Kristofoi a-Nyamɔ Afi lɛ Shɛɔ Enaagbee Kwraa Yɛ Afii Akpe lɛ Mli
1. Mɛni Yudafoi ni yɔɔ Israel Kwasafo Maŋ lɛ mli lɛ ebɔɔɔ mɔdɛŋ akɛ amɛaato amɛma shi ekoŋŋ, ni mɛni hewɔ?
YUDAFOI pii ni buɔ amɛhe akɛ amɛyɔɔ Mose Mla lɛ shishi yɛ Israel Kwasafo maŋ (ni aje shishi yɛ 1948) lɛ mli lɛ po ejeko Nyamɔ Afi gbijurɔ lɛ yeli shishi lolo. Ní kɛ amɛkɛɛ amɛaabɔ mɔdɛŋ akɛ amɛaafee enɛ lɛ ekɛ naagbai pii baaba. Shika helɛtemɔ mli naagbai wuji baaba, ejaakɛ ekɔɔ gboshiniyeli hegbɛi hu he. Kwasafo Israel maŋ lɛ bɛ shikpɔŋ ni blema akutsei 12 lɛ hi nɔ lɛ fɛɛ hu nɔ. Amɛbɛ sɔlemɔtsu ni amɛbɛ osɔfonukpa hu ni jɛ Levi akutso lɛ mli, ni amɛlaaje akutsei amli ni amɛje lɛ.
2. Yɛ mɛɛ gbɛ nɔ Kristofoi komɛi po ejɛ shishi amɛmiiye Nyamɔ Afi ni blema Israel nɔ̃ lɛ fee he mfoniri lɛ?
2 Mɛni mli enɛ shiɔ wɔ yɛ, yɛ Nyamɔ Afi gbijurɔyeli lɛ mli jɔɔmɔi ahe? Wɔkaiɔ akɛ blema Nyamɔ Afi lɛ ji heyeli aloo kpɔmɔ afi ko ni ayeɔ lɛ gbijurɔ—Israelbii ni amɛhɔɔ amɛhe kɛtee nyɔŋyeli mli lɛ yeɔ amɛhe ni akɛ amɛgboshinii haa amɛ ekoŋŋ. (3 Mose 25:8-54) Wɔna yɛ nikasemɔ ni tsɔ enɛ hiɛ lɛ mli akɛ nɛkɛ gbɛjianɔtoo nɛɛ ba naagbee kɛ Mose Mla kpaŋmɔ lɛ yɛ afi 33 Ŋ.B. (Romabii 7:4, 6; 10:4) Kɛkɛ ni kpaŋmɔ hee ni no nɔ Nyɔŋmɔ baatsɔ ni ekɛ heyelilɔi ahe eshai ake amɛ, ekɛ emumɔ krɔŋkrɔŋ lɛ abafɔ amɛ mu, eŋɔ amɛ akɛ ebii ni akɛ amɛ baaya ŋwɛi ba shihilɛ mli. (Hebribii 10:15-18) Ni kɛlɛ, mɛi ni naa nɛkɛ kpaŋmɔ hee he gbɛjianɔtoo nɛɛ mli sɛɛnamɔ lɛ ji “asafoku bibioo” ni feɔ 144,000 ni “áhe amɛ kɛjɛ shikpɔŋ nɔ.” No hewɔ lɛ, te aaafee tɛŋŋ ni Kristofoi anɔkwafoi akpekpei abɔ krokomɛi lɛ aaana heyeli ni nyamɔ afi lɛ feɔ he mfoniri lɛ?—Luka 12: 32; Kpojiemɔ 14:1.4.
Afɔleshaa Kɛha Mɛi Fɛɛ!
3. Mɛɛ sɛɛnamɔ yɔɔ Yesu afɔleshaa lɛ he, ni ehiɔ shi kɛyashiɔ mɛɛ be?
3 Daa afi Kpatamɔ Gbi lɛ mli sɛɛnamɔi yeɔ afi kome pɛ yɛ gbi ni tsɔ Kristofoi abe lɛ hiɛ lɛ mli. Shi Nuŋtsɔ Yesu Kristo kpɔmɔ afɔleshaa lɛ mli sɛɛnamɔi lɛ yaa nɔ be fɛɛ be, kɛyaa naanɔ. No hewɔ lɛ, ehe ehiaaa ni mfonirifeemɔ mli Osɔfonukpa Yesu Kristo atsɔ gbɔmɔ ekoŋŋ ni ekɛ ehe asha afɔle, ni eku esɛɛ kɛya ŋwɛi ni ekɛ nakai afɔleshaa lɛ jara lɛ ayaha daa afi yɛ Yehowa Nyɔŋmɔ He Krɔŋkrɔŋ Fe Fɛɛ lɛ mli. Taakɛ ŋmalɛ lɛ jaje lɛ: “Wɔle akɛ, ni atee Kristo shi kɛjɛ gbohii ateŋ nɛɛ, egboŋ dɔŋŋ; gbele yeŋ enɔ Nuŋtsɔ dɔŋŋ.”—Romabii 6:9; Hebribii 9:28.
