Buu-Mɔɔ INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Buu-Mɔɔ
INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Ga
@
  • ɛ
  • ɔ
  • ɛ́
  • ɛ̃
  • ɔ̃
  • ã
  • ŋ
  • á
  • BIBLIA
  • WOJI
  • ASAFOŊ KPEEI
  • w97 6/15 bf. 30-31
  • Sanebimɔi ni Jɛ Kanelɔi Adɛŋ

Vidio ko bɛ kɛhã nɔ ni ohala nɛɛ.

Ofainɛ waa, be ni wɔtaoɔ wɔjie vidio lɛ, wɔná naagba ko.

  • Sanebimɔi ni Jɛ Kanelɔi Adɛŋ
  • Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1997
  • Saji Ni Tamɔ Enɛ
  • Hegbɛi Ni Yeɔ Nɔ Lɛ Agbɛnaa Nii
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1990
  • Nyɔŋmɔ kɛ Kaisare
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1996
  • Kaisare Nii ni Akɛaaha Kaisare
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1996
Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1997
w97 6/15 bf. 30-31

Sanebimɔi ni Jɛ Kanelɔi Adɛŋ

Mɛni Biblia lɛ tsɔɔ yɛ toigbalamɔ ni fe fɛɛ, gbele ni akɛgbalaa awuiyelɔi atoi lɛ he?

Anuɔ shishi akɛ wɔteŋ mɔ fɛɛ mɔ baanyɛ aná bɔ ni wɔ diɛŋtsɛ lɛ wɔnuɔ enɛ he wɔhaa, ni damɔ wɔ niiashikpamɔ loo shihilɛ mli ni wɔyɔɔ lɛ nɔ. Ni kɛlɛ, akɛ Yehowa Odasefoi lɛ, esa akɛ wɔbɔ mɔdɛŋ ni wɔha wɔsusumɔi atamɔ bɔ ni Nyɔŋmɔ susuɔ gbele ni akɛgbalaa mɔ toi he ehaa lɛ, koni wɔhi shi akɛ mɛi ni kɛ amɛhe wooo maŋkwramɔŋ saji ni kɔɔ nɛkɛ saji nɛɛ ahe lɛ amli.

Kɛ wɔɔwie he tɛ̃ɛ lɛ, Nyɔŋmɔ etsɔɔɔ yɛ e-Wiemɔ ni aŋma lɛ mli akɛ gbele ni akɛgbalaa toi lɛ ejaaa.

Yɛ adesa yinɔsane shishijee mli ni Yehowa tsɔɔ ejwɛŋmɔ yɛ sane lɛ he, taakɛ wɔkaneɔ yɛ 1 Mose yitso 9 lɛ. Enɛ kɔɔ Noa kɛ eweku lɛ, ni batsɔ adesa weku muu lɛ fɛɛ ablematsɛmɛi lɛ ahe. Beni amɛje kpo kɛjɛ adeka lɛ mli sɛɛ lɛ, Nyɔŋmɔ kɛɛ amɛbaanyɛ amɛye kooloi—ni ji akɛ, abaanyɛ agbe kooloi, afɔse amɛlá ashwie shi, koni aye loo lɛ. Kɛkɛ ni Nyɔŋmɔ kɛɛ yɛ 1 Mose 9:5, 6, akɛ: “Shi anɔkwa, mabi nyɛlá hu shi yɛ nyɛsusumai ahewɔ. Mabi shi yɛ kooloo fɛɛ kooloo dɛŋ, ni mabi gbɔmɔ susuma shi yɛ gbɔmɔ hu dɛŋ, ejaakɛ enyɛmi ji lɛ. Mɔ ni shwieɔ gbɔmɔ lá shi lɛ, gbɔmɔ nɔŋŋ aaashwie lɛ hu elá shi; ejaakɛ Nyɔŋmɔ subaŋ nɔ ebɔ gbɔmɔ yɛ.” No hewɔ lɛ Yehowa fã ni akɛ gbele agbala gbɔmɔgbelɔi atoi.

Yɛ be mli ni Nyɔŋmɔ kɛ Israel ye akɛ ewebii lɛ, akɛ gbele gbala gbɔmɛi atoi yɛ tɔmɔi sɔrɔtoi ni hiɛdɔɔ yɔɔ mli ni akɛtɔ̃ɔ Nyɔŋmɔ mla nɔ lɛ hewɔ. Wɔkaneɔ wiemɔ ni akɛtsuɔ nii yɛ he fɛɛ he nɛɛ yɛ 4 Mose 15:30, (NW) akɛ: “Susuma ko ni hiɛ kã he ni efeɔ nɔ ko fɔŋ ko lɛ, shiafɔmɔ bi ni jio, gbɔ ni jio, akɛni ewie Yehowa he musubɔɔ wiemɔ hewɔ lɛ, esa akɛ afo nakai susuma lɛ kɛjɛ emaŋ lɛŋ ashɛ afɔ̃.”

