Saji Ni Mɛi Ni Kaneɔ Lɛ Biɔ . . .
Ani Nyɔŋmɔ Buɔ Maŋ ko nɔ Bii akɛ Amɛhi Fe Ekroko nɔ Bii?
▪ Dabi, efeee nakai. Biblia lɛ feɔ lɛ faŋŋ akɛ: “Nyɔŋmɔ jeee mɛi ahiɛaŋkwɛlɔ; shi moŋ maŋ fɛɛ maŋ mli lɛ, mɔ ni sheɔ lɛ gbeyei ni etsuɔ jalɛ nii lɛ, lɛ ji mɔ ni saa ehiɛ.”—Bɔfoi lɛ Asaji 10:34, 35.
Bɔ ni Nyɔŋmɔ naa sane nɛɛ ehaa lɛ yɛ srɔto kwraa yɛ adesai ni yeee emuu lɛ anɔ̃ he. Mɛi babaoo buɔ akɛ maŋ ko (bei pii lɛ amɛ diɛŋtsɛ amɛmaŋ) nɔ bii hi fe maji krokomɛi anɔ bii. Mɛi ni jieɔ niiaŋ tamɔ nɛkɛ lɛ asusumɔ tamɔ Charles Darwin susumɔ lɛ. Eŋma akɛ: “Wɔsɛɛ ko lɛ, . . . maji ni hiŋmɛi egbele lɛ baabule kosɛɛmɛi lɛ ashishi, ni amɛbaaye amɛ najiaŋ.” Mɔbɔ sane ji akɛ, mɛi pii ena nɔ yɛ mɛi ni buɔ amɛhe akɛ amɛhi fe maji krokomɛi anɔ bii lɛ adɛŋ.
Ani nɔ̃ kpakpa ko yɛ ni abaanyɛ adamɔ nɔ abu maŋ ko nɔ bii akɛ amɛhi fe mɛi krokomɛi? Ákɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, ani adebɔɔ nibii ahe nilee enyɛ etsɔɔ akɛ sui ni akɛfɔɔ maŋ ko nɔ bii lɛ hi fe maji krokomɛi anɔ̃? Dabi kwraa, Bryan Sykes ni eji adebɔɔ nibii ahe nilelɔ kɛ tsɔɔlɔ kpanaa yɛ Oxford lɛ kɛɛ moŋ akɛ: “Srɔtofeemɔ ko kwraa bɛ nɔ ni haa akɛ sui pɔtɛɛ ko fɔɔ maŋ ko nɔ bii lɛ mli. . . . Abiɔ mi daa kɛji ayɛ Helanyo DNA ni ayɛ Italianyo nɔ̃, shi yɛ anɔkwale mli lɛ eko kwraa bɛ. . . . Wɔ fɛɛ pɛ.”
Niiamlipɛimɔ ni tamɔ nɛkɛ lɛ kɛ nɔ ni Ŋmalɛ lɛ kɛɛ lɛ kpãa gbee. Biblia lɛ tsɔɔ akɛ Nyɔŋmɔ bɔ nuu kome kɛ yoo kome pɛ, ni amɛmli adesai aseshi fɛɛ jɛ. (1 Mose 3:20; Bɔfoi lɛ Asaji 17:26) Belɛ, yɛ Nyɔŋmɔ hiɛ lɛ, adesai aweku kome pɛ yɔɔ—amɛ fɛɛ pɛ.
Yehowa kɛ mɛi yeee yɛ amɛhewolonɔ su loo amɛhiɛ su naa. Nɔ̃ moŋ ni ebuɔ akɛ ehe hiaa waa ji wɔfonirifeemɔŋ tsui lɛ, loo wɔmligbɛ gbɔmɔ lɛ. Ekɛɛ akɛ: “Gbɔmɔ lɛ ekwɛɔ kponɔgbɛ nii, shi Yehowa lɛ tsui ekwɛɔ.” (1 Samuel 16:7) Anɔkwa sane nɛɛ ni wɔle lɛ woɔ wɔ hewalɛ waa. Yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?
Ekɔɔɔ he eko maŋ nɔ ni wɔjɛ lɛ, wɔteaŋ mɛi babaoo nyaaa bɔ ni wɔ ji yɛ kponɔgbɛ lɛ he, ni kɛlɛ wɔnyɛŋ wɔfee nɔ ko tsɔ kɛtsake nibii tamɔ nakai. Shi wɔbaanyɛ wɔtsake wɔtsuiŋ susumɔi lɛ, ni no ji nɔ ni he hiaa fe fɛɛ. (Kolosebii 3:9-11) Kɛ́ wɔkɛ anɔkwayeli pɛi wɔmli lɛ, ekolɛ wɔbaayɔse akɛ wɔnuɔ he akɛ wɔnɔ kwɔlɔ fe maji krokomɛi anɔ bii loo akɛ amɛnɔ kwɔlɔ fe wɔ. Akɛni susumɔi nɛɛ eko fɛɛ eko kɛ Nyɔŋmɔ susumɔ kpãaa gbee hewɔ lɛ, esa akɛ wɔbɔ mɔdɛŋ fɛɛ ni wɔɔnyɛ ni wɔjie susumɔi nɛɛ kɛjɛ wɔtsui mli.—Lala 139:23, 24.
Kɛji wɔbɔ mɔdɛŋ wɔna wɔhe taakɛ Yehowa naa wɔ, ni wɔna mɛi krokomɛi hu taakɛ enaa amɛ lɛ, ŋwanejee ko bɛ he akɛ wɔbaaná edɛŋ yelikɛbuamɔ. E-Wiemɔ lɛ kaiɔ wɔ akɛ: “Ejaakɛ Yehowa yɔɔ nɛɛ, ehiŋmɛii kpaa shikpɔŋ muu lɛ fɛɛ nɔ, ni ejieɔ ehewalɛ kpo ehaa mɛi ni amɛtsui ehi kɛwula shi yɛ egbɛfaŋ lɛ.” (2 Kronika 16:9) Efeɔ nakai, ekɔɔɔ he eko maŋ nɔ ni wɔjɛ.—w11-E 07/1.