Buu-Mɔɔ INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Buu-Mɔɔ
INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Ga
@
  • ɛ
  • ɔ
  • ɛ́
  • ɛ̃
  • ɔ̃
  • ã
  • ŋ
  • á
  • BIBLIA
  • WOJI
  • ASAFOŊ KPEEI
  • jy yitso 132 bf. 300-bf. 301 kk. 3
  • “Lɛɛlɛŋ, Nyɔŋmɔ Bi Nɛ”

Vidio ko bɛ kɛhã nɔ ni ohala nɛɛ.

Ofainɛ waa, be ni wɔtaoɔ wɔjie vidio lɛ, wɔná naagba ko.

  • “Lɛɛlɛŋ, Nyɔŋmɔ Bi Nɛ”
  • Yesu—Gbɛ lɛ, Anɔkwale lɛ, Wala Lɛ
  • Saji Ni Tamɔ Enɛ
  • “Lɛlɛŋ Nyɔŋmɔ Bi Nɛ”
    Gbɔmɔ ni Fe Mɔ Fɛɛ Mɔ ni Ehi Shi Pɛŋ
  • “Lɛlɛŋ Nyɔŋmɔ Bi Nɛ”
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1991
  • Yesu Shihilɛ Akɛ Adesa Lɛ Naagbee Gbi Lɛ
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1999
  • Enyɛ Ekpee Shihilɛ ko ni Jaraa Waa lɛ Naa
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—2014
Kwɛmɔ Ekrokomɛi Hu
Yesu—Gbɛ lɛ, Anɔkwale lɛ, Wala Lɛ
jy yitso 132 bf. 300-bf. 301 kk. 3
Be ni Yesu gbo yɛ tso jaŋŋ lɛ nɔ yɛ efɔŋfeelɔi enyɔ lɛ amasɛi sɛɛ lɛ, asraafoiatsɛ ko kɛɛ akɛ: “Lɛɛlɛŋ, Nyɔŋmɔ Bi nɛ”

YITSO 132

“Lɛɛlɛŋ, Nyɔŋmɔ Bi Nɛ”

MATEO 27:45-56 MARKO 15:33-41 LUKA 23:44-49 YOHANE 19:25-30

  • YESU GBO YƐ TSO JAŊŊ LƐ NƆ

  • NAAKPƐƐ NIBII BA BE NI YESU GBO LƐ

Amrɔ nɛɛ abote “ŋmɛlɛtswaa ni ji ekpaa lɛ,” ni ji shwane ŋmɛlɛ 12 mli. Duŋ wo trukaa “yɛ shikpɔŋ lɛ nɔ fɛɛ kɛyashi ŋmɛlɛtswaa ni ji nɛɛhu lɛ nɔ,” ni ji shwane ŋmɛji etɛ. (Marko 15:33) Jeee akɛ nyɔŋtsere lɛ yahɔ hulu lɛ kɛ shikpɔŋ lɛ teŋ hewɔ ni duŋ nɛɛ wo trukaa lɛ. Kɛ́ nyɔŋtsere lɛ baayaje hulu lɛ kɛ shikpɔŋ lɛ teŋ ni ehã duŋ awo lɛ, ebaa lɛ nakai be ni nyɔɔŋtsere hee eje, shi be ni ayeɔ Hehoo lɛ, no mli lɛ nyɔɔŋtsere lɛ eye emuu. Kɛfata he lɛ, kɛ́ nyɔŋtsere lɛ yaje hulu lɛ kɛ shikpɔŋ lɛ teŋ ni ehã duŋ wo lɛ, eyeɔ minitii fioo ko pɛ, shi duŋ ni wo yɛ nɛkɛ be nɛɛ mli lɛ sɛɛ tsɛ kwraa fe nakai. No hewɔ lɛ, Nyɔŋmɔ ji mɔ ni hã duŋ nɛɛ wo lɛ!

Susumɔ bɔ ni enɛ ná mɛi ni yeɔ Yesu he fɛo lɛ anɔ hewalɛ hã lɛ he okwɛ. Be ni duŋ nɛɛ ewo lɛ, yei ejwɛ komɛi tee piŋmɔ tso lɛ he. Amɛji Yesu nyɛ, Salome, Maria Magdalena, kɛ Maria ni ji bɔfo Yakobo Bibioo lɛ nyɛ lɛ.

