Yookpeemɔi ni Woɔ Yehowa Hiɛ Nyam
Ato sane ni nyiɛ sɛɛ ni kɔɔ Kristofoi ayookpeemɔi ahe nɛɛ he gbɛjianɔ kɛjɛ shishijee yɛ Ethiopia, koni ekɛ gbɛtsɔɔmɔ ni yeɔ buaa yɛ Amharic wiemɔ mli aha mɛi pii ni yɔɔ nakai shikpɔŋ lɛ nɔ ni amɛbatsɔmɔ Yehowa Odasefoi nyɛsɛɛ nɛɛ lɛ. Etsuɔ maŋ lɛ mli kusumii kɛ nifeemɔi komɛi ni baanyɛ afee sɔrɔto yɛ nɔ ni yɔɔ he ni oyɔɔ lɛ he lɛ ahe nii. Ebaanyɛ eha ona akɛ sɔrɔtofeemɔ lɛ yɛ miishɛɛ waa. Yɛ nakai beaŋ nɔŋŋ lɛ, sane ni aŋma lɛ kɛ Biblia mli ŋaawoo ni ŋmɛɔ pɛpɛɛpɛ ni obaana akɛ abaanyɛ akɛtsu yookpeemɔ he kusumii ni yɔɔ sɔrɔto po yɛ he ni oyɔɔ lɛ ahe nii lɛ hãa.
“KRISTOFOI Ayookpeemɔi ni Kɛ Nyamɔ Baa” ji nikasemɔ fɛfɛo ko saneyitso ni yɔɔ April 15, 1984 Watchtower lɛ mli. Sane ni nyiɛ sɛɛ yɛ nɔ ni aŋma aha nɛɛ nɔŋŋ mli lɛ saneyitso ji “Na Miishɛɛ ni Ŋmɛɔ Pɛpɛɛpɛ yɛ Yookpeemɔ Okpɔlɔŋmɛɛi Ashishi.” (Kɛha mɔ fɛɛ mɔ ni susuɔ gbalashihilɛ he lɛ, ŋaawoo kpakpa kroko yɛ woji ni ji Oweku Shihilɛ ni Oooha Efee Miishɛɛ lɛ yitso 2, kɛ Your Youth—Getting the Best Out Of It” lɛ yitsei 19 kɛ 20.)a Kɛjɛ be mli ni nakai saji lɛ je kpo nɛɛ, mɛi pii ebatsɔmɔ Yehowa Odasefoi, no hewɔ lɛ, wɔmiisumɔ ni wɔti saji ni abaanyɛ akɛtsu nii titri yɛ he ni wɔyɔɔ lɛ ekomɛi amli, kɛ agbɛnɛ saji otii krokomɛi ni sa ni baaye abua wɔ ni wɔha yookpeemɔi abe afee bei ni woɔ Yehowa, gbalashihilɛ Shishitolɔ lɛ hiɛ nyam.
Sanebimɔ ko ni abaanyɛ asusu he klɛŋklɛŋ ji, Mɛɛ be esa akɛ atsu yookpeemɔ ko he nii? Ani esa akɛ adamɔ be ni maŋ lɛ kɛkpeeɔ yoo yɛ kusum naa lɛ nɔ ato be? Nɔ ni aheɔ ayeɔ yɛ maŋ lɛ mli ji akɛ, gbalashihilɛ fɛɛ gbalashihilɛ ni atsuɔ he nii yɛ afi lɛ mli be kroko mli lɛ yeŋ omanye. Apasa hemɔkɛyeli ni bɛ shishitoo ji enɛ, ejaakɛ gbalashihilɛ mli hefatalɔi lɛ ateŋ mɛi pii ni yɔɔ miishɛɛ ni amɛfee ekome kɛmiisɔmɔ Yehowa lɛ boteee gbalashihilɛ mli yɛ amɛ kusum be lɛ naa. Wɔheee shade kpakpa loo shade fɔŋ wɔyeee. (Yesaia 65:11; Kolosebii 2:8) Wɔyeŋ wɔbuaŋ wekumɛi ni heee yeee lɛ koni amɛna sɔrɔtofeemɔ ni yɔɔ anɔkwale kɛ apasa teŋ kɛ wɔto yookpeemɔ be yɛ amɛ apasa hemɔkɛyelii lɛ anaa. Anɔkwasane lɛ ji akɛ, Kristofoi baanyɛ abote gbalashihilɛ mli yɛ nyɔŋ fɛɛ nyɔŋ nɔ.
