Kaantaningaa Iehova Ao Ninikoria
“Kaantaninga Iehova: Ko na korakora, ao kabebetea nanom. Eng, ko na kaantaninga Iehova.”—TAIAN ARERU 27:14.
1. Tera aroni kakawakin te kaantaninga ao tera aroni kabonganan te taeka anne n te Baibara?
TITEBOO te kaantaninga ni koaua ma te oota ngkana e a boo mainiku. E anganira te ninikoria ao te kimwareirei n iaiangoan baika mena imwaira, ao e tuukira man kaatuuan iangoani kangaanga aika ti kaaitara ma ngaai ngkai. Tii Iehova ae kona n anganira te kaantaninga ni koaua, ao e karaoa aei rinanon ana Taeka ae kairaki koreana irouna. (2 Timoteo 3:16) Ni koauana, a kakamanenaki taeka aika “kaantaninga,” “kaantaningaia,” ao “kakaantaninga” 160 tabun te tai i nanon te Baibara, ao a kaai n nanonaki iai te ingaingannano ni kariariaa rokon te bwai ae raoiroi ao kakabwaia aika a na reke iai.a E rietata riki te aeka ni kaantaninga aei nakoni baika tangiraki irouia aomata aika a aki kona ni koro bukia.
2. Tera aron rotakini maiun Iesu n ana kaantaninga?
2 Ngkana e aitara ma kataaki ao kangaanga Iesu, e aki kaatuua iangoaia, ma e kakaantaningaa Iehova. “I bukin te kimareirei are kamenaki i mwaina, ao E aki mutiakina kamaamaeana, ao E tekateka i angaatain ana kaintokanuea te Atua.” (Ebera 12:2) Ibukina bwa e korakora nanon Iesu ni kani kaatuua kaotiotan riain Iehova n tautaeka ao katabuan Arana, akea te tai ae e kitana iai maiuna ae te ongeaba nakon te Atua, n aki ongei baika kona n riki nakoina.
3. Tera manenan te kaantaninga ni maiuiia ana toro te Atua?
3 E taekina reitakin te kaantaninga ma te ninikoria te Uea are Tawita ni kangai: “Ko na kaantaninga Iehova: Ko na korakora, ao kabebetea nanom; eng, ko na kaantaninga Iehova.” (Taian Areru 27:14) Ngkana ti tangiria bwa a na matoatoa nanora, ti riai n aki kariaia bwa e na aki teretere raoi ara kaantaninga, ma ti na teimatoa n iaiangoia ao n tangiria. Ni karaoan aei, ti na buokaki iai ni katotonga Iesu ni kaotiota te ninikoria ao te ingaingannano, ngkai ti tabe ni buoka te mwakuri are e tua karaoana nakoia taan rimwina. (Mataio 24:14; 28:19, 20) E kairekerekeaki te kaantaninga ma te onimaki ao te tangira, bwa bon te aroaro ae moan te kainnanoaki ae aki kona ni bua, ae kanikinaean maiuiia ana toro te Atua.—1 I-Korinto 13:13.
Kam “Kabatiai Ami Kaantaninga”?
4. Tera ae a ingainga nako iai Kristian aika kabiraki ma raoia aika “tiibu tabemang”?
4 A kakukurei boong aika a na roko irouia ana aomata te Atua. A ingainga nanoia Kristian aika kabiraki ni kakaantaningaa te tai are a nang tautaeka iai ma Kristo i karawa, ao “tiibu tabemang” a kaantaningaa ‘kainaaomataia man te kabureaki nakon te mka, ao a na reke tibangaia n te inaomata, ma te neboaki ae aia bai natin te Atua [aika i aon te aba].’ (Ioane 10:16; I-Rom 8:19-21, BK; I-Biribi 3:20) Te “neboaki” anne e nanonaki naba iai kamaiuaia man te bure ao mwin te bure aika kakamaaku. Ni koauana, Iehova ae te tia Anga “angabwai aika raraoi ma bwaai n tituaraoi aika moan raraoi,” e na kona n angania ana aomata aika kakaonimaki baika moan raraoi riki.—Iakobo 1:17; Itaia 25:8.
