gbi kome. Enɛ kɛ nɔ ni Yesu kɛɛ ekoŋŋ yɛ e-Gɔŋ nɔ Shiɛmɔ lɛ mli lɛ kpaa gbee: “Nyɛkahaoa nyɛhe nyɛtoa wɔ; ejaakɛ wɔ diɛŋtsɛ aaahao yɛ enii ahe. Gbi fɛɛ gbi nɔ efɔŋ lɛ fa ha lɛ.”​—Mat. 6:⁠34.

10 Ani wɔbɛ nitsumɔ? Belɛ wɔbaanyɛ wɔsɔle wɔbi Yehowa Nyɔŋmɔ ni ejɔɔ wɔ mɔdɛŋbɔɔi anɔ ni ekudɔ wɔ ni wɔná nitsumɔ. Ani wɔhe miiye? Wɔbaanyɛ wɔsɔle wɔbi nilee, nyɛmɔ kɛ tsuishitoo ni wɔkɛ-tsu wɔhaomɔ lɛ he nii yɛ gbɛ ni hi fe fɛɛ ni wɔɔɔnyɛ nɔ. Lɛlɛŋ eji miishɛjemɔ akɛ wɔɔɔnyɛ wɔfɔse wɔnaagbai lɛ fɛɛ wɔshwie Yehowa hiɛ, taakɛ bɔni wɔkaneɔ lɛ: “Nyɛkahaoa yɛ nɔ ko nɔ ko he, shi moŋ nɔ fɛɛ nɔ mli lɛ, nyɛkɛ sɔlemɔ kɛ faikpamɔ kɛ shidaa atsia nyɛtutɔmɔi [nibimɔi] lɛ ata yɛ Nyɔŋmɔ hiɛ.” (Fil. 4:⁠6) Shi kɛlɛ, yɛ saji nɛɛ fɛɛ he lɛ, wɔsɔleɔ kɛ yiŋtoo akɛ​—‘Kɛ́ eji Nyɔŋmɔ suɔmɔnaanii,’ taakɛ Yesu sɔle yɛ Getsemane abɔɔ lɛ mli lɛ.​—Mat. 26:​39; 1 Kor. 4:​19; Yak. 4:⁠15.

Kɛ Faikpamɔ Ni Mliwa

11-13. (a) Akɛ wɔkɛ sɔlemɔ akpa Yehowa fai lɛ tsɔɔ mɛni, ni mɛɛ saji nɛkɛ sa enɛ jogbaŋŋ lɛ? (b) Gbekɛnuu ko niiashikpamɔ lɛ feɔ enɛ he nɔkwɛmɔ nɔ yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?

11 Akɛɔ wɔ ni wɔkɛ “sɔlemɔ kɛ faikpamɔ fɛɛ asɔlea.” (Efe. 6:18) Mɛni hewɔ esa akɛ wɔkɛ faikpamɔ afata wɔnibimɔi lɛ ahe? Ejaakɛ faikpamɔ yaa shikome ekoŋŋ fe nibimɔi. Eji sɔlemɔ ni mliwa ni hiɛdɔɔ yɔɔ mli, tsuiŋ tɔɔ ni ajɛɔ akpaa fai. Átsɔɔ faikpamɔ mli akɛ “nibimɔ yɛ anɔkwayeli kɛ hiɛdɔɔ kɛ heshibaa mli.” Akɛ shishijee wiemɔ lɛ tsuɔ nii yɛ be fɛɛ mli yɛ Kristofoi a-Hela Ŋmalɛi lɛ amli beni ekɔɔ Nyɔŋmɔ he. No hewɔ lɛ emaa anɔkwale ni eji akɛ yɛ sɔlemɔ ni aaaka he lɛ fɛɛ sɛɛ lɛ esa akɛ mɔ lɛ hiɛ adɔ yɛ anɔkwale mli lɛ nɔ mi. Wɔnuɔ shishi mɔ akɛ belɛ jeee wɔnibimɔi lɛ fɛɛ ji faikpamɔi. Shi esa akɛ enɛɛmɛi afata wɔsɔlemɔi ahe. Wɔkaneɔ po akɛ Yesu Kristo “ŋɔ sɔlemɔi kɛ faikpamɔi ni bɔlɔmɔ ni naa wa kɛ yaafonui fata he esha afɔle, ni abo lɛ toi hu, ejaakɛ ebuɔ Nyɔŋmɔ.” (Heb. 5:⁠7) Nakai nɔŋŋ hu kɛji akɛ wɔnu ni aawa wɔnyɛmimɛi lɛ ayi lɛ, ebaafee nɔ ni sa akɛ jeee nii wɔɔɔbi Nyɔŋmɔ wɔha amɛ kɛkɛ, shi moŋ wɔkpa Yehowa fai wɔha amɛ ni eha amɛ hewalɛ ni amɛnyɛ amɛdamɔ mli ni amɛye yiŋtoo ni yɔɔ nakai yiwaa lɛ sɛɛ lɛ nɔ kunim.​—Okɛto 2 Korintobii 1:​8-11 he.

