June

Nu beè palàge tàvàlà ló vaà tãaá; vaá náa íe kpègè ge zalmá gbò nú ea dúe bíi ló mm̀ dùm. Sõò, a beè kyã̀à bã ló nu gè tẹlẹ̀ kpègè m-má vaá tú bàà kà sọ́gọ́ kpègè tẹlẹ m, vaá àé láá dú kọọ̀ bàà kà sọ́gọ́ kpègèá náa beè bọọgẹ̀ sẹlẹ mon tṍó ea tẹ́lẹ m. Jíízọ̀s beè nyimá kọọ̀ bàà kà sọ́gọ́ kpègè ní ea tẹ́lẹ m ẽ́, vaá kpègèá ní ea kil kẽ lọ̀l vaá a lee tṍóá ẽ́. Nen náa é láá tú kpègèá zalmá ene kà ńgá kṍò, ea dú ńnóm ea di zẹ̀ẹ̀ gbó ńnóm e náa ólò sí kpègè. Nú e vaà tãaí beè naa beè palàge tọá ló Jíízọ̀s. Vó beè naa kọ́ á kólí gbò e bà ólò nyoonée nvée vaá kọ́ nú ea kil ló vaà tãaá nè va kọọ̀: “Nu e sàn vaà tãaí tẹ́lẹ̀ bọọ èl ní e dénè nen beè tẹlẹ̀gì.” À gbóó baatẽ́ nèva kọọ̀: “Dénè na gbòa [naamá gbò méné] tẹ́lẹ̀ lọl dẽè gbele tõ̀ò kpègè e bà íe. Sõò vaà tãaí, náa kal ló bée kọ a dì tõ̀ò kilí kẽ, a tẹ́lẹ̀ kọ̀láá nu e a beè dìé bá e a gá è beè tõ̀òma dùm.” (Máàk 12:43, 44) Ge kọọ̀ vaà tãaí tẹ́lẹ̀ dénè kpègè ea beè dìé bá zógè kọọ̀ a beè dẹlẹ nyíé boo kọọ̀ Jìhóvà é ẹb nú ea kilìèé ló.​​—Ps. 26:3. w21.04 6 ¶17-​18

Jíízọ̀s beè kilsĩ́ ge ié ẹ́ẹ́ nyíe mm̀ a sìtóm kọ̀ kpẹ̀a tṍó ea beè di boo kunukẽ̀í, vaá à gbĩ́ kọọ̀ pá a gbò nyòòne nvée á ié nágé ẹ́ẹ́ nyíe mm̀ ba sìtóm kọ̀ kpẹ̀a. (Jọ́ọ̀n 4:35, 36) Tṍó e Jíízọ̀s beè di ló pá a gbò nyòòne nvée, ba beè tú bẹ̀à sã́ bùlà kọọmá kpẹ̀a. (Lúùk 10:1, 5-​11, 17) Sõò, tṍó e bà síi Jíízọ̀s vaá fẹ́ẹ, gbò e bà géè nyoonée nvée beè zẹ́ẹ́ òòà aa ló gè kọ́ kpẹ̀a. (Jọ́ọ̀n 16:32) Sõò, tṍó e Jíízọ̀s kẽeà aa kemà ú, a beè siè va kpóó ló kọ bàá kilsĩ́ gè kọ́ kpẹ̀a. Vaá tṍó ea kil káála, ba beè tú bẹ̀à sã́ bùlà kọọmá kpẹ̀a, naa ní e pá ba gbò ọ́b bel-bel belí bé ea dọa bàlà kẽ naá mm̀ dọ̀ Kpá Káí e nú ea dì nè deè nieí aa m. Jíízọ̀s géè tulè tóm gbò níí Kráìst mm̀ túá gbò gbááá, vaá Jìhóvà beè nvèè bá nèva naa ní e bà palàge bọọ dọ ló. Dì belí nu dòòmà bá, kà lèlà deè Péntikọ̀st 33 C.E., nú ea é láá toolá 3,000 nen beè dììa múú. (Tóm 2:41) Vaá gbò tómá beè kilsĩ́ gè olòó bọọ dọ ló. (Tóm 6:7) Nagé, Jíízọ̀s beè gbẹẹ́ sĩ́ kọọ̀, gã́bug nen é dã́ lé kpẹ̀aí mm̀ gbò deé e tṍó é gé tà.​​—Jọ́ọ̀n 14:12; Tóm 1:8. w21.05 14 ¶1-2

