Buu-Mɔɔ INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Buu-Mɔɔ
INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Ga
@
  • ɛ
  • ɔ
  • ɛ́
  • ɛ̃
  • ɔ̃
  • ã
  • ŋ
  • á
  • BIBLIA
  • WOJI
  • ASAFOŊ KPEEI
  • uw yitso 6 bf. 46-54
  • Sane ni Ka Shi ni Esa Akɛ Bɔɔ Nii Fɛɛ Kɛkpe Lɛ

Vidio ko bɛ kɛhã nɔ ni ohala nɛɛ.

Ofainɛ waa, be ni wɔtaoɔ wɔjie vidio lɛ, wɔná naagba ko.

  • Sane ni Ka Shi ni Esa Akɛ Bɔɔ Nii Fɛɛ Kɛkpe Lɛ
  • Ekome ni Afee Kɛmiija Anɔkwa Nyɔŋmɔ Kome Lɛ
  • Saneyitsei Bibii
  • Saji Ni Tamɔ Enɛ
  • BƆ NI AMƐHERE SANE NI KA SHI LƐ NƆ AMƐHA
  • MƐNI JI HETOO NI WƆ DIƐŊTSƐ WƆKƐHAA?
  • Sane ni Kã Shi ni Esa akɛ Wɔ Fɛɛ Wɔkɛkpe
    Já Anɔkwa Nyɔŋmɔ Kome Lɛ
  • Maŋtsɛyeli lɛ—Mɛni Hewɔ ‘Ebaa’ Etsɛ Nɛkɛ?
    “Ha Omaŋtsɛyeli lɛ Aba”
  • Adesai Amanehului—Mɛni Hewɔ Nyɔŋmɔ Ŋmɛɔ Gbɛ Lɛ?
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1994
  • Mɛni Hewɔ Nyɔŋmɔ Ŋmɛɔ Piŋmɔ Gbɛ?
    Nilee Ni Kɛ Mɔ Yaa Naanɔ Wala Mli
Kwɛmɔ Ekrokomɛi Hu
Ekome ni Afee Kɛmiija Anɔkwa Nyɔŋmɔ Kome Lɛ
uw yitso 6 bf. 46-54

Yitso 6

Sane ni Ka Shi ni Esa Akɛ Bɔɔ Nii Fɛɛ Kɛkpe Lɛ

1. (a) Mɛɛ sane Satan tee lɛ shi yɛ Eden lɛ? (b) Yɛ mɛɛ gbɛ nɔ nɔ ni ewie lɛ tsɔɔ sane ni etee lɛ shi lɛ?

BENI atuatsemɔ fɛ yɛ Eden lɛ kɛkɛ ni atee sane ko ni saa bɔɔ nii fɛɛ he lɛ shi. Beni eba Hawa ŋɔɔ lɛ, Satan kɛɛ lɛ akɛ aashɔ nɔ ko ni hiɛdɔɔ yɔɔ mli kɛmiijɛ lɛ kɛ ewu Adam dɛŋ. Ebi akɛ: “Lɛlɛŋ Nyɔŋmɔ kɛɛ akɛ nyɛkaye trom lɛ mli tsei ayibii lɛ fɛɛ eko lɛ?” Hawa ha lɛ hetoo akɛ trom lɛ mli tso kome pɛ nɔ yibii Nyɔŋmɔ kɛɛ: “Nyɛkayea eko, ni nyɛkataa he tete, koni nyɛkagboi.” Amrɔ pɛ kɛkɛ ni Satan folɔ Yehowa naa akɛ eemale, ni ekɛɛ akɛ Hawa loo Adam wala damɔɔɔ toiboo ni amɛaafee amɛha Nyɔŋmɔ lɛ nɔ. Ekɛɛ akɛ Nyɔŋmɔ kɛ nɔ ko ni hi miitee ebɔɔ nii lɛ—no ji hegbɛ ni amɛyɔɔ ni amɛkɛaafee mlai amɛha amɛhe yɛ shihilɛ mli lɛ. Satan kɛɛ: “Jeee gboimɔ nyɛaagboi; shi moŋ le Nyɔŋmɔ le akɛ gbi nɔ ni nyɛaaye eko lɛ, nyɛhiŋmɛii aaagbele, ni nyɛaatsɔmɔ tamɔ Nyɔŋmɔ, ni nyɛaale ekpakpa kɛ efɔŋ.” (1 Mose 3:1-5) Satan ha Hawa he eye akɛ kɛ ekpɛ eyiŋ eha lɛ diɛŋtsɛ ehe lɛ, no moŋ baahi aha lɛ. Etsɔ enɛ nɔ etswa hegbɛ ni Nyɔŋmɔ yɔɔ ni ekɛyeɔ nɔ kɛ gbɛ ni E-tsɔɔ nɔ ekɛyeɔ nɔ lɛ mpoa. Sane ni atee lɛ shi lɛ kɔɔ jeŋ muu fɛɛ maŋtsɛyeli he diɛŋtsɛ.