12 Kɛji akɛ wɔmiibi Yehowa Nyɔŋmɔ kɛha yelikɛbuamɔ yɛ bɔni wɔpeleɔ koni wɔye wɔgbɔmɔtsei lɛ nyɔŋ lɛ mli lɛ, wɔbaa eŋɔɔ yɛ gbɛ ni ja nɔ akɛ faikpalɔi. (Rom. 7:​15-24; 1 Kor. 9:27) Ani etɔɔ mɔ ko dani enyɛɔ oyeɔ esusumɔi aloo emlifu nɔ? Belɛ, yɛ saamɔ ni eeesaa ekɛ mɔ ni eye lɛ awui lɛ teŋ lɛ sɛɛ lɛ, esa ni ekɛ heshibaa akpa Yehowa Nyɔŋmɔ fai kɛha yelikɛbuamɔ. Shi kɛ naagba lɛ kɔɔ niyeli kɛ ninumɔ he hu? Nakai nɔŋŋ hu ebaafee nɔ ni ja gbɛ akɛ eeekpa Yehowa fai kɛha yelikɛbuamɔ ni ebi weku lɛ mlibii lɛ aloo onukpai ni yɔɔ asafo lɛ mli lɛ ayelikɛbuamɔ

13 Kɛ́ atsɔɔ gbekɛbii anii jogbaŋŋ lɛ, amɛbaanyɛ amɛkpa Yehowa fai ni aaabo amɛ toi. Akɛ nɔkwɛmɔ nɔ lɛ, gbekɛnuu ko ni eye afii 10 ŋma wolo ni tsa nɔ nɛɛ eha Buu-Mɔɔ Asafo lɛ: “Yɛ November 20, beni atswa 3 p.m. lɛ, gbekɛbiihii enyɔ ko banina mi yɛ wɔ skul kpo lɛ nɔ, ni amɛteŋ mɔ kome gbala kakla ekɛwo misɛ̃ shishi ni ewo mihe gbeyei akɛ ebaagbe mi. Misɔle miha Yehowa, ni no pɛ kɛkɛ ni polisifoi alɔle ko bafoŋ yɛ jɛmɛ ni gbekɛbiihii lɛ jo foi.”

Ehe Miihia Ni Wɔfee Nɔni Sa Yɛ He

14, 15. Mɛni ji nɔni gbeekpamɔ biɔ yɛ mɛi ni sɔleɔ lɛ adɛŋ, ni mɛɛ ŋmalɛ mli nɔkwɛmɔ nii yɔɔ ni feɔ nɛkɛ shishitoo mla nɛɛ he mfoniri?

14 Shi kɛ́ wɔsɔle wɔha Yehowa Nyɔŋmɔ lɛ, esa akɛ wɔfee mɛi ni sumɔɔ akɛ wɔhu wɔɔɔfee wɔgbɛfaŋ nɔ̃. Jeee akɛ Maŋtsɛ David kpa Nyɔŋmɔ fai yɛ be mli ni ehao babaoo lɛ mli kɛkɛ, shi moŋ efee he nɔ ko kɛ̃. (2 Sam. 15:31–17:14) Yehowa tsuji anɔkwafoi krokomɛi tamɔ Yakob, fee nakai. (1 Mose 32:​9-21) Hɛɛ, esa akɛ wɔnifeemɔi lɛ kɛ wɔnibimɔi lɛ akpa gbee.