É kọ ò kẽèa boo túá tṍó eo beè nyimá kọ o monìè kà kà bel ea di mm̀ Kpá Káí? A beè tõó ní ló kọọ̀ nyíè kọ̀láá nen é ẹ́ẹ gè nyimá gbò nú eo ni nó lọl mm̀ Kpá Káí. O beè àgala boo kọọ̀ gbò nú e Kpá Káí kọ́ é náa kọ bàá ié ẹ́ẹ́ nyíe nè bol dẽe sĩ́ kátogóí. (Ps. 119:105) Vó beè naa kọ ó tú bẹ̀à sã́ bùlà kọọmá gbò kà kà bel eo ni nó lọl mm̀ Kpá Káí nè pá o kóò nè dúà ló. Sõò ba beè labví láb naa vàẹ tṍó eo kọ́ọ̀ nè va ẹ́? A beè bọọ́ ní ló kọọ̀ gã́bug ọ̀và náa beè zìgà nú eo kọ́ọ̀ nè va. Sõò náa bọ́ló kọ á bọọí ló tṍó e gbò nen náa gban tṍ ló lé kpẹ̀a e kọ́ọ̀ nè va. Mm̀ deè Jíízọ̀sa, gã́bug nen beè kìnie, náa kal ló béè kọọ̀ a beè sí gbò tóm dũ̀ùnè ea zógè kọọ̀ Bàrì ní ea beè lẹ̀ẹ̀làẹ ẹ́. Dì belí nu dòòmà bá, Jíízọ̀s beè kẽee Lázarọ̀s lọl kemà ú​​—ea dú tóm dũ̀ùnè e gbò e bà géè naa uué booá náa beè láá àmà sàn. Sõò gbò tùle fã̀ pá Júù náa beè zìgà kọọ̀ Jíízọ̀s ní ea dú Mèsáíà ẹ. Tãa vó, ba beè noo gè fẹ́ Jíízọ̀s nè Lázarọ̀s!​​—Jọ́ọ̀n 11:47, 48, 53; 12:9-​11. w21.05 2 ¶1-2

Pììgà bé eo kpóó sim tùlà naa gè olòó sí nònù. Gbò nú e gé nó gbẹá nònù é síè ni kpóó ló, vaá òó nyímá nágé ló pá vígà. Bã̀àà kóò gbò eo é láá nó nu lọl bá e bà di mm̀ bõ̀ònatõ̀ò, kọbèè nóo dúàì sĩ́ gbò vaá nóo aalìì tẽ̀ènè ketõ̀ò. Kpá Káí kẽeí nyíe kọọ̀ “gbò e bà ni dú kànen mm̀ dee” ólò nyimá nu. (Jóòb 12:12) Gbò e bà ni dú kànen mm̀ dee é láá no nágé nu lọl bá gbò e nvín ãa e bà bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo. Jónatàn beè palàge nomá Dévìd, sõò níá náa beè kalẹ̀ kọ bàá gá dé kpéè ló ba díì díílá kóò. (1 Sám. 18:1) Dévìd nè Jónatàn beè nvèè bá nè ene kọbé bà láá fã̀ Jìhóvà kọ̀láá bé e dìtõ̀ò beè tàvàlà naa. (1 Sám. 23:16-​18) Irina, ea dú ene kà vígà pábia e áá ẹ̀ẹ̀ ní ea ólò sí nònù ba tọẹ́ kọ́ọ̀, “gbò vígà págbálà nè pábia beè aa deè dì belí bẹẹ tẹ̀ nè bẹẹ kà àbèè pá vígà e dúà gbàà. Jìhóvà é láá tú va naamá nú e pá bẹẹ tọ gáẹ̀ beè naa nèi.” Pá o kóò gbĩ́ gè siè ni kpóó ló vaá nvèè bá nè ni, sõò à dú bíi kọ ó naa kọ bàá nyimá nú e bàé láá naa nè ni. w21.06 10-​11 ¶9-​11