2. Mɛni kulɛ no baanyɛ abaa klɛŋklɛŋ adesai enyɔ lɛ ayi?

2 Kulɛ suɔmɔ kɛha Yehowa baanyɛ abu Hawa he. Kulɛ bulɛ kɛha ewu lɛ yitsoyeli hu baanyɛ atsi enaa kɛjɛ efɔŋ feemɔ he. Shi esusu nɔ ni tamɔ sɛɛnamɔ kɛha lɛ amrɔ nɔŋŋ lɛ pɛ he. Nɔ ni agu eyeli lɛ bafee nɔ ni baa etsine. Akɛni Satan susumɔ lɛ laka lɛ kwraa hewɔ lɛ, eku Nyɔŋmɔ mla mli. Kɛkɛ ni egbala Adam ewo mli. Eyɛ mli akɛ akɛ Satan amale lɛ lakaaa lɛ moŋ, shi lɛ hu etsɔɔ akɛ ebɛ hiɛsɔɔ ko kwraa kɛha Nyɔŋmɔ suɔmɔ lɛ. Eku ehiɛ eshwie Yehowa yitsoyeli lɛ nɔ ni ehala moŋ akɛ ekɛ ehe baabɔ eŋa atuatselɔ lɛ he.—1 Mose 3:6; 1 Tim. 2:13, 14.

3. (a) Mɛɛ sane kroko yɔɔ ni tamɔ jeŋ muu fɛɛ maŋtsɛ ni Yehowa ji lɛ ni Satan tutua lɛ nɔŋŋ? (b) Enɛ saa namɛi ahe?

3 Jeŋ muu fɛɛ maŋtsɛ ni Yehowa ji ni Satan tutua lɛ baaa naagbee kɛ nɔ ni ba yɛ Eden lɛ. Nɔ ni nyiɛ nɔ ko tamɔ omanye ni eye yɛ jɛmɛ lɛ sɛɛ ba ji anɔkwale ni mɛi krokomɛi aaaye Nyɔŋmɔ lɛ he sane ni ebi. Enɛ hu batsɔ sane ni ji enyɔ ni tamɔ klɛŋklɛŋ nɔ lɛ nɔŋŋ. Etswa mpoa kɛyanina Adam seshibii kɛ Nyɔŋmɔ mumɔŋ bii lɛ fɛɛ, kɛ Yehowa kromɔ Bi ni esumɔɔ lɛ jogbaŋŋ lɛ po. Yɛ Hiob gbii lɛ amli lɛ, Satan kɛɛ mɛi ni sɔmɔɔ Yehowa lɛ feɔ nakai yɛ pɛsɛmkunya yiŋtoi komɛi ahewɔ, shi jeee akɛni amɛsumɔɔ Nyɔŋmɔ kɛ gbɛ ni etsɔɔ nɔ eyeɔ nɔ lɛ hewɔ. Ekɛ naataamɔ lɛ ba akɛ kɛ amɛbaje shihilɛ ni mli wa shishi lɛ, amɛ fɛɛ amɛbaakpɛlɛ pɛsɛmkunya akɔnɔ nii anɔ. Ani eji anɔkwale?—Hiob 1:6-12; 2:1-6; Kpoj. 12:10.

