Buu-Mɔɔ INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Buu-Mɔɔ
INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Ga
@
  • ɛ
  • ɔ
  • ɛ́
  • ɛ̃
  • ɔ̃
  • ã
  • ŋ
  • á
  • BIBLIA
  • WOJI
  • ASAFOŊ KPEEI
  • w94 11/15 bf. 21-25
  • Nyɛshɛrɛa Nyɛ Haomɔi Fɛɛ Nyɛfɔa Yehowa Nɔ

Vidio ko bɛ kɛhã nɔ ni ohala nɛɛ.

Ofainɛ waa, be ni wɔtaoɔ wɔjie vidio lɛ, wɔná naagba ko.

  • Nyɛshɛrɛa Nyɛ Haomɔi Fɛɛ Nyɛfɔa Yehowa Nɔ
  • Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1994
  • Saneyitsei Bibii
  • Saji Ni Tamɔ Enɛ
  • Nɔ Ni Haomɔ Ji
  • Yelikɛbuamɔ Yɛ
  • Bɔ ni Heshibaa Baanyɛ Aye Abua
  • Nii ni Tsuishitoo Tsuɔ
  • Okɛ Ohiɛ Afɔ Yehowa Nɔ
  • Nyɛyaa nɔ Nyɛshɛrɛa Nyɛhaomɔi Nyɛfɔa Yehowa Nɔ
  • Shɛrɛmɔ Oyeyeeyefeemɔi lɛ Fɛɛ Oshwie Yehowa Nɔ
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi (Nikasemɔ Nɔ)—2016
  • Mɛni Biblia Lɛ Kɛɔ?
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi (Maŋbii Anɔ)—2017
  • Mɛni Wɔbaanyɛ Wɔfee Kɛ́ Wɔhao?
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi (Nikasemɔ Nɔ)—2022
  • Te Wɔɔfee Tɛŋŋ Wɔha Kristo Hejɔlɛ lɛ Aye Lumɔ yɛ Wɔtsuii Amli Lɛ?
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—2001
Kwɛmɔ Ekrokomɛi Hu
Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1994
w94 11/15 bf. 21-25

Nyɛshɛrɛa Nyɛ Haomɔi Fɛɛ Nyɛfɔa Yehowa Nɔ

“Nyɛbaa nyɛhe shi yɛ Nyɔŋmɔ nine ni wa lɛ shishi, koni ewo nyɛnɔ yɛ be ni sa mli. Nyɛŋɔa nyɛ haomɔ fɛɛ nyɛfɔa enɔ, ejaakɛ lɛ ejwɛŋɔ nyɛnɔ.”—1 PETRO 5:6, 7.

1. Haomɔi baanyɛ ana wɔnɔ hewalɛ yɛ mɛɛ gbɛ nɔ, ni wɔbaanyɛ wɔfee enɛ he nɔkwɛmɔ nɔ yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?

HAOMƆI baanyɛ asa wɔshihilɛ he babaoo. Abaanyɛ akɛto sarawa hewalɛ ni baa shi ni folɔɔ redio mli lalai ni ŋɔɔ mli lɛ he. Kɛ nɔ ko folɔɔɔ redio mli lalai lɛ amli lɛ, anyaa lalai lɛ ahe ni ehaa toibolɔ lɛ mii shɛɔ ehe. Shi sarawa hewalɛ ni folɔɔ lalai amli ni gbaa toi naa lɛ baanyɛ afite lala ni ŋɔɔ waa diɛŋtsɛ lɛ po, ni ebaanyɛ ewo wɔ mlila ni eje wɔ tsine po. Haomɔi hu baanyɛ asa wɔ toiŋjɔlɛ he yɛ gbɛ ni tamɔ nakai nɔŋŋ nɔ. Ebaanyɛ egba wɔnaa aahu akɛ ehaŋ wɔnyɛ wɔtsu saji ni he hiaa lɛ ahe nii. Yɛ anɔkwale mli lɛ, “gbɔmɔ tsui mli ŋkɔmɔyeli haa edɔɔ kɔmɔɔ” lɛlɛŋ.—Abɛi 12:25.

2. Mɛni Yesu Kristo wie yɛ ‘shihilɛ mli haomɔi’ ahe?

2 Yesu Kristo wie oshara ni yɔɔ haomɔi loo ŋkɔmɔyeli babaoo ni wɔɔha egbala wɔjwɛŋmɔ lɛ he. Ewo hewalɛ yɛ egbalɛ ni kɔɔ naagbee gbii lɛ ahe lɛ mli akɛ: “Shi nyɛhiɛ ahia nyɛhe nɔ, koni fufeemɔ kɛ daatɔɔ kɛ daaŋ-ŋmaa he haomɔi akahe nyɛtsuii, ni nakai gbi lɛ miibati nyɛ shi trukaa; ejaakɛ ebaaba mɛi fɛɛ ni hiɔ shikpɔŋ muu lɛ fɛɛ nɔ lɛ anɔ tamɔ tsɔne. No hewɔ lɛ nyɛsaraa be fɛɛ be ni nyɛsɔlea, koni nyɛnyɛ nii ni baaba nɛɛ fɛɛ mli nyɛje, ni nyɛnyɛ gbɔmɔ Bi lɛ hiɛ nyɛdamɔ.” (Luka 21:34-36) Bɔ ni fufeemɔ kɛ daatɔɔ baanyɛ aha mɔ afee shɔ̃ɔ yɛ jwɛŋmɔŋ lɛ, nakai nɔŋŋ “haomɔi” baanyɛ aha wɔlaaje bɔ ni wɔsusuɔ nibii ahe jogbaŋŋ wɔhaa, ni nɔ ni baajɛ mli aba lɛ baanyɛ afee oshara.

