Kaatuua Am Iango i Aon te Bwai ae Kakawaki Riki
“Ke a ataiko aomata ae Iehova aram, bwa bon tii ngkoe Teuare Moan te Rietata n te aonnaba ni kabutaa.”—TAIARE. 83:18.
1, 2. (a) Tera te bwai ae kakawaki riki ae a kaaitara ma ngaia aomata? (b) E aera bwa e kakawaki anne iroura?
A BATI ni boong aikai aika iangoa te mwane bwa te bwai ae kakawaki. A kaatuui aia iango i aoni karekeani kaubwaia ke kawakinan aia bwai. Tabeman e kakawaki irouia aia utu, marurungia, ke baike a kani karaoi ni maiuia.
2 Ma te bwai ae kakawaki riki nakoni baikai, boni boutokaan riain Iehova n tautaeka. Ti riai n taratara raoi bwa ti na aki kabuaa kakawakina. E na kangaa n riki anne? Ti kona n rangi n tabetabe ni baika ti taneiai ni karaoi ni katoabong, ao ti a mwaninga kakawakini boutokaan riain te Atua n tautaeka. Ke ti kona ni kariaia rawawatara ni kataakira bwa e na taonaanako te bwai ae kakawaki aei. Ma ti na rabakau riki arora ni kaaitarai kangaanga ni maiura ni katoabong ao ni kaaniaki riki ma Iehova, ngkana ti rangi ni kani boutokaa riaina n tautaeka.
E AERA NGKAI E RANGI NI KAKAWAKI?
3. Baikara ana bukibuki Tatan ibukin ana kairiri te Atua?
3 E a tia ni kananououaa riain Iehova n tautaeka Tatan te Riaboro n ana mwakuri. E kauntaekaia bwa e buakaka ana kairiri te Atua ao e taua te bwai ae raoiroi Iehova mairouia ana karikibwai. E taku te Riaboro bwa a na kukurei ao ni kabwaia riki aomata ngkana a tautaekania i bon irouia. (KBwaai 3:1-5) E taekinna naba bwa akea te aomata ae kakaonimaki ni koaua nakon te Atua mai nanona, ao ngkana a kataaki a kona n tannako man ana kairiri Iehova. (Iobi 2:4, 5) Ngaia are e kariaia waakinakon te tai Iehova bwa e na kaotaraea iai karawawatan te maiu ngkana akea ana kairiri ae raoiroi te Atua.
4. E aera bwa e riai ni kaetaki te nanououa bwa antai ae riai n tautaeka?
4 Ni koauana, e ataia Iehova ae a kewe ana bukibuki Tatan. Ma e aera ngkai e kariaia waakinakon aei n angan Tatan ana tai bwa e na kaota koauan ana bukibuki? E irekereke kaekaana ma ana karikibwai ni kabane. (Wareka Taian Areru 83:18.) A aki butimwaea ana kairiri Iehova te moan taanga, ao ai aroia naba aomata aika bati ni moa man te tai anne. Aei are e a kona ni kairiia tabeman bwa a na iangoia bwa tao e eti ana bukibuki te Riaboro. Ngkana e aki kaetaki te nanououa aei n aia iango aomata ao anera, e kona n reke te itabarara i buakoia natannaomata, reeti, baronga, utu, ao aomata nako. Ma ngkana e a kaotaraeaki koauan riain Iehova n tautaeka, a na bane aomata n aantaeka n aki toki i aan ana kairiri ae raoiroi, ao e nang manga reke te rau n te aonnaba ni kabutaa.—IEbe. 1:9, 10.
5. Tera tabera ibukini boutokaan Iehova ni kaineti ma kananououaan riaina n tautaeka?
5 E na boni kaotaraeaki riain te Atua n tautaeka, ao e na bwaka ana tautaeka Tatan ma aia tautaeka aomata ao a na kamaunaaki. E na tokanikai ana tautaeka te Atua rinanon te Tautaeka n Uea Iroun te Mesia, ao naake a kawakin etin aroia a na kaota koauan ae a boni kona aomata n tei ibukin ana tautaeka te Atua. (Ita. 45:23, 24) Ko kani mena i buakoia naake a kawakin etin aroia ao a riki bwa taani boutokaa riain Iehova n tautaeka? Akea te nanououa bwa anne nanom. Ngkana ti na riki bwa taani kawakin etin arora, ti riai ni kaatuui ara iango i aon te bwai ae kakawaki riki aei ao n iaiangoa kakawakina.