Shi, beni ato Kristofoi asafo lɛ ama shi lɛ sɛɛ hu? Ojogbaŋŋ, wɔle akɛ Yehowa fã ni adesa nɔyelii ahi shi, ni ehala amɛ akɛ hegbɛi ni yeɔ nɔ. Yɛ anɔkwale mli lɛ, beni ewo Kristofoi ahewalɛ ni amɛba amɛhe shi amɛha nɔyeli hegbɛi ni tamɔ nɛkɛ lɛ sɛɛ lɛ, Biblia lɛ kɛɔ akɛ, mɛi ni tamɔ nɛkɛ lɛ sɔmɔɔ akɛ “Nyɔŋmɔ sɔɔlɔ . . . yɛ ohewɔ, koni ahi ahao. Shi kɛji ofee nɔ ni ji efɔŋ lɛ, she gbeyei! Ejaakɛ jeee yaka ehiɛ tsi lɛ; shi eji Nyɔŋmɔ sɔɔlɔ ni kɛ mlifu tɔɔ owele yɛ mɔ ni tsuɔ nifɔjianii lɛ nɔ.”—Romabii 13:1-4.

Ani no tsɔɔ akɛ, akɛ hegbɛ eha nɔyelii koni amɛgbe awuiyelɔi ni eye efɔŋfeemɔ ni hiɛdɔɔ yɔɔ mli he fɔ lɛ po? Wɔbaanyɛ wɔmu sane naa kɛjɛ wiemɔi ni yɔɔ 1 Petro 4:15 lɛ mli akɛ hɛ̃ɛ. Bɔfo lɛ bɔ enyɛmimɛi lɛ kɔkɔ yɛ nakai sane lɛ mli akɛ: “Nyɛteŋ mɔ ko mɔ ko akana amanehulu akɛ awuiyelɔ, loo julɔ, loo efɔŋfeelɔ, aloo mɔ ko ni kɛ ehe woɔ mɛi krokomɛi asaji amli.” Ani ókadi wiemɔ, “nyɛteŋ mɔ ko mɔ ko akana amanehulu akɛ awuiyelɔ” lɛ? Petro etsɔɔɔ akɛ nɔyelii bɛ hegbɛ akɛ amɛhaa gbɔmɔgbelɔ lɛ naa amanehulu yɛ enɔ fɔŋfeemɔ lɛ hewɔ. Nɔ ni tamɔɔɔ nakai lɛ, etsɔɔ akɛ gbɔmɔgbelɔ lɛ nine baashɛ toigbalamɔ ni sa lɛ lɛ nɔ. Ani toigbalamɔ kɛtsɔ gbele nɔ baafata no he?

Ebaanyɛ efata he. Enɛ jeɔ kpo faŋŋ yɛ Paulo wiemɔi ni anaa yɛ Bɔfoi lɛ Asaji yitso 25 lɛ mli. Yudafoi lɛ efolɔ Paulo naa akɛ etɔ̃ amɛ Mla lɛ nɔ. Beni ekɛ egbokɛlɛfonyo, Paulo, yaa ayaha Roma amralo lɛ, asafoiatsɛ nukpa lɛ bɔ amaniɛ taakɛ eyɔɔ Bɔfoi lɛ Asaji 23:29 lɛ: “Mina akɛ amɛ Mla lɛ he ŋwanejee saji komɛi ahewɔ amɛfolɔɔ enaa lɛ, shi sane ko ni sa gbele loo tsuŋwoo bɛ ehe.” (Wɔma efã ko nɔ mi.) Yɛ afii enyɔ sɛɛ lɛ, Paulo na ehe yɛ Amralo Festo hiɛ. Wɔkaneɔ yɛ Bɔfoi lɛ Asaji 25:8 akɛ: “Paulo jie enaa akɛ: ‘Mitɔ̃ko Yudafoi amla ko lɛ, asaŋ mitɔ̃ko sɔlemɔwe loo Kaisare nɔ.’ ” Shi agbɛnɛ okɛ ojwɛŋmɔ ama nɔ ni ewie yɛ toigbalamɔ he lɛ nɔ, yɛ gbele he toigbalamɔ po lɛ nɔ. Wɔkaneɔ yɛ Bɔfoi lɛ Asaji 25:10, 11 akɛ:

