Buu-Mɔɔ INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Buu-Mɔɔ
INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Ga
@
  • ɛ
  • ɔ
  • ɛ́
  • ɛ̃
  • ɔ̃
  • ã
  • ŋ
  • á
  • BIBLIA
  • WOJI
  • ASAFOŊ KPEEI
  • kl yitso 6 bf. 53-61
  • Mɛni Hewɔ Wɔgbɔlɔɔ ni Wɔgboiɔ?

Vidio ko bɛ kɛhã nɔ ni ohala nɛɛ.

Ofainɛ waa, be ni wɔtaoɔ wɔjie vidio lɛ, wɔná naagba ko.

  • Mɛni Hewɔ Wɔgbɔlɔɔ ni Wɔgboiɔ?
  • Nilee Ni Kɛ Mɔ Yaa Naanɔ Wala Mli
  • Saneyitsei Bibii
  • Saji Ni Tamɔ Enɛ
  • EFƆŊ HE ŊAA NI ATSƆ
  • BƆ NI ATSU ŊAA FƆŊ NI ATSƆ LƐ HE NII AHA
  • BƆ NI FEE NI ESHA KƐ GBELE GBƐ SHWA
  • KWƐMƆ OHE JOGBAŊŊ YƐ SATAN ŊAATSƆI AHE!
  • Ani Oheɔ Oyeɔ akɛ Abonsam Yɛ Diɛŋtsɛ?
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—2005
  • Yesu Hereɔ Mɔ Yiwala—Yɛ Mɛɛ Gbɛ Nɔ?
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—2001
  • Mɛni Ji Nyɔŋmɔ Yiŋtoo Kɛhã Shikpɔŋ Lɛ?
    Mɛni Biblia Lɛ Tsɔɔ Diɛŋtsɛ?
  • Nɔ̃ Hewɔ Ni Efɔŋfeemɔ Kã He Eyaa Nɔ
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—2007
Kwɛmɔ Ekrokomɛi Hu
Nilee Ni Kɛ Mɔ Yaa Naanɔ Wala Mli
kl yitso 6 bf. 53-61

Yitso 6

Mɛni Hewɔ Wɔgbɔlɔɔ ni Wɔgboiɔ?

1. Mɛni ji nɔ ni jeŋ nilelɔi nyɛɛɛ atsɔɔ mli yɛ adesa shihilɛ he?

JEŊ nilelɔi leee nɔ hewɔ ni adesai gbɔɔ ni amɛgboiɔ. Etamɔ nɔ ni kulɛ esa akɛ wɔwala yibii lɛ aya nɔ afee ehee be fɛɛ be ni akɛ wɔhi shi kɛya naanɔ. Wolo, Hyojun Soshikigaku (Standard Histology) lɛ kɛɔ akɛ: “Bɔ ni wala yibii lɛ gbɔlɛ kɔɔ mɔ aŋkro lɛ gbɔlɛ kɛ gbele he lɛ ji naakpɛɛ sane kpeteŋkpele diɛŋtsɛ.” Jeŋ nilelɔi pii heɔ yeɔ akɛ wala naatsii ni ji “adebɔɔ naa nii” ko yɛ. Ani osusuɔ akɛ amɛ sane lɛ ja?

2. Mɛni mɛi komɛi efee yɛ wala shihilɛ ni sɛɛ etsɛɛɛ kwraa lɛ hewɔ?

2 Adesai eshwe wala sɛɛkɛlɛ be fɛɛ be ni amɛbɔ mɔdɛŋ po akɛ amɛnine aaashɛ shihilɛ ni gbele bɛ mli nɔ. Kɛjɛ afii ohai ejwɛ D.Ŋ.B. lɛ, tsofai ni akɛɛ afee koni no aha ana shihilɛ ni gbele bɛ mli lɛ bafee nɔ ni gbala China abladei pii ajwɛŋmɔ. China maŋtsɛmɛi komɛi ni ba yɛ sɛɛ mli lɛ ka nɔ ni akɛɛ atsɛɔ amɛ wala tsofai—ni afee kɛjɛ mercury mli lɛ amɛkwɛ—ni amɛgboi! Gbɔmɛi heɔ yeɔ yɛ jeŋ fɛɛ akɛ gbele kɛ amɛ shihilɛ baaa naagbee. Buddhabii, Hindubii, Muslimbii, kɛ mɛi krokomɛi fɛɛ yɛ gbele sɛɛ wala he hiɛnɔkamɔi kpakpai. Yɛ Kristendom lɛ, mɛi pii susuɔ wala sɛɛ ŋwɛi shihilɛ ni ŋɔɔ he.