E KAKAWAKI RIKI BOUTOKAANA NAKON TE KAMAIUAKI
6. Tera aroni kakawakini boutokaan riain Iehova n tautaeka?
6 N aron ae taekinaki, boutokaan riain Iehova n tautaeka bon te bwai ae rangi ni kakawaki ae a irekereke iai aomata. E kakawaki riki nakoni kukureia aomata n tatabemania nako. Nanona ngkanne bwa e aki kakawaki kamaiuara, ke e aki tabeakinira raoi Iehova? Tiaki ngaia anne. Bukin tera?
7, 8. E aera ngkai boutokaan riain te Atua n tautaeka e irekereke naba iai kakororaoan ana berita nako?
7 E rangi n tangiriia aomata Iehova ao a kakawaki irouna. E kukurei ni kamanena raraan Natina bwa ti aonga ni kamaiuaki n aki toki. (Ioa. 3:16; 1Ioa. 4:9) Ngkana e aki kakororaoi ana berita Iehova, e na reke angan te Riaboro n taekinna bwa te tia kewe te Atua ae taua te bwai ae raoiroi, ao e ribuaka ana kairiri. E na boutokaaki naba iai aia taeka taani kakaaitara ake a kakaniko ni kangai: “E berita teuarei bwa e na oki, ma e a nga teuanne? Bwa man te bong are a matunako iai n te mate ara bakatibu, ao a teimatoa ni waaki nako bwaai ni kabane n aroia mangke e moani waakinaki te karikibwai.” (2Bet. 3:3, 4) Ma e na taraia raoi Iehova bwa boutokaan riaina n tautaeka e nanonaki naba iai kamaiuaia aomata aika ongeaba! (Wareka Itaia 55:10, 11.) Irarikina, e boboto riain Iehova n tautaeka i aon te tangira. Ngaia are ti kona ni koaua raoi bwa e na teimatoa n tangiriia ana toro aika kakaonimaki ni koaua, ao a kakawaki irouna.—TeOti. 34:6.
8 Ataakini kakawakin riain Iehova n tautaeka, tiaki nanona bwa ti kamangora iai kamaiuara ke bonganara i matana. Ma ti bwaina te iango ae riai ni kaineti ma riaina n tautaeka ao kamaiuara. E kakawaki bwainan te iango ae riai ngkana ti na kaatuui ara iango i aon te bwai ae kakawaki riki aei, ao n tei ibukin ana kairiri ae raoiroi Iehova.
ARON IOBI NI BITA ANA IANGO
9. Tera ana bukibuki Tatan ibukin Iobi? (Nora te taamnei ni moan te kaongora aei.)
9 E riai bwainan te iango ae riai n aron ae kateretereaki n te boki ae Iobi, ae teuana i buakoni bokin te Baibara ake a moani koreaki. Ti wareka iai ana bukibuki Tatan ae taku bwa e kona Iobi ni kitana te Atua ngkana e korakora rawawatana. E tuangaki te Atua iroun Tatan bwa e na karawawataa Iobi. E aki karaoa anne Iehova ma e kariaia Tatan bwa e na kataa Iobi, ngke e kangai: “A mena i nanoni baim ana bwai nako.” (Wareka Iobi 1:7-12.) N te tai ae waekoa, a a bane n akea ana toro Iobi, kaubwaina, ao natina ake e rangi n tangiriia ake tengaun. E karaoa aei Tatan n te aro ae e bukinaki iai te Atua bwa e karikii ana kangaanga Iobi. (Iobi 1:13-19) Imwina ao Tatan e a orea Iobi n te aoraki ae kammaraki ae kamwara. (Iobi 2:7) E a bati riki rawawatana n ana taeka ni kabwaranano buuna ao naake teniman ake aongkoa raoraona.—Iobi 2:9; 3:11; 16:2.
10. (a) Tera ae e karaoia Iobi ni kaota etin arona nakon te Atua? (b) N te aro raa are e kabwaka iai?
10 Tera mwina? E kaotaki raoi kewen ana bukibuki Tatan bwa e rawa Iobi ni kitana te Atua. (Iobi 27:5) Ma e bwaina te iango ae aki riai Iobi i nanon tabeua te tai. E tabe riki ma iangoan raoiroina ao e tuatua naba bwa tera bukini karawawataana. (Iobi 7:20; 13:24) Ti kona n iangoia bwa e bon riai rikin anne ngkai e karawawataaki, ma e noria te Atua bwa e riai ni kaetaki ana iango Iobi. Tera ae e tuangnga Iehova?