Nɔ Ni Haomɔ Ji

3. Te atsɔɔ “haomɔ” mli aha tɛŋŋ, ni mɛni ji nibii ni kɛ enɛ baa lɛ ateŋ ekomɛi?

3 Atsɔɔ “haomɔ” mli akɛ “piŋmɔ loo jwɛŋmɔŋ tsuiyeli yɛ hela ko ni miiba loo ni aakpa gbɛ lɛ he.” Eji “nibii ni asusuɔ he loo asumɔɔ lɛ ahe gbeyeishemɔ” kɛ agbɛnɛ hu “efɔŋ he susumɔ babaoo ni esaaa kɛ gbeyeishemɔ ni nɔ ni kadiɔ enɛ yɛ bei pii amli ji gbɔmɔtsoŋ okadii (tamɔ latsaa ni tsaa mɔ, nɔnyɛɛ loo yeyeeye-feemɔ, kɛ tsui ni tswaa kpalakpala, kɛ yiŋkɔshikɔshi-feemɔ ni kɔɔ nɔ̃ pɔtɛɛ ni asheɔ he gbeyei lɛ kɛ nɔ̃ lɛ su diɛŋtsɛ, kɛ bɔ ni mɔ lɛ heee ehe eyeee akɛ eeenyɛ etsu he nii lɛ he.” (Webster’s Ninth New Collegiate Dictionary) No hewɔ lɛ haomɔ baanyɛ afee nɔ ni naagbai pii yɔɔ mli. Nibii pii ni kɛ enɛ baa lɛ ekomɛi ji hela, gbɔlɛ, awui ni ayeɔ mɛi lɛ ahe gbeyeishemɔ, nitsumɔ ni jeɔ mɔ dɛŋ, kɛ mɔ weku he susumɔ.

4. (a) Ehi akɛ wɔɔkai mɛni yɛ gbɔmɛi kɛ amɛhaomɔi ahe? (b) Kɛ haomɔi miiba wɔnɔ lɛ, mɛni abaanyɛ afee?

4 Eyɛ faŋŋ akɛ haomɔi sɔrɔtoi yɔɔ, tamɔ bɔ ni shihilɛi sɔrɔtoi hu baanyɛ ekɛ enɛ aba lɛ. Jeee gbɔmɛi fɛɛ feɔ amɛnii yɛ shihilɛ ko he yɛ gbɛ kome nɔ. No hewɔ lɛ, ehe miihia ni wɔyoo akɛ, kɛji akɛ nɔ ko gbaaa wɔnaa po lɛ, ebaanyɛ efee nɔ ni haoɔ wɔnanemɛi Yehowa jalɔi lɛ ateŋ mɛi komɛi waa diɛŋtsɛ. Mɛni abaanyɛ afee kɛ haomɔ lɛ kwɔ kɛyashɛ he ni wɔnyɛɛɛ wɔjwɛŋ Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ mli anɔkwalei ni ŋɔɔ ni kpaa gbee lɛ anɔ dɔŋŋ lɛ? Ni kɛ haomɔ nɛɛ bafee nɔ ni gbaa wɔ naa aahu akɛ wɔnyɛɛɛ wɔkɛ wɔjwɛŋmɔ ama jeŋ muu fɛɛ maŋtsɛ ni Yehowa ji lɛ kɛ emuuyeli mli ni Kristofoi hiɛɔ lɛ nɔ dɔŋŋ hu? Ekolɛ wɔnyɛŋ wɔtsake shihilɛi amli ni wɔbaje lɛ. Shi, ehe miihia moŋ ni wɔtao Ŋmalɛ mli saji otii ni baaye abua wɔ ni wɔdamɔ haomɔ ni he ehiaaa ni shihilɛ mli naagbai kɛbaa lɛ anaa.