5. Ti na kanga ni kona ni ‘kabatiai ara kaantaninga’?
5 Tera aroni korakoran manenan te kaantaninga ni Kristian ni maiura? N I-Rom 15:13, ti wareka iai ae kangai: “E na kaoningkami te Atua are e riki mai Rouna te kaantaninga n te kimareirei ni kabanea ma te rau n ami onimaki, ba kam aonga ni kabatiai ami kaantaninga, ni mwakan te Tamnei are Raoiroi.” Eng, e aki kona ni katiteboaki te kaantaninga ma te taura te nenea ae ura n te rotongitong, ma e kona ni kabotauaki nakon takiakian ootan taai n te moaningabong, are e karika te rau nakoni maiun temanna, te kakukurei, te kaantaninga ae raoiroi ao te ninikoria. Noria bwa ti ‘kabatiai ara kaantaninga’ ngkana ti onimakina ana Taeka te Atua ae e a tia ni koreaki ao ni butimwaea te taamnei are raoiroi. E taekinaki ae kangai n I-Rom 15:4: “Bwaai ni kabane ake a koreaki ngkoa ao a koreaki i bukin reireiara, ba ti na karekea te kaantaninga n taotaonan te nano ma te nano ae kabebeteaki n te Baibara.” Ngaia are titirakiniko ni kangai: ‘Te koaua bwa I kateimatoaa kimwareirein au kaantaninga rinanon reiakinan te Baibara ao warekana ni katoa bong? I okioki n tataro ni bubutii reken taamnein te Atua irou?’—Ruka 11:13.
6. Tera ae ti riai n tarataraira mai iai, ngkana ti na kawakina ara kaantaninga bwa e na rangi n ota mwaaka?
6 E karekea korakorana ae bati Iesu, are Teuare e karaoa te katoto ibukira, man Ana Taeka te Atua. Ngkana ti karauira n iaiangoi arona, ti na kararoaira iai ngkanne man te ‘kua ao te bwarannano.’ (Ebera 12:3) Ngkana e a moanna ni maabubu te kaantaninga are e a tia n anganira te Atua, ke ngkana ti a manga atikaki nakoni bwaai tabeua riki, tao n aron te kaubwai ke tiia ni kaineti ma te waaki i aon te aba ae ngkai, e a kona ngkanne n rikirake ni mamaara ara onimaki, ni karokoa ae e a bua iai korakorara ni maiuakin aroaro aika riai ao ninikoriara naba. Ti kona naba n namakina uruakin ara onimaki n aron te “kaibuke ngkana e uruaki,” n te aeka n aroaro anne. (1 Timoteo 1:19) N te itera are teuana, e kakorakoraki ara onimaki n te kaantaninga ni koaua.
E Kakawaki te Onimaki Ibukin te Kaantaninga
7. E kakawaki te kaantaninga ibukin te onimaki n te aro raa?
7 E taekinaki ae kangai n te Baibara: “Te onimaki bon te aki-nanokokoraki nakoni baika kaantaningaki, ae kakoauani baika aki noraki.” (Ebera 11:1) Ngaia are, te kaantaninga bon tiaki tii raon te onimaki; ma bon irian te onimaki ae kakawaki. Iangoa Aberaam. N aia iango aomata, ao e a bunginako ana ririki teuaei ma buuna are Tara man te ririki ni kona ni kariki, ngke e berita Iehova nakoia ibukin anganakiia te tia ruamwiia. (Karikani Bwaai 17:15-17) Tera ana kaeka Aberaam? “E ngae ngke e bati totokoan ana onimaki Aberaam, ao e onimaki naba. E kakoaua ana taeka te Atua, ao e riki iai ba tamaia botanaomata aika a maiti.” (I-Rom 4:18, BK) Eng, ana kaantaninga Aberaam are e anganaki iroun te Atua, e aana ana onimaki are e na karika natina. N tokina, e a mataata ao ni kakorakoraki ana kaantaninga n ana onimaki. A bon ninikoria naba Aberaam ma Tara ni kitana mwengaia ma aia utu ao ni kabanei maiuiia ni maeka n umwa-n-rianna n te aba ae a iruwa iai!