BƆ NI AMƐHERE SANE NI KA SHI LƐ NƆ AMƐHA

4. Mɛni hewɔ adesai babaoo fiii jeŋ muu fɛɛ maŋtsɛ ni Yehowa ji lɛ sɛɛ lɛ?

4 Yehowa ekɛɛɛ akɛ enyɛŋ eba akɛ mɛi krokomɛi baafata Satan he yɛ atuatsemɔ mli. Yɛ anɔkwale mli lɛ, beni ekɛ kojomɔ haa yɛ Eden lɛ, Nyɔŋmɔ wie mɛi ni baafee ‘onufu lɛ seshi’ lɛ ahe. (1 Mose 3:15) Farisifoi lɛ ni tsɔ ŋaa ni agbe Yesu lɛ kɛ Yuda Iskariot ni tsɔɔ Kristo sɛɛ gbɛ lɛ fata amɛhe. Jeee akɛ amɛkɔ gbɛ ko ni ehiii kɛkɛ dani amɛhiɛ ba amɛhe nɔ. Amɛle nɔ ni ja gbɛ, shi amɛje gbɛ amɛkɔ shidaamɔ ni ha amɛte shi amɛwo Yehowa kɛ etsuji lɛ. Shi kɛlɛ, mɛi babaoo ni anyɛŋ akane ni amɛhiii shi yɛ Yehowa taomɔ nii anaa lɛ fee nakai akɛni amɛleee hewɔ.—Bɔf. 17:29, 30.

5. (a) Yɛ mɛɛ gbɛ nɔ mɛi ni tamɔɔɔ Hawa, ni amɛtee nɔ amɛhi shi akɛ anɔkwafoi amɛha Yehowa lɛ buɔ ewiemɔ lɛ? (b) Noa jie anɔkwa ni eyeɔ lɛ kpo yɛ mɛɛ gbɛ nɔ, ni enɔkwɛmɔ nɔ lɛ he baanyɛ aba sɛɛnamɔ aha wɔ yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?

5 Mɛi ni yɔɔ sɔrɔto yɛ mɛnɛɛmɛi fɛɛ ahe ji hii kɛ yei ni yɔɔ hemɔkɛyeli ni amɛkase amɛ-Bɔlɔ lɛ he nii ni amɛye lɛ anɔkwale akɛ Jeŋ Muu Fɛɛ Maŋtsɛ lɛ. Amɛhe Nyɔŋmɔ amɛye. Amɛle akɛ amɛwala damɔ toiboo ni amɛaafee amɛha lɛ lɛ nɔ. Noa ji amɛteŋ mɔ kome. No hewɔ lɛ, beni Nyɔŋmɔ kɛɛ Noa akɛ, “Heloo fɛɛ naagbee eba mihiɛ . . . Ŋɔɔ . . . tso ofee adeka oha ohe” lɛ, Noa ba ehe shi eha Yehowa gbɛtsɔɔmɔ lɛ. Gbɔmɛi komɛi hi shi yɛ nakai bei lɛ amli ni yɛ kɔkɔ ni abɔ amɛ lɛ fɛɛ sɛɛ lɛ, amɛtee nɔ nakai yɛ amɛnitsumɔi lɛ amli oookɛɛ nɔ ko sɔrɔto ko baŋ. Shi Noa kpɛ adeka agbo ko ni etee nɔ eshiɛ Yehowa jalɛ gbɛi lɛ etsɔɔ mɛi krokomɛi ni deka bɛ mli kwraa. Taakɛ nɔ ni aŋma afɔ shi lɛ tsɔɔ lɛ, “Noa fee nakai; bɔ ni Nyɔŋmɔ fa lɛ lɛ, nakai pɛpɛɛpɛ efee.”—1 Mose 6:13-22; kwɛmɔ Hebribii 11:7 kɛ 2 Petro 2:5 hu.

6. (a) Mɛni hu eje kpo yɛ emuuyeli mlihiɛlɔi ahe? (b) Sara jie nɛkɛ sui nɛɛ akpo yɛ mɛɛ gbɛ nɔ, ni enɔkwɛmɔ nɔ lɛ he baanyɛ aba sɛɛnamɔ aha wɔ yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?