Yelikɛbuamɔ Yɛ

5. Te wɔɔfee wɔnii wɔha tɛŋŋ yɛ Lala 55:23 kɛ gbeekpamɔ naa?

5 Kɛ mumɔŋ yelikɛbuamɔ he miihia Kristofoi ni haomɔi etsɔ tamɔ jatsu yɛ amɛnɔ lɛ, amɛbaanyɛ amɛna miishɛjemɔ kɛjɛ Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ mli. Ekɛ gbɛtsɔɔmɔ ni anyɛɔ akɛ he fɔɔ nɔ haa, ni ehaa wɔ nɔmimaa babaoo akɛ, ákɛ Yehowa tsuji lɛ, jeee wɔ pɛ wɔyɔɔ. Akɛ nɔkwɛmɔ nɔ lɛ, lalatsɛ David la akɛ: “Shɛ ojatsu lɛ ofɔ Yehowa nɔ, ni lɛ eeehiɛ omli; eŋmɛŋ gbɛ gbi ko gbi ko ni jalɔ adidãa.” (Lala 55:23) Mɛɛ gbɛ nɔ wɔɔtsɔ wɔfee wɔnii yɛ nɛkɛ wiemɔi nɛɛ kɛ gbeekpamɔ naa? Kɛtsɔ wɔhaomɔi, yeyeeye-feemɔi, gbeyeishemɔi, kɛ nijiaŋwujeei fɛɛ ni wɔɔshɛ wɔfɔ wɔŋwɛi Tsɛ ni yɔɔ suɔmɔ lɛ nɔ lɛ nɔ. Enɛ baaye abua ni eha wɔna shweshweeshwe feemɔ henumɔ kɛ tsuiŋjɔlɛ.

6. Taakɛ Filipibii 4:6, 7 tsɔɔ lɛ, mɛni sɔlemɔ baanyɛ afee aha wɔ?

6 Kɛ wɔɔshɛ wɔ jatsu, ni wɔ haomɔi fɛɛ fata he lɛ wɔfɔ Yehowa nɔ lɛ, belɛ daa sɔlemɔ ni jɛ tsuiŋ tɔŋŋ he miihia. Enɛ baaha wɔna mligbɛ toiŋjɔlɛ, ejaakɛ bɔfo Paulo ŋma akɛ: “Nyɛkahaoa yɛ nɔ ko nɔ ko he, shi moŋ, nɔ fɛɛ nɔ mli lɛ, nyɛkɛ sɔlemɔ kɛ faikpamɔ kɛ shidaa atsia nyɛtutɔmɔi lɛ ata yɛ Nyɔŋmɔ hiɛ; ni Nyɔŋmɔ hejɔlɛ ni fe jwɛŋmɔi fɛɛ lɛ aaato nyɛ tsuii kɛ nyɛ jwɛŋmɔi lɛ yɛ Kristo Yesu mli.” (Filipibii 4:6, 7) “Nyɔŋmɔ hejɔlɛ” ni anyɛɛɛ akɛ nɔ ko ato he lɛ ji toiŋjɔlɛ ko ni yɔɔ kpoo ni ekaaa ni Yehowa tsuji ni amɛjɔɔ amɛhe nɔ lɛ naa mli ŋɔɔmɔ yɛ shihilɛi ni mli wa fe fɛɛ po mli. Enɛ jɛɔ wɔkɛ Nyɔŋmɔ teŋ wekukpaa ni bɛŋkɛ kpaakpa mli baa. Yɛ be mli ni wɔsɔleɔ wɔbiɔ mumɔ krɔŋkrɔŋ ni wɔhaa ekanyaa wɔ lɛ, jeee akɛ wɔyeɔ wɔhe kɛjɛɔ shihilɛ mli naagbai fɛɛ he moŋ, shi wɔnaa mumɔ lɛ yibii ni ji toiŋjɔlɛ mli ŋɔɔmɔ. (Luka 11:13; Galatabii 5:22, 23) Haomɔi yeee wɔ nɔ, ejaakɛ wɔle akɛ Yehowa haa etsuji anɔkwafoi lɛ fɛɛ “hiɔ shi shweshweeshwe,” ni eŋmɛŋ gbɛ ni nɔ̃ ko ni baaye wɔ awui kɛya naanɔ aba wɔ nɔ.—Lala 4:8.

7. Mɛni Kristofoi onukpai baanyɛ atsu koni amɛkɛye amɛbua wɔ ni wɔdamɔ haomɔ naa?

7 Kɛlɛ, kɛ wɔhaomɔi lɛ sɛɛ efooo, eyɛ mli akɛ wɔmiijwɛŋ Ŋmalɛi lɛ anɔ ni wɔhiɛɔ sɔlemɔ mli daa hu? (Romabii 12:12) Onukpai ni ahala amɛ yɛ asafo lɛ mli lɛ hu ji Yehowa gbɛjianɔtoo koni amɛye amɛbua wɔ yɛ mumɔŋ. Amɛbaanyɛ ni amɛshɛje wɔmii ni amɛye amɛbua wɔ kɛtsɔ Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ kɛ nitsumɔ kɛ sɔlemɔ ni amɛkɛ wɔ aaasɔle ni amɛsɔle amɛha wɔ lɛ hu nɔ. (Yakobo 5:13-16) Bɔfo Petro wo enanemɛi onukpai lɛ hewalɛ ni amɛlɛ Nyɔŋmɔ asafoku lɛ yɛ suɔmɔ naa, kɛ hiɛdɔɔ, ni amɛkɛto okadi kpakpa amɛha amɛ. (1 Petro 5:1-4) Nɛkɛ hii nɛɛ yɛ wɔhilɛ-kɛhamɔ he tsui waa ni amɛmiisumɔ ni amɛye amɛbua. Shi, bɔni afee ni onukpai nɛɛ ayelikɛbuamɔ he aba sɛɛnamɔ aha wɔ kɛmɔ shi ni ahi aha wɔ yɛ mumɔŋ yɛ asafo lɛ mli lɛ, ehe miihia ni wɔ fɛɛ wɔkɛ Petro ŋaawoo lɛ atsu nii: “Nakai nɔŋŋ nyɛ gbekɛbii, nyɛbaa nyɛhe shi nyɛhaa onukpai lɛ. Ni nyɛ fɛɛ nyɛbaa nyɛhe shi nyɛhaa nyɛhe ni nyɛbumɔa heshibaa jwɛŋmɔ lɛ, ejaakɛ Nyɔŋmɔ kuɔ hewolɔi anaa, shi heshibalɔi eduroɔ.”—1 Petro 5:5.