8. E na kanga te nanomwaaka ma te kakaonimaki ni kamatoaa te onimaki?
8 E kateimatoaa korakoran ana kaantaninga Aberaam rinanon ongeabana nakon Iehova ma nanona ni kabane, e ngae ngke e rangi ni kangaanga karaoana. (Karikani Bwaai 22:2, 12) N aron naba anne, ngkana ti ongeaba ao n nanomwaaka ni beku iroun Iehova, ti kona naba ni kakoauaa bwa iai kaniwangara. E koreia Bauro bwa “te nanomwaaka e karika te kakaonimaki,” are e manga karika te kaantaninga, “ao e aki matebuaka te kaantaninga.” (I-Rom 5:4, 5, BK) Anne bukina ngkai e korea ae kangai Bauro: “Bon nanora ae e korakora ba kam bia bane n taua marurungimi anne ni karokoa te toki, ba e aonga ni koro bukin ami kantaninga.” (Ebera 6:11, BK) Te kaantaninga ae raoiroi aei ae boto i aon te iraorao ae kaan ma Iehova, e kona ni buokira ni kaaitarai kangaanga ni kabane ma te ninikoria ao te kimwareirei.
“Kimareirei n te Kaantaninga”
9. Tera ae ti kona ni katoatai ni karaoia bwa ti aonga ni “kimareirei n te kaantaninga”?
9 E rietata riki ara kaantaninga ae e a tia n anganira te Atua nakoni bwaai ni kabane aika kona n reke n te aonnaba aei. E taekinaki ae kangai n Taian Areru 37:34: “Kaantaninga Iehova, ma ni kawakina ana aro, ao E na neboiko ba ko aonga n abana te aba: Ngkana a teweaki nako akana buakaka, ao ko na noria.” Eng, a a bati bukini ‘kimareireira n te kaantaninga.’ (I-Rom 12:12) Ti riai n teimatoa n iaiangoa ara kaantaninga n taai nako bwa ti aonga ni kona ni karaoa aei. Ko katoa tai n iaiangoa am kaantaninga ae e a tia n anganiko te Atua? Ko kona n noriko n te Baretaiti, ma moam ae memeri ma te marurung raoi, te inaaomata man te raraoma, ko otabwaniniaki irouia aomata aika ko tangiriia ao ko karaoa te mwakuri ae kakukurei? Ko kananoa am iango n aron taraan te Baretaiti aika oti n ara boki? Iangoan aaro aikai ni katoatai, e kona ni katiteboaki ma kaitiakan te winto are e kona n noraki mai iai baika moanibaan te raoiroi. Ngkana ti kakeaa bongan kaitiakan kiraatin te winto, e na waekoa ngkanne te bareka anne n tuuka noran te bwai ae kantara mairoura. E kona n atikaki nako naba ara iango nakoni bwaai tabeua riki. Ti bia aki kariaia rikin anne!
10. Bukin tera ngkai ingaingannanora nakon te kaniwanga, e kaotaki raoi iai ara iraorao ma Iehova?
10 E koaua bwa bukin raoi bekura iroun Iehova, bon ibukin tangirana iroura. (Mareko 12:30) Ma, ti riai n ingainga nakon te kaniwanga. E kaantaningaira Iehova bwa ti na karaoa aei! E taekinaki ae kangai n Ebera 11:6: “Ngkana akea te onimaki ao e aki kona te aomata ni kakukureia te Atua; ba e riai ba ane nako n te Atua ao e na kakoaua ba bon iai, ao ba bon te tia kabo aia onimaki akana kakorakoraia n ukoukoria.” E aera ngkai e tangirira Iehova bwa ti na taraia bwa te tia Kabooa te onimaki? Ibukina bwa ngkana ti karaoa anne, ti kaotia iai bwa ti kinaa raoi Tamara are i karawa. E akoi ao e tangiriia natina. Iangoia bwa tera aron nanokawakira ao bwarannanora ae kakai reke ngkana akea iroura ‘te kaantaninga ibukin te tai ae e na roko.’—Ieremia 29:11, BK.