4, 5. (a) Mɛni ejɛ Yesu afɔleshaa ni akɛtsu nii kɛje Pentekoste afi 33 Ŋ.B. lɛ mli eba? (b) Mɛni wɔyɔɔ ni tsɔɔ ákɛ akɛ afɔleshaa lɛ baatsu nii yɛ gbɛ ni ja nɔ?
4 No hewɔ lɛ, kɛjɛ Pentekoste afi 33 Ŋ.B. lɛ nɔ kɛbaa nɛɛ, yɛ be mli ni heyelilɔi batsɔmɔɔ Nuŋtsɔ Yesu ni awo ehiɛ nyam Iɛ kaselɔi ni akɛ mumɔ efɔ amɛ nɛɛ, amɛje shishi amɛmiiye Kristofoi a-Nyamɔ Afi gbijurɔ lɛ. Bei abɔ ni ‘aha amɛye amɛhe kɛjɛ ‘esha kɛ gbele mla’ lɛ mli nɛɛ, amɛna heyeli ni woɔ mɔ hewalɛ. (Romabii 8:1, 2) Amɛjaje Kristofoi asane lɛ hu bɔni afee ni aha anyɛ akɛ mɛi krokomɛi ahe eshai ake amɛ, afɔ amɛ mu ni amɛbatsɔmɔ Nyɔŋmɔ mumɔŋ bii. Ani enɛ tsɔɔ akɛ kɛji akɛ mɔ ko jeee nakai kuu ni afo he husu ni ji 144,000 lɛ mlinyo lɛ, enyɛŋ ena heyeli ni miishɛɛ yɔɔ mli bianɛ lɛ eko?
5 Nɔ ni sa kadimɔ jogbaŋŋ yɛ enɛ mli ji bɔfo Paulo wiemɔi ni yɔɔ Romabii 8:19, 21 lɛ: “Ejaakɛ bɔɔ nii lɛ agbɛkwɛmɔ kpɛkpɛɛkpɛ lɛ miimɛ Nyɔŋmɔ bii lɛ akpojiemɔ lɛ. Ejaakɛ aŋɔ bɔɔ nii lɛ awo yakayakanii ashishi [akɛni efee esha ni enyɛɛɛ ejie esha hewɔ] .” Kɛkɛ ni Paulo ma nɔ mi akɛ: “Bɔɔ nii lɛ diɛŋtsɛ hu baaye amɛhe kɛjɛ fitemɔ nyɔŋyeli lɛ mli kɛya Nyɔŋmɔ bii lɛ anunyam heyeli lɛ mli.” No hewɔ lɛ, nɛkɛ heyeli nɛɛ jeee nɔ ni afo he husu aha mɛi ni batsɔmɔɔ “Nyɔŋmɔ bii” yɛ ŋwɛi lɛ pɛ. Wiemɔi ni ale jogbaŋŋ ni yɔɔ Yohane 3:16 lɛ maa nɔ mi nakai. Ni taakɛ atsi ta lɛ, bɔfo Yohane ni afɔ lɛ mu lɛ kɛɛ akɛ Kristo gbo kɛha “wɔhe eshai lɛ . . . jeee wɔnɔ lɛ kɛkɛ, shi moŋ, je muu lɛ fɛɛ nɔ lɛ hu he.”—1 Yohane 2:2.
1919—Shishijee Heyeli
6, 7. Kɛje 1919 kɛbaa nɛɛ, mɛɛ, heyeli nɛkɛ ajajeɔ lɛ, ni mɛni hewɔ kɛjɛ nakai be lɛ titri?
6 Yɛ ŋmɛnɛŋmɛnɛ beaŋ lɛ, mɛi ni afɔ amɛ mu lɛ ni yeɔ Kristofoi a-Nyamɔ Afi lɛ miijaje heyeli he sanekpakpa, titri lɛ kɛjɛ 1919. Shi kɛji akɛ nyɛsɛɛ nɔŋŋ afɔ bo lɛ, obaabi akɛ, ‘Mɛni hewɔ kɛjɛ nakai be lɛ mli?’ Nyɛhaa wɔkwɛa, ni wɔha ehi wɔjwɛŋmɔ mli akɛ ekɔɔ heyeli mli ŋɔɔmɔ ni ooona lɛ he.