8, 9. Mɛɛ miishɛjemɔ wɔbaanyɛ wɔna kɛjɛ 1 Petro 5:6-11?

8 Petro kɛfata he akɛ: “Hewɔ lɛ nyɛbaa nyɛhe shi yɛ Nyɔŋmɔ nine ni wa lɛ shishi, koni ewo nyɛnɔ yɛ be ni sa mli. Nyɛŋɔa nyɛhaomɔ fɛɛ nyɛfɔa enɔ ejaakɛ ejwɛŋɔ nyɛnɔ. Nyɛhiɛ akaa shi, nyɛsaraa; ejaakɛ nyɛ henyɛlɔ Abonsam lɛ nyiɛ tamɔ jata ni hũuɔ eetao mɔ ni eeemi; nyɛdamɔa shi shiŋŋ yɛ hemɔkɛyeli lɛ mli nyɛtsia lɛ gbɛ, ejaakɛ nyɛle akɛ nakai amanehului lɛ nɔŋŋ nyɛ nyɛmimɛi ni yɔɔ je lɛŋ lɛ hu naa. Shi duromɔ fɛɛ Nyɔŋmɔ ni tsɛ nyɛ kɛba enaanɔ anunyam lɛ mli yɛ Kristo Yesu mli lɛ, kɛ nyɛna amanehulu fioo nɛɛ eta lɛ, lɛ diɛŋtsɛ eeesaa nyɛ pɛ, ni eeewaje nyɛ, ni eeewo nyɛ hewalɛ, ni eeeha nyɛfi shi shiŋŋ; lɛ nɔŋŋ aaaŋɔ anunyam kɛ hewalɛ aha kɛaatee naanɔi anaanɔ lɛ! Amen.”—1 Petro 5:6-11.

9 Kwɛ miishɛjemɔ sane ni eji akɛ wɔɔyoo akɛ wɔɔnyɛ ‘wɔshɛ wɔjatsui fɛɛ wɔfɔ Nyɔŋmɔ nɔ ejaakɛ ejwɛŋɔ wɔhe’! Ni kɛji akɛ wɔhaomɔi lɛ ekomɛi jɛ Abonsam ni miibɔ mɔdɛŋ ni efite wekukpaa ni ka wɔ kɛ Yehowa teŋ lɛ kɛtsɔ yiwaa kɛ piŋmɔi krokomɛi ni ekɛbaa wɔ nɔ lɛ nɔ lɛ, belɛ ani ejeee miishɛɛ sane akɛ wɔɔle akɛ nɔ fɛɛ nɔ baahi aha emuuyeli mlihiɛlɔi lɛ? Hɛɛ, kɛ wɔna amanehulu fioo sɛɛ lɛ, duromɔi fɛɛ a-Nyɔŋmɔ lɛ baagbe wɔ tsɔsemɔ lɛ naa ni ebaaha wɔfi shi shiŋŋ ni wɔhe awa.

10. Klɛŋklɛŋ Petro 5:6, 7 gbalaa jwɛŋmɔ kɛyaa mɛɛ sui etɛ ni baanyɛ aye abua ni eba haomɔ shi lɛ anɔ?

10 Klɛŋklɛŋ Petro 5:6, 7 wieɔ sui kpakpai etɛ ni baanyɛ aye abua wɔ ni wɔdamɔ haomɔ naa lɛ ahe. Ekome ji heshibaa loo “heshibaa jwɛŋmɔ.” Kuku 6 lɛ baa naagbee kɛ wiemɔ, “yɛ be ni sa mli,” ni miitsɔɔ bɔ ni tsuishitoo he hiaa ha. Kuku 7 tsɔɔ akɛ, wɔbaanyɛ wɔshɛ wɔhaomɔi fɛɛ wɔfɔ Nyɔŋmɔ nɔ yɛ hekɛnɔfɔɔ mli ‘ejaakɛ ejwɛŋɔ wɔ nɔ,’ ni nakai wiemɔi lɛ kanyaa hekɛnɔfɔɔ kwraa yɛ Yehowa mli. No hewɔ lɛ, nyɛhaa wɔkwɛa bɔ ni heshibaa, tsuishitoo, kɛ hekɛnɔfɔɔ kwraa yɛ Nyɔŋmɔ mli baanyɛ aye abua ni eba haomɔ shi.

