Antai Aberaam?

A A TIA ni korakora riki rotakia aomata tabeman n Aaro aika n te aonnaba aei. Tii te arona aroia I-Iutaia, Mutirim, ao Kristian ni karinea Aberaama are e kabwarabwaraaki bwa “te aomata ae kakawaki n te Baibara,” ao “te aomata ae rianako naba ana banna ni katoto ibukin te onimaki.” E taekinaki naba n te Baibara bwa “tamaia taan onimaki ni kabaneia.”—I-Rom 4:11.

E aera ngkai e rangi ni karineaki Aberaam? Bukina teuana, iai okoron Aberaam bwa tii ngaia ae e taekinaki n te Baibara tenua te tai bwa raoraon te Atua!—2 Rongorongo 20:7, BK; Itaia 41:8, BK; Iakobo 2:23.

Ma n aanga riki tabeua, bon te aomata n ai arora Aberaam. A bati kangaanga ake e kaaitarai aika ti aitara naba ma ngaai ao e tokanikai i aoia. Ko kan ataia bwa e kanga ni karaoa anne? Iangoi baika a kaotaki n te Baibara ibukin te mwaane ae rianako aroarona aei.

Rongorongona

E bungiaki Aberaam n 2018 B.C.E., ao e ikawairake i Ura. (Karikani Bwaai 11:27-31) Bon te kaawa ae bubura ao ni kaubwai Ura. Ao e rangi ni korakora iai taromauriani bouannanti. E bae n taromaurii naba bouannanti aika bati taman Aberaam are Tera. (Iotua 24:2) Ma e ngae n anne, e motinnanoia Aberaam bwa e na taromauria Iehovab n tii ngaia, n oneani mwin bouannanti aika atua riki tabeua ake akea te maiu irouia.

Tera are e kaira Aberaam bwa e na karaoa ana motinnano anne? E bungiaki Aberaam 150 te ririki imwaini maten natin Noa are Tem. Ngkana ngaia bwa e reitaki ma te mwaane ae ikawai anne, e na tera aron rotakina iai? E bae n tia ni karekea reireiana iroun Tem n te baere a karaoia ibukini kamaiuaia n te Ieka are e kabutaa te aonnaba. E bae naba ni karekea reireiana, ni kaineti ma kakawakin taromaurian Iehova ae te Atua are e kamaiua Tem ma ana utu, n te Ieka are kabutaa te aonnaba.

E butimwaei baike e reiakin Aberaam ibukin te Atua ae koaua, e ngae ngke e karekea reireiana mairoun Tem ke n aanga riki tabeua. Ngke e tarataraa Aberaam Iehova are te tia “katai naano,” ao e noria bwa e raoiroi nanona ngaia are e a buokia bwa e na riki bwa te mwaane ae raoiroi.—Taeka N Rabakau 17:3, BG; 2 Rongorongo 16:9.

Maiuna

A bati baika a kakukurei aika uaana ni maiun Aberaam are teuare e aki toki ni kaaitara ma kangaanga. Iangoi moa bwaai tabeua ake e rinanoi.

▪ Ngke e maeka i Ura Aberaam, ao e tuangaki iroun te Atua bwa e na kitana te aba are e bungiaki iai, ao n nakon te aba are E na kaotia nakoina. E ngae ngke a aki ataa bukini kamwaingaia iroun te Atua ao tabuaiakan te tabo are a na nako iai Aberaam ma Tara, ma a bon ongeaba iai. A maeka n iruwa i nanon umwanrianna n te aba ae Kanaan i nanon nikirani maiuia ni kabane.—Mwakuri 7:2, 3; I-Ebera 11:8, 9, 13.

▪ E ngae ngke a akea natiia Aberaam ao Tara ma e boni berita Iehova nakoia, bwa e na karika te botannaomata ae korakora mairoun Aberaam. E taekinna naba Iehova bwa a na kakabwaiaaki utu nako n te aonnaba rinanon Aberaam. (Karikani Bwaai 11:30; 12:1-3) Imwina riki, e a kamatoaa Iehova bwa e na boni kakoroa nanon te berita anne. E tuanga Aberaam bwa a na rangi ni bati ana kariki n aron itoini karawa.—Karikani Bwaai 15:5, 6.