15 Ani wɔsɔleɔ wɔbiɔ wɔ daa gbi ŋmãa? Kɛ́ nakai ni lɛ belɛ esa akɛ wɔhu wɔsumɔ akɛ wɔɔɔtsu nii ni wɔna enɛ, ejaakɛ “kɛ́ mɔ ko sumɔɔɔ akɛ etsuɔ nii lɛ, belɛ ekɛye nii.” (Mat. 6:​11; 2 Tes. 3:10) Ani wɔsɔleɔ ni akɛ wɔ akaba kaa mli? Belɛ esa akɛ wɔkwa gbɛ ni wɔɔɔje ni wɔkɛ wɔhe awo shihilɛi ni baaha wɔŋmɛɛ saji ahe ni wɔkɛsaa lɛ amli lɛ. (Mat. 6:13) Ani wɔsɔleɔ ni toiŋjɔlɛ ahi wɔteŋ? Belɛ esa akɛ wɔfee mɛi ni taoɔ toiŋjɔlɛ. (Lala, 122:6-9; 1 Pet. 3:11) Enɛ tsɔɔ akɛ esa akɛ wɔkwɛ jogbaŋŋ ni wɔkawo mɛi krokomɛi amlifu bɔni esaaa, aloo ni wɔɔɔtee bei ashi yɛ be mli ni ehe ehiaaa. Wɔkafee mɛi ni nuɔ nii ahe tsɔ bɔni esaaa. Ani wɔsɔleɔ ni Nyɔŋmɔ nitsumɔ lɛ aya nɔ? Kɛji nakai ni lɛ, belɛ esa akɛ “nyɛtekea nɔ yɛ Nuntsɔ lɛ nitsumɔ lɛ mli.” (1 Kor. 15:58) Ani wɔsɔleɔ wɔbiɔ nilee? Belɛ esa akɛ wɔkɛ nibii sɔrɔtoi fɛɛ ni Nyɔŋmɔ kɛha koni wɔkɛná nilee lɛ atsu nii.​—Yak. 1:​5-8; Lala 119:105; 2 Tim. 3:​16; Heb. 10:​23-25.

Ani Wɔɔɔnyɛ Wɔha Bɔni Wɔsɔlemɔi Lɛ Hilɛ Yɔɔ Lɛ Aya Hiɛ?

16, 17. Mɛɛ gbɛ nɔ wɔɔɔtsɔ wɔna bɔni wɔsɔlemɔi lɛ hilɛ yɔɔ lɛ aya hiɛ, ni wɔha miishɛɛ kɛ shishinumɔ aba mli?

16 Wɔsɔlemɔi lɛ jieɔ bɔni wɔjwɛŋɔ mumɔŋ nibii ahe wɔhaa diɛŋtsɛ lɛ kpo. Ani wɔbaanyɛ wɔha bɔni wɔsɔlemɔi lɛ ahilɛ yɔɔ lɛ aya hiɛ, kɛji nakai ni lɛ belɛ yɛ mɛɛ gbɛ nɔ? Klɛŋklɛŋ kwraa lɛ esa ni wɔkɛ hiɛdɔɔ asusu wɔsɔlemɔi lɛ ahe ni wɔjɛ wɔtsuiŋ tɔɔ wɔwie. Kɛji akɛ wɔsusu nibii ni hi ni Nyɔŋmɔ feɔ haa wɔ lɛ he babaoo, kɛ emlihilɛ kɛ emɔbɔnalɛ lɛ he, ni wɔsusu ehe akɛ Tsɛ ni yɔɔ suɔmɔ ni agbɛnɛ eyɔɔ shiŋŋ yɛ nɔni jɔ he babaoo lɛ, wɔbaanyɛ wɔkɛ miishɛɛ kɛ henumɔ babaoo hu awo wɔsɔlemɔi amli. Yɛ anɔkwale mli lɛ wɔmiisumɔ ni wɔjɛ wɔtsuiŋ tɔɔ wɔwie wɔtsɔɔ Nyɔŋmɔ yɛ heshibaa mli. No hewɔ lɛ esa ni wɔkwa oyai ni ayeɔ yɛ sɔlemɔ mli lɛ. Ekolɛ wɔɔɔnyɛ wɔku wɔhiɛ wɔshwie nibii krokomɛi anɔ moŋ, shi ekaba lɛ nakai yɛ wɔsɔlemɔi amli.