Kɛ ato yookpeemɔ he wiemɔ he gbɛjianɔ yɛ maŋ mla nifeemɔ lɛ sɛɛ lɛ, ebaafee nɔ ni nilee yɔɔ mli akɛ akaha gbii pii miibakã nifeemɔi enyɔ lɛ teŋ. Kɛ gbalashihilɛ mli hefatalɔi lɛ baasumɔ ni aha yookpeemɔ wiemɔ yɛ Maŋtsɛyeli Asa lɛ nɔ lɛ, esa akɛ amɛna asafoŋ onukpai lɛ mra kɛtsɔ hiɛ koni amɛbi ni amɛkɛ asa lɛ atsu nii. Asafoŋ onukpai lɛ baakwɛ ni gbɛjianɔtoo kɛha nifeemɔ lɛ aha amɛfee mɛi ni yɔɔ henilee ni mli tse. Esa akɛ ato be lɛ koni ekagba asafoŋ nifeemɔ ko kwraa naa. Nyɛmi nuu ni ahala lɛ ni eha yookpeemɔ wiemɔ lɛ baatsɔ hiɛ ni ekɛ mɔ ni baafee ayemforowu kɛ ayemforo lɛ akpe ni ekɛ ŋaawoo ni yeɔ buaa aha amɛ, koni ena nɔmimaa hu akɛ jeŋba loo mla naa nibii komɛi etsiŋ gbalashihilɛ lɛ gbɛ, ni akɛ ekɛ gbɛjianɔ sɔrɔtoi ni ato kɛha henaabuamɔ fɛɛ henaabuamɔ lɛ kpãa gbee. Esa akɛ yookpeemɔ wiemɔ lɛ sɛɛkɛlɛ afee aaafee ŋmɛlɛtswaa fã, ni akɛha yɛ woo mli, ni ama mumɔŋ nibii anɔ mi. Eyɛ faŋŋ akɛ yookpeemɔ wiemɔ lɛ he hiaa waa fe yookpeemɔ okpɔlɔŋmɛɛ fɛɛ okpɔlɔŋmɛɛ ni baanyɛ anyiɛ sɛɛ.
Kristofoi ayookpeemɔ ji hegbɛ ni hi ni wɔkɛaatsɔɔ akɛ ‘wɔjɛɛɛ je lɛ mli.’ (Yohane 17:14; Yakobo 1:27) Esa akɛ wɔ gbɛjianɔtoo kpakpa lɛ aya nɔ afee nɔ ni ekaaa. Enɛ baatsɔɔ akɛ wɔbaaba mra, fe ni wɔɔha ámɛ, ni ekolɛ egba asafoŋ nifeemɔi anaa. Enɛ ji nɔ ko titri ni esa akɛ ayemforo lɛ ayoo, ejaakɛ ewekumɛi ni yɔɔ je lɛŋ lɛ baawo lɛ hewalɛ ni ekpe sɛɛ—tamɔ nɔ ni ebaaha bɔ ni ehe hiaa ha lɛ aya hiɛ. Kɛ nyɛmi yoo Kristofonyo ni eda yɛ mumɔŋ tee jɛmɛ mra lɛ, ebaanyɛ etsɔɔ akɛ mumɔŋ sui kpakpai, tamɔ heshibaa kɛ mɔ hesusumɔ, ahe hiaa lɛ! Agbɛnɛ hu, kɛ afɔ̃ nine atsɛ mfonirishalɔ ni ebasha nɔ ni yaa nɔ lɛ he mfoniri lɛ, gbɛjianɔtoo kpakpa he miihia. Wɔɔfee jogbaŋŋ akɛ wɔɔbi ni mfonirishalɔ lɛ asaa ehe fɛfɛo, ni ewo kootu, ni ema tai, kɛ eshishigbɛ trɔɔs fɛfɛo, koni agbɛnɛ ekagba wiemɔ ni ahaa lɛ naa kɛ́ eesha mfonirii. Esaaa akɛ ashaa mfoniri beni asɔleɔ lɛ. Wɔ gbɛjianɔtoo kpakpa lɛ baawo Yehowa hiɛ nyam ni eye odase fɛfɛo. Ehe ehiaaa ni abɔ mɔdɛŋ akɛ aaahi shi yɛ maŋ kusum nifeemɔi ni baahà nɔ ni nifeemɔ lɛ shishi ji diɛŋtsɛ lɛ nɔ lɛ anaa.