Jíízọ̀s beè nè nu dòòle ló ea kil ló ene kà neǹ méné nè a gyóòlo. Ménéá beè aa ló gã́bug kpègè e gyóòloá beè siíé bá e náa gáẹ̀ láá kpẽ̀ nèe. Tṍó e tṍó téní, gyóòloá náa beè zìgà ge ia ló nè dõòna kà gyóòlo ea beè sii ńkem̀ kpègè bá ẹlẹ. Dee deè nvée, ménéá beè sii gyóòlo e náa beè ié sàn nyíeá nvee kpọ́gọ́lọ́. Láb e gyóòloá lábví beè kyọ̀ nu ló dõòna gbò nè ẹlẹ. Túá kà, a beè ié agẹ nyíe vaá sí pọ́lọ́ tení dú ló gè sii nakà gyóòloá nvee “kpọ́gọ́lọ́ kọ á tõó kĩé dọ̀ tṍó e a é kpẽ́ komá lọa ból.” Ní ea égè bàà, à náa nú ea biile nyíè dõòna kà gbò gyóòlo e ba beè mòn nú e ẹlẹ beè naaá. “Tṍó e na gbò e bà gé gbá siana gé tómá dã́, à gboó palà ge kyẽ́va.” (Máát. 18:30, 31) Níà bé e beélè láb ólò tọá nágé ló dõòna gbò naa ẽ́. Be nen síi pọ́lọ́ vaá née ià ló nèe, éé ní ea é láá naaá ẽ́? Túá kà, è náà nú ea kyẽ́e boo béè kọ née zigà ge ia ló nèe, be à sẹlẹ è lọlìè sĩ́ ló vaá née zógè kọ è vulèe. Ní ea égè bàà, è tãagẽ̀ dõòna gbò e bà di mm̀ bõ̀ònatõ̀ò tṍó e bà nyímá kọ née náà kọọ̀ fẹ́ẹ́-fẹẹ̀ ló á di zẹ̀ẹ̀ nená nè bẹ̀ì. w21.06 22 ¶11-​12

Sétàn gbĩ́ kọọ̀ gbò nen e Bàrì beè dèm mm̀ a bèla á bã mm̀ dùm kúnàgã̀. Tṍó e Bàri mon kọọ̀ “pọ́lọ́ gbò nen beè palàge bọọ́” mm̀ deè Nóàa, “Jìhóvà beè ọgá ló gè dèm gbò nen sẹlẹ́ boo kunukẽ̀í, vaá a beè palàge biilée nyíe.” (Jén. 6:5, 6, ekk., 11) É kọọ̀ lọl tṍóá tẹlẹ̀ kátogóí dìtõ̀ò bàlà booí a dú lé? Ẽ́èe à gáà du lé! Nyíè Pọ́lọ́ Nyómá ólò palàge ẹẹ tṍó ea mon bé e gbò nen kpáá palàge bã mm̀ dùm kúnàgã̀ naa, ea bãàa mm̀ tṍó e págbálà nè pábia, págbálà nè págbálà, àbèè pábia nè pábia má ló ene! (Ẹ́fẹ. 4:18, 19) À ólò ẹẹlẹ̀ nyíè Sétàn tṍó e gbò e bà gé fã Jìhóvà sí agẹ bá pọ́lọ́. Kèbá bẹ̀l Sétàn, níì áá gè kọọ̀ nen ‘bẹl nen nvee kèbá zọ̀’ nì, sõò gbò nen tú pọ́lọ́ bá sẹ̀ẹ̀mà nàgé gbò nú e Bàrì beè dèm, gbáló gbò nom e Jìhóvà beè nè gbò nen kọ bàá ẹ̀b nú ea kil ló. (Ẹ̀klì. 8:9; Jén. 1:28) Éé ní ea ni silà aa m-mé? Sìgà gbò e bà ólò nó nú ea kil ló sã́ìns kọ́ọ̀, enè gãà kele-kele nú e Bàrì beè dèm é láá ú mm̀ gbò gbáá ea gé dú sĩ́ boo béè nú e gbò nen gé náa. w21.07 12 ¶13-​14