17 Wɔbaanyɛ wɔha bɔni wɔsɔlemɔi lɛ hilɛ yɔɔ lɛ hu aya hiɛ kɛtsɔ mɔdɛŋ ni wɔɔɔbɔ koni wɔkatĩ wiemɔi ni wɔkɛsɔleɔ lɛ nɔŋŋ mli shii abɔ yɛ be fɛɛ mli. (Mat. 6:⁠7) Wiemɔi ni tamɔ nɛkɛ lɛ amlitĩi baaha sɔlemɔi afee nɔ ni henumɔ kɛ shishinumɔ diɛŋtsɛ bɛ mli. Wiemɔi ni ákase awo yitsoŋ ni atĩɔ mli akɛɔ lɛ jɛɔ yitso lɛ mli moŋ fɛ tsui lɛ mli. Esa akɛ Kristofoi ni nyiɛɔ amɛwekui ahiɛ yɛ sɔlemɔ mli daa gbi lɛ akwɛ jogbaŋŋ yɛ enɛ hɛ. Wiemɔi kometoo lɛ nɔŋŋ ni okɛ aaatsu nii daa gbi baaha mɛi ni boɔ bo toi lɛ ajwɛŋmɔ akpa shi. Ŋmalɛi lɛ ahe susumɔ daa gbi kɛ hiɛsɔɔ babaoo ni wɔɔɔna wɔha Yehowa mlihilɛ ni esaaa wɔ lɛ baaye ebua wɔ koni eha miishɛɛ kɛ shishinumɔ aba wɔsɔlemɔi amli.

Nyɔmɔwoo Ni Baa Tɛɛ Kɛ Nɔni Baa Kɛtsɔɔ Gbɛi Krokomɛi Anɔ

18. Mɛni abaanyɛ ahia mɛi komɛi ni anaaa Nyɔŋmɔ taomɔnii kɛha sɔlemɔ ni akpɛlɛɔ nɔ lɛ yɛ amɛhe lɛ amu sane naa akɛ abo amɛ nibii lɛ atoi?

18 Sɔlemɔ ji jamɔ ko ni atsuɔ he nii yɛ jelɛŋ he fɛɛ he. Mɛi pii heɔ yeɔ akɛ Nyɔŋmɔ boɔ amɛsɔlemɔi atoi, eyɛ mli akɛ amɛnibimɔi lɛ kɛ ŋwɛi taomɔnii ni kɔɔ sɔlemɔ he lɛ kpaaa gbee moŋ. Mɛɛ gbɛ nɔ aaanyɛ atsɔɔ nɔ̃ ko ni tamɔ nɔ ni teɔ shi woɔ ehe nɛɛ mli? Ákɛ nɔkwɛmɔ nɔ lɛ, akɛɔ akɛ, esraafoi ni tsaa bui amɛhɔlɔɔ mli amɛkɛwuɔ ta lɛ fɛɛ sɔleɔ. Akɛni efɔɔ kaa akɛ amɛteŋ mɛi komɛi jeɔ mli hewɔ lɛ, mɛi ni jeɔ mli lɛ baamu sane naa akɛ Nyɔŋmɔ ebo amɛsɔlemɔi atoi. Aloo, ekolɛ eji nɔ ko ni ba trukaa kɛkɛ. Agbɛnɛ shishitoo mla ni kɔɔ bɔni jwɛŋmɔ lɛ kɛ gbɔmɔtso lɛ tsuɔ nii haa hu he lɛ baã mli, bɔni jwɛŋmɔ lɛ naa gbɔmɔtso lɛ nɔ hewalɛ lɛ baaha aba nakai.

19. Mɛɛ odaseyeli yɔɔ ni tsɔɔ akɛ Nyɔŋmɔ boɔ mɛi ni ji ewebii lɛlɛŋ ni tsuɔ etaomɔnii kɛha sɔlemɔ he nii lɛ asɔlemɔi atoi?

19 Shi kɛlɛ mɛi ni anaa ŋwɛi taomɔnii kɛha sɔlemɔ lɛ yɛ amɛhe lɛ yɛ odaseyeli ko ni anyɛɛɛ aje he ŋwane akɛ Yehowa Nyɔŋmɔ boɔ amɛsɔlemɔi atoi. Amɛna Yehowa jɔɔmɔ yɛ nɔ ni amɛfeɔ ekome amɛkɛfoɔ lɛ kɛ aŋkroaŋkro mɔdɛŋbɔɔi anɔ. Nɔ ni ejɛ mli ebɛ ji akɛ, ‘mɔ bibioo lɛ etsɔ mɛi akpe, ni mɔ fioo lɛ hu etsɔ maŋ ni wa.’ (Yes. 60:22) Yɛ amɛsɔlemɔi lɛ ahetoohamɔ mli lɛ, Yehowa ekudɔ nibii bɔni ‘tawuunii ni ashɔɔ ashiɔ amɛ lɛ eko kwraa yeee ‘omanye’​—Yes. 54:⁠17.

