Kam na Riki Bwa “Au Koraki n Ibonga”
“Kam na riki ba au koraki n ibonga, ma te botanaomata ae tabu.”—TE OTINAKO 19:6, BG.
1, 2. Tera te kamanomano are e kainnanoia ana kariki te aine, ao bukin tera?
E RANGI ni manena te moan taetae ni burabeti n te Baibara ibukini kakororaoan ana kantaninga Iehova. E taekina ae kangai te Atua ae koaua ngke e karaoa te berita ibukin te botannaomata ao te aonnaba i Eten: “N na kaki te kakaiwi i marenam [Tatan] ma te aine aei, ao i marenan am kariki ma ana kariki.” Tera aroni korakoran te kairiribai aei? E taku Iehova: “E [ae ana kariki te aine] na kaikoaka atum [Tatan], ao ane ko na kaikoaka bukini waena ngkoe.” (Karikani Bwaai 3:15, BG) E na rangi ni kakaiaki te tiritiri n te kairiribai i marenan te naeta ma te aine, n te aro are e na kabanea korakorana Tatan ni kamauna ana kariki te aine.
2 Maroaka are e tang ni kangai nakon te Atua te tia areru n ana tataro ibukia Ana aomata ake a rineaki: “Noria, a kiriwe am kairiribai: Ao a kaeka atuia akana riribaiko. A kakarabakau n ekiia nako am botanaomata, Ao a kabowi n ekiia nako am aomata aika karabaki. A kangai, Nako mai, ao ti na kamaunaia ba a aonga n aki riki ba te botanaomata.” (Taian Areru 83:2-4, BG) E riai ni kamanoaki kanoan te aine man tiringana ao kabarekaana. E karaoa te berita n Tua, te berita ae boou ao te berita ibukin te Tautaeka n Uea, Iehova ibukini kamanoan te kariki.
TE BERITA IBUKINI KAMANOAN TE KARIKI
3, 4. (a) E koro bukin te berita n Tua n ningai, ao tera are a kukurei ni karaoia te natannaomata ae Iteraera? (b) E baireaki te berita n Tua bwa e na totokoa tera?
3 Ngke a a rikirake kanoaia Aberaam, Itaaka ao Iakoba n te mwaiti ae mirion ma mirion, e a karekea Iehova te natannaomata teuana ae te natannaomata ae Iteraera rimoa. E bairea te berita ae okoro Iehova rinanoni Mote ibukin te natannaomata anne ngke e a angania iai te Tua ao a kukurei n te berita aei te natannaomata ae Iteraera. E taekinaki ae kangai n te Baibara: “E anaa te boki ni berita [Mote], ao e warekia nakon taningaia aomata: ao a kangai, Ti na toua mwin ane E atongnga Iehova ni kabanea, ma n ira nanona. Ao Mote e anaa [raraaia kao mwaane ake a kareanaki], ao e katimtimma i aoia aomata, ao e kangai, Nora raraan te berita, ae E karaoia Iehova ma ngkami i bukin taeka aikai ni kabane.”—Te Otinako 24:3-8, BG.
4 E koro bukin te berita n Tua anne 1513 B.C.E. i aon te Maunga are Tinai. Rinanon te berita anne, a a kaokoroaki iai tibun Iteraera rimoa bwa ana natannaomata te Atua aika rineaki. E a riki ngkanne Iehova bwa aia ‘tia Motiki-taeka, aia tia Kariki-tua ao aia Uea.’ (Itaia 33:22, BG) Iai n rongorongoia tibun Iteraera rimoa taekan te bwai are e riki ngke a ongeaba ke a katinanikui ana tua te Atua aika raraoi. Kioina ngke e katabuaki n te Tua te imaremare ma beekan ao uataboan te taromauri ae kewe, e boni baireaki anne ibukini kamanoani kanoan Aberaam mani kabarekaaia.—Te Otinako 20:4-6; 34:12-16, BG.
5. (a) Tera te kakabwaia are e a kona n reke irouia tibun Iteraera man te berita n Tua? (b) Bukin tera bwa e ribaiia tibun Iteraera te Atua?