Bɔ ni Heshibaa Baanyɛ Aye Abua

11. Heshibaa baanyɛ aye abua wɔ ni wɔdamɔ haomɔ naa yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?

11 Kɛ wɔji heshibalɔi lɛ, wɔbaakpɛlɛ nɔ akɛ Nyɔŋmɔ jwɛŋmɔi lɛ anɔ kwɔlɔ kwraa fe wɔ diɛŋtsɛ wɔ nɔ̃. (Yesaia 55:8, 9) Heshibaa yeɔ ebuaa wɔ ni wɔyɔseɔ he ni wɔjwɛŋmɔŋ nyɛmɔ nyɛɔ etsuɔ nii kɛyashɛɔ kɛ akɛto bɔ ni Yehowa naa nɔ fɛɛ nɔ jogbaŋŋ kɛwulaa shi lɛ he lɛ. Enaa nibii ni wɔyooo, taakɛ eje kpo yɛ Hiob jalɔ lɛ sane lɛ mli lɛ. (Hiob 1:7-12; 2:1-6) Kɛ wɔba wɔhe shi “yɛ Nyɔŋmɔ nine ni wa lɛ shishi” lɛ, belɛ wɔmiikpɛlɛ bɔ ni wɔbaa shi wɔhaa kɛ akɛ wɔ to Je Muu Fɛɛ Maŋtsɛ lɛ he lɛ nɔ. No sɛɛ lɛ, enɛ yeɔ ebuaa wɔ ni wɔnyɛɔ wɔdamɔɔ shihilɛi ni eŋmɛɔ gbɛ lɛ anaa. Wɔtsuii baanyɛ ashwe ni ajie wɔ amrɔ nɔŋŋ, shi akɛni Yehowa sui lɛ ŋmɛɔ pɛpɛɛpɛ yɛ emuuyeli mli hewɔ lɛ, ele be pɔtɛɛ kɛ bɔ ni eeefee etsu nii yɛ wɔgbɛfaŋ. No hewɔ lɛ, nyɛhaa ni wɔkɛ wɔhe afɔa Yehowa nine ni wa lɛ nɔ, tamɔ gbekɛbii, kɛ hekɛnɔfɔɔ akɛ ebaaye ebua wɔ ni wɔnyɛ wɔdamɔ wɔhaomɔi lɛ anaa.—Yesaia 41:8-13.

12. Kɛ wɔkɛ heshibaa tsu wiemɔi ni yɔɔ Hebribii 13:5 lɛ he nii lɛ, eeenyɛ esa heloo naa nibii ahe haomɔi ahe yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?

12 Nɔ ni fata heshibaa he ji suɔmɔ ni ayɔɔ ákɛ akɛ ŋaawoo ni jɛ Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ mli, ni baanyɛ aba haomɔ shi yɛ bei pii amli lɛ aaatsu nii. Akɛ nɔkwɛmɔ nɔ lɛ, kɛ wɔhaomɔ lɛ jɛ heloo gbɛfaŋ nibii asɛɛdii ni wɔkɛ wɔhe wo mli vii lɛ, belɛ ebaahi akɛ wɔɔsusu Paulo ŋaawoo lɛ he: “Shika suɔmɔ akaba nyɛjeŋba mli, ni nyɛmii ashɛa nii ni nyɛyɔɔ lɛ ahe; ejaakɛ [Nyɔŋmɔ] diɛŋtsɛ ekɛɛ: ‘Mishiŋo, ni misaa mikwaŋo gbi ko gbi ko.’ ” (Hebribii 13:5) Akɛni amɛkɛ ŋaawoo nɛɛ tsuɔ nii yɛ heshibaa mli hewɔ lɛ, mɛi pii eye amɛhe kɛjɛ heloo naa shweshweeshwe feemɔ he haomɔ lɛ he. Yɛ be mli ni ekolɛ amɛ shidaamɔ yɛ shika gbɛfaŋ eyako hiɛ lɛ, kɛlɛ no yeee amɛsusumɔi anɔ bɔ ni no aaaye amɛ awui yɛ mumɔŋ.

Nii ni Tsuishitoo Tsuɔ

13, 14. (a) Mɛɛ nɔkwɛmɔ nɔ nuu ni ji Hiob kɛha, yɛ tsuishitoo ni sɛɛ tsɛɔ mli? (b) Ni wɔkɛ tsuishitoo aaamɛ Yehowa lɛ baanyɛ afee mɛni aha wɔ?