11. E kanga n reke buokan Mote man ana kaantaninga are e a tia n anganna te Atua ibukini karaoan ana motinnano aika raraoi?
11 Te banna ni katoto ae rianako mairoun temanna, are e teimatoa ni kaatuua ana iango i aon ana kaantaninga are e a tia n anganaki iroun te Atua, boni Mote. Ngke e riki Mote bwa “natin natini Barao te aine,” iai mwaakana, nakoana ae rietata, ao e kona naba ni kamanenai kaubwain Aikubita. Te koaua bwa e na tangiri rekeni baikai irouna, ke e na kani beku iroun Iehova? E ninikoria Mote n rinea ane te kauoua. Bukin tera? Ibukina bwa e “tarataraa boon ana onimaki.” (Ebera 11:24-26) Eng, e boni mutiakina raoi te kaantaninga Mote are e a tia ni kateia i matana Iehova.
12. Bukin tera ngkai titeboo te kaantaninga ni Kristian ma te bwara?
12 E kabotaua te kaantaninga te abotoro Bauro ma te bwara. E kamanoi ara iango bwarara ni kaikonaki, n te aro are ti a kona iai ni karaoi ara motinnano aika raraoi, n rinei baika ti riai ni moanibwai ao ni kateimatoaa kakaonimakira. (1 I-Tetaronike 5:8) Ko bwabwaina bwaram ni kaikonaki n taai nako? Ngkana ko kaakaraoa aei, ao ko bae ngkanne ni katotongia Mote ao Bauro, n aki onimakina ‘te kaubwai ae aki teimatoa, ma n onimakina te Atua, ae kabane bwaai n anganira ba ti na kabatia te kukurei iai.’ Te koaua bwa ti riai n ninikoria bwa ti aonga n aki irarang n tabeakin oin nanora n aron ae kaakaraoaki irouia angiia aomata ngkai. Ao e rangi ni manena karaoa anne! Ni koauana, e aera bwa ko na kariaia te bwai ae akea manena irarikin “te maiu ni koaua” ae kona n reke irouia te koraki ake a kaantaningaa ao n tangira Iehova?—1 Timoteo 6:17, 19.
“I Bon Aki Kitaniko”
13. Tera ana karaunano Iehova nakoia ana toro aika kakaonimaki?
13 Aomata aika kabotoi aia kaantaninga i aon te waaki n te aonnaba ae ngkai, a boni bae n raraomaeakini baika nang riki n taai aika imwaiia, kioina ngkai e a tabe n rikirake korakoran te “maraki” n te aonnaba. (Mataio 24:8) Ma bon akea maakuia te koraki ake a kaantaningaa Iehova. A na teimatoa ni “mwengaraoi n aki maka te kabuanibai.” (Taeka N Rabakau 1:33, BK) Ibukina bwa a aki kabotoi aia kaantaninga i aon te waaki ae ngkai, a mutiakina ana reirei Bauro aei ma te kimwareirei: “Kam na arona te aro ae akea te kanimanemane iai; a na rau nanomi n ami bwai akana i roumi: ba E kangai te Atua, I bon aki kakiko, ao I bon aki kitaniko.”—Ebera 13:5.