Sìgà gbò gyóòlo Jìhóvà náa láà aa ló gè ié bẽgẽ bel ea dú ló pọ́lọ́ e ba beè sí tṍó ea kil nvéeá. Bà ólò kilsĩ́ gè bugi togó kọọ̀ Jìhóvà náa é láá iàẹ̀ ló neè va​​—kọbèè ba beè banìè ia ló vaá òòà aa ló gè sí pọ́lọ́á. Be à ólò tõó ní ló naa vó, ge nyimá kọọ̀ Bàrì di kpènà ló gè ié vulè ea kyãa mm̀ bọ́ọ̀ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo kilma ló pá a gyóòlo é nveè bá nè ni kọ ó tú õ̀òa bug nè zààvà siimá tóm nèe. Níí ólò valí boo béè kọọ̀ “mii a Sã́áná, Jíìzọ̀s, gé lógíi lọl m dénè pọ́lọ́.” (1 Jọ́ọ̀n 1:7) Tṍó e lóó ni ọọ boo béè náa gbõoma, kẽ̀èa boo kọọ̀ Jìhóvà di kpènà ló vaá à taníe gè ia ló pọ́lọ́ nè nen ea beè sí pọ́lọ́ vaá à ọgá. Nvèè kpíí ló bé e neǹ ọ́lì sọ́l Dévìd beè tú vulè ea kyãa mm̀ bọ́ọ̀ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo doolé ló gè ia ló pọ́lọ́ naa. A beè kọọ̀: “Dì belí bé e káála bọọ́ gãboo èl kunukẽ̀í naaá, Níà bé ea vulè ea kyãa mm̀ bọ́ọ̀ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo kilma ló gbò e bà sííáẹ pọ̀ ló bọọ naa ẽ́. Dì belí bé e kiẽ́e e nàànì baa àà kil kpã́á aa ló dọ̀ọ̀mà tẽ́ nàànì naaá, níà bé ea tú bẹẹ pọ́lọ́ kilma kpã́á lọ̀líí ló naa ẽ́.”​​—Ps. 103:11, 12. w21.11 5-6 ¶12-​13

À bọ́ló kọọ̀ nen ea gé nyoone nvéè Kráìst á nvèè ka ló a va. (1 Pít. 3:7) Ge nvèè ka ló gé lóá bel nyòòmà ge ẹ̀b nú ea kil ló nen nè gé fã̀ dẽè dõòna gbò. Dì belí nu dòòmà bá, dóm ólò zogè kọ à nveenìè ka ló a va tení dú ló gè tú lé bá sẹ̀ẹ̀màè. Náa ólò ẹ̀bmà dẽè nú e bè náa é láá naa lọ̀líé bá. Vaá náa ólò túe doolé ló dõòna kà gbò bia. Àé láá tõó ló pábia naa váẹ be a dóm túe doolé ló dõòna gbò e? Dóm Rosa e náa ólò sí nònù ólò bọọgẹ̀ túe doolé ló dõòna kà gbò bia. Gbò pọ́lọ́ bel ea ni ló a náa kọọ̀ Rosa á ẹ̀b a bá belí kọ á géè ló tọ́ọ̀ nu. Rosa kọ́ọ̀: “M̀ ólò ié bíi ló nen ea é ólòó kọ́ nèm kọọ̀ Jìhóvà vulèm.” Sõò, dóm ea gé nyoone nvéè Kráìst ólò nvèè ka ló a va. À ólò nyimá kọọ̀ tṍó ea náanìè vó, à íèè lé gbaa ló kilma ló Jìhóvà nè a va. Dóm ea nveè ka ló a va ólò lèèlàẹ vaá naa kọ á àgala boo kọ à vulèèe. w21.07 22 ¶7-8