7 Afii nyɔŋmai abɔ dani nakai be lɛ aaashɛ lɛ, mɛi ni Yehowa efɔ amɛ mu lɛ ŋmala Biblia mli anɔkwalei komɛi amɛha, tamɔ nɔ ni yɔɔ Studies in the Scriptures (1886-1917) lɛ mli lɛ ni ehe gbɛi lɛ nɛkɛ. Ní amɛjara woji bibii kɛ dɛhiɛmɔ woji babaoo ni saji sɔrɔtoi ni tsɔɔ mɔ nii yɔɔ mli. Kɛkɛ ni shitee kɛ woo ba yɛ Jeŋ Ta I be lɛ mli, he ni akɛka amɛ ni akɛsha amɛmli kɛ be ni ba amɛnitsumɔi lɛ ashi. Shi 1919 mli ni shwɛɛnii ni afɔ amɛ mu Iɛ tee nɔ kɛ hewalɛ hee koni amɛjaje Biblia mli anɔkwalei amɛtsɔɔ. Taakɛ bɔ ni yɛ afi 33 Ŋ.B. lɛ, Yesu nyɛ ekɛɛ afɔ lɛ mu “koni mishiɛ heyeli mitsɔɔ nomii lɛ, kɛ hiŋmɛigbelemɔ ha shwilafoi” lɛ, nakai nɔŋŋ hu ŋmɛnɛŋmɛnɛ beaŋ mɛi ni afɔ amɛ mu lɛ baanyɛ ashiɛ nakai. Yɛ September 1-7, 1919* kpee ni yɔɔ miishɛɛ waa lɛ sɛɛ lɛ, amɛkɛ ekaa fa kpo kɛ anɔkwalei ni ha gbɔmɛi babaoo ni enyɛŋ akane amɛ ye amɛhe lɛ shiɛmɔ—Luka 4:19.
8, 9. Aha mɛi pii eye amɛhe yɛ mɛɛ gbɛ nɔ, ni mɛni ji nɔ ni akɛye ebua yɛ heyeli Jajemɔ ni tamɔ nɛkɛ mli?
8 Akɛ nɔkwɛmɔ nɔ lɛ, susumɔ Biblia kasemɔ wolo The Harp of God (1921) ni kɛ anɔkwalei ni he hiaa ha tamɔ amɛji kpaai nyɔŋma yɛ saŋku nɔ lɛ he. Wolo lɛ kpɛlɛ nɔ akɛ “mɛi pii ejo foi kɛjɛ Biblia lɛ kasemɔ he yɛ gbeyeishemɔ hewɔ” yɛ tsɔɔmɔ ni ji akɛ “efɔŋ feelɔi atoigbalamɔ . . . ji naanɔ piŋmɔ loo niseniianifeemɔ yɛ hɛl la ni tsoɔ grigri kɛ swɔɔ mli” lɛ hewɔ. Mɛi ni kaneɔ woji nɛɛ komekomei 6,000,000 ni aja aha lɛ kase akɛ nɛkɛ tsɔɔmɔ nɛɛ nyɛŋ “afee anɔkwale kɛhoo lɛ yɛ yiŋtoi sɔrɔtoi ejwɛ komɛi ahewɔ: (1) ejaakɛ jwɛŋmɔ bɛ mli (2) ejaakɛ ekɛ jalɛsane kpaaa gbee; (3) ejaakɛ eteɔ shi wɔɔ shishitoo mla ni ji suɔmɔ; kɛ (4) ejaakɛ ekɛ ŋmalɛi lɛ kpaaa gbee.” Obaanyɛ osusu bɔ ni enɛ ha mɛi ni sheɔ naanɔ piŋmɔ yɛ hɛl la mli loo yɛ hetsuumɔ he ko lɛ gbeyei lɛ ye amɛhe lɛ he oha bo diɛŋtsɛ ohe!