Bɔfo Yohane kɛ Yesu nyɛ ni werɛ eho ehe lɛ damɔ “piŋmɔ tso lɛ he.” Maria miina emusuŋ bi ni ekwɛ lɛ kɛjɛ ebifao mli kɛyashi eda lɛ tsotsoro shi eepiŋ waa. Maria nu he oookɛɛ akɛ “klante kakadaŋŋ” miigbu lɛ diɛŋtsɛ emli. (Yohane 19:25; Luka 2:35) Eyɛ mli akɛ Yesu miipiŋ waa moŋ, shi kɛ̃lɛ eesusu nɔ ni ebaafee kɛye ebua Maria lɛ he. Emia ehiɛ ekɛ eyitso tsɔɔ Yohane ni ekɛɛ enyɛ akɛ: “Yoo, naa! Obinuu!” Kɛkɛ ni ekɛ eyitso tsɔɔ Maria hu ni ekɛɛ Yohane akɛ: “Naa! Onyɛ!”​—Yohane 19:26, 27.

Yesu miitu enyɛ, ní ekã shi faŋŋ akɛ nakai beiaŋ lɛ eji okulafo lɛ, kwɛmɔ eewo bɔfo ni esumɔɔ esane waa lɛ dɛŋ. Yesu le akɛ no mli lɛ, Maria bihii krokomɛi lɛ heko enɔ yeko. No hewɔ lɛ, eeto gbɛjianɔ koni enyɛ nine ashɛ eheloonaa hiamɔ nii anɔ, ni aye abua lɛ hu yɛ Nyɔŋmɔjamɔ gbɛfaŋ. Mɛɛ nɔkwɛmɔnɔ ni nɔ bɛ po nɛ!

Be ni duŋ lɛ sɛɛ miihe afo lɛ, Yesu kɛɛ akɛ: “Kumai miiye mi.” Ekɛ enɛ miiwo gbalɛ obɔ. (Yohane 19:28; Lala 22:16) Yesu nu he tamɔ nɔ ni e-Tsɛ lɛ ekpa ehe buu koni aka enɔkwayeli lɛ kɛwula shi. Kristo bo akɛ: “Eli, Eli, lama sabachthani?” ni eshishi ji, “Mi-Nyɔŋmɔ, mi-Nyɔŋmɔ, mɛni hewɔ okwa mi?” Mɛi ni damɔ jɛmɛ lɛ ateŋ mɛi komɛi eyanuuu nɔ ni ewie lɛ shishi, ni amɛkɛɛ akɛ: “Naa! Eetsɛ Elia.” Amɛteŋ mɔ kome jo foi ekɛ kotsa yatsɔ wein ni joɔ mli, ni ekɛma gãlã naa, ni ekɛhã lɛ akɛ enu. Shi mɛi krokomɛi lɛ kɛɛ akɛ: “Nyɛshia lɛ! Nyɛhãa wɔkwɛa akɛ Elia baaba ebajie lɛ lo.”​—Marko 15:34-36.

Kɛkɛ ni Yesu bo waa ekɛɛ: “Agbe naa!” (Yohane 19:30) Lɛɛlɛŋ, Yesu egbe nibii fɛɛ ni e-Tsɛ lɛ tsu lɛ kɛba shikpɔŋ lɛ nɔ akɛ ebatsu lɛ naa. Naagbee lɛ, Yesu kɛɛ akɛ: “Ataa, odɛŋ mituɔ mimumɔ miwoɔ nɛɛ.” (Luka 23:46) No hewɔ lɛ, Yesu tu ewala mumɔ ewo Yehowa dɛŋ, ejaakɛ eyɛ nɔmimaa akɛ Nyɔŋmɔ kɛbaahã lɛ ekoŋŋ. Kristo kɛ ehiɛ fɔ̃ Nyɔŋmɔ nɔ kwraa kɛmɔ shi, ni ema eyi shi ni egbo.

Kɛkɛ ni shikpɔŋ lɛ hoso waa, ni tɛsai lɛ amli gbala. Shikpɔŋhosomɔ lɛ naa wa aahu akɛ gbohii abui ni yɔɔ Yerusalem maŋ lɛ sɛɛ lɛ anaa gbelegbelei, ni ejie gbohii lɛ shwie shi. Mɛi ni hoɔ ni na gbohii lɛ kamɔ shi lɛ tee “maŋ krɔŋkrɔŋ lɛ mli,” ni amɛyabɔ nɔ ni amɛna lɛ he amaniɛ.​—Mateo 12:11; 27:51-53.