▪ Ngke ai 99 ana ririki Aberaam ao e kaania 90 ana ririki Tara, ao e berita Iehova bwa e na riki natiia te mwaane. E taraa ni kangaanga anne irouia aomata, ma n te tai ae e aki maan a noria Aberaam ao Tara bwa akea te bwai ae e “aki kokonaki iroun Iehova.” (Karikani Bwaai 18:14, BG) Teuana te ririki imwina ngke ai 100 ana ririki Aberaam, e a riki natina ao e aranna bwa Itaaka. (Karikani Bwaai 17:21; 21:1-5) E berita te Atua bwa rinanon Itaaka, ao a na karekei kakabwaia aika rangi ni bati te botannaomata.

▪ Tabeua te ririki imwina, ao e a tabeka ana bubutii Iehova ae rangi ni kangaanga nakon Aberaam bwa e na kareana natina ae tangiria are Itaaka, e ngae ngke bon te rorobuaka n ataei ae tuai n iein ao ni kariki. E ngae ngke e karika rawawatan Aberaam ae korakora maten natina ma e tauraoi ni karaoa te bae e tuangnga te Atua, ao n anga Itaaka bwa te karea. E kakoauaa raoi Aberaam bwa bon iai mwaakan te Atua ni kauta Itaaka ngkana e riai, n te aro bwa e na kakororaoa Ana berita. (I-Ebera 11:19) N te tai are e nang kareana iai natina Aberaam ao e a tukaki naba iroun te Atua ibukini kamaiuan Itaaka. E kamoamoaa iai Aberaam ibukin ongeabana ae rianako. Ngkanne e a manga kaoka ana berita are mai imwaina Iehova nakon Aberaam.—Karikani Bwaai 22:1-18.

▪ Imwin 175 te ririki ao e a matu n te mate Aberaam. E taekinaki n te Baibara bwa e “mate ngke a koro raoi ana bong,” ao e a manga reitaki riki ni kangai: ‘E a unimwaane ao a bati ana ririki.’ (Karikani Bwaai 25:7, 8, BG) E bon nora kakororaoan ana berita te Atua teuana riki Aberaam, are e na ananau maiuna imwaini motirawana ma te rau.—Karikani Bwaai 15:15.

Rikiana

A bati riki rongorongon Aberaam aika kakawaki nakon ae tii rongorongon te Aro ke te aomata ae maiu rimoa. E teimatoa n taekinaki rongorongoni maiuna ni karokoa boong aikai, ike a a riki iai bwa katoto aika rangi uaana ibukira ni kabane bwa ti aonga ni kakairi iai. (I-Ebera 11:8-10, 17-19) Ti na rinanoi aroaron Aberaam aika raoiroi aika aua ake e kaotiotii. Ti na moanna man aroarona ae e bae n rangi ni kinaaki iai ae te onimaki.

[Kabwarabwara mai nano]

[Bwaoki n iteraniba 4]

Te Aomata ae Rangi ni Kakawaki n Rongongon Rimoa n te Baibara

Ni bokin te Baibara ae Karikani Bwaai ni moani mwakorona aika tebwina, e taekinaki iai rongorongoia tabeman mwaane aika rangi n onimaki rimoa, n ikotaki ma Abera, Enoka, ao Noa. Ma e ngae n anne, n angini mwakorona aika 15 ake imwina riki, e okioki iai taekani maiun te aomata temanna ae Aberaam.

Irarikina, a moan taekinaki n te Baibara iango tabeua aika a rangi ni kakawaki ake a kaineti ma rongorongon Aberaam. N te katoto, n rongorongoni maiun Aberaam ao ti noria bwa . . .

▪ e moan taekinaki iai te Atua bwa te Otanga ibukin, ke te tia Kamanoia ana toro.—Karikani Bwaai 15:1; nora Te Tua-Kaua 33:29; Taian Areru 115:9; Taeka N Rabakau 30:5.

▪ e moan taekinaki iai onimakinan te Atua.—Karikani Bwaai 15:6.

▪ e moan taekinaki iai te taeka ae burabeti.—Karikani Bwaai 20:7.

▪ e moan taekinaki iai ana tangira te karo.—Karikani Bwaai 22:2.