É kọọ̀ ò ólò ié tã̀àgã̀ bùlà tṍó e nú eo palàge ié bíi ló náa dú kà lèlà tṍó eo géè ẹ̀bmà dẽe ẽ́? Sõò tṍó eo nyímà kọọ̀ à íe lé bug ea náa vaá nú eo géè ẹ̀bmà dẽeá náa dú tṍó eo géè ẹ̀bmà dẽe, é kọọ̀ nóo é gbóó di kpènà ló gè ĩ̀ìmà vaá elá bànà? Ene kà nu dòòmà bá ea baatẽ́ nú ea náa gè ié ĩ̀ìmà à dú bíi di mm̀ kpá Próvẹẹ̀b 13:11. Ea kọ́ọ̀: “Gyọ́ e nen íé mm̀ gbala-gbala ólò vàlẹ̀ bá tà, sõò gyọ́ e nen íe ńkem-kem ólò bọọ́ tõ̀ò.” Éé ní e nóò lọl ló nú ea di mm̀ gã́belá ẹ́? Lé nu ólò sìlà aa m tṍó e neǹ nyìmànù íe ĩ̀ìmà vaá tú ọ̀ẹ̀ dẽe naamá nu. Kpá Próvẹẹ̀b 4:18 kọ́ọ̀ “èèlè neǹ lé lab dògò dì belí zìlà dee ea ólò baa dọ ló ńkem-kem dọ̀ọ̀mà tṍó e dee é palàge ẹẹ.” Tã́á belá gé lóá bel nyòòmà sĩ́deè e Jìhóvà ólò naa kọọ̀ gbò nen á dã́ ból ló a tóm̀ bùlà. Kọ̀láá bé ea dì naa, gã́belá é láá loá nágé bel nyòòmà bé e neǹ nyòòne nvéè Kráìst sim kilsĩ́ mm̀ ge fã̀ Bàrì naa. À ólò tú tṍó kọbéè nen láá palàge tõo bã ló Jìhóvà. w21.08 8 ¶1, 3-4

È kpáà ié gã́bug tóm gè sì boo tṍó e bàlà booí é gé iná kùbmàí. (Máát. 24:14; Lúùk 10:2; 1 Pít. 5:2) Dénè bẹ̀ì gbĩ́ gè sí tóm nè Jìhóvà dẹ̀ẹ̀a boo bé e bẹẹ kpóó sim tùlà naa. Gã́bug gbò a kpáá bọ̀ọ̀vẹ̀ gbàà ba sìtóm kọ̀ kpẹ̀a. Sìgà gbò ẹb dẽesĩ́ gè dú gbò gyà deèsĩ́ tóm kọ̀ kpẹ̀a. Dõòna gbò gbĩ́ gè sí tóm Bẹ́tẹẹ̀l àbèè ge sí tóm gè tìbgì bẹẹ gbò tọ gè tõó m fã̀ Bàrì. Vaá gã́bug pá vígà dì e bà gé piigà ge sìm tùlà ge dú neǹ nvèè bá sìtóm àbèè neǹ kànen. (1 Tím. 3:1, 8) Ẹ̀b bé e nyíè Jìhóvà é ẹ́ẹ ge mòn pá vígà e bà di kpènà ló gè sí tóm nèe naaà! (Ps. 110:3) Sõò é kọọ̀ lóó ni beè ọọ boo béè kọọ̀ ò gáà sìm tùlà gbò tóm eo beè noo sẹ̀ẹ̀a sĩ́ gè sí mm̀ bõ̀ònatõ̀ò? Beè vó, kọ́ bé e nu tọ́a ní ló naa nè Jìhóvà. (Ps. 37:5-7) Gbá ló vó, bĩiná lọ̀ọ̀gà bug lọl bá pá vígà e togó va tulà nu ea kil ló bé eo é láá bọ̀ọ̀vẹ̀ gbàà tóm eo gé sí nè Jìhóvà naa, vaá ò piìga boo gè tú ba lọ̀ọ̀gà bug siimá tóm. Be ò náa vó, òó láá sí tóm ea géè tàn ni gè sìa àbèè ge sìm tùlà gbò nú eo beè noo sẹ̀ẹ̀a sĩ́á. w21.08 20 ¶1; 21 ¶4