9 Hɛɛ, ekãa ni mɛi ni afɔ amɛ mu nɛɛ kɛshiɛ Biblia mli anɔkwalei lɛ ha gbɔmɛi ni yɔɔ jeŋ fɛɛ ni amɛtsɔmɔ nyɔji amɛha apasa tsɔɔmɔi, amale hemɔkɛyeli, kɛ nifeemɔi ni kɛ ŋmalɛi lɛ kpaaa gbee (tamɔ blematsɛmɛi ajamɔ, gbeyei ni asheɔ sisai loo mumɔi fɔji, kɛ ojo ni osɔfoi lɛ tswaa amɛ) lɛ baye amɛhe. Biblia kasemɔ woji nɛɛ ekomɛi agbɛi po tsɔɔ bɔ ni ena akpei abɔ nɔ hewalɛ ni eha amɛye amɛhe.a No hewɔ lɛ, Yesu wiemɔi lɛ efee anɔkwale, nɔ ni ekɛɛ kaselɔi lɛ ‘baatsu nitsumɔi wuji’ fe bɔ ni etsu lɛ. (Yohane 14:12) Kɛ akɛto shishijee mumɔŋ heyeli nitsumɔ ni Yesu tsu yɛ be mli ni eshiɛ “heyeli eha nomii” lɛ he lɛ, Nyɔŋmɔ tsuji ni yɔɔ ŋmɛnɛŋmɛnɛ beaŋ lɛ etsu babaoo fe nakai—amɛnine eshɛ gbɔmɛi akpekpei abɔ nɔ yɛ jeŋ fɛɛ.
10. Mɛni hewɔ wɔbaanyɛ Wɔkpa gbɛ akɛ heyeli kroko ni da baaba?
10 Shi kaimɔ akɛ, heyeli kroko ko je shishi yɛ Pentekoste, afi 33 Ŋ.B. yɛ klɛŋklɛŋ afii oha lɛ mli. Jɛmɛ ji he ni Kristofoi a-Nyamɔ Afi lɛ je shishi kɛha “asafoku bibioo” ni akɛ amɛhe eshai baake amɛ, ni nɔ ni baajɛ mli aba ji “Nyɔŋmɔ bii” ni amɛbaatsɔmɔ yɛ ŋwɛi lɛ. Ni wɔbe nɛɛ hu? Ani abaanyɛ akpɔ Kristofoi akpekpei abɔ krokomɛi ni amɛtuu amɛhe amɛha lɛ hu kɛjɛ esha nyɔŋyeli shishi ni amɛye Nyamɔ Afi wulu lɛ? Hɛɛ, ni bɔfo Petro tsɔɔ nakai beni ewie “nibii fɛɛ agbɛjianɔtoo be lɛ ni Nyɔŋmɔ ewie he yɛ gbalɔi krɔŋkrɔŋi lɛ anaa kɛjɛ tɛtɛɛte lɛ” he lɛ.—Bɔfoi lɛ Asaji 3:21.
Nyamɔ Afi Kɛha Akpekpei Abɔ
11. Mɛɛ gbɛ nɔ 3 Mose yitso 25 tsɔɔ yɛ akɛ Wɔbaanyɛ wɔkpa heyeli ni tekeɔ mumɔŋ Israel nɔ lɛ gbɛ yɛ?
11 Nɔ ni sa kadimɔ ji akɛ, akai Israelbii lɛ shii enyɔ yɛ 3 Mose yitso 25 akɛ yɛ Yehowa hiɛ lɛ amɛji “etsuji” ni ekpɔ amɛ kɛjɛ Mizraim. (Kukuji 42 kɛ 55) Nɛkɛ yitso ni wieɔ Nyamɔ Afi Iɛ he lɛ hu tsiɔ “gbɔ” kɛ “mɔkpɔŋ” hu ta. Mɛnɛɛmɛi tamɔ “asafo babaoo” ni yɔɔ ŋmɛnɛ ni kɛ mumɔŋ Israelbii lɛ naa Kristofoi asanekpakpa lɛ jajemɔ mli gbɛfaŋnɔ lɛ.
12. Kɛje 1935 kɛbaa nɛɛ, mɛɛ nɔ ko ni yɔɔ miishɛɛ waa etee nɔ?
12 Kɛjɛ 1935 kɛbaa nɛɛ, “tookwɛlɔ kpakpa” Yesu Kristo kɛ mɛi ni etsɛɔ amɛ akɛ “tooi krokomɛi” lɛ ebafata shwɛɛnii ni afɔ amɛ mu lɛ ahe yɛ naanyobɔɔ ko ni mli wa mli. Esa akɛ ekɛ mɛɛmɛi “aba,” ni amɛbafee “kuu kome” yɛ “kwɛlɔ kome” shishi. (Yohane 10: 16) “Toi krokomɛi” nɛɛ ayibɔ eyashɛ akpekpei abɔ bianɛ. Kɛji akɛ ofata nakai kuu ni yɔɔ miishɛɛ lɛ ahe lɛ, belɛ abu bo momo akɛ jalɔ ni ákɛ Nyɔŋmɔ shieŋtsɛ, ni ákɛ adesa bɔɔ nii lɛ fa lɛ, wɔmiikpa be mli ni ‘nyɛaaye nyɛhe kɛjɛ fitemɔ nyɔŋyeli lɛ mli’ yɛ “nibii fɛɛ agbɛjianɔtoo,be” yɛ shikpɔŋ nɔ lɛ gbɛ. Enɛ jeee hiɛnɔkamɔ ko ni bɛ mli.—Romabii 8:19-21; Bɔfoi lɛ Asaji 3:20, 21.