13 Wiemɔ, “yɛ be ni sa mli” ni yɔɔ 1 Petro 5:6 lɛ tsɔɔ bɔ ni tsuishitoo ni sɛɛ tsɛɔ he hiaa ha. Yɛ bei komɛi amli lɛ naagba ko hiɔ shi yɛ be kakadaŋŋ mli, ni enɛ baanyɛ aha haomɔ lɛ aya hiɛ. Ni shihilɛ ni tamɔ nɛkɛ mli titri esa akɛ wɔshi sane lɛ yɛ Yehowa dɛŋ. Kaselɔ Yakobo ŋma akɛ: “Naa, wɔjɔɔ mɛi ni ŋmɛɔ amɛtsui shi lɛ. Nyɛnu Hiob tsuishiŋmɛɛ lɛ he, ni nyɛna Nuntsɔ [Yehowa] naagbee lɛ; akɛ Nuntsɔ [Yehowa] mli tsɔɔ lɛ babaoo, ni emli jɔ hu.” (Yakobo 5:11) Hiob heloo gbɛfaŋ nibii fɛɛ fite, ebii nyɔŋma gboi, ena amanehulu yɛ hela ni anyaŋeɔ mli, ni apasa miishɛjelɔi bu lɛ fɔ yɛ gbɛ ni ejaaa nɔ. Kɛ hoo lɛ, ebaahao kɛ̃ yɛ shihilɛi ni tamɔ nɛkɛ shishi.

14 Fɛɛ sɛɛ lɛ, Hiob fee nɔkwɛmɔ nɔ kpakpa yɛ tsuishitoo ni sɛɛ tsɛɔ mli. Kɛ aaka wɔhemɔkɛyeli waa lɛ, ehe baahia ni wɔmɛ kɛyashi kpɔmɔ aaaba, taakɛ efee lɛ. Shi Nyɔŋmɔ tsu nii yɛ egbɛfaŋ, ni yɛ naagbee lɛ ejie Hiob piŋmɔ lɛ kɛjɛ enɔ ni ewo lɛ nyɔmɔ babaoo. (Hiob 42:10-17) Tsuishitoo mli ni wɔɔmɛ Yehowa yɛ lɛ haa wɔ tsuishiŋmɛɛ yaa hiɛ ni ejieɔ bɔ ni wɔ hetuu-kɛhamɔ kɛha lɛ lɛ mli kwɔ ha lɛ kpo.—Yakobo 1:2-4.

Okɛ Ohiɛ Afɔ Yehowa Nɔ

15. Mɛni hewɔ esa akɛ wɔkɛ wɔhiɛ afɔ Yehowa nɔ kwraa kɛmɔ shi?

15 Petro wo nanemɛi heyelilɔi lɛ hewalɛ ni ‘amɛshɛ amɛhaomɔi fɛɛ amɛfɔ Nyɔŋmɔ nɔ ejaakɛ ejwɛŋɔ amɛhe.’ (1 Petro 5:7) No hewɔ lɛ wɔbaanyɛ, ni esa akɛ wɔkɛ wɔhiɛ afɔ Yehowa nɔ kwraa. Abɛi 3:5, 6 kɛɔ akɛ: “Okɛ ohiɛ afɔ Yehowa nɔ kɛ otsui fɛɛ, ni okɛ ohe akakpasa bo diɛŋtsɛ ojwɛŋmɔ; kaimɔ lɛ yɛ ogbɛi fɛɛ mli, ni lɛ eeejaje otempɔŋi lɛ.” Yɛ tsutsu niiashikpamɔi ahewɔ lɛ, ewa kɛha mɛi ni haoɔ lɛ ateŋ mɛi komɛi akɛ amɛkɛ amɛhe aaafɔ gbɔmɛi krokomɛi anɔ. Shi wɔyɛ nɔ ni wɔɔdamɔ nɔ ni wɔkɛ wɔhiɛ afɔ wɔ Bɔlɔ lɛ, wala Jɛɛhe kɛ Ehiɛlɔ lɛ nɔ. Kɛji akɛ wɔnyɛɛɛ ni wɔkɛ wɔhiɛ afɔ wɔ diɛŋtsɛ wɔnifeemɔ yɛ sane ko mli lɛ nɔ po lɛ, wɔbaanyɛ ni wɔkɛ wɔhiɛ afɔ Yehowa nɔ daa koni ejie wɔ kɛjɛ wɔ amanehului lɛ amli.—Lala 34:18, 19; 36:10; 56:4, 5.