Vaà tãa ea beè dú neǹ kọ́ọ̀ bùlà Bàrì, ea bée kọlà Ánà beè toolá 84 gbáá, sõò à ólò “sí tọ káíá bílá dee nè ẹ́ẹ́ èlà.” Boo béè kọ náa beè aa ló gè olòó “sí tọọ̀ káíá,” Jìhóvà beè tãanìè dee bá naa ní ea mon Jíízọ̀s tṍó ea ã́àa mèà. (Lúùk 2:36-​38) Mm̀ beélè deeí, gã́bug gbò e ba ni dú kànen dee dú lé nu dòòmà bá nè gbò nvín ãa. Àé dọ bélè nèi tṍó e bĩ́ìnà va bel vaá pãané va tṍ ló tṍó e bà gé kọ́ nú ea kil ló zààvà e bà íe mm̀ bõ̀ònatõ̀ò Jìhóvà. Bẹẹ gbò vígà págbálà nè pábia e ba ni dú kànen mm̀ dee palàge bọọ́ ló Jìhóvà. Baa mon bé e Jìhóvà ni tã́ànè dee bá a bõ̀ònatõ̀ò nè baála mm̀ kele-kele sĩ́deè naa. Baa nó gã́bug nu lọl ló gbò lọ̀ e baala beè ié. Ẹ̀b va kọ bà íe “nyìmànù” vaá ò nó nu lọ̀l vá ló. (Pró. 18:4) Be ò noo tṍó dììmà vá ló, bàé agẹlẹ ló o zìgà. w21.09 3 ¶4; 4 ¶7-8; 5 ¶11, 13

Gbò níí Jìhóvà gé tú gbò kalìí siimá tóm, ea bélí “múú má láo gbò dó” e Àìzáíà kọ́ nú ea kil lóá. (Àìz. 60:5, 16) Kele-kele kalì e gbòí fáálá domá náa kọọ̀ sìtóm kọ̀ kpẹ̀a á láá siá mm̀ nú ea tóólá 240 dó, vaá emí bẹẹ gbò kpá nvee mm̀ nú ea é sígá ló 1,000 dém bel. Tóm ge zùgè gbò dó ea gé síá mm̀ gbò dee-deè nvéè deeí a náa kọọ̀ gbò nen á nè béèlàfùl. É kọ bàé nveè sãa kúm Boǹ Méné Bàrì, sẹ̀ bàé nveè sãa kúm bẹbèl bàlà booé? Níì béèlàfùl e dénè bẹ̀ì é ne. Náa kal ló béè kọọ̀ gbò níí Jìhóvà ólò gbàntṍ ló kpóó ea gé bẹl bálásĩ́ kiẽ́e e bà dì, bà ólò tõó kele aaló bìlà bẹbẹ̀l. (Róm̀ 13:1-7) Bà nyímá kọọ̀ áá Boǹ Méné Bàrì ní ea é nveè kùbma ló tã̀àgã̀ gbò nen ẽ́. Boǹ Ménéá náa dṹùnà nakà bàlà booí.​​—Jọ́ọ̀n 18:36, 37. w21.09 17-​18 ¶13-​14

Tṍó e nen eo beè vùlè ooà aaló gè fã̀ Jìhóvà. À palàge dú bíi kọ ó kilsĩ́ gè agẹlẹ ló o bá nè pá bọọ tọ. Mósĩ́ deè ní eo é láá naamá vó é? Ié kói ea aa bá Jìhóvà tení dú ló gè olòó bugi Kpá Káí vaá ò bugi togó boo nè ge olòó sí bẹẹ gbò nònù. Joanna, e a tẹ̀ nè a vígà pábia beè aa mm̀ kà kàí kọ́ọ̀: “Lóóm ólò palàge dĩ̀ìnà tṍó em bugì nòòtẽ́ ea kil ló gbò e bà di mm̀ Kpá Káí, dì belí Ábigẹẹ̀l, Ẹ́stà, Jóòb, Jósẹ̀f, nè Jíízọ̀s. Ba nu dòòmà bá beè nvèè bá nèm kọ ḿ bugi togó boo áá gbò nú ea bọ́ló.” Ó gá aa ló gè tã̀àgã ló Jìhóvà tṍó eo íè tã̀àgã̀ bùlà. Kilsĩ́ gè bàn Bàrì ea vulè niá kọ á naa kọ láá kilsĩ́ gè bugi togó belí bé e ẹlẹ ólò bugi togó naa, nè ge kọ á neè “ni nyìmànù vaá dò bá èèlè ea bọ́ló kọ ó tení boo nè ni.” (Ps. 32:6-8) Mm̀ kà kà, àé láá palàge zọ̀ ni gè kọ́ bé e nu tọ́a ní ló naa nè Jìhóvà. Sõò, Jìhóvà palàge dã̀tẽ́ ló bé e nu tọ́a ní ló naa. À síè ni kpóó ló kọ ó kọ́ bé e nu tọ́a ní ló naa neèe.​​—Éxọ. 34:6; Ps. 62:7. w21.09 28 ¶9-​10