3. (a) Mɛni hewɔ adesai shweɔ naanɔ wala lɛ? (b) Mɛɛ sanebimɔi ni kɔɔ gbele he ehe hiaa ni aha hetoo?

3 Susumɔi ni tsɔɔ miishɛɛ shihilɛ yɛ gbele sɛɛ lɛ jieɔ bɔ ni ashweɔ naanɔ wala lɛ kpo. Biblia lɛ wieɔ naanɔ he jwɛŋmɔ ni Nyɔŋmɔ kɛwo wɔmli lɛ he akɛ: “Eŋɔ naanɔ ewo amɛtsui mli.” (Jajelɔ 3:11) Ebɔ klɛŋklɛŋ adesai lɛ kɛ gbɛkpamɔ akɛ amɛbaanyɛ amɛhi shi kɛya naanɔ yɛ shikpɔŋ nɔ. (1 Mose 2:16, 17) Belɛ mɛni hewɔ mɔ ni gbɔmɛi gboiɔ? Mɛɛ gbɛ nɔ atsɔ akɛ gbele ba je lɛ mli? Nyɔŋmɔ he nilee haa wɔnaa sanebimɔi nɛɛ amli faŋŋ.—Lala 119:105.

EFƆŊ HE ŊAA NI ATSƆ

4. Mɛɛ gbɛ Yesu tsɔ nɔ eha ayoo efɔŋ feelɔ ni kɛ adesa gbele ba lɛ?

4 Efɔŋ feelɔ bɔɔ mɔdɛŋ ni etsimɔ nɔ ni baaha ayoo lɛ lɛ anɔ. Ni enɛ efee anɔkwale yɛ mɔ ni kɛ efɔŋ ba, ni nɔ ni ejɛ mli eba ji akpekpei toi akpei abɔ gbele lɛ hu he. Ekudɔ nibii koni ekɛha adesa gbele nɔ akɛ eji teemɔŋ sane. Yesu Kristo wie efɔŋ feelɔ nɛɛ he beni E-kɛɛ mɛi ni taoɔ agbe Lɛ lɛ akɛ: “Nyɛ lɛ nyɛtsɛ ni nyɛjɛ emli ji Abonsam, ni nyɛtsɛ lɛ tsinebaa nii nyɛsumɔɔ akɛ nyɛfee. Lɛ lɛ gbɔmɔgbelɔ ji lɛ kɛjɛ teteete, ni edamɔɔɔ anɔkwale lɛ mli, ejaakɛ anɔkwale bɛ emli.”—Yohane 8:31, 40, 44.

5. (a) Mɛni ji mɔ ni batsɔ Satan Abonsam lɛ shishijee? (b) Mɛni ji wiemɔi “Satan” kɛ “Abonsam” lɛ shishi?

5 Hɛɛ, Abonsam ji “gbɔmɔgbelɔ” ni ehiii kwraa. Biblia lɛ jieɔ lɛ kpo akɛ eji mɔ ni yɔɔ diɛŋtsɛ, jeee efɔŋ ko ni yɔɔ mɔ ko tsui mli. (Mateo 4:1-11) Eyɛ mli akɛ abɔ lɛ akɛ bɔfo ni ja moŋ, shi, “edamɔɔɔ anɔkwale lɛ mli.” Kwɛ bɔ ni esa jogbaŋŋ akɛ aaatsɛ lɛ Satan Abonsam! (Kpojiemɔ 12:9) Atsɛɔ lɛ “Satan,” loo “shitee-kɛ-wolɔ,” ejaakɛ ete shi ewo Yehowa. Atsɛɔ efɔŋ feelɔ nɛɛ hu akɛ “Abonsam,” ni eshishi ji “mɔ heguɔgbelɔ,” ejaakɛ emale Nyɔŋmɔ he yɛ musubɔɔ gbɛ nɔ.