16. Mɛni Yesu Kristo wie yɛ heloo gbɛfaŋ nibii ahe haomɔ loo yeyeeye-feemɔ he?

16 Nɔ ni fata Nyɔŋmɔ ni wɔkɛ wɔhiɛ fɔɔ enɔ lɛ he ji e-Bi, Yesu Kristo, ni kɛ nibii ni ekase kɛjɛ e-Tsɛ lɛ ŋɔɔ lɛ tsɔɔ mɛi lɛ ni wɔɔbo lɛ toi. (Yohane 7:16) Yesu wo ekaselɔi lɛ hewalɛ ni ‘amɛbɔ jwetrii yɛ ŋwɛi’ kɛtsɔ Yehowa ni amɛaasɔmɔ lɛ lɛ nɔ. Shi, heloo naa hiamɔ nii ni ji niyenii, hehaa nɔ, kɛ wɔɔhe hu? Yesu wo ŋaa akɛ: “Nyɛkafea yeyeeye [nyɛkahaoa].” Etsɔɔ mli akɛ Nyɔŋmɔ lɛɔ loofɔji. Ewulaa fɔfɔii fɛfɛo. Ani Nyɔŋmɔ tsuji ni ji adesai lɛ ajara waaa fe enɛɛmɛi? Amɛ jara wa. No hewɔ lɛ, Yesu wo hewalɛ akɛ: “Shi nyɛtaoa Nyɔŋmɔ maŋtsɛyeli lɛ kɛ ejalɛ lɛ tsutsu, ni akɛ nii nɛɛ fɛɛ aaafata he aha nyɛ.” Yesu tee nɔ akɛ: “No hewɔ lɛ, nyɛkahaoa nyɛhe nyɛtoa wɔ; ejaakɛ wɔ diɛŋtsɛ aaahao yɛ enii ahe.” (Mateo 6:20, 25-34) Hɛɛ, niyenii, ninumɔ, hehaa nɔ, kɛ wɔɔhe he miihia wɔ, shi kɛ wɔkɛ wɔhiɛ fɔ Yehowa nɔ lɛ, wɔhaoŋ wɔhe yakatswaa yɛ nibii nɛɛ ahe.

17. Te wɔɔfee bɔ ni ehe hiaa ni wɔtao Maŋtsɛyeli lɛ tsutsu lɛ he nɔkwɛmɔ nɔ wɔha tɛŋŋ?

17 Kɛ wɔɔtao Maŋtsɛyeli lɛ tsutsu lɛ, esa akɛ wɔkɛ wɔhiɛ afɔ Nyɔŋmɔ nɔ, ni wɔkɛ nibii ni he hiaa wɔ titri lɛ aye gbɛhe ni sa. Mɔ ni muɔ mele kɛyaa nu shishi ni bɛ nibii ni ebaamu kɔɔyɔɔ kɛtsɔ mli lɛ baanyɛ abote nui lɛ ashishi ni eetao kakrada ni adiagba yɔɔ mli. Enɛ nɔ etsɔɔ enaa shika kɛhaa eweku. Nii ni he hiaa waa lɛlɛŋ nɛ! Shi te nɔ ni he hiaa waa fe enɛ hu? Kɔɔyɔɔ! Esa akɛ efa kpo kɛba nu lɛ hiɛ ni ebamu kɔɔyɔɔ ewo eflufla mli. Kɔɔyɔɔ he hiaa waa diɛŋtsɛ. Nakai nɔŋŋ, ekolɛ wɔkɛ wɔhe baawo nibii agbɛjianɔtoo nɛɛ mli bɔni afee ni wɔnine ashɛ shihilɛ mli hiamɔ nibii anɔ. Shi, esa akɛ mumɔŋ nibii aba klɛŋklɛŋ, ejaakɛ wɔweku lɛ wala damɔ nɛkɛ nibii nɛɛ anɔ. Bɔni afee ni wɔkahao tsɔ yɛ heloo naa hiamɔ nii ahe lɛ, esa akɛ wɔkɛ wɔhiɛ afɔ Nyɔŋmɔ nɔ kwraa kɛmɔ shi. Agbɛnɛ hu, ‘babaoo ni wɔyɔɔ feemɔ yɛ Nuntsɔ lɛ nitsumɔ lɛ mli lɛ’ baaye abua ni eba haomɔ shi ejaakɛ “Yehowa he nyamɔ” bafeɔ wɔ hewalɛ.—1 Korintobii 15:58; Nehemia 8:10.

Nyɛyaa nɔ Nyɛshɛrɛa Nyɛhaomɔi Nyɛfɔa Yehowa Nɔ

18. Mɛɛ odaseyeli yɔɔ ni tsɔɔ akɛ wɔhaomɔi fɛɛ ni wɔɔshɛ wɔfɔ Yehowa nɔ lɛ baanyɛ aye abua wɔ diɛŋtsɛ?

18 Bɔni afee ni wɔya nɔ wɔjwɛŋ mumɔŋ nibii ahe be fɛɛ be lɛ, esa akɛ wɔya nɔ wɔshɛrɛ wɔhaomɔi fɛɛ wɔfɔ Yehowa nɔ. Kaimɔ be fɛɛ be akɛ ejwɛŋɔ etsuji ahe diɛŋtsɛ. Kɛ wɔɔfee enɛ he nɔkwɛmɔ nɔ lɛ: Akɛni Kristofonyo yoo ko wu yeee lɛ anɔkwa hewɔ lɛ, ehaomɔ lɛ bafa waa kɛyashɛ he ni enyɛɛɛ ewɔ. (Okɛto Lala 119:28 he.) Shi ejɛɔ saatso nɔ eshɛrɛɔ ehaomɔi fɛɛ eshwieɔ Yehowa nɔ. Efɔseɔ etsui fɛɛ eshwieɔ Nyɔŋmɔ hiɛ, ni ekɛɔ lɛ bɔ ni lɛ kɛ ebiyei bibii enyɔ lɛ piŋɔ amɛhaa. Beni ésɔle waa koni ena hejɔlɛ yɛ enɛ mli lɛ sɛɛ lɛ, enyɛɔ ewɔɔ be fɛɛ be, ejaakɛ ehiɛ ka nɔ akɛ Yehowa baakwɛ lɛ kɛ ebii lɛ anɔ. Yoo ni tse gbala mli yɛ Ŋmalɛ naa nɛɛ ena miishɛɛ ekoŋŋ ejaakɛ ekɛ asafoŋ onukpa ko ebote gbalashihilɛ mli bianɛ.