“Paulo kɛɛ: ‘Kaisare kojomɔ sɛi lɛ hiɛ midamɔ nɛɛ, he ni sa akɛ akojoɔ mi yɛ lɛ; Yudafoi lɛ, mitɔ̃ko amɛnɔ, tamɔ bɔ ni ole jogbaŋŋ lɛ. No hewɔ lɛ, kɛ miye sane fɔŋ ko, ni mifee nɔ ko ni sa gbele lɛ, mikamaaa gbele; shi kɛ saji ni mɛnɛɛmɛi folɔɔ minaa yɛ he nɛɛ eko eko bɛ mli lɛ, mɔ ko nyɛŋ aŋɔ mi awo amɛdɛŋ. Mikɛ misane lɛ miiha Kaisare yeli!’ ” [Wɔma efã ko nɔ mi.]

Paulo, ni damɔ hegbɛ ni aje gbɛ ahala lɛ hiɛ lɛ kpɛlɛ nɔ akɛ, Kaisare yɛ hegbɛ akɛ egbalaa efɔŋfeelɔi atoi, ákɛ egbeɔ amɛ po. Eteee shi ewooo toigbalamɔ yɛ esane lɛ mli kɛ́ eyeɔ fɔ. Agbɛnɛ hu ekɛɛɛ akɛ Kaisare baanyɛ ni ekɛ toigbalamɔ ni ji gbele atsu gbɔmɔgbelɔi pɛ he nii.

Abaanyɛ akpɛlɛ nɔ akɛ, Roma sane kojomɔ gbɛjianɔtoo lɛ yeee emuu; ni nakai adesa saneyeli gbɛjianɔtoo lɛ hu ji ŋmɛnɛ. Áwo mɛi ni sane fɔŋ ko bɛ amɛhe lɛ tsuŋ, ni agbala amɛtoi, yɛ blema bei lɛ amli kɛ ŋmɛnɛ fɛɛ. Pilato po kɛɛ yɛ Yesu he akɛ: “Minako nɔ ko ni sa gbele yɛ emli; no hewɔ lɛ, mibaha ayi lɛ ni maŋmɛɛ ehe.” Hɛ̃ɛ, eyɛ mli akɛ nɔyeli hegbɛ lɛ kpɛlɛ nɔ akɛ Yesu yeee fɔ moŋ, shi agbe gbɔmɔ ni yeee fɔ nɛɛ.—Luka 23:22-25.

Nɛkɛ jalɛsane ni ayeee nɛɛ kanyaaa Paulo loo Petro koni amɛkɛje ŋwane akɛ gbele ni akɛgbalaa mɔ toi lɛ ejaaa kwraa. Shi moŋ, Nyɔŋmɔ jwɛŋmɔ ni yɔɔ sane lɛ he ji akɛ, bei abɔ ni Kaisare hegbɛi ni yeɔ nɔ lɛ yɔɔ shihilɛ mli lolo nɛɛ, ‘amɛhiɛ tsi koni amɛkɛjie mlifu kpo yɛ mɛi ni feɔ efɔŋ lɛ anɔ.’ Ni tsi ni akɛaatsu nii akɛ nɔ ni akɛgbeɔ mɔ lɛ fata he. Shi kɛ eba sanebimɔ ni ŋwanejee yɔɔ he, akɛ ani esa akɛ je nɛŋ nɔyeli ko kɛ hegbɛ ni eyɔɔ akɛ egbeɔ gbɔmɔgbelɔi lɛ atsu nii lo lɛ he lɛ, anɔkwa Kristofoi hiɔ shi akɛ mɛi ni kɛ amɛhe wooo enɛ mli kwraa. Amɛtamɔɔɔ Kristendom osɔfoi lɛ, amɛtsiɔ amɛhe kɛjɛɔ ŋwanejee fɛɛ ŋwanejee ni kɔɔ sane nɛɛ he lɛ he.

    Ga Woji (1980-2025)
    Shi Mli
    Botemɔ Mli
    • Ga
    • Kɛmaje
    • Bɔ Ni Misumɔɔ Lɛ Mihãa
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mlai Ni Yɔɔ He
    • Ohe Saji
    • Ohe Saji Lɛ Ahe Gbɛjianɔtoo
    • JW.ORG
    • Botemɔ Mli
    Kɛmaje