6. Mɛni hewɔ Satan tse atua eshi Nyɔŋmɔ lɛ?

6 Mɛni kanya Satan ni etse atua eshi Nyɔŋmɔ lɛ? Hiɛjoomɔ. Ehiɛ kɔ̃ jamɔ ni Yehowa nine shɛɔ nɔ kɛjɛɔ adesai adɛŋ lɛ nɔ kɛ hiɛjoomɔ. Abonsam kpooo nɔ ni eshweɔ, ákɛ enine aaashɛ jamɔ ni tamɔ nɛkɛ, ni ji Bɔlɔ lɛ pɛ nɔ̃, yɛ gbɛ ni ja nɔ lɛ. (Okɛto Ezekiel 28:12-19 he.) Yɛ no najiaŋ lɛ, bɔfo ni batsɔ Satan nɛɛ, lɛ hiɛjoomɔ akɔnɔ nɛɛ kɛyashi be mli ni ehe shi ni efɔ esha.—Yakobo 1:14, 15.

7. (a) Mɛni kɛ adesa gbele baa? (b) Mɛni ji esha?

7 Wɔyoo mɔ ni enɔ̃ fɔŋ feemɔ ha gbele ba adesai anɔ lɛ. Shi mɛni pɔtɛɛ kɛ adesa gbele baa? Biblia lɛ kɛɔ akɛ: “Gbele gai ji esha.” (1 Korintobii 15:56) Ni mɛni ji esha? Bɔni afee ni wɔnu wiemɔ nɛɛ shishi lɛ, nyɛhaa wɔkwɛa shishinumɔ ni ehiɛ yɛ shishijee Biblia mli wiemɔi lɛ amli. Hebri kɛ Hela feemɔ wiemɔi ni afɔɔ shishitsɔɔmɔ akɛ “afee esha” lɛ shishi ji “ashɛɛɛ he” kɛ shishinumɔ akɛ ashɛɛɛ loo nine shɛɛɛ oti ko nɔ. Mɛɛ oti wɔ fɛɛ wɔshɛɛɛ he lɛ? Toiboo ni yeɔ emuu ni afeɔ ahaa Nyɔŋmɔ lɛ he oti lɛ. Belɛ, te fee tɛŋŋ ni akɛ esha ba je lɛ mli?

BƆ NI ATSU ŊAA FƆŊ NI ATSƆ LƐ HE NII AHA

8. Mɛɛ gbɛ nɔ Satan tsɔ ebɔ mɔdɛŋ koni enine ashɛ adesai ajamɔ nɔ yɛ?

8 Satan tsɔ ŋaa fɔŋ ko ni esusu akɛ no baaha eye adesai fɛɛ nɔ ni enine ashɛ amɛ jamɔ nɔ. Ekpɛ eyiŋ akɛ ebaalaka klɛŋklɛŋ adesai enyɔ lɛ, Adam kɛ Hawa, koni amɛfee esha amɛshi Nyɔŋmɔ. Yehowa kɛ nilee ni baaha wɔ klɛŋklɛŋ fɔlɔi lɛ ana naanɔ wala eha amɛ. Amɛle akɛ amɛ Bɔlɔ lɛ hi ejaakɛ ekɛ amɛ to Eden abɔɔ fɛfɛo ko mli. Adam titri ji mɔ ni na bɔ ni eŋwɛi Tsɛ lɛ hi ha, beni Nyɔŋmɔ kɛ ŋa yelikɛbualɔ ni he yɔɔ fɛo ha lɛ lɛ. (1 Mose 1:26, 29; 2:7-9, 18-23) Wala mli ni klɛŋklɛŋ adesai enyɔ lɛ aaaya nɔ ahi lɛ damɔ toiboo ni amɛaafee amɛha Nyɔŋmɔ lɛ nɔ.