Okpɔlɔŋmɛɛ jeee taomɔ nii kɛha yookpeemɔ ni yeɔ omanye, shi Ŋmalɛ lɛ eteee shi ewooo miishɛɛ be ni tamɔ nɛkɛ kwraa. Shi kɛlɛ, esa akɛ anɔkwa Kristofoi ahenaabuamɔ ni tamɔ nɛkɛ lɛ afee sɔrɔto yɛ je lɛŋ okpɔlɔŋmɛɛi ni nɔ ni kadiɔ nomɛi ji nii ni afeɔ kɛtekeɔ nɔ, dãanumɔ babaoo, fufeemɔ, lalai ni naa wa, yakayaka jooi kɛ nɔmɔi po lɛ. Biblia lɛ buɔ “shwɛmɔ fɔŋ” akɛ heloo lɛ nitsumɔi. (Galatabii 5:21) Ewaaa akɛ aaakudɔ nibii jogbaŋŋ kɛ henaabuamɔ lɛ edaaa tsɔ̃. Ehe ehiaaa ni ama agba ni akɛsa kusum nifeemɔi ni egbɛ eshwa lɛ ahiɛ. Kɛji akɛ mɛi komɛi kpɛ amɛyiŋ akɛ amɛbaama agba ni amɛkɛná gbɛ loo yɛ kɔɔyɔŋ tsakemɔ hewɔ lɛ, belɛ enɛ ji mɔ lɛ diɛŋtsɛ sane.
Niiashikpamɔ etsɔɔ akɛ, gbɛ kpakpa nɔ ni atsɔɔ atseɔ gbɔi ni baa lɛ ayifalɛ nɔ ji, kɛtsɔ woji pɔtɛɛ ni aŋmalaa ni akɛfɔ̃ɔ mɛi anine lɛ nɔ. Nilee yɛ mli akɛ aaafɔ̃ aŋkroaŋkroi anine fe asafoi muu fɛɛ, ni ákɛ Kristofoi ni bɛ basabasa lɛ, esa akɛ wɔkɛ bulɛ aha yifalɛ ni tamɔ nɛkɛ ni atse nɔ lɛ. Woji ni aŋmalaa akɛtsɛɔ mɛi ni afɔ̃ɔ amɛ nine lɛ hu gbaŋ wɔnaa ákɛ mɔ ko ni ashwie lɛ kɛjɛ asafo lɛ mli lɛ aaapue yɛ okpɔlɔŋmɛɛ lɛ shishi, ejaakɛ kɛji akɛ eba lɛ nakai lɛ, nyɛmimɛi hii kɛ yei pii baasumɔ ni amɛshi jɛmɛ. (1 Korintobii 5:9-11) Kɛji akɛ gbalashihilɛ mli hefatalɔi fɔ̃ nine amɛtsɛ wekumɛi ni heee yeee loo nanemɛi lɛ, ŋwanejee ko bɛ he akɛ ehaŋ amɛyi afa, ni ebaagbala ejwɛŋmɔ kɛya “mɛi ni ji hemɔkɛyeli lɛ webii lɛ” anɔ titri. (Galatabii 6:10) Mɛi komɛi ehala akɛ amɛbaafɔ̃ nine amɛtsɛ je lɛŋ nanemɛi loo wekumɛi ni heee yeee kɛba yookpeemɔ wiemɔ ni ahaa lɛ shishi moŋ fe ni amɛaafɔ̃ amɛ nine kɛaaba okpɔlɔŋmɛɛ lɛ shishi. Mɛni hewɔ? Ojogbaŋŋ, saji pii eba ni tsɔɔ bɔ ni je lɛŋ wekumɛi kɛ naagba eba yɛ okpɔlɔŋmɛɛ shishi akɛ nyɛmimɛi hii kɛ yei pii nu he akɛ amɛnyɛŋ amɛhi shi. Gbalashihilɛ mli hefatalɔi komɛi eto gbɛjianɔ akɛ amɛkɛ wekumɛi ni bɛŋkɛ kɛ nanemɛi Kristofoi pɛ aaakpe ni amɛye nɔ ko fioo.