13. Mɛɛ jɔɔmɔ titri ko esa akɛ wɔkadi akɛ,ebaa yɛ “amanehulu kpeteŋkpele” lɛ sɛɛ?
13 Beni bɔfo Yohane na 144,000 lɛ ni naa Kristofoi lɛ a-Nyamɔ Afi lɛ mli gbɛfaŋnɔ ni amɛyɔɔ ŋwɛi hiɛnɔkamɔ lɛ sɛɛ lɛ, kɛkɛ ni etsɔɔ “asafo babaoo” ko mli akɛ: “Mɛnɛɛmɛi ji mɛi ni jɛ amanehulu kpeteŋkpele lɛ mli lɛ, ni amɛfɔ amɛtadei le ahe, ni amɛha eyɛ futaa yɛ toobi lɛ lá lɛ mli. No hewɔ ni amɛyɔɔ Nyɔŋmɔ maŋtsɛsɛi lɛ hiɛ, ni amɛjaa lɛ nyɔɔŋ kɛ shwane yɛ esɔlemɔtsu lɛ mli lɛ.”—Kpojiemɔ 7:14, 15.
14, 15. Mɛni hewɔ “asafo babaoo” lɛ mli bii lɛ yɔɔ yiŋtoo krɛdɛɛ ko hewɔ ni amɛbaadamɔ nɔ ni amɛmli afili amɛ bianɛ lɛ?
14 Amɛnaa Kristo lá ni efɔse eshwie shi lɛ mli hemɔkɛyeli ni amɛnaa efɔleshaa gbele lɛ he sɛɛ bianɛ po dani amanehulu kpeteŋkpele lɛ aba. Amɛnaa miishɛɛ hu akɛ akpɔ amɛ kɛjɛ Babilon Kpeteŋkpele lɛ mli, akɛ amɛna henilee kpakpa yɛ Yehowa Nyɔŋmɔ hiɛ, kɛ hegbɛ ni amɛna ni amɛnaa Mateo 24: 14 lɛ mlibaa mli gbɛfaŋnɔ kɛtsɔ Maŋtsɛyeli lɛ he sanekpakpa lɛ shiɛmɔ dani naagbee lɛ aba lɛ mli.
15 Shi, mɛɛ gbɛkpamɔ yɔɔ kɛha asafo babaoo lɛ yɛ kpɔmɔ ni akpɔɔ amɛ kɛjɛɔ esha kɛ emuu ni amɛyeee ni akɛfɔ amɛ lɛ mli lɛ? Ani nakai be lɛ ebɛŋkɛ“? Wɔyɛ yiŋtoo kpakpa nɔ ni wɔɔdamɔ wɔkpɛlɛ nɔ akɛ adesai ayinɔ ni Yesu Kristo gba fɔ shi akɛ amɛhoŋ ja nibii fɛɛ ni agba afɔ shi lɛ eba mli da lɛ ateŋ mɛi komɛi kɛwɔ yɛ lolo. (Mateo 24:34) No hewɔ lɛ, “nibii agbɛjianɔtoo nɛɛ naagbee” kwraa lɛ ji nɔ ni ebɛŋkɛ kpaakpa—Mateo 24:3.
Kristofoi Anyamɔ Afi Lɛ Mli Nibii Ni Gbeɔ Naa Kwraa
16. Nɛgbɛ wɔdamɔ yɛ Nyɔŋmɔ yiŋtoo he nitsumɔ mli, ni mɛni ka wɔhiɛ ni baa?
16 “Nyɔŋmɔ Ofe lɛ gbi wulu lɛ nɔ ta” lɛ miiba kɛ foi, ni shwɛɛnii lɛ ni ji “asafoku bibioo” lɛ kɛ agbɛnɛ “asafo babaoo” lɛ ni ji amɛ hefatalɔi anɔkwafoi lɛ baahiɛ amɛ emuuyeli mli amɛba Yehowa Nyɔŋmɔ beni amɛkpaa gbɛ akɛ abaajɛ ŋwɛi abaa amɛyi lɛ. Amɛkɛ hehiamɔ miikpa be ni Yehowa baakpata henyɛlɔi lɛ fɛɛ ahiɛ kɛmɔ shi, kɛha jeŋ muu fɛɛ Maŋtsɛ lɛ bembuu lɛ gbɛ. Mɛɛ kunimyeli nibii ni gbeɔ naa kwraa enɛ baaji yɛ amɛ Kristofoi aheyeli lɛ he nyamɔ lɛ mli!—Kpojiemɔ 16:14; 19:19-21; Habakuk 2:3.