6 Bulɛ ni mli kwɔ kɛha yitsoyeli he shishitoo mla lɛ kɛ suɔmɔ diɛŋtsɛ ni mɔ ko yɔɔ kɛha Yehowa efee nɔ ni jeɔ kpo waa yɛ mɛi ni hiɛɔ amɛ emuuyeli mli lɛ ateŋ. Amɛfeee amɛnii tamɔ Hawa ni tsɔ ewu lɛ hiɛ lɛ. Ni asaŋ amɛfeee tamɔ Adam ni ku ehiɛ eshwie Yehowa mla nɔ lɛ hu. Sara ni ji Abraham ŋa lɛ jie sui kpakpai nɛɛ akpo. Jeee akɛ yɛ ewiemɔ mli pɛ kɛkɛ, shi Abraham ji ‘enuŋtsɔ’ yɛ etsui mli hu. Agbɛnɛ hu esumɔɔ Yehowa diɛŋtsɛ ni eji yoo ni yɔɔ hemɔkɛyeli. Ekɛ Abraham fɛɛ miikwɛ “maŋ [Nyɔŋmɔ Maŋtsɛyeli lɛ] ni yɔɔ shishitoo ni wa ni etolɔ kɛ emalɔ ji Nyɔŋmɔ lɛ gbɛ.”—1 Pet. 3:5, 6; Heb. 11:10-16.

7. (a) Mose fi jeŋ muu fɛɛ maŋtsɛ ni Yehowa ji lɛ sɛɛ yɛ mɛɛ shihilɛi ashishi? (b) Enɔkwɛmɔ nɔ lɛ he baanyɛ aba sɛɛnamɔ aha wɔ yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?

7 Beni Abraham shi emaŋ lɛ sɛɛ aaafee afii 430 lɛ, Mose fi jeŋ muu fɛɛ maŋtsɛ ni Yehowa ji lɛ sɛɛ beni ekɛ Farao ni jɛ Mizraim lɛ kpe hiɛ kɛ hiɛ lɛ. Jeee akɛ Mose kɛ ehe fɔɔ lɛ diɛŋtsɛ ehe nɔ. Nɔ ni tamɔɔɔ nakai lɛ, eheee eyeee po akɛ ebaanyɛ ewie jogbaŋŋ. Shi ebo Yehowa toi. Yɛ Yehowa sɛɛfimɔ kɛ enyɛmi nuu Aaron yelikɛbuamɔ naa lɛ, Mose tee nɔ ejaje Yehowa wiemɔ lɛ etsɔɔ Farao shii abɔ. Farao kuɛŋ ti. Ni Israelbii lɛ ateŋ mɛi komɛi po wie amɛshi Mose. Shi Mose kɛ anɔkwayeli fee nɔ fɛɛ nɔ ni Yehowa fa lɛ akɛ efee lɛ, ni atsɔ enɔ ajie Israel kɛjɛ Mizraim.—2 Mose 7:6; 12:50, 51.

8. (a) Mɛni tsɔɔ akɛ anɔkwa ni aaaye Yehowa lɛ biɔ babaoo fe nɔ ko ni Nyɔŋmɔ etsi ta ni aŋma lɛ feemɔ kɛkɛ? (b) Anɔkwayeli he hiɛsɔɔ ni tamɔ nɛkɛ lɛ baaye abua wɔ ni wɔkɛ 1 Yohane 2:15 atsu nii yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?

8 Mɛi ni yeɔ Yehowa anɔkwale lɛ susuuu akɛ nɔ ni ataoɔ yɛ amɛdɛŋ pɛ ji ni amɛhi shi yɛ nɔ ni mla lɛ kɛɔ lɛ naa, ni amɛbo nɔ ni Nyɔŋmɔ eŋma lɛ pɛ toi. Beni Potifar ŋa lɛ bɔ mɔdɛŋ ni elaka Yosef ni ekɛ lɛ afite gbala lɛ, no mli lɛ kita ko bɛ ni aŋma ni jɛ Nyɔŋmɔ ŋɔɔ ni guɔ gbalafitemɔ. Shi yɛ nɔ ni Yosef le yɛ gbalashihilɛ gbɛjianɔtoo ni Yehowa to shishi yɛ Eden lɛ he lɛ hewɔ lɛ, ele akɛ bɔlɛ ni akɛ mɔ kroko ŋa aaana lɛ esaŋ Nyɔŋmɔ hiɛ. Yosef bɛ he ni Nyɔŋmɔ aaaka lɛ kɛyashi yɛ Mizraimbii lɛ ni eeeha etamɔ amɛ lɛ he miishɛɛ. Ekɛ ehe kpɛtɛ Yehowa gbɛi ahe kɛtsɔ bɔ ni Nyɔŋmɔ kɛ adesai yeɔ haa lɛ ni ejwɛŋɔ he lɛ nɔ ni ekɛ ehenilee fɛɛ tsu nɔ ni eyoo akɛ eji Nyɔŋmɔ suɔmɔnaa nii lɛ he nii.—1 Mose 39:7-12; okɛto Lala 77:11, 12 he.