9. Mɛɛ famɔ Nyɔŋmɔ kɛha klɛŋklɛŋ adesai enyɔ lɛ, ni mɛni hewɔ shishinumɔ yɔɔ enɛ mli lɛ?

9 Nyɔŋmɔ fa Adam akɛ: “Trom lɛ mli tsei lɛ fɛɛ nɔ yibii lɛ ye bɔ ni osumɔɔ; shi ekpakpa kɛ efɔŋ lee tso lɛ yibii lɛ, kaaye eko; ejaakɛ gbi nɔ ni oooye eko lɛ, gbo ooogbo!” (1 Mose 2:16, 17) Akɛ Bɔlɔ lɛ, Yehowa Nyɔŋmɔ yɛ hegbɛ ni ekɛ jeŋba he taomɔ nii mamɔɔ shi koni etsɔɔ nɔ ni hi kɛ nɔ ni ehiii kɛha ebɔɔ nii. Shishinumɔ yɛ efamɔ lɛ mli, ejaakɛ Adam kɛ Hawa yɛ hegbɛ akɛ amɛyeɔ tsei krokomɛi ni yɔɔ trom lɛ mli lɛ anɔ yibii lɛ fɛɛ eko. Amɛbaanyɛ amɛjie amɛ hiɛsɔɔ amɛha Yehowa jalɛ nɔyeli kɛtsɔ mla nɛɛ toi ni amɛaabo fe ni amɛkɛ henɔwomɔ aaato amɛ diɛŋtsɛ amɛ jeŋba he taomɔ nii amɛmamɔ shi.

10. (a) Mɛɛ gbɛ nɔ Satan tsɔ ni eba adesai aŋɔɔ koni egbala amɛ kɛya emasɛi? (b) Mɛni Satan kɛɛ eji Yehowa jwɛŋmɔ? (d) Te bo diɛŋtsɛ lɛ osusuɔ Satan ni tutuaa Nyɔŋmɔ lɛ he ohaa tɛŋŋ?

10 Abonsam tsɔ ŋaa koni egbala klɛŋklɛŋ adesai lɛ kɛjɛ Nyɔŋmɔ he. Bɔni afee ni elaka amɛ ni amɛba emasɛi lɛ, Satan male. Ekɛ onufu ko tsu nii, taakɛ bɔ ni mɛi ni kaseɔ mɛi agbee kɛtsuɔ nii lɛ, ni Abonsam bi Hawa akɛ: “Lɛlɛŋ, Nyɔŋmɔ kɛɛ akɛ: nyɛkaye trom lɛ mli tsei ayibii lɛ fɛɛ eko lɛ?” Beni Hawa tsi Nyɔŋmɔ famɔ lɛ tã lɛ, Satan jaje akɛ: “Jeee gboimɔ nyɛaagboi.” Kɛkɛ ni etsɔɔ akɛ Yehowa hiɛ jwɛŋmɔ fɔŋ ko kɛtsɔ wiemɔ nɛɛ nɔ: “Le Nyɔŋmɔ le akɛ gbi nɔ ni nyɛaaye eko lɛ, nyɛhiŋmɛii aaagbele, ni nyɛaatsɔmɔ tamɔ Nyɔŋmɔ, ni nyɛaale ekpakpa kɛ efɔŋ.” (1 Mose 3:1-5) No hewɔ lɛ Abonsam tsɔɔ akɛ Nyɔŋmɔ kɛ nɔ ko kpakpa ko miitee amɛ. Mɛɛ heguɔgbee akɛtutuaa Yehowa, ŋwɛi Tsɛ anɔkwafo ni yɔɔ suɔmɔ lɛ nɛkɛ!

11. Te fee tɛŋŋ ni Adam kɛ Hawa batsɔ Satan hefatalɔi?

11 Hawa kwɛ tso lɛ ekoŋŋ, ni enɔ yibii lɛ ba etsine agbɛnɛ waa. No hewɔ lɛ etse yibii lɛ eko ni eye. Yɛ sɛɛ mli lɛ, ewu jɛ esuɔmɔ mli ekɛ ehe bɔ ehe yɛ Nyɔŋmɔ nɔ toigbele ni ji eshafeemɔ nifeemɔ nɛɛ he. (1 Mose 3:6) Eyɛ mli akɛ alaka Hawa moŋ, shi ekɛ Adam fɛɛ fi Satan ŋaatsɔɔ koni eye adesa weku lɛ nɔ lɛ sɛɛ. Nɔ ni jɛ mli ba ji akɛ, amɛbatsɔmɔ ehefatalɔi.—Romabii 6:16; 1 Timoteo 2:14.