17. Yɛ mɛɛ gbɛ nɔ akpekpei abɔ krokomɛi lolo baana heyeli yɛ Nyamɔ Afi wulu ko mli?
17 Maŋtsɛ Yesu Kristo kunimyeli yɛ shikpɔŋ ni atsuu nɔ lɛ nɔ lɛ baanyiɛ sɛɛ, ni abaama jeŋ muu fɛɛ Maŋtsɛ ni Yehowa ji lɛ nɔ mi, ni Yesu Kristo baakudɔ shikpɔŋ muu lɛ fɛɛ nɔ nibii akɛ maŋtsɛmɛi a-Maŋtsɛ kɛ nuŋtsɔmɛi a-Nuŋtsɔ. Kɛkɛ lɛ ekɛ efɔleshaa lɛ jara lɛ baatsu adesai akpekpei abɔ he nii, ni mɛi ni atee amɛ shi kɛjɛ gbohii ateŋ, ni naa emli hemɔkɛyeli ni jɛɔ amɛsuɔmɔ mli amɛkpɛlɛɔ eshaifaa ni Nyɔŋmɔ kɛbaaha kɛtsɔ Kristo nɔ lɛ nɔ lɛ hu fata he. Nɔ ni baaye enɛ he odase ji Nyɔŋmɔ ni baatsumɔ “amɛhiɛaŋ yaafonui fɛɛ, ni gbele bɛ dɔŋŋ, ŋkɔmɔyeli ko kɛ bolɔmɔ ko kɛ nɔnaa ko hu bɛ dɔŋŋ.” (Kpojiemɔ 21: 3, 4) Kɛji akɛ enɛ jeee anɔkwale heyeli diɛŋtsɛ lɛ, mɛni mɔ eji?
18. Kɛ akɛto blema Nyamɔ Afi lɛ mli nibii ni tee nɔ lɛ ahe lɛ, mɛni baaba shikpɔŋ lɛ nɔ yɛ gbɛjianɔtoo hee lɛ mli?
18 Agbɛnɛ, aŋkroaŋkroi ni ji hiɛjoolɔi, nitsumɔi wuji, kɛ adesa nɔyeli kɔdɔŋ shikpɔŋ lɛ, ni amɛwoŋ nɔ muji, ni amɛfite Iɛ dɔŋŋ (Kpojiemɔ 11:18) Shi moŋ, abaaku sɛɛ akɛha anɔkwale jálɔi lɛ ekoŋŋ. Akɛ Yesaia gbalɛ nɛɛ mlibaa diɛŋtsɛ ni ŋɔɔ ni amɛbaatsu he nii lɛ baawo amɛdɛŋ: “Shi amɛaamamɔ tsui ni amɛaahi mli, ni amɛaafee wɛintromi, ni amɛaaye mli yibii! Amɛmamɔŋ tsui, ni mɔ kroko ahi mli, ni amɛhuŋ hu, ni mɔ kroko ayɛ . . . amɛgboŋ deŋme yakatswaa, ni amɛfɔŋ -amɛhaŋ oshara; ejaakɛ mɛi ni Yehowa ejɔɔ amɛ lɛ aseshibii ji amɛ.” (Yesaia 65:21-25) Beni Afii Akpe Nɔyeli lɛ aaaba naagbee lɛ, no mli lɛ esha kɛ emuu ni ayeee ni ana kɛjɛ fɔmɔ mli lɛ he nibii fɛɛ baafee nɔ ni ajie kɛtee ni Nyɔŋmɔ anɔkwafoi ni yɔɔ shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ baaye Nyamɔ Afi lɛ naagbee kwraa lɛ he gbijurɔ. No hewɔ lɛ, heyeli ni akɛ Nyamɔ Afi lɛ fee he mfoniri lɛ baaba naagbee yɛ nɛkɛ gbɛ nɔ.—Efesobii 1:10.
Yɛ Nyamɔ Afi Lɛ Ni Afii Akpe Lɛ Kɛbaa Naagbee Lɛ Sɛɛ
19, 20. Satan kɛ edaimonioi lɛ baabɔ mɔdɛŋ ni amɛfite jɔɔmɔi ni eba kɛjɛ Afii Akpe Nyamɔ Afi lɛ mli lɛ yɛ mɛɛ gbɛ nɔ, shi mɛni baajɛ mli aba?