Tṍó e deè Sẹ̀lẹ̀nù Ténì Zelí ea beè sẹ̀ẹ̀a 32 C.E. ni téní, neǹ tóm Pítà, Jém̀z, nè Jọ́ọ̀n beè ié mòà nù dẽe ea dú nu bọ̀ọ̀ ló. Be à sẹlẹ gbẹá boo gbele gã̀ boo gù ea di ló Gù Hermon, ní e sĩ́ Jíízọ̀s beè nyaaá gbẹá vá kèsĩ́é. “Sĩ́e beè gboó nyagí belí nàànì vaá a kọ̀là ló à ẹẹ vaá mò.” (Máát. 17:1-4) Gbò tómá beè dã́ moǹ Bàrì ea kọ́ọ̀: “Níí nà Sã́áná em vulè vaá nyíem palàge ẹẹẹ́ ló​​—gbanííe tṍ ló.” Gbò tómá beè zogè kọọ̀ bà gbanìè tṍ ló Jíízọ̀s tení dú ló bé e ba beè tõó dùm naa tṍó e tṍó téní. È gbĩ́ gè nó ba nu dòòmà bá. Nyíéi ẹ́ẹ kọọ̀ Jìhóvà dì ea gé néi dùùlà bá deè tṍ tenmá bá Jíízọ̀s ea dú “togó ló a bõ̀òna ló.” (Ẹ́fẹ. 5:23) Naanii èé bééláfùl ge gbànie tṍ ló belí bé e neǹ tóm Pítà, Jém̀z, nè Jọ́ọ̀n, beè ‘gbànìe tṍ ló’ naaá. Be è náa vó vaá gbẹá boo èèlè ea é náa kọ é ié dùmí, nyíéi é ẹ́ẹ kátogóí vaá dì deèsĩ́, èé íe ẹ́ẹ́ nyíe ea é di lee. w21.12 22 ¶1; 27 ¶19

À íe nen ea beè di mm̀ bõ̀ònatõ̀ò ea di Kọ́rìnt ea beè kuná vaà a tẹ̀. Neǹ tóm Pọ́ọ̀l beè kọ bàá kpóe lọl mm̀ bõ̀ònatõ̀ò. Pọ́lọ́ láb gbálàí géè tọá nágé ló dõòna gbò e bà di mm̀ bõ̀ònatõ̀òa, sìgà ọ̀và náa beè bugi togó kọọ̀ lábvá dú kà pọ́lọ́! (1 Kọ́r. 5:1, 2, 13) Sìgà tṍó aa ló tṍóá, neǹ tóm Pọ́ọ̀l beè mòn kọọ̀ gbálàa a palàge ọgá! Pọ́ọ̀l beè kọ́ nè gbò kànen kọọ̀: “Gboó iaí ló neíe vaá ò neíe agẹ̀ nyíe.” Nee nú ea náa vaá Pọ́ọ̀l à kọ́ vóáí: “Kọ bé nyíee náa bọọ gè bììlà, naa ní e a é sívèe.” Pọ́ọ̀l beè tó sàn gbálà ea ọ́gáá. Náa beè gbĩ́ kọọ̀ gbálàí á kilsĩ́ gè biile nyíe ló pọ́lọ́ ea beè sì naa ní ea é ooà aa ló gè bàn ia ló. (2 Kọ́r. 2:5-8, 11) À ólò leemá gbò kànen gè ié sàn nyíe belí Jìhóvà. Bà ólò tú agẹbá dùùmà bá deè tṍ nen tṍó ea dú bíi vaá ié sàn nyíe tṍó ea bọ́ló gè naa vó. Beè gbò kànen náa duulà bá deè tṍ nen ea sí pọ́lọ́, à zógè kọ bà náa íée sàn nyíé ló, tãa vó, bà nveè sãa kúm pọ́lọ́ e nená sí. w21.10 11-​12 ¶12-​15