12. Mɛni jɛ atua ni adesa tse eshi Nyɔŋmɔ lɛ mli ba?

12 Esa akɛ Adam kɛ Hawa kɛ nɔ ni jɛ amɛ nifeemɔi lɛ amli ba lɛ akpe. Amɛtsɔmɔɔɔ tamɔ Nyɔŋmɔ, kɛ nilee krɛdɛɛ ko. Shi moŋ, amɛnu he akɛ amɛhiɛ egboi, ni amɛyatee amɛhe. Yehowa tsɛ Adam koni ebabu ehe akɔntaa eha lɛ, ni ejaje fɔbuu kojomɔ nɛɛ eshwie nɔ: “Ohiɛ latsaa mli oooye nii yɛ, kɛyashi beyinɔ ni oooku osɛɛ kɛaatee shikpɔŋ su mli, ejaakɛ emli ajieo kɛjɛ. Ejaakɛ su jio, ni su mli oooku osɛɛ kɛaatee!” (1 Mose 3:19) “Gbi nɔ” ni wɔ klɛŋklɛŋ fɔlɔi lɛ ye ekpakpa kɛ efɔŋ lee tso lɛ nɔ yibii lɛ, Nyɔŋmɔ kojo amɛ ni amɛgboi yɛ ehiɛ. Kɛkɛ ni ashwie amɛ kɛjɛ Paradeiso ni amɛje shikpelekemɔ kɛmiiya gbɔmɔtsoŋ gbele mli lɛ shishi.

BƆ NI FEE NI ESHA KƐ GBELE GBƐ SHWA

13. Te fee tɛŋŋ ni esha gbɛ eshwa kɛtee adesa weku muu lɛ fɛɛ nɔ?

13 Eka shi faŋŋ akɛ Satan eye omanye yɛ eŋaatsɔɔ koni enine ashɛ gbɔmɔ jamɔ nɔ lɛ mli. Ni kɛlɛ, enyɛɛɛ eha ejálɔi lɛ ahi wala mli. Beni esha bɔi nitsumɔ yɛ klɛŋklɛŋ adesai enyɔ lɛ amli lɛ, amɛnyɛɛɛ amɛkɛ emuuyeli aha amɛshwiei dɔŋŋ. Taakɛ niŋmaa ni akpɛ yɛ tɛ nɔ ji lɛ, akala esha awo wɔ klɛŋklɛŋ fɔlɔi lɛ awala yibii amli. No hewɔ lɛ shwiei ni yeee emuu pɛ amɛbaanyɛ amɛfɔ. Akɛni aŋɔ amɛbii lɛ fɛɛ hɔ yɛ Adam kɛ Hawa eshafeemɔ sɛɛ hewɔ lɛ, amɛshwiei lɛ hu na esha kɛ gbele akɛ gboshinii.—Lala 51:7; Romabii 5:12.

14. (a) Wɔbaanyɛ wɔkɛ mɛi ni kpoɔ esha mli ni amɛyɔɔ lɛ ato namɛi ahe? (b) Mɛɛ gbɛ nɔ atsɔ aha Israelbii lɛ bale esha mli ni amɛyɔɔ lɛ?