5 Iai naba n te berita n Tua te babaire ibukin te nakoa n ibonga, are e riki bwa bannan te babaire ae kakannato riki n taai aika a na roko. (Ebera 7:11; 10:1) Ni koauana, rinanon te berita anne, e a bon reke aia tai ae onoti ao kakabwaiaaia tibun Iteraera bwa a a riki iai bwa te “koraki n ibonga” tii ngkana a noraki bwa a ongeaba n ana tua Iehova. (Wareka Te Otinako 19:5, 6, BG) Ma e ngae n anne, a bon aki ira nanon te bwai ae a riai ni karaoia aei tibun Iteraera. N oneani mwin are a na karinea rokon te Mesia ae te moan uaa man ana kariki Aberaam, a bon ribaia te natannaomata aei. Ibukin anne, a a ribaaki naba te natannaomata anne iroun te Atua.
6. Tera ae kakororaoaki n te Tua?
6 E aki nanonaki bwa e kabwaka te Tua ngke a kabwaka tibun Iteraera n teimatoa ni kakaonimaki nakon Iehova ike a aikoa riki iai bwa kaain te koraki n ibonga. E kateaki te Tua ibukini kamanoan te kariki ao kairaia aomata nakon te Mesia. N te tai are e roko iai te Kristo ao ni kinaaki, e a bon ataaki ngkanne manenan te Tua anne. E taekinaki n te Baibara “bwa bon tokin te Tua Kristo.” (I-Rom 10:4) Ma e bon teimatoa n tuai ni kaekaaki te titiraki aei: Antai ngkanne aika a na kakabwaiaaki bwa a na riki bwa te koraki n ibonga? E a manga katauraoa naba te berita riki teuana Iehova ae te Atua ibukini katean te natannaomata ae boou.
KATEAN TE NATANNAOMATA AE BOOU
7. Tera are e taetae ni burabetinna Iehova rinanon Ieremia ibukin te berita ae boou?
7 Rimoa rimoa imwaini kamaunaan te berita n Tua ao e taetae ni burabeti Iehova rinanon te burabeti ae Ieremia bwa E na boni karaoa ana “berita ae bou” ma te natannaomata ae Iteraera. (Wareka Ieremia 31:31-33, BK) E na kaokoro te berita n Tua ma te berita anne bwa e na reke iai kabwaraani buure n akea kainnanoan angakarea aika maan. E na kangaa ni karaoaki anne?
8, 9. (a) Tera ae kakororaoaki n raraan Iesu ae kawawaeaki? (b) Tera te kakabwaia ae kona n reke irouia te koraki ake kaain te berita ae boou? (Nora te taamnei ni moan te kaongora aei.)
8 N tienture ake imwina, ao e a moani karaoaki iai Ana Katairiki te Uea n Nisan 14 n 33 C.E. iroun Iesu. N taekinan te mwangko ni wain, e a bon tuangia iai ana abotoro aika kakaonimaki ake 11 ni kangai: “E tei te mwangko aei ibukin te berita ae boou ae aanaki n raraau ae e na kawawaeaki ibukimi.” (Ruka 22:20) E mwaneweaki ana taeka Iesu ibukin te wain n ana rongorongo Mataio ni kangai: “E tei te baei ibukin raraau ae ‘raraan te berita,’ ae e na kawawaeaki ibukia aika bati ibukini kabwaraani buure.”—Mataio 26:27, 28.
9 E kamatoaaki te berita ae boou n raraan Iesu ae kawawaeaki. E reke naba man te raraa anne kabwaraani buure n tii te taina ao e manena n aki totoki. Bon tiaki kaain te berita ae boou Iesu. Kioina ngkai akea ana bure, e aki kainnanoa kabwaraan ana bure. Ma e kona te Atua ni kamanena kawawaean raraan Iesu ae kakawaki ibukia kanoan Atam. E kona naba ni butimwaeia aomata aika kakaonimaki tabeman bwa “taan natinaki” ao e kabiriia n te taamnei ae raoiroi. (Wareka I-Rom 8:14-17.) Ibukina bwa a taraaki iroun te Atua bwa akea aia bure, a na riki n aron Iesu ae Natin te Atua ae akea ana bure. A na riki taani kabiraki aikai bwa “taan uaia naba ni bwaibwai ma Kristo” ao a kakabwaiaaki bwa a a riki iai bwa “te koraki n ibonga.” Bon aei te kakabwaia are e reke i aan te Tua nakon te natannaomata ae Iteraera. Ni kaineti ma “taan uaia naba ni bwaibwai ma Kristo,” e taku te abotoro Betero: “Bon ‘te reeti n aomata ngkami aika kam rineaki, te koraki n ibonga aika ueea, te botannaomata ae itiaki, te koraki ake ana bwai te Atua, bwa kam na kabutaanako taekan raoiroin aroaron’ teuare weteingkami man te roo nakon ana oota ae kamimi.” (1 Betero 2:9) Ai boni kakawakira te berita ae boou aei! A a kona iai taan rimwin Iesu n riki bwa kaain te kauoua n uaa mani kanoan Aberaam.