19 Kpojiemɔ 20:1-3 gbaa akɛ anaŋ Satan Abonsam, edaimonioi asafoi lɛ aahu afii akpe yɛ Kristo nɔyeli yɛ adesa nɔ lɛ mli. Beni aaaŋmɛ Abonsam kɛ edaimonioi lɛ agbɛ fioo yɛ Afii Akpe lɛ naagbee ni amɛba lɛ, nɛkɛ mumɔi fɔji yiwalɔi nɛɛ baana shikpɔŋ lɛ akɛ jeŋ muu fɛɛ paradeiso ni yɔɔ fɛo ni anyɛŋ atsɔɔ bɔ ni eji po, shi jeee bɔ ni amɛna lɛ dani akɛ amɛ to lɛ. Amɛbaana ni “asafo babaoo” ni ji anɔkwafoi lɛ ebahi shikpɔŋ lɛ nɔ kɛ akpekpei toi akpei abɔ ni ji adesai ni Yesu Kristo gbo akɛ kpɔmɔ afɔleshaanɔ kɛha amɛ lɛ ni atee amɛ shi kɛba wala mli. Beni Afii Akpe lɛ aaaba naagbee lɛ, no mli lɛ Kristofoi a-Nyamɔ Afi lɛ etsu eyiŋtoo he nii kwraa, ejaakɛ eŋmɛɛ adesai ahe kɛjɛ nɔ ni jɛ esha mii ba lɛ mli. (Romabii 8:21) Kwɛ bɔ ni eeefee daimonioi anifeemɔ kɛ hiɛshishwiemɔ akɛ mɔ ko aaabɔ mɔdɛŋ efite nakai shihilɛ fɛfɛo lɛ! Shi yɛ Nyɔŋmɔ Ofe lɛ gbɛŋmɛɛ hewɔ lɛ, Abonsam baamia ehiɛ yɛ naagbee kwraa koni efee nakai, ni ekɛ mlifu kɛ mlila baatsu nii. Aŋma yɛ enɛ he yɛ Kpojiemɔ 20:7-10, 14 akɛ:
20 “Ni beni agbɛ afii akpe lɛ naa lɛ, aaafɛne Satan kɛaajɛ tsu lɛŋ, ni eeeje kpo, ni eeeyashishiu jeŋmaji lɛ ni yɔɔ shikpɔŋ koji ejwɛ lɛ mli lɛ, Gog lɛ kɛ Magog lɛ, koni ebua amɛnaa kɛkpe ni amɛya ta; mɛi ayibɔ ni tamɔ ŋshɔ naa shia lɛ. Ni amɛyiŋ kɛtee shikpɔŋ tɛtrɛɛ lɛ nɔ, ni amɛyabɔle mɛi krɔŋkrɔŋi lɛ aŋsara lɛ kɛ maŋ ni asumɔɔ lɛ he kɛkpe. Ní la jɛ Nyɔŋmɔ ŋɔɔ kɛjɛ ŋwɛi ni ebasha amɛ butuu. Ni Abonsam lɛ ni shishiuɔ amɛ lɛ, aŋɔ lɛ awo la kpaakpo kɛ swɔɔ lɛ mli.”
21. Kɛ Kristofoi a-Nyamɔ Afi lɛ ba naagbee yɛ Afii Akpe lɛ naagbee lɛ, te Nyɔŋmɔ bii ni yɔɔ ŋwɛi lɛ baahere nɔ aha tɛŋŋ ni baakai wɔ Hiob 38:7?
21 Anɔkwale heyeli, ni Nyamɔ Afi gbɛjianɔtoo lɛ kɛbaa Iɛ baaya nɔ afee nɔ ni abaaná mli ŋɔɔmɔ yɛ he fɛɛ he; bɔɔ nii fɛɛ baaye amɛhe ni abaawo Mɔ Koome ni egbɛi ji Yehowa lɛ hiɛ nyam. (Lala 83:19) Enɛ baafee anɔkwale yɛ be mli ni Yehowa yaa nɔ etsuɔ eyiŋtoi ahe nii yɛ jeŋ muu fɛɛ lɛ. Beni abɔ shikpɔŋ lɛ, dani aaabɔ adesa afɔ nɔ lɛ, “leebi ŋulamii lɛ fɛɛ la nyamɔ lala shikome, ni Nyɔŋmɔ bii lɛ fɛɛ kwa bɔ oshe” yɛ nii ni amɛna ni yɔɔ fɛo nɛɛ hewɔ. (Hiob 38;7) Kwɛ bɔ ni amɛbaafee nakai babaoo yɛ be mli ni amɛbaana akɛ hii kɛ yei ni amɛjɔɔ amɛhe nɔ kwraa kɛ emuuyeli mli ni, amɛhɛɔ amɛkaa Nyɔŋmɔ Ofe lɛ eyi shikpɔŋ lɛ nɔ obɔ tɔ lɛ.