20. Mɛɛ gbɛi sɔrɔtoi anɔ Yehowa tsɔɔ ehaa nii ni abiɔ lɛ yɛ anɔkwale mli lɛ ahetoo?

20 Yehowa kɛ eŋwɛi kɛ shikpɔŋ nɔ tsuji lɛ tsuɔ nii yɛ nii ni abiɔ lɛ yɛ anɔkwale mli lɛ ahetoohamɔ mli. Yɛ bei komɛi amli lɛ, bɔfoi kudɔɔ saji lɛ koni Yehowa tsuji lɛ ateŋ mɔ kɔ ayasra mɔ ni sɔleɔ kɛtaoɔ Nyɔŋmɔ sɛɛgbɛ lɛ. (Okɛto Bɔfɔi 10:​30-33; 17:​26, 27 he.) Agbɛnɛ hu Yehowa haa sɔlemɔi sɔrɔtoi ahetoo kɛtsɔɔ edɛŋdadei ni ekɛtsuɔ nii yɛ shikpɔŋ nɔ lɛ anɔ.”Ebaanyɛ ekɛ nifeemɔ ‘ko awo etsuji lɛ ateŋ mɔ kome jwɛŋmɔ mli ni ejie suɔmɔ aloo mlihilɛ nifeemɔ ko kpo etsɔɔ mɔ ni sa ni nakai nifeemɔ lɛ he miiahia lɛ diɛŋtsɛ lɛ. Aloo, mɔ ko sɔlemɔ hetoo lɛ baanyɛ aba kɛtsɔ Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ kasemɔ mli kɛtsɔ wolo ko ni adamɔ​—‘Biblia’ lɛ nɔ aŋma lɛ kanemɔ aloo, kɛtsɔ nɔ ni onukpai ni yɔɔ asafo lɛ mli lɛ gbalaa ejwɛŋmɔ kɛbaa nɔ lɛ nɔ. Nakai enɛ ji, ejaakɛ yɛ be babaoo mli lɛ Yehowa tsuji asɔlemɔ “lɛ ji nɔ ni amɛkɛmiitao mumɔŋ niiashishinumɔ aloo nilee ni amɛkɛtsu shihilɛ ko ni eba lɛ he nii.

21. Mɛni ji sɛɛnamɔi ni jɛɔ sɔlemɔ mli baa yɛ gbɛi krokomɛi anɔ lɛ ekomɛi?

21 Nɔ ni ‘fata’ he lɛ,“wɔbaanyɛ wɔna sɔlemɔ he sɛɛ babaoo kɛtsɔ gbɛi krokomɛi anɔ. Yɛ anɔkwale ni eji akɛ wɔkɛ wɔjatsu lɛ fɛɛ eyafɔ Yehowa, wɔ ŋwɛi Tsɛ lɛ nɔ lɛ haa wɔnuɔ he akɛ wɔbɛŋkɛ lɛ kpaakpa. Kɛ wɔwiemɔi tsɔɔ akɛ wɔhiɛ sɔɔ lɛ ni wɔjieɔ eyi ni wɔdaa lɛ shi lɛ,ehaa wɔmii shɛɔ nɔ ni wɔyɔɔ lɛ he. Kɛ́ wɔjɛ wɔtsuiŋ tɔɔ wɔkɛ anɔkwayeli kpa Yehowa fai lɛ, enɛ yeɔ ebuaa wɔ ni wɔbaa wɔhe shi ni wɔkɛ wɔhe fɔɔ enɔ moŋ fe wɔ diɛŋtsɛ wɔshishinumɔ kɛ wɔhewalɛ nɔ. (Abɛi 3:​5, 6; Fil. 4:13) Ní kɛ wɔmiisɔle hu lɛ, wɔjwɛŋmɔ yaa nibii ni tswaa mɔ maa shi lɛ anɔ. (Fil. 4:​4-8) Ákɛ nɔkwɛmɔ nɔ lɛ, kɛji akɛ wɔnyɛɛɛ wɔwɔ gbɛkɛ lɛ, eka shi faŋŋ akɛ ebaahi jogbaŋŋ akɛ wɔɔɔsɔle yɛ nibii ni kɔɔ Maŋtsɛyeli lɛ he kɛ mumɔŋ nibii ahe moŋ fe ni wɔɔɔsusu aloo wɔhao wɔhe yɛ saji ni teeɔ bei ashi lɛ ahe, wɔshwe nibii wuji, aloo ni wɔɔɔha wɔjwɛŋmɔ ahi heloo lɛ nibii anɔ. Hɛɛ wɔmiisumɔ ni wɔshɛ wɔhaɔmɔi lɛ fɛɛ wɔfɔ Yehowa nɔ, ejaakɛ lɛ ejwɛŋɔ wɔhe. Kɛji akɛ wɔkɛ nɔ ko eteee wɔ ŋwɛi Tsɛ lɛ, enɛ baaye abua wɔ ni wɔpɛi wɔ diɛŋtsɛ wɔmli ni enɛ baaye abua ni wɔbɛŋkɛ lɛ kpaakpa ni wɔkɛ lɛ abɔ naanyo.​—1 Pet. 5:7; 2 Kor. 13:⁠5.