14 Shi ŋmɛnɛ, mɛi pii susuuu akɛ eshafeelɔi ji amɛ. Je lɛŋ hei komɛi po yɛ ni aleee esha ni ana akɛ gboshinii lɛ he nɔ ko. Shi enɛ jeee odaseyeli ni tsɔɔ akɛ esha bɛ. Gbekɛ nuu ni hiɛ ewo muji baanyɛ akɛɛ akɛ ehe tse, ni ja ekwɛ ashwishwɛ mli pɛ dani ebaahe eye akɛ jeee nakai. Blema Israelbii lɛ tamɔ gbekɛ nuu nɛɛ beni amɛnine shɛ Nyɔŋmɔ Mla nɔ kɛtsɔ E-gbalɔ Mose nɔ lɛ. Mla lɛ fee lɛ faŋŋ akɛ esha yɛ. Bɔfo Paulo tsɔɔ mli akɛ: “Jeee mla lɛ hewɔŋ kulɛ mileee esha.” (Romabii 7:7-12) Taakɛ gbekɛ nuu ni kwɛɔ ashwishwɛ mli lɛ ji lɛ, Mla lɛ ni amɛkɛtsu nii ni amɛkɛna amɛ diɛŋtsɛ amɛhe lɛ hewɔ lɛ, Israelbii lɛ baanyɛ ana akɛ amɛhe tseee yɛ Yehowa hiɛ.

15. Nyɔŋmɔ wiemɔ ni tamɔ ashwishwɛ lɛ mli ni akwɛɔ lɛ jieɔ mɛni kpo?

15 Kɛ wɔkwɛ Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ ni ji ashwishwɛ lɛ mli ni wɔkadi tɛi ni efolɔ eshwie shi lɛ, wɔbaanyɛ wɔna akɛ wɔyeee emuu. (Yakobo 1:23-25) Akɛ nɔkwɛmɔ nɔ lɛ, susumɔ nɔ ni Yesu Kristo kɛɛ ekaselɔi lɛ yɛ Nyɔŋmɔ kɛ amɛnaanyo gbɔmɔ ni amɛaasumɔ lɛ, taakɛ aŋma afɔ shi yɛ Mateo 22:37-40 lɛ he. Kwɛ bɔ ni adesai shɛɛɛ nɛkɛ oti nɛɛ he yɛ nɛkɛ nibii nɛɛ amli! Mɛi pii ahenilee kanyaaa amɛ po yɛ Nyɔŋmɔ ni amɛjieee suɔmɔ kpo amɛtsɔɔɔ lɛ loo amɛnanemɛi lɛ he.—Luka 10:29-37.

KWƐMƆ OHE JOGBAŊŊ YƐ SATAN ŊAATSƆI AHE!

16. Mɛni wɔbaanyɛ wɔfee koni wɔkatsɔmɔ mɛi ni Satan ŋaatsɔɔi ena amɛnɔ hewalɛ, ni mɛni hewɔ enɛ wa lɛ?

16 Satan miitao ni eha wɔjɛ wɔsuɔmɔ mli wɔfee esha. (1 Yohane 3:8) Ani gbɛ ko yɛ ni wɔɔtsɔ nɔ wɔjo mɛi ni eŋaatsɔɔi ena amɛnɔ hewalɛ ni wɔɔtsɔmɔ lɛ naa foi? Hɛɛ, shi enɛ biɔ ni wɔwuu wɔshi sui ni kɛ mɔ yaa suɔmɔ mli ni ajɛɔ afeɔ esha he lɛ. Enɛ bɛ mlɛo ejaakɛ wɔ fɔmɔ su ni haa wɔfeɔ esha lɛ mli wa waa. (Efesobii 2:3) Ehe bahia ni Paulo awuu waa ashi enɛ. Mɛni hewɔ? Ejaakɛ esha hi emli. Kɛ wɔmiisumɔ ni wɔna Nyɔŋmɔ nɔkpɛlɛmɔ lɛ, no lɛ esa akɛ wɔ hu wɔwuu wɔshi eshafeemɔ sui ni yɔɔ wɔmli lɛ.—Romabii 7:14-24; 2 Korintobii 5:10.