Yɛ Yohane 2:8, 9 (NW) kɛ gbeekpamɔ naa lɛ, sɛɛnamɔ yɛ he akɛ aaahala “okpɔlɔŋmɛɛ nɔkwɛlɔ.” Ayemforowu lɛ baasumɔ ni ehala Kristofonyo ni anyɛɔ akɛ he fɔ̃ɔ enɔ ni baakwɛ koni ato gbɛjianɔ kpakpa ni ahiɛ shishitoo mlai ni nɔ kwɔlɔ mli. Kɛ nanemɛi kɛ nikeenii ba lɛ, esa akɛ afee enɛ ni “nii ni akɛtsɔɔ faŋŋ koni ana” bɛ mli. (1 Yohane 2:16, NW) Lalai ni atswaa baanyɛ afee nɔ ni ŋɔɔ ni wiemɔi ni esaaa kɛ hoofeemɔ, loo saŋku lala ni naa wa bɛ mli. Mɛi pii ena akɛ ehi jogbaŋŋ akɛ aaaha onukpa ko atsɔ hiɛ abo lalai ni abaatswa lɛ toi. Jooi baanyɛ ekɛ tsɔnei ni dũɔ mɔ aba, ejaakɛ ána kusum naa jooi lɛ pii kɛjɛ jooi ni kɔɔ fɔmɔ nii ahe lɛ mli ni egbalaa jwɛŋmɔ kɛyaa bɔlɛnamɔ ni esaaa nɔ. Yɛ bei komɛi amli lɛ, “keeki kɛ shampein dãa be” lɛ efee okadi ko ni haa jeŋbii ahegbɛ koni amɛfee basabasa. Yɛ anɔkwale mli lɛ, Kristofoi gbalashihilɛ mli hefatalɔi pii ekpɛ amɛyiŋ akɛ amɛkɛ dãa ni wa ko kwraa baŋ yookpeemɔ okpɔlɔŋmɛɛi ashishi, koni amɛkɛkwa naagbai.
Akɛni wɔmiisumɔ ni wɔwo Yehowa hiɛ nyam hewɔ lɛ, wɔbaakwa nii ni akɛtsɔɔ faŋŋ koni ana ni gbalaa jwɛŋmɔ babaoo tsɔ̃ kɛbaa wɔ nɔ lɛ. Je lɛŋ woji po ewie eshi hoofeemɔ mumɔ ni haa afeɔ nii kɛtekeɔ nɔ lɛ. Kwɛ bɔ ni nilee bɛ mli akɛ gbalashihilɛ mli hefatalɔi kɛ amɛhe aaawo nyɔmɔbɔɔ mli yɛ yookpeemɔ ni da tsɔ̃ hewɔ, koni agbɛnɛ amɛpiŋ afii pii ni amɛbɛ nii, koni amɛwo nyɔmɔ ni amɛbɔ yɛ nakai gbi kome lɛ nɔ lɛ! Yɛ anɔkwale mli lɛ, esa akɛ atade fɛɛ atade ni awoɔ kɛbaa yɛ nakai be lɛ mli lɛ afee nɔ ni hiɛshikamɔ yɔɔ mli ni ato he gbɛjianɔ jogbaŋŋ, ní sa gbɔmɔ ni kɛɔ akɛ ejáa Nyɔŋmɔ. (1 Timoteo 2:9, 10) Sane ni ji “Esa akɛ Kristofoi Ayookpeemɔi Ajie Hiɛshikamɔ Kpo” (January 15, 1969 The Watchtower) lɛ wie wiemɔi ni yɔɔ miishɛɛ nɛɛ yɛ atadewoo he:
“Mɔ ko yookpeemɔ ji be krɛdɛɛ ko, no hewɔ lɛ, taakɛ eji daa lɛ, agbalaa jwɛŋmɔ kɛyaa miishɛɛ ni aaana kɛ he ni aaafee fɛo nɔ waa. Ni kɛlɛ enɛ etsɔɔɔ akɛ esa akɛ mɔ ko abu mama loo ewo atade pɔtɛɛ ko. Mɔ lɛ aaafee jogbaŋŋ akɛ eeesusu atadei ni awoɔ yɛ maŋ lɛ mli lɛ, shikafitemɔ, kɛ nɔ ni saa ehiɛ lɛ he. . . . Shi ani eeefee nɔ ni jwɛŋmɔ yɔɔ mli akɛ aaahe atade ni jara wa ni tamɔ nɛkɛ, koni ekɛ amɛ loo mɛi krokomɛi abɔ nyɔmɔ yɛ shika gbɛfaŋ? . . . Ayemforoi komɛi ena he miishɛɛ akɛ amɛaawo nanemɛi loo wekumɛi ni asumɔɔ amɛ lɛ atadei. Mɛi krokomɛi atsui enyɔ amɛmli babaoo yɛ amɛ ayemforo atadei ni amɛ diɛŋtsɛ amɛkpɛ lɛ hewɔ, ekolɛ enɛ baaha amɛná atade ni amɛbaanyɛ amɛwo yɛ bei krokomɛi amli yɛ wɔsɛɛ be mli. Ni esa jogbaŋŋ kɛmɔ shi akɛ hefatalɔi lɛ aaakpee amɛhe yɛ atade ni amɛyɔɔ ni yɔɔ fɛo fe fɛɛ lɛ mli . . . Ekolɛ mɛi krokomɛi ni baanyɛ awo yookpeemɔ ni da he nyɔmɔ lɛ po baasumɔ ni amɛná ‘yookpeemɔ ni yɔɔ kpoo’ yɛ jaramɔ bei ni wɔyɔɔ mli lɛ hewɔ.”
Nakai nɔŋŋ hu ehe ehiaaa ni yookpeemɔ kuu (ayemforowu lɛ nanemɛi kɛ ayemforo lɛ nanemɛi yei) lɛ ayi afa babaoo. Amɛ hu amɛsumɔŋ ni amɛtsɔ amɛ atade loo nifeemɔi anɔ amɛgbala gbɔmɛi ajwɛŋmɔ bɔ ni esaaa kɛba amɛnɔ. Yɛ be mli ni abaanyɛ aŋmɛ mɔ ni ashwie lɛ kɛjɛ asafo lɛ mli lɛ gbɛ ni ebabo wiemɔ lɛ toi yɛ Maŋtsɛyeli Asa lɛ nɔ lɛ, April 15, 1984 The Watchtower lɛ kɛɛ akɛ: “Ebafeŋ nɔ ni sa akɛ gbɔmɛi ni ashwie amɛ kɛjɛ asafo lɛ mli lɛ aloo amɛ jeŋba gbonyo kɛ shihilɛ ni teɔ shi ewoɔ Biblia mli shishitoo mlai kwraa lɛ aaahi yookpeemɔ kuu lɛ ateŋ.”
Eyɛ mli akɛ Yesu tee yookpeemɔ shishi moŋ, shi wɔnyɛŋ wɔsusu akɛ ebaakpɛlɛ kar sɔrɔtoi ni ato sɛrɛnɛɛ kɛ bolɔmɔ ni akɛfoɔ shi yɛ maŋ lɛ nɔ; polisifoi po ebɔ tsɔne kudɔlɔi ni kpãa blɛ ni naa wa yɛ yookpeemɔ nyiɛmɔ mli lɛ nyɔmɔ. (Kwɛmɔ Mateo 22:21.) Yɛ enɛɛmɛi fɛɛ mli lɛ, yɛ nɔ najiaŋ ni wɔɔkase nii ni akɛtsɔɔ faŋŋ koni ana, aloo je lɛŋ bii asubaŋi lɛ, Kristofoi jieɔ hiɛshikalɔi anilee kpo.—Abɛi 11:2.