Be ni Yesu gbo lɛ, muhɔɔ kakadaŋŋ, ni tsii ni jaa Nyɔŋmɔ sɔlemɔtsu lɛ He Krɔŋkrɔŋ lɛ kɛ He Krɔŋkrɔŋ Fe Fɛɛ lɛ mli lɛ mli gba enyɔ, kɛjɛ ŋwɛi kɛbayi shi. Naakpɛɛ nifeemɔ nɛɛ tsɔɔ akɛ Nyɔŋmɔ mli efu mɛi ni gbe e-Bi lɛ, ni etsɔɔ hu akɛ gbɛ ni yaa He Krɔŋkrɔŋ Fe Fɛɛ lɛ, ni ji ŋwɛi lɛ, naa egbele agbɛnɛ.​—Hebribii 9:2, 3; 10:19, 20.

Enɛ hewɔ lɛ, mɛi lɛ she gbeyei waa. Asraafoiatsɛ ni kwɛ ni agbe Yesu lɛ kɛɛ akɛ: “Lɛɛlɛŋ, Nyɔŋmɔ Bi nɛ.” (Marko 15:39) Eeenyɛ efee akɛ be ni akɛ Yesu yeɔ sane yɛ Pilato hiɛ akɛ etsɛ ehe Nyɔŋmɔ Bi lɛ, no mli lɛ asraafoiatsɛ nɛɛ yɛ jɛmɛ. Amrɔ nɛɛ eyiŋ etsɔ akɛ Yesu ji jalɔ, ni akɛ lɛ ji Nyɔŋmɔ Bi lɛ lɛɛlɛŋ.

Akɛni naakpɛɛ nibii ni tee nɔ nɛɛ ná mɛi krokomɛi hu anɔ hewalɛ hewɔ lɛ, amɛku amɛsɛɛ amɛtee shĩa, ni “amɛgbala amɛtsitsi mai” kɛtsɔɔ akɛ amɛhiɛ egboi ni amɛwerɛ eho amɛhe waa. (Luka 23:48) Kaselɔi yei ni bei komɛi lɛ amɛkɛ Yesu fãa gbɛ lɛ fata mɛi ni damɔ sɛɛ shɔŋŋ kɛkwɛ nibii ni tee nɔ lɛ ahe. Nibii ni tee nɔ ni sa kadimɔ waa nɛɛ ná amɛ hu amɛnɔ hewalɛ naakpa.

“YƐ TSO JAŊŊ LƐ NƆ”

Yesu henyɛlɔi lɛ bolɔ akɛ: “Gbee lɛ yɛ tso jaŋŋ lɛ nɔ!” (Yohane 19:15, shishigbɛ niŋmaa) Hela wiemɔ ni atsɔɔ shishi akɛ “tso jaŋŋ” ni akɛtsu nii yɛ Sanekpakpai lɛ amli lɛ ji stau·rosʹ. Wolo ko (History of the Cross) wie akɛ: “Nɔ pɛ ni stauros tsɔɔ ji ‘tso ni ma shi jaŋŋ,’ tso jaŋŋ ni yɔɔ hewalɛ, tamɔ nɔ ni okwaafoi kalaa kɛwoɔ shikpɔŋ kɛfoɔ amɛŋmɔji ahe afabaŋ lɛ.”

  • Mɛni hewɔ duŋ ni wo ŋmɛlɛtswai etɛ lɛ jeee adebɔɔ naa nɔ ko lɛ?

  • Mɛɛ nɔkwɛmɔnɔ Yesu fee kɛtsɔɔ bɔ ni ehe hiaa waa akɛ mɔ akwɛ efɔlɔi ni egbɔlɔ lɛ?

  • Mɛni jɛ shikpɔŋhosomɔ lɛ mli kɛba? Ni mɛni sɔlemɔtsu lɛ mli muhɔɔ lɛ ni mli gba enyɔ lɛ damɔ shi kɛhã?

  • Te Yesu gbele lɛ kɛ nibii ni tee nɔ lɛ ná mɛi ni yɔɔ jɛmɛ lɛ anɔ hewalɛ hã tɛŋŋ?

    Ga Woji (1980-2025)
    Shi Mli
    Botemɔ Mli
    • Ga
    • Kɛmaje
    • Bɔ Ni Misumɔɔ Lɛ Mihãa
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mlai Ni Yɔɔ He
    • Ohe Saji
    • Ohe Saji Lɛ Ahe Gbɛjianɔtoo
    • JW.ORG
    • Botemɔ Mli
    Kɛmaje