17. Mɛni haa ta ni wɔwuɔ wɔshiɔ wɔ eshafeemɔ sui lɛ feɔ nɔ ni wa waa lɛ?

17 Akɛni Satan miitao hegbɛ ni ekɛaalaka wɔ ni wɔku Nyɔŋmɔ mlai amli be fɛɛ be hewɔ lɛ, ta ni wɔwuɔ wɔshiɔ esha lɛ bɛ mlɛo. (1 Petro 5:8) Yɛ be mli ni etsɔɔ bɔ ni esusuɔ enanemɛi Kristofoi ahe lɛ, Paulo kɛɛ: “Shi miishe gbeyei akɛ aleee nɔ, taakɛ bɔ ni onufu lɛ kɛ ekutumpɔo lɛ laka Hawa lɛ, nakai nɔŋŋ aaafite nyɛ hu nyɛjwɛŋmɔi kɛjɛ krɔŋŋfeemɔ ni nyɛjie nyɛtsɔɔ Kristo lɛ mli.” (2 Korintobii 11:3) Satan kɛ ŋaatsɔɔi ni tamɔ nakai nɔŋŋ tsuɔ nii ŋmɛnɛ. Ebɔɔ mɔdɛŋ ni etɛo yiŋkɔshikɔshi-feemɔ wui yɛ bɔ ni Yehowa hi ha kɛ sɛɛnamɔi ni jɛɔ Nyɔŋmɔ famɔi atoiboo mli baa lɛ ahe. Abonsam bɔɔ mɔdɛŋ ni eŋɔ hegbɛ ni wɔ eshafeemɔ sui yɔɔ lɛ ni ekɛtsu nii ni eha wɔtiu henɔwomɔ, hiɛjoomɔ, hetsɛ̃, kɛ gbɔmɛi ahe jwɛŋmɔ fɔŋ ni anáa lɛ sɛɛ.

18. Satan kɛ je lɛ tsuɔ nii koni eha esha ashwere yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?

18 Nibii ni Abonsam kɛtsuɔ nii eshiɔ wɔ lɛ ekome ji je lɛ, ni ka ehewalɛ mli lɛ. (1 Yohane 5:19) Kɛ wɔkwɛɛɛ jogbaŋŋ lɛ, gbɔmɛi ni efite ni yeee anɔkwa ni yɔɔ jeŋ ni ebɔle wɔ kɛkpe lɛ mli lɛ baanyɛ wɔnɔ kɛbote eshafeemɔ gbɛ ni kuɔ Nyɔŋmɔ jeŋba taomɔ nii amli lɛ nɔ. (1 Petro 4:3-5) Mɛi pii kuɔ amɛhiɛ amɛshwieɔ Nyɔŋmɔ mlai anɔ ni amɛtsiɔ amɛhenilee ni gbaa amɛnaa lɛ amɛtoɔ afa ni yɛ naagbee lɛ amɛhaa ebatsɔɔ nɔ ni nuuu nii ahe dɔŋŋ. (Romabii 2:14, 15; 1 Timoteo 4:1, 2) Mɛi komɛi kɔɔ gbɛ ni tsutsu lɛ amɛhenilee ni yeee emuu lɛ po eŋmɛɛɛ amɛ gbɛ ni amɛkɔ lɛ.—Romabii 1:24-32; Efesobii 4:17-19.

19. Mɛni hewɔ efaaa kɛkɛ akɛ aaahi shi yɛ hetsemɔ shihilɛ mli lɛ?

19 Shihilɛ yɛ jeŋba kpakpa mli lɛ ji mɔdɛŋbɔɔ yɛ je nɛɛ mli. Shi kɛ wɔɔsa wɔ Bɔlɔ lɛ hiɛ lɛ, belɛ babaoo he miihia. Esa akɛ wɔna hemɔkɛyeli hu yɛ Nyɔŋmɔ mli ni wɔnu he akɛ ehe gbɛnaa nii ka wɔnɔ. (Hebribii 11:6) Kaselɔ Yakobo ŋma akɛ: “Mɔ ni le ekpakpa feemɔ ni efeee lɛ, esha ji no ha lɛ.” (Yakobo 4:17) Hɛɛ, kɛ wɔje gbɛ wɔku wɔhiɛ wɔshwie Nyɔŋmɔ kɛ ekitai anɔ lɛ, ebafeɔ esha diɛŋtsɛ.

20. Mɛɛ gbɛ nɔ Satan baatsɔ ni etsi onaa koni okafee nɔ ni ja, shi mɛni baaye abua bo koni ote shi owo nɔnyɛɛ ni tamɔ nɛkɛ?