14. E aera bwa a aki riai Kristian ni kabatiaa raraomaeakinan baika a kainnanoi ibukini maiuiia?
14 E kakeaa te nanououa te berita aei, ngkai e na bon tabeakinira te Atua. E karaui naba nanora Iesu ibukin ana mwamwannano te Atua ngke e kangai: “Kam na ukoukora moa uean te Atua ma ana raoiroi; ao a na bane n raonaki baikai [baika a kainnanoaki ibukin te maiu] nako imi. Ma ngaia ae kam na tai iangoa te ingabong n raraomaeakinna: ba e na bon iangoia te ingabong.” (Mataio 6:33, 34) E ataia Iehova bwa e kangaanga iroura bwa ti na kabanei ara tai ao korakorara ibukin ana Tautaeka n Uea n ikotaki naba ma mwiokoara ae karekean baika ti kainnanoi ibukini maiura. Mangaia are, ti bia onimakina raoi konabwaina ao nanona ni mwamwannanoi baika ti kainnanoi.—Mataio 6:25-32; 11:28-30.
15. A na kanga Kristian n teimatoa ni ‘karaoiroi mataia’?
15 Ti kaotiota onimakinan Iehova iroura ngkana ti teimatoa ni ‘karaoiroi matara.’ (Mataio 6:22, 23) E taratara raoi te mata ae raoiroi, e itiaki ana iango, ao e raroa man te mwangainrang ao te kaiangatoa. E aki nanonaki n raoiroin te mata te maiu ni kainnano ae korakora, ke aki-tabeakinan mwiokoara ni Kristian ibukin maiuiia kaain ara utu. Ni kaitaraan anne, e nanonaki iai kaotan te nano “ae wanawana” ngkai ti a moanibwaia te beku iroun Iehova.—2 Timoteo 1:7.
16. Bukin tera bwa a kainnanoaki te onimaki ao te ninikoria ibukini kateimatoan te mata ae raoiroi?
16 E kainnanoaki te onimaki ao te ninikoria ni kateimatoan te mata ae raoiroi. N te katoto, ngkana e kamatoaa ana taeka am tia kammwakuri bwa ko na katoatai ni mwakuri n taai ake a boboaki iai bobotaki ni Kristian, te koaua bwa ko na bon teimatoa naba ni kakaraoi baike ko moanibwai ngkai te Kristian ngkoe? Ngkana iai ae nanououa ibukini kakoroan bukin Ana berita Iehova are e na tabeakinia Ana toro, ao ngkanne te bwai ae na karaoia Tatan, e na karikirakea riki te kangaanga. Ngkanne, e a kona n ae ai akea te botaki teuana ae e iria te aomata anne. Eng, e kona n reke ana tai Tatan n tau arora man uarereken ara onimaki, n te aro are boni ngaia are e na bairei baika ti na moanibwai. Bon te kabuanibwai te aro aei!—2 I-Korinto 13:5.
“Kaantaninga Iehova”
17. A na kanga ni kakabwaiaki ngkai, te koraki ake a onimakina Iehova?
17 E okioki n te Baibara kaotakin ae a aki kona ni maneang te koraki ake a kaantaningaa ao n onimakina Iehova. (Taeka N Rabakau 3:5, 6; Ieremia 17:7) E koaua, bwa n tabetai e kona ni karako riki baika a kainnanoi, ma a kukurei n taon nanoia nakon te kangaanga aei ibukini kakabwaia aika bati aika mena imwaiia. Ngaia are, a kaotiotia bwa a “kaantaninga Iehova” ao a onimakinna bwa e na bon angania ana toro aika kakaonimaki ao aika raoiroi baika a kainnanoi ni kabane. (Taian Areru 37:4, 34) Ni koauana, a a bon rangi ni kukurei ngkai. “Aia kaantaninga akana raoiroi bon te bwai ni kukurei: Ma e na mauna aia kaantaninga akana buakaka.”—Taeka N Rabakau 10:28.
18, 19. (a) Tera te karaunano ae tatangira ae e anganira Iehova? (b) Ti na kanga n teimatoa ni katea Iehova i ‘angaataira’?