22. Ákɛ wɔkɛ hiɛdɔɔ aaatsu wɔsɔlemɔi ahe nii lɛ tsɔɔ mɛni, mɛɛ hekɛnɔfɔɔ enɛ kɛbaa?

22 Eji anɔkwale akɛ, sɔlemɔ, ni yijiemɔ, shidaa kɛ faikpamɔ fata he lɛ ji hegbɛ ko ní jara wa waa, ni kɛji akɛ wɔkɛ hiɛdɔɔ tsu wɔsɔlemɔi ahe nii lɛ, ehe aaaba sɛɛnamɔ kpele aha wɔ. Sɔlemɔ ni wɔɔɔsɔle lɛ tsɔɔ akɛ wɔyɛ hemɔkɛyeli diɛŋtsɛ. Yɛ anɔkwale mli lɛ, wɔmiisumɔ ni wɔfee wɔnii bɔ ni ekɛ wɔsɔlemɔi lɛ aaakpa gbee, jeee kɛ oyaiyeli aloo jabejabe, wɔbɔ mɔdɛŋ ni wɔha wɔsɔlemɔ lɛ hilɛ aya hiɛ, wɔkaŋmɛ gbɛ ni etsɔ saji loo wiemɔi komɛi ni wɔtĩɔ mli wɔkɛɔ kɛkɛ. Enɛ feemɔ baaha wɔna sɔlemɔ he sɛɛ yɛ gbɛi sɔrɔtoi anɔ, ni wɔbaanyɛ wɔna hekɛnɔfɔɔ akɛ Yehowa Nyɔŋmɔ baawo wɔ nyɔmɔ kɛtsɔ sɔlemɔi ni kɛ esuɔmɔnaanii kpaa gbee lɛ ahetoo ni eeeha lɛ nɔ.

[Shishigbɛ niŋmaa]

a Ajie kɛjɛ june 1,1980 Blɔfo Buu-Mɔɔ lɛ mli.

[Akrabatsa ni yɔɔ baafa 14]

“Nuntsɔ bo ji wɔbobaahe yɛ yinɔi fɛɛ mli. Beni anako afɔ gɔji lɛ, ní onako obɔ shikpɔŋ kɛ jeŋ lɛ, bo ji Mawu kɛjɛ naanɔ kɛyaa naanɔ.”​—Lala 90:​1, 2.

[Mfoniri ni yɔɔ baafa 10]

Wɔhiɛ Nyɔŋmɔ shidaa he nyɔmɔ kɛha e-Wiemɔ, nibii ni he hiaa wɔ yɛ shihilɛ mli, Kristofoi asafo lɛ, kɛ sɔlemɔ kɛ sɔɔmɔ hegbɛi sɔrɔtoi ni wɔyɔɔ lɛ ahewɔ

    Ga Woji (1980-2025)
    Shi Mli
    Botemɔ Mli
    • Ga
    • Kɛmaje
    • Bɔ Ni Misumɔɔ Lɛ Mihãa
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mlai Ni Yɔɔ He
    • Ohe Saji
    • Ohe Saji Lɛ Ahe Gbɛjianɔtoo
    • JW.ORG
    • Botemɔ Mli
    Kɛmaje