Shi, akutseiaŋbii, nanemɛi nitsulɔi jeŋbii, loo wekumɛi kɛ nanemɛi ni bɛŋkɛɛɛ wɔ lɛ ayookpeemɔi ni wɔɔya hu? Esa akɛ Kristofonyo fɛɛ Kristofonyo akpɛ eyiŋ eha ehe yɛ enɛ mli. Ehi akɛ wɔɔha ahi wɔjwɛŋmɔ mli akɛ wɔbe lɛ jara wa waa, ejaakɛ be he miihia wɔ kɛha wɔsɔɔmɔ nitsumɔ lɛ, teemɔŋ nikasemɔ, kɛ weku kɛ asafoŋ nibii asɛɛdii. (Efesobii 5:15, 16) Wɔyɛ kpeei kɛ shiɛmɔ nitsumɔ lɛ yɛ otsii lɛ anaagbee ni wɔsumɔɔɔ ni amɛŋmɛɛ wɔ. (Hebribii 10:24, 25) Bei ni atoɔ yookpeemɔi pii awoɔ mli lɛ kɛ kpeei loo sɔɔmɔ krɛdɛɛ he mɔdɛŋ ni wɔbɔɔ ni kɔɔ Nuntsɔ lɛ Gbɛkɛnaashi Niyenii lɛ he lɛ kpaaa gbee. Esaaa akɛ wɔŋmɛɔ gbɛ koni agbala wɔ kɛjɛ mɔdɛŋ krɛdɛɛ ni wɔbɔɔ ni wɔnyɛmimɛi ni yɔɔ jeŋ fɛɛ lɛ hu bɔɔ koni amɛya Nuntsɔ lɛ Gbɛkɛnaashi Niyenii lɛ shishi lɛ he. Dani wɔɔna anɔkwale lɛ he nilee lɛ, wɔkɛ je lɛŋ bii lɛ fite be babaoo, ekolɛ yɛ shihilɛi komɛi ni gbeɔ Nyɔŋmɔ he guɔ lɛ amli. (1 Petro 4:3, 4) Agbɛnɛ nibii ni he hiaa wɔ fe fɛɛ lɛ yɛ sɔrɔto. Wɔbaanyɛ wɔkɛ miishɛɛ wiemɔ loo wolo ni wɔɔŋma amaje je lɛŋ bii ni ji gbalashihilɛ mli hefatalɔi, loo wɔkɛ be fioo asara amɛ yɛ gbi kroko nɔ. Mɛi komɛi kɛ bei ni tamɔ nɛkɛ etsu nii ni amɛkɛye odase, ni amɛkɛ amɛ ekase ŋmalɛi komɛi ni sa mɛi ni ekpee amɛhe ehee lɛ.
Yookpeemɔ ni mumɔŋ nibii ji oti yɛ shishi fe je lɛŋ gbɛi lɛ baawo Yehowa hiɛ nyam diɛŋtsɛ. Kɛ wɔkwɛ ni wɔtsi enɛ kɛjɛ je lɛŋ kɛ epasa hemɔkɛyelii kɛ nibii ni efeɔ kɛtekeɔ nɔ lɛ ahe, ni wɔŋmɛɛɛ gbɛ ni etsĩ teokrase nitsumɔi ni akɛ he woɔ mli daa lɛ gbɛ, ni wɔjie hiɛshikamɔ moŋ kpo, fe nii ni akɛtsɔɔ faŋŋ koni ana lɛ, Kristofoi baana nakai be lɛ he miishɛɛ. Agbɛnɛ hu, amɛbaanyɛ amɛkɛ henilee kpakpa kɛ kaimɔi ni ŋɔɔ akwɛ nii ni eho nɛɛ. Eba akɛ yɛ nilee kɛ sane shishinumɔ ni wɔɔjie kpo wɔtsɔɔ hewɔ lɛ, wɔ Kristofoi ayookpeemɔi fɛɛ aaaye odase atsɔɔ mɛi ni yɔɔ tsuijurɔ ni naa nɔ ni yaa nɔ lɛ.
[Shishigbɛ niŋmai]
a Mɛi ni fee ji Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.
[Mfoniri ni yɔɔ baafa 24, 25]
Kristofoi ediii yookpeemɔ he kusum nifeemɔ fɛɛ sɛɛ tamɔ nomii