KAKORORAOAN TE BERITA AE BOOU
10. E moanaki n ningai kakororaoan te berita ae boou, ao bukin tera bwa tiaki n te tai anne?
10 E aki koro bukin te berita ae boou n Ana Kabanea ni Katairiki te Uea. Bukin tera? Bwa ngkana e na kakororaoaki te berita anne, e riai n okira karawa Iesu ao n anga ana karea ae kakawaki nakon te Atua. Irarikin anne, e riai n nurakinaki te taamnei ae raoiroi i aoia te koraki ake a na riki bwa “taan uaia naba ni bwaibwai ma Kristo.” Ai ngaia are e moanaki kakororaoan te berita ae boou ni Bentekota 33 C.E., ngke a a kabiraki n te taamnei ae raoiroi taan rimwin Iesu ake a kakaonimaki.
11. A kangaa n reke angaia I-Iutaia ao Tientaire n riki bwa kaain te Iteraera n taamnei n te berita ae boou, ao iraman ake a na kaainna?
11 Ngke e taekinna Iehova rinanon Ieremia bwa e na karaoaki te berita ae boou ma tibun Iteraera, e a kaotaki n aei bwa e na bon aki kainnanoaki te berita n Tua n tokina. E a toki te Tua ao e a kakororaoaki te berita ae boou. (Ebera 8:13) Ngke e riki anne, e a kona te Atua n iangoia taan onimaki aika I-Iutaia ao Tientaire ake a tuai ni korotobibiaki bwa bon titeboo aroia ibukina bwa a ‘korotobibiaki nanoia n te taamnei, ao tiaki n te tua are koreaki.’ (I-Rom 2:29) Ngke e a katoka te berita ae boou ma ngaiia te Atua, e a boni karin iai ana tua ‘n aia iango ao e na korei i nanoia.’ (Ebera 8:10) Bon 144,000 mwaitiia naake a na kaaina te natannaomata ae boou ae “ana Iteraera te Atua,” ae te Iteraera n taamnei.—I-Karatia 6:16; Te Kaotioti 14:1, 4.
12. Tera aroni kabotauan te berita n Tua ao te berita ae boou?
12 Tera aroni kabotauan te berita n Tua ao te berita ae boou? Te berita n Tua bon i marenan Iehova ma te natannaomata ae Iteraera ao te berita ae boou ngkanne bon i marenan Iehova ma te Iteraera n taamnei. Mote bon te tia raoi n te berita rimoa, e riki naba Iesu bwa te tia Raoi n te berita ae boou. E kamatoaaki te berita n Tua n raraaia maan ao te berita ae boou, e boni kamatoaaki n raraan Iesu ae kawawaeaki. Ao a baireaki te natannaomata ae Iteraera rinanon te berita n Tua i aani Mote, a boni baireaki naba kaain te berita ae boou i aan Iesu ae Atun te ekaretia.—I-Ebeto 1:22.
13, 14. (a) E kangaa n irekereke te berita ae boou ma te Tautaeka n Uea? (b) Tera ae a riai ni karaoia kaain te Iteraera n taamnei bwa a aonga n tautaeka ma Kristo i karawa?
13 E irekereke te berita ae boou ma te Tautaeka n Uea bwa e karekea te natannaomata ae tabu, are e a reke irouia te kakabwaia bwa a na riki bwa ueea ao ibonga n te Tautaeka n Uea i karawa. E kaainaki te natannaomata anne n te kauoua n uaa mani kanoan Aberaam. (I-Karatia 3:29) Mangaia are e a kamatoaaki te berita ma Aberaam n te berita ae boou.
14 Iai teuana riki iteran te Tautaeka n Uea ae tuai kateaki. E karekea te Iteraera n taamnei te berita ae boou ao e katauraoa aaia kaaina are a na riki iai bwa “taan uaia naba ni bwaibwai ma Kristo.” Mangaia are e kainnanoaki te babaire ibukin te tua ae te berita bwa a aonga ni kariaiakaki n raona Iesu n uea ao n ibonga n ana Tautaeka n Uea i karawa.