19, 20. (a) Mɛni ji gbɛi komɛi ni wɔɔtsɔ nɔ wɔdamɔ haomɔ naa? (b) Mɛni esa akɛ wɔya nɔ wɔfee yɛ wɔhaomɔi lɛ fɛɛ he?

19 Akɛ Yehowa webii lɛ, wɔyɛ gbɛi sɔrɔtoi anɔ ni wɔtsɔɔ wɔdamɔɔ haomɔ naa. Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ kɛ nitsumɔ yeɔ buaa waa titri. Wɔyɛ mumɔŋ niyenii kpakpa ni Nyɔŋmɔ tsɔɔ “tsulɔ anɔkwafo kɛ nilelɔ” lɛ nɔ ekɛhaa, kɛ saji ni fata he ni yeɔ buaa ni shɛjeɔ mɔ mii ni aŋmalaa yɛ Buu-Mɔɔ lɛ kɛ Awake! lɛ amli. (Mateo 24:45-47) Wɔyɛ Nyɔŋmɔ mumɔ krɔŋkrɔŋ lɛ ni yeɔ buaa wɔ. Sɔlemɔ ni jɛ tsuiŋ ni afeɔ daa he baa sɛɛnamɔ kɛhaa wɔ babaoo. Kristofoi onukpai ni ahala amɛ efee klalo ni amɛmiisumɔ ni amɛkɛ mumɔŋ yelikɛbuamɔ kɛ miishɛjemɔ aha.

20 Wɔ diɛŋtsɛ wɔ heshibaa kɛ tsuishitoo he baa sɛɛnamɔ waa yɛ haomɔ ni ninaa wɔ lɛ he nitsumɔ mli. Ni nɔ ni he hiaa titri ji he ni akɛfɔɔ Yehowa nɔ kwraa kɛmɔɔ shi, ejaakɛ yɛ be mli ni wɔnine shɛɔ eyelikɛbuamɔ kɛ gbɛtsɔɔmɔ nɔ lɛ, etswaa wɔhemɔkɛyeli emaa shi. Yɛ no sɛɛ lɛ, Nyɔŋmɔ mli hemɔkɛyeli baanyɛ atsi wɔ gbɛ kɛjɛ tsuiyeli ni he ehiaaa he. (Yohane 14:1) Hemɔkɛyeli tsirɛɔ wɔ koni wɔtao Maŋtsɛyeli lɛ tsutsu, ni wɔfee babaoo yɛ Nuntsɔ lɛ miishɛɛ nitsumɔ ni baanyɛ aye abua wɔ ni wɔdamɔ haomɔ naa lɛ mli. Nitsumɔ ni tamɔ nɛkɛ haa wɔnuɔ he akɛ wɔyɛ shweshweeshwe yɛ mɛi ni baalá Nyɔŋmɔ yijiemɔi kɛya naanɔi fɛɛ mli lɛ ateŋ. (Lala 104:33) No hewɔ lɛ, nyɛhaa wɔyaa nɔ wɔshɛrɛa wɔhaomɔi fɛɛ wɔshwiea Yehowa nɔ.

Te Obaaha Hetoo Oha Tɛŋŋ?

◻ Te abaanyɛ atsɔɔ haomɔ mli aha tɛŋŋ?

◻ Mɛni ji gbɛi ni wɔɔtsɔ nɔ wɔdamɔ haomɔ naa lɛ ekomɛi?

◻ Heshibaa kɛ tsuishitoo baanyɛ aye abua ni eba haomɔ shi yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?

◻ Mɛni hewɔ ehe hiaa ni wɔkɛ wɔhiɛ afɔ Yehowa nɔ kwraa kɛmɔ shi yɛ haomɔ naa ni wɔdamɔɔ lɛ mli?

◻ Mɛni hewɔ esa akɛ wɔya nɔ wɔshɛrɛ wɔhaomɔi fɛɛ wɔfɔ Yehowa nɔ?

[Mfoniri ni yɔɔ baafa 24]

Ani ole nɔ hewɔ ni Yesu kɛɛ, “Nyɛkafea yeyeeye” lɛ?

    Ga Woji (1980-2025)
    Shi Mli
    Botemɔ Mli
    • Ga
    • Kɛmaje
    • Bɔ Ni Misumɔɔ Lɛ Mihãa
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mlai Ni Yɔɔ He
    • Ohe Saji
    • Ohe Saji Lɛ Ahe Gbɛjianɔtoo
    • JW.ORG
    • Botemɔ Mli
    Kɛmaje