9. Yɛ mɛɛ gbɛ nɔ ana Abonsam shii abɔ akɛ amalelɔ yɛ naafolɔmɔ ni etee lɛ shi yɛ Hiob gbii lɛ amli lɛ mli?

9 Kɛ aka mɛi ni le Yehowa jogbaŋŋ lɛ waa po lɛ, amɛtsiii amɛhe kɛjɛɛɛ ehe. Satan wie akɛ kɛ Hiob laaje enibii fɛɛ aloo ata eheloo he lɛ, mɔ ni Yehowa wieɔ ehe waa nɛɛ baakwa Nyɔŋmɔ. Shi Hiob ha Abonsam fee amalelɔ, ni efee nakai po yɛ be mli ni eleee nɔ hewɔ ni enaa nakai amanehulu lɛ fɛɛ. (Hiob 2:3, 9, 10) Beni Satan bɔɔ mɔdɛŋ lolo ni etsɔɔ akɛ esane ja lɛ, yɛ sɛɛ mli lɛ eha Babilon maŋtsɛ ko ni mli ewo la waa kɛ gbele yɛ la flɔnɔɔ ni tsoɔ grigri mli wo Hebri obalaŋtai etɛ komɛi ahe gbeyei kɛji akɛ amɛkulaaa shi ni amɛaaja amaga ni lɛ maŋtsɛ lɛ kɛma shi lɛ. Akɛni anyɛ amɛnɔ koni amɛhala maŋtsɛ lɛ famɔ loo Yehowa mla ni teɔ shi woɔ amaga jamɔ hewɔ lɛ, amɛkɛ shiŋŋfeemɔ ha ele akɛ Yehowa ji mɔ ni amɛjaa, ni lɛ ji amɛ Jeŋ Muu Fɛɛ Maŋtsɛ. Nɔ ni jara wa waa kɛha amɛ fe wala ji anɔkwa ni amɛaaye Nyɔŋmɔ.—Dan. 3:14-18.

10. Te ebaa lɛ tɛŋŋ ni wɔ adesai ni yeee emuu lɛ nyɛɔ wɔtsɔɔ akɛ wɔyeɔ Yehowa anɔkwa lɛlɛŋ lɛ?

10 Ani esa akɛ wɔjɛ enɛ mli wɔmu sane naa akɛ esa akɛ mɔ ko afee mɔ ni yeɔ emuu dani enyɛ eye Yehowa anɔkwa, ni akɛ mɔ ni tɔmɔ ko baa ehe lɛ nine enyɛ shi kwraa? Jeee nakai kwraa! Biblia lɛ jeɔ gbɛ egbaa wɔ bei komɛi ni Mose tɔɔ fa lɛ he sane. Eŋɔɔɔ Yehowa naa, shi ekwaaa Mose. Bɔfoi lɛ hu ba amɛjeŋ fɛfɛo yɛ nibii pii amli moŋ, shi amɛyɛ amɛfatɔɔi. Anɔkwayeli biɔ toiboo ni aaajɛ tsuiŋ afee daa. Shi kɛ asusu emuu ni wɔyeee ni wɔna akɛ gboshinii lɛ he lɛ, kɛji akɛ wɔjeee gbɛ wɔkuuu wɔhiɛ wɔshwieee esuɔmɔnaa nifeemɔ ko nɔ yɛ gbɛ ko nɔ lɛ, wɔsaa Yehowa hiɛ. Kɛji akɛ yɛ wɔgbɔjɔmɔ ko hewɔ lɛ, wɔkɛ wɔhe wo efɔŋ feemɔ ko mli lɛ, ehe hiaa ni wɔje wɔhe sɛɛ yɛ anɔkwayeli mli ni wɔkɛ no akafee wɔsubaŋ. Ni wɔtsɔɔ nakai feemɔ nɔ wɔtsɔɔ akɛ wɔsumɔɔ nɔ ni Yehowa kɛɔ akɛ ehi lɛ ni wɔnyɛɔ nɔ ni ekɛɔ akɛ ehiii lɛ. Yɛ hemɔkɛyeli ni wɔyɔɔ yɛ Yesu afɔleshaa ni kpataa haa esha lɛ mli lɛ hewɔ lɛ, wɔbaanyɛ wɔna shidaamɔ ni ja yɛ Nyɔŋmɔ hiɛ.—Amos 5:15; Bɔf. 3:19; Heb. 9:14.