TE BERITA AE REKE IAI ANGAIA TABEMWAANG N TAUTAEKA MA KRISTO
15. Tera te berita ae okoro are e karaoia Iesu ma ana abotoro ake a kakaonimaki?
15 Imwini moani karaoan Ana Katairiki te Uea, e a karaoa te berita Iesu ma taan rimwina aika kakaonimaki are e aki toki n taekinaki bwa te berita ibukin te Tautaeka n Uea. (Wareka Ruka 22:28-30.) E kaokoro aei ma berita ake tabeua riki ake e a riki iai Iehova bwa kaaina, bwa aio te berita ae okoro i marenan Iesu ma taan rimwina aika kabiraki. Ngke e atonga ae kangai Iesu, “n ai aron Tamau ni karaoa te berita ma ngai,” tao e taekina te berita are e a tia ni karaoia Iehova ma ngaia are e na riki bwa ‘te ibonga n aki toki n ai aroni Merekitereka.’—Ebera 5:5, 6.
16. Tera are kona n reke nakoia Kristian aika kabiraki man te berita ibukin te Tautaeka n Uea?
16 A a tia abotoro ake a kakaonimaki aika 11 n ‘titiku irarikin Iesu ni kataakina.’ E kakoauaaki nakoia n te berita ibukin te Tautaeka n Uea bwa a na mena ma ngaia i karawa ao n tekateka i aoni kaintokanuea, ike a na tautaeka iai bwa ueea ao ibonga. Ma e ngae n anne, tiaki tii naaka 11 aikai ake a na karekea te kakabwaia anne. E kaoti Iesu ae mimitong n te miitara nakon te abotoro Ioane ao e taku: “Ane tokanikai ao N na kariaia bwa e na tekateka ma ngai n au kaintokanuea, n arou naba ae I tokanikai ao I tekateka ma Tamau n ana kaintokanuea.” (Te Kaotioti 3:21) Ai ngaia are e kaainaki te Tautaeka n Uea irouia Kristian aika kabiraki aika 144,000 mwaitiia. (Te Kaotioti 5:9, 10; 7:4) Aio te berita are e karekea te anga ae a na tautaeka iai taani kabiraki ma Iesu i karawa. Titeboo aei ma te tia mare te aine man te utu ae karineaki are e kona ni mare ma te uea ae tautaeka ao n uataboa nakoana ma mwaakana n tautaeka. Ni koauana, e taekinaki n te Baibara bwa “buun” Kristo boni Kristian aika kabiraki ae “te teinnaine ae itiaki,” are e beritanaki bwa e na mare ma te Kristo.—Te Kaotioti 19:7, 8; 21:9; 2 I-Korinto 11:2.
KANENEA ONIMAKINAN ANA TAUTAEKA N UEA TE ATUA
17, 18. (a) Kabwarabwarai berita aika onoua ake ti a tia n rinanoi ake a irekereke ma te Tautaeka n Uea. (b) Bukin tera bwa e kona n nene onimakinan te Tautaeka n Uea iroura?
17 A bane n irekereke berita ake ti a tia n rinanoi ni kaongora aika uoua aikai ma teuana ke e raka riki ma iteran te Tautaeka n Uea. (Nora te taibora ae “Aron te Atua ni Kakororaoa Ana Kantaninga.”) E katuruturuaki n te koaua aei bwa e aanaki n te berita te babaire ibukin te Tautaeka n Uea anne. Mangaia are iai bukina ae mataata ngkai ti onimakina raoi te Tautaeka n Uea iroun te Mesia bwa te bwai ni mwakuri are e kamanena te Atua, ibukini kakororaoan ana moani kantaninga ibukin te aonnaba ao te botannaomata.—Te Kaotioti 11:15.
18 E kona n iai te nanououa ni kaineti ma kakabwaia n aki toki nakoia botannaomata ake e na kakororaoi te Tautaeka n Uea? Kioina ngkai ti kakoauaa raoi anne, ti a kona iai ni kamatoaa n taekinna bwa bon tii Ana Tautaeka n Uea te Atua ae e na katoki aia kangaanga botannaomata ni kabane. Ti bia ingainga n tibwaa nako te koaua anne nakoia aomata nako!—Mataio 24:14.