11, 12. Tera are e buokaki iai Iobi iroun Iehova bwa e na ataia, ao tera aron Iobi iai?
11 E on aua mwakoron te boki ae Iobi n ana taeka te Atua nakon Iobi, ae—mwakoro 38 nakon 41. Akea te kibu teuana ae ti wareka iai ana taeka te Atua n tuanga Iobi bukin rawawatana. Te boto n iango n ana taeka Iehova bon tiaki kabwarabwaraani bukin rawawatan Iobi, ike e na kaitiaka iai taekana te Atua. Ma e kani buoka Iobi n ataia ae e mangori ni kabotauaki ma kakannaton te Atua. Ao e buoka Iobi n ataia ae iai riki baika kakawaki aika riai n iangoaki. (Wareka Iobi 38:18-21.) Aei are e a buoka Iobi ni kaoka ana iango ae riai.
12 Te koaua bwa e aki tatangira Iehova ngke e anga te reirei ni kairiri ae matoatoa imwin rinanoan te kataaki ae korakora iroun Iobi? Tiaki ngaia anne, ao e aki naba iangoa anne Iobi. N aki ongea rawawatana, ma n tokina ao e a taetae ni kakaitau Iobi. E bon taekina naba aei: “I a kakeai . . . baike I taekin, ao I raira nanou i buakon te tano ma te mannang.” Anne boni mwin ana reirei ni kairiri Iehova ae matoatoa ma ni kaunganano. (Iobi 42:1-6) Imwaina riki, e kaetaki naba Iobi iroun Eriu ae ataei riki. (Iobi 32:5-10) Ngke e tia Iobi ni butimwaea boaakina iroun te Atua ao ni kaeta ana iango, e a kaotia Iehova nakoia tabemwaang bwa e kukurei n ana kakaonimaki Iobi i aani kataakina.—Iobi 42:7, 8.
13. E kangaa ni kakabwaiaaki Iobi n ana reirei ni kairiri Iehova e ngae ngke a a toki kataakina?
13 E teimatoa ni kakabwaiaaki Iobi man ana reirei ni kairiri Iehova, e ngae naba ngke a a toki kataakina. N te aro raa? E ngae ngke “Iehova e kakabwaiai ririki ake ni kabaneani maiun Iobi nakon ake rimoa,” ma e bae ni kainnanoa te tai ae abwabwaki teutana manga okin aron Iobi ao marurungina. Imwina riki “a reke naba natina mwaane aika itiman riki ao natina aine aika teniman riki.” (Iobi 42:12-14) E boni bae n ururingia natina Iobi ake a mate i aani bain Tatan, ao n ururingi naba baike e karawawataaki iai. E ngae ngkana e a ota riki rimwi ibukini karawawataana, ma tao n tabetai e kona n iangoia bwa e aera ngke e riai ni karawawataaki n te aro ae korakora n aron anne. N aki ongeia bwa tera ana iango, ma e kona n iaiangoa ana reirei ni kairiri te Atua. Karaoan anne e na buokia ni kateimatoa ana iango ae riai ao ni kabebeteaki iai.—TaiAre. 94:19.
Ti kona n tarariaoi ara kangaanga ao n taraa te bwai ae kakawaki riki? (Nora barakirabe 14)
14. Tera reireiara n rongorongon Iobi?
14 Ti kona naba ngaira ni karekea te iango ae riai ao ni kabebeteaki n rongorongon Iobi. E a tia Iehova ni kawakina te rongorongo anne “ibukin reireiara, bwa ti aonga ni karekea te kantaninga rinanon nanomwaakara, ao rinanon te kabebeteaki man te Koroboki ae Tabu.” (IRom 15:4) Tera reireiara iai? Aei ae kakawaki riki: Ti bia aki kabatiaa tabeaiangara ibukini maiura ao ti a aki tabe ma te bwai ae kakawaki riki aei, ae boutokaan riain Iehova n tautaeka. Ti bia ataia naba ae tibwangara n te bwai ae kakawaki aei, bon teimatoara ni kakaonimaki i aan naba kangaanga, n aron Iobi.