11. (a) Hii ateŋ namɔ hiɛ Nyɔŋmɔ jamɔ hetuu-kɛhamɔ ni yeɔ emuu mli lɛ, ni enɛ tsɔɔ mɛni? (b) Nɔ ni efee lɛ yeɔ ebuaa wɔ yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?

11 Yɛ fɛɛ sɛɛ lɛ, ani eeenyɛ eba akɛ adesai nyɛŋ ana Nyɔŋmɔ jamɔ hetuu-kɛhamɔ ni yeɔ emuu? Sanebimɔ nɛɛ hetoo tee nɔ ehi shi aahu akɛ “teemɔŋ sane” afii 4,000 sɔŋŋ. (1 Tim. 3:16) Eyɛ mli akɛ abɔ Adam akɛ mɔ ni yeɔ emuu moŋ, shi eshiii Nyɔŋmɔ jamɔ hetuu-kɛhamɔ he nɔkwɛmɔ nɔ ni yeɔ emuu efɔɔɔ shi. Namɔ baanyɛ afee nakai? Eka shi faŋŋ akɛ eshwiei eshafeelɔi lɛ ateŋ mɔ ko bɛ ni baanyɛ afee nakai. Yesu Kristo ji gbɔmɔ pɛ ni fee nakai. Nɔ ni Yesu tsu lɛ yeɔ odase akɛ, Adam, ni hi shi yɛ shihilɛi kpakpai ashishi lɛ baanyɛ ahiɛ emuuyeli mli kɛmɔ shi kɛ eesumɔ ni efee nakai. Tɔmɔ lɛ bɛ Nyɔŋmɔ nibɔɔ nitsumɔ lɛ mli. No hewɔ lɛ Yesu Kristo ji nɔkwɛmɔ nɔ ni wɔtaoɔ ni wɔkase, jeee ni wɔkɛtsɔɔ toiboo kɛha ŋwɛi mla he nɔkwɛmɔ nɔ kɛkɛ, shi moŋ wɔhe ni wɔtuu diɛŋtsɛ wɔha Yehowa, Jeŋ Muu Fɛɛ Maŋtsɛ lɛ.

MƐNI JI HETOO NI WƆ DIƐŊTSƐ WƆKƐHAA?

12. Mɛni hewɔ esa akɛ wɔhiɛ ahi wɔhe nɔ yɛ be fɛɛ mli yɛ su ni wɔjieɔ lɛ kpo yɛ jeŋ muu fɛɛ maŋtsɛ ni Yehowa ji lɛ he lɛ?

12 Ŋmɛnɛ, esa akɛ wɔteŋ mɔ fɛɛ mɔ kɛ jeŋ muu fɛɛ sane ni ka shi lɛ akpe. Wɔnyɛŋ wɔjo naa foi. Kɛji akɛ wɔjaje yɛ faŋŋ mli akɛ wɔyɛ Yehowa masɛi lɛ, belɛ Satan kɛ wɔ baafee mɛi ni etutuaa. Ekɛ nɔnyɛɛ baa wɔnɔ kɛjɛɔ he fɛɛ he ni ebaaya nɔ efee nakai aahu kɛyashi yiwalɛ nibii agbɛjianɔtoo nɛɛ naagbee. Esaaa ni wɔgbɔjɔɔ bɔ ni wɔkwɛɔ wɔhe nɔ jogbaŋŋ lɛ mli. (1 Pet. 5:8) Wɔjeŋba tsɔɔ he ni wɔdamɔ yɛ sane ni da fe fɛɛ eko ni ka shi nɛɛ mli.