22. Mɛni esa akɛ efee wɔsubaŋ, yɛ ŋaawoo ni anaa yɛ Lala 150:1-6 lɛ kɛ gbeekpamɔ naa?
22 Kɛ wɔsusu nibii fɛɛ he yɛ la ni kpɛɔ shweɔ ŋmalɛi lɛ anɔ ni haa wɔnuɔ shishi faŋŋ lɛ he lɛ, wɔnyɛŋ wɔfee nɔ ko akɛ ja wɔjɛ wɔtsui mli wɔkɛ ŋwɛi nya ni wɔkɛɛ: “Haleluya! Enɛ ji ŋaa ni Lalai Awolo lɛ woɔ wɔ ni ekɛgbeɔ naa: “Haleluya! Nyɛjiea Mawu yi yɛ ehekrɔŋkrɔŋ lɛ; nyɛjiea eyi yɛ ehewalɛ atatu lɛŋ! Nyɛjiea eyi yɛ ehewalɛ nitsumɔi lɛ ahewɔ; nyɛjiea eyi yɛ edalɛ babaoo lɛ naa! Nyɛjiea eyi kɛ tɛtɛrɛmantɛrɛ kpamɔ; nyɛjiea eyi kɛ obɛnta kɛ saŋkui; Nyɛjiea eyi kɛ miji kɛ joi; nyɛjiea eyi kɛ kpaai asaŋku kɛ blɛi! Nyɛjiea eyi kɛ ŋoŋoi ni naa wa: nyɛjiea eyi kɛ ŋoŋoi ni jijeɔ! Nɔ fɛɛ nɔ ni muɔ lɛ ajie Yehowa yi! Haleluya.”—Lala 150:1-6.
[Shishigbɛ niŋmai]
a Ajie kɛjɛ January 1, 1987 Watchtower lɛ mli.
Ajie wolo tɛtɛrɛɛ hee ko kpo ni ebafee “tamɔ gbee ko ni miibolo yɛ yiŋfutumɔ je lɛ mli, ni enitsumɔ ji ni etswa Yinɔ Kpakpai ni baa lɛ he adafi.” Ŋmɛnɛ atsɛɔ nɛkɛ wolo tɛtɛrɛɛ nɛɛ akɛ Awake!
Millions Now Living Will Nener Die (1920) ;Deliverance (1926) ; Freedom for the Peoples (1927) ; Liberty (1982) ; “The Truth, Shall Make You Free” (1948) ; What Do the Scriptures Say About “Survival After Death”? (1955) ; Naanɔ Wala yɛ Nyɔŋmɔ Bii lɛ Ahayeli Mli (1966) ; Anɔkwale ni kɛ mɔ yaa Naanɔ Wala Mli Lɛ (1968) ; The Path of Divine Truth Leading to Liberation (1980.
Te Obaaha Hetoo Oha Tɛŋŋ?
◻ Mɛni mli akpɔ Yesu kaselɔi Iɛ kɛjɛ yɛ Pentekoste afi 33 Ŋ.B. ni kadi mɛni shishijee kɛha amɛ?
◻ Mɛni hewɔ gbɛkpamɔ yɔɔ akɛ heyeli ni da aaaba fe nɔ ni ba yɛ klɛŋklɛŋ afii oha Iɛ mli lɛ?
◻ Mɛɛ heyeli loo kpɔmɔ nɛkɛ yaa nɔ kɛjɛ 1919 kɛbaa nɛɛ?
◻ Mɛɛ gbɛ nɔ ni mɛɛ be “tooi krokomɛi” lɛ baana Nyamɔ Afi wulu Iɛ he sɛɛ yɛ?
◻ Yɛ Nyamɔ Afi Iɛ naagbee lɛ, te shikpɔŋ lɛ baatamɔ aha tɛŋŋ?
[Mfoniri ni yɔɔ baafa 26]
Tooi krokomɛi” naa Afii Akpe Nyamɔ Akpe lɛ mli gbɛjianɔ
[Baafa 32]June Daa Gbi Ŋmalɛ
(Kɛ́ ootao ona bɔ ni saji nɛɛ ji diɛŋtsɛ lɛ, no lɛ kwɛmɔ wolo lɛ