15. Tera ae ti kakororaoia ngkana ti kakaonimaki i aani kangaanga?
15 E aera ngkai e kabebetenano iaiangoani kakawakin ara kakaonimaki? Ibukina bwa ti kona ni karaoa te bwai ae manena ngkana ti boo ma kangaanga. Ngkana e riki anne, tiaki nanona bwa e a aki kukurei iroura Iehova, ma e a reke iai ara tai ni kaotia bwa ti boutokaa riaina n tautaeka. (TaeRab. 27:11) E karekea “te aroaro ae tau i matan te Atua” nanomwaakara, ao e kanenea ara kantaninga. (Wareka I-Rom 5:3-5.) E kaotaki n rongorongon Iobi bwa “e rangi n tatangira Iehova ao n nanoanga.” (Iak. 5:11) Ngaia are ti kona ni koaua raoi bwa e na karekei kaniwangara ma aomata nako ake a boutokaa riaina n tautaeka. Ataakin aei e buokira “n nanomwaaka ni bwaai ni kabane ma te taotaonakinnano ao te kimwareirei.”—IKoro. 1:11.
TEIMATOARA NI KAATUUI ARA IANGO
16. E aera bwa ti ria ni kauringira kakawakini boutokaan riain Iehova n tautaeka?
16 E boni kona ni kangaanga kaatuuan ara iango i aoni boutokaan riain Iehova n tautaeka. A kona n taraa n riao ara kangaanga n tabetai. A kona naba n taraa ni bubura ara kangaanga aika uarereke, ngkana ti iaiangoi. Ngaia are ti wanawana ngkana ti kauringira ni katoatai kakawakini boutokaan riain Iehova n tautaeka, ngkana ti kaaitarai kangaanga.
17. E na kangaa ara katoatai n uataboa ana mwakuri Iehova ni buokira n teimatoa ni kaatuua ara iango i aon te bwai ae kakawaki riki?
17 E kona teimatoara n uataboa ana mwakuri Iehova ni buokira ni kaatuui ara iango i aon te bwai ae kakawaki riki. N te katoto, e aoraki te tia Kakoaua ae arana Renee bwa e boo, ao e kabokorakora ma te maraki ae teimaan ao te kaentia. N ana tai ni bwainnaoraki neiei n onnaoraki tabeua, e taekina te rongorongo nakoia taani mwakuri, aoraki, ao taani kawariia aoraki. N te onnaoraki teuana, e kabanea 80 te aoa n uarongorongo tii i nanon uoua ma te iterana te wiki. E ngae naba ngke e a boni kaani mate Renee, ma e aki roko n te kaaki riain Iehova n tautaeka. Anne are e a kabebetea teutana rawawatana.
18. E kangaa te baere riki nakon te tari te aine temanna ni kaota te kakabwaia mani boutokaan riain Iehova n tautaeka?
18 Ti boni kan teimatoa ni kaatuui ara iango i aon riain Iehova n tautaeka ngkana ti kaaitara naba ma kariri ao kangaanga n te bong teuana ma teuana. E kabanea tenibong Jennifer n te marae ni wanikiba n tataningaa kibana n oki. E taonaki te kiba teuana imwin teuana. Ibukin namakinan te maroaa ao te kua, e kona ni kai namakina te bwarannano neiei ibukin te bwai ae e rinanona aei. Ma e tataro bwa e na buokia Iehova n uarongorongo nakoia naake a tataninga naba. Tera mwina? E uarongorongo nakoia aomata aika bati ao a bati booki ake e anganako. E taku: “I namakina ae e kakabwaiaai Iehova n aki ongea te kangaanga ae I rinanona, ao e anganai korakorau n taekina arana n te aro ae manena.” Eng, e kaatuua ana iango neiei i aon ana kantaninga Iehova.
19. Tera aroia ana aomata Iehova ni kaineti ma riaina n tautaeka?
19 Ataakini kakawakin riain Iehova n tautaeka, e a tia ni kaokoroa te Aro ae koaua ma ae kewe. A a maan ana aomata te Atua ni boutokaa riaina n tautaeka. Ngkai taani boutokaa te taromauri ae koaua ngaira, ti riai n teimatoa ni boutokaa riain Iehova n tautaeka.
20. Tera ana namakin Iehova ibukin am kakorakora ni boutokaa riaina n tautaeka?
20 Karaua nanom bwa e boni kakawaki iroun Iehova am kakorakora ni boutokaa riaina n tautaeka, n arom ni kakaonimaki ni beku irouna, ao n nanomwaaka i aani kataaki. (TaiAre. 18:25) N te kaongora ae imwina, ti na noria riki bwa bukin tera ngkai ko riai ni boutokaa riain Iehova n tautaeka ma nanom ni kabane ao ko na kangaa ni karaoia.