13. (a) Mɛni yɔɔ amale kɛ juu shishijee he ni yɛ no hewɔ lɛ esa akɛ wɔkwa enɛɛmɛi lɛ? (b) Ha sanebimɔi ni yɔɔ kuku nɛɛ naagbee lɛ ahetoo, ekome yɛ be kome mli, yɛ shihilɛi ni baa ni haa mɛi komɛi kɛ amɛhe woɔ nɔ fɔŋ feemɔ mli lɛ hewɔ.

13 Wɔnyɛŋ wɔbu jeŋba ni tsɔɔ anɔkwale ni ayeee lɛ akɛ nɔ ko ni he ehiaaa akɛni efa yɛ je lɛŋ lɛ hewɔ. Emuuyeli mli ni wɔɔhiɛ lɛ biɔ ni wɔkɛ Yehowa jalɛ gbɛi lɛ atsu nii yɛ shihilɛ mli saji fɛɛ mli. Akɛ nɔkwɛmɔ nɔ lɛ, susumɔ nɔ ni nyiɛ sɛɛ nɛɛ ahe:

(1) Satan kɛ amale tsu nii koni ekɛnyiɛ wɔ klɛŋklɛŋ fɔlɔi lɛ ahiɛ kɛya eshafeemɔ mli. Ebatsɔ “malemɔtsɛ.” (Yoh. 8:44)

Mɛɛ shihilɛi haaa obalaŋtai komɛi aye amɛfɔlɔi anɔkwale yɛ bei komɛi amli lɛ? Mɛni hewɔ ehe hiaa ni obalaŋtai Kristofoi akwa enɛ lɛ? (Abɛi 6:16-19)

Mɛɛ nitsumɔ mli nifeemɔi komɛi baaha ayoo mɔ ko akɛ efata “malemɔtsɛ” lɛ he moŋ fe ni eeefee mɔ ni fata anɔkwa Nyɔŋmɔ lɛ he? (Mika 6:11, 12)

Kɛ wɔwie nibii ni baaha ale wɔ jogbaŋŋ fe bɔ ni anɔkwale lɛ ji lɛ, ani ehiii kɛji akɛ eyeee mɔ ko awui hu? (Lala 119:163; okɛto Bɔfoi lɛ Asaji 5:1-11 he.)

Kɛji akɛ mɔ ko kɛ ehe wo nɔ fɔŋ feemɔ ni hiɛdɔɔ yɔɔ mli lɛ mli lɛ, mɛni hewɔ esaaa akɛ abɔɔ mɔdɛŋ akɛ aaatsimɔ nɔ kɛtsɔ malemɔ nɔ lɛ? (Abɛi 28:13)

(2) Beni Hawa kɛ Adam tsu hewalɛ ni Satan wo amɛ akɛ amɛkpɛ amɛ diɛŋtsɛ amɛyiŋ yɛ ekpakpa kɛ efɔŋ he amɛha amɛhe lɛ he nii lɛ, klɛŋklɛŋ nii ni amɛfee ji akɛ amɛkɔ nɔ ko ni jeee amɛnɔ. Amɛbatsɔmɔ julɔi.

Ani juu ja gbɛ kɛji akɛ nɔ ni mɔ lɛ ju lɛ he miihia lɛ aloo kɛji akɛ mɔ ni aju enii lɛ yɛ babaoo? (Abɛi 6:30, 31; 1 Pet. 4:15)

Ani ebafeɔ nɔ ni anyaŋeee kɛji akɛ no ji nɔ ni afɔɔ feemɔ yɛ he ni wɔyɔɔ aloo kɛji akɛ nɔ ni akɔ lɛ edaaa kwraa lɛ? (Rom. 12:2; Efes. 4:28; Luka 16:10)

14, 15. (a) Mɛɛ kaa baaba adesai fɛɛ nɔ yɛ Kristo Afii Akpe Nɔyeli lɛ naagbee? (b) Nɔ ni wɔfeɔ bianɛ lɛ baanyɛ asa nɔ ni baajɛ mli aba wɔnɔ yɛ nakai beaŋ lɛ he yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?