18 E namakinna te teinimwaane ae uarereke bwa e kamanoaki raoi, ngkana e nakonako ma tamana ae tautaua baina. Ngaira naba, ti namakina kamanoakira ngkai ti nakonako ma Tamara are i karawa. “Tai maaku,” aio ana taeka Iehova nakoia kaain Iteraera, “bwa bon raom ngai. . . . N na boni buokiko. . . . Bwa boni ngai Iehova ae Atuam, ae I taua ataim, ao I kangai nakoim: ‘Tai maku, ba N na buokiko.’”—Itaia 41:10, 13, NW.
19 Ai raoiroira bannan te tangira ae kaotaki n aron Iehova n taua bain te aomata! E korea ae kangai Tawita: “I kaki Iehova i matau n aki toki: Ngkae E memena Iehova i angaataiu, ao N na aki mwemwe.” (Taian Areru 16:8) Ti na kanga n teimatoa ni katea Iehova i ‘angaataira’? Ti karaoa aei rinanon aanga aika uoua. Te moan, ti kariaia kairakira n ana Taeka n aroaron nako maiura; ao te kauoua, ti kaatuui ara iango i aoni kaniwangara aika kamimi ake e a tia ni katauraoi ibukira Iehova. E anenea ae kangai te tia areru ae Ataba: “I boni memena naba i Roum: ko tautaua ataiu. Ane Ko na kairirai n am taeka n reirei, ao rimwi Ko na mwaneai nakon te neboaki.” (Taian Areru 73:23, 24) Ni koauana, ti kona n rinanoni boong aika imwaira ma te nano n onimaki man taeka ni karaunano aikai.
“E a Kan Roko Kamaiuami”
20, 21. Tera ae mena imwaaia te koraki ake a kaantaningaa Iehova?
20 Ti kaumakaki bwa ti na teimatoa ni katea Iehova i angaataira ni katoa bong. N te tai ae waekoa, ao e na moanaki man kamaunaia Aaro aika kewe, ao ane a na nora te karawawata kaain ana aonnaba Tatan, ae a tuai man nonoria ma rimoa. (Mataio 24:21) E na rangi ni korakora maakuia botannaomata ake akea aia onimaki. Ma e ngae n anne, ao n te tai ane e rangi ni mangaongao anne, a na kimwareirei n aia kaantaninga ana toro Iehova aika ninikoria! E taku Iesu: “Ngkana a moa n roko baikai, ao kam na tara rake iai, ao kaeka atumi; ba e a kan roko kamaiuami.”—Ruka 21:28.
21 Ti bia kimwareirei n ara kaantaninga are e a tia n anganira te Atua, ao n aki mwamwanaki ke ni kairarangaki n ana bwai n anainano Tatan. N te tai naba anne, ti bia mwakuri korakora ni karikirakea te onimaki, te tangira ao maakan te Atua. Ni karaoan aei, ti na bon ninikoria n ongeaba iroun Iehova n aaro ni kabane ao n rarawa nakon te Riaboro. (Iakobo 4:7, 8) Eng, “ninikoria, kamarurungi nanomi, ngkami ni bane aika kam onimakina Iawe.”—Taian Areru 31:24, BK.
[Kabwarabwara ae nano]
a E ngae ngke e aki toki n nanonaki te taeka ae “kaantaninga” n te Baibara n Erene ni Kristian, bwa te kaniwanga ae te nako karawa ibukia Kristian aika kabiraki ma n te kaongora aei, ao e na maroroakinaki nanon te taeka ae kaantaninga ae raababa riki.
Ko Kona ni Kaeka?
• N te aro raa, are e a buokaki iai Iesu ni kaninikoriaki n ana kaantaninga?
• E kanga n irekereke te onimaki ma te kaantaninga?
• E na kanga te kaantaninga ni kona n angan te Kristian te ninikoria ibukini katean baika e na moanibwai ni maiuna?
• E aera ngkai a konaa te koraki ake a “kaantaninga Iehova” ni kariariai taai aika a na roko ma te nano n onimaki?