20 Eka shi faŋŋ akɛ Satan baabɔ mɔdɛŋ ni ekanya shitee-kɛ-woo yɛ Nyɔŋmɔ he nilee ni otaoɔ kɛtsɔɔ Biblia lɛ kasemɔ nɔ lɛ hewɔ. Hiɛ ka nɔ yɛ anɔkwayeli mli akɛ oŋmɛŋ gbɛ ni nɔnyɛɛ ni tamɔ nɛkɛ atsi onaa kɛjɛ nɔ ni ja lɛ feemɔ he. (Yohane 16:2) Eyɛ mli akɛ nɔyelɔi pii he Yesu amɛye yɛ esɔɔmɔ nitsumɔ be lɛ mli moŋ, shi amɛjajeee lɛ amɛtsɔɔɔ ejaakɛ amɛmiishe gbeyei akɛ akutso lɛ aaakpoo amɛ. (Yohane 12:42, 43) Satan kɛ yiwalɛ bɔɔ mɔdɛŋ ni ewo mɔ fɛɛ mɔ ni taoɔ Nyɔŋmɔ he nilee lɛ he gbeyei. Shi, esa akɛ okai ni ohiɛ asɔ naakpɛɛ nibii ni Yehowa efee lɛ be fɛɛ be. Obaanyɛ oye obua shitee-kɛ-wolɔi lɛ po ni amɛna hiɛsɔɔ ni tamɔ nakai nɔŋŋ.

21. Te wɔɔfee tɛŋŋ wɔye je lɛ kɛ wɔ diɛŋtsɛ wɔ eshafeemɔ sui lɛ anɔ kunim?

21 Bei abɔ ni wɔyeee emuu nɛɛ, wɔbaafee esha. (1 Yohane 1:8) Kɛlɛ, wɔyɛ yelikɛbuamɔ yɛ nɛkɛ tawuu nɛɛ mli. Hɛɛ, wɔbaanyɛ wɔye kunim yɛ ta ni wɔwuɔ wɔshiɔ mɔ fɔŋ, Satan Abonsam, lɛ mli. (Romabii 5:21) Yɛ eshikpɔŋ nɔ sɔɔmɔ lɛ naagbee lɛ, Yesu kɛ nɛkɛ wiemɔi nɛɛ wo esɛɛnyiɛlɔi lɛ hewalɛ: “Je lɛŋ lɛ, hejaramɔ nyɛnaa, shi kɛlɛ nyɛtsui anyɔa nyɛmli; miye je lɛ nɔ kunim.” (Yohane 16:33) Kɛha adesai ni yeee emuu po lɛ, amɛbaanyɛ amɛkɛ Nyɔŋmɔ yelikɛbuamɔ aye je lɛ nɔ kunim. Satan bɛ hewalɛ ko yɛ mɛi ni teɔ shi woɔ lɛ ni ‘amɛbaa amɛhe shi amɛhaa Nyɔŋmɔ’ lɛ anɔ. (Yakobo 4:7; 1 Yohane 5:18) Taakɛ wɔbaana lɛ, Nyɔŋmɔ eje gbɛ ko kɛmiijɛ esha kɛ gbele mli.

KAA ONILEE OKWƐ

Namɔ ji Satan Abonsam?

Mɛni hewɔ adesai gbɔɔ ni amɛgboiɔ?

Mɛni ji esha?

Satan gbalaa gbɔmɛi kɛyaa esha ni amɛjɛɔ amɛsuɔmɔ mli amɛfeɔ amɛshiɔ Nyɔŋmɔ lɛ mli yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?

[Baafa muu mfoniri ni yɔɔ baafa 54]

    Ga Woji (1980-2025)
    Shi Mli
    Botemɔ Mli
    • Ga
    • Kɛmaje
    • Bɔ Ni Misumɔɔ Lɛ Mihãa
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mlai Ni Yɔɔ He
    • Ohe Saji
    • Ohe Saji Lɛ Ahe Gbɛjianɔtoo
    • JW.ORG
    • Botemɔ Mli
    Kɛmaje