14 Satan kɛ edaimonioi lɛ baahi bu kwɔŋkwɔŋ lɛ mli, ni amɛnyɛŋ amɛna adesai anɔ hewalɛ yɛ Kristo Afii Akpe Nɔyeli be lɛ mli. Mɛɛ hejɔlɛ po enɛ baaji nɛkɛ! Shi abaafɛne amɛ be fioo yɛ afii akpe lɛ sɛɛ. Satan kɛ mɛi ni nyiɛɔ esɛɛ lɛ kɛ nɔnyɛɛ baaba “mɛi krɔŋkrɔŋi” lɛ, ni ji adesai ni ato amɛ gbɛjianɔ ekoŋŋ ni hiɛɔ amɛ emuuyeli mli lɛ anɔ. Ebaafã tamɔ afãa ta lɛ kɛyatutua “maŋ ni asumɔɔ lɛ,” ŋwɛi Yerusalem Hee lɛ kɛtsɔ mɔdɛŋ ni eeebɔ akɛ eeekpata jalɛ ni eto ema shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ hiɛ lɛ nɔ.—Kpoj. 20:7-10.

15 Eka shi faŋŋ akɛ, taakɛ Satan efee yɛ tsutsu lɛ, ekɛ shishiumɔ kɛ pɛsɛmkunya kɛ henɔwomɔ baatsu nii ni ekɛlaka adesai kɛya nifeemɔi ni tsɔɔ anɔkwa ni ayeee Yehowa lɛ ahe. Kɛ wɔna hegbɛ akɛ wɔɔhi wala mli yɛ nakai be lɛŋ lɛ, mɛni wɔbaafee? Nɛgbɛ wɔtsuii baahi yɛ jeŋ muu fɛɛ sane nɛɛ he? Akɛni adesai fɛɛ baafee mɛi ni eye emuu yɛ nakai beaŋ hewɔ lɛ, nifeemɔ ko ni tsɔɔ anɔkwa ni ayeee lɛ baafee nɔ ni aje gbɛ afee, ni nɔ ni baajɛ mli aba ji naanɔ hiɛkpatamɔ. Bɔni afee ni wɔye anɔkwa yɛ nakai be lɛ mli lɛ, kwɛ bɔ ni ehe hiaa akɛ wɔɔna su ni ji kpɛlɛmɔ ni wɔɔkpɛlɛ gbɛtsɔɔmɔ fɛɛ gbɛtsɔɔmɔ ni Yehowa kɛhaa wɔ lɛ nɔ amrɔ nɔŋŋ, bianɛ, kɛji akɛ eba kɛtsɔ e-Wiemɔ lɛ loo egbɛjianɔtoo lɛ nɔ! Kɛ wɔfee nakai lɛ, wɔtsɔɔ akɛ wɔtuu wɔhe diɛŋtsɛ wɔha lɛ akɛ Jeŋ Muu Fɛɛ Maŋtsɛ.

Sanegbaa Ni Akɛtiɔ Mli

● Mɛni ji sane ni da fe fɛɛ ni ka shi ni esa akɛ bɔɔ nii fɛɛ kɛkpe lɛ? Te fee tɛŋŋ ni ebakɔ wɔhe hu?

● Mɛni ji nɔ ni ekaaa yɛ gbɛi ni hii kɛ yei ni atsɔɔ yɛ baafa 49 lɛ tsɔ nɔ amɛtsɔɔ emuuyeli mli ni amɛhiɛɔ amɛhaa Yehowa lɛ he?

● Mɛni hewɔ ni ehe hiaa akɛ wɔkwɛ jogbaŋŋ daa gbi ni wɔkɛ wɔjeŋba awo Yehowa hiɛ nyam lɛ?

[Mfonirii ni yɔɔ baafa 49]

AMƐFI JEŊ MUU FƐƐ MAŊTSƐ NI YEHOWA JI LƐ SƐƐ

NOA

SARA

MOSE

YOSEF

HIOB

Te Wɔɔfee Tɛŋŋ ni Amɛ Nɔkwɛmɔ Nɔ lɛ He Aba Sɛɛnamɔ Aha Wɔ?

    Ga Woji (1980-2025)
    Shi Mli
    Botemɔ Mli
    • Ga
    • Kɛmaje
    • Bɔ Ni Misumɔɔ Lɛ Mihãa
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mlai Ni Yɔɔ He
    • Ohe Saji
    • Ohe Saji Lɛ Ahe Gbɛjianɔtoo
    • JW.ORG
    • Botemɔ Mli
    Kɛmaje