Èé láá tú súng doolé ló kom ea bã́ ló nen. Sìgà ólò dú ńkem, boo tṍó e sìgà ólò agabá. Dì belí nu dòòmà bá, gíma é láá kùi tṍó e gé tẽ́gĩ́ sã̀ éb. Àé nyáaí ló, sõò tṍó e ene àbèè bàà dee ni téní aa ló deeá, be à sẹlẹ née é nyímáná kiẽ́e e komá beè bã̀. Mm̀ tẽ̀ènè sĩ́deèá, sìgà pọ́lọ́ e bà síi ólò dú pọ́ì ńkem. Dì belí nu dòòmà bá, bẹẹ kóò é láá ló bel àbèè ge naa nú ea kyẽ́i, vaá èé láá vàlẹ̀ bá ia ló nèe. Sõò beè kom ea agabá bã́í ló, neǹ dóm biè é láá gbà vaá tú nu bọbví dẽe. Be è kilsĩ́ gè pẹlí àbèè ge tũugẽ̀ dẽe, àé láá naa kọ á gá vàlẹ̀ bá tà. À dú pọ́lọ́ kọọ̀ nen é láá naa nagé nú ea bélí vó tṍó e bà náa nú ea palàge kyẽ́e. Àé láá kilsĩ́ gè bugi togó boo bé e nu e nen nááeá kyẽ́e naa. Sõò gbò e bà tú súng gbẹá gbàà, gé sí pọ́lọ́ ba bá. Àé dú lé be è gban tṍ ló dùùlà bá deè tṍ ea di mm̀ dọ̀ kpá Káí e nú ea dì nè deè nieí aa m. w21.12 12 ¶15

Dòòmà dẽe ló kọọ̀ neǹ kànen íe tã̀àgã̀ bùlà ea kil ló bé e neǹ vígà nveà nu àbèè ge sẹ̀ẹ̀à gyáa naa. Neǹ kànená é láá bĩiná a bá kọọ̀, ‘É kọọ̀ à íe dọ̀ Kpá Káí em é láá elá boo loomá bel?’ Boo béè kọọ̀ neǹ kànená náa gbĩ́ gè nè dùùlà bá deè tṍ dẹ̀ẹ̀a boo ńlẹ́ẹ̀ nyìmànù, àé láá bĩiná lọ̀ọ̀gà bùlà lọl bá dõòna kà neǹ kànen àbèè neǹ vígà e togóe tulà nu. Bàé láá gbá bugi togó boo dùùlà bá deè tṍ e Pọ́ọ̀l beè nè ea kil ló ge nvèà nu nè ge sẹ̀ẹ̀à gyáa. (1 Tím. 2:9, 10) Pọ́ọ̀l beè nè ã̀àne kọọ̀ neǹ Kráìst á nvèà nú ea bọ́ẹ ló vaá nvèèe ka ló. Sõò Pọ́ọ̀l náa beè kọ́ nu eé nveà nè nu e bè née é nveà. A beè nyimá kọọ̀ neǹ Kráìst é láá naa nu ea léémáe gè naa be náa úúá boo Kpá Káí. Vóà naaà bọ́ló kọọ̀ gbò kànen á bugi togó boo beè nená nveà nu ea bọ́ẹ ló vaá nvèèe ka ló. À dú bíi kọ é kẽ̀èa boo kọọ̀ bàà neǹ vígà é láá nè kele-kele béèlàfùl, sõò níí náa tõó dọ̀ kọọ̀ áá enè nen ní ea di lèlàẹ. Náa bọ́ló kọ é bení pá vígà kọ bàá naa nu e beele ẹbvì kọ à lelà. w22.02 16 ¶9-​10

È ÍÈ gã́bug nú ea náa vaá èé íe vulè ea kyãa mm̀ bọ́ọ̀ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo kilma ló ene. Sìgà éé ní ea ólò naa kọ é ié na íb vulèí é? Kpá Próvẹẹ̀b áálá bíbvá tení dú ló gè kọọ̀: “Ó gá zìgà kọọ̀ vulè ea kyãa mm̀ bọ́ọ̀ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo nè bọ́ọ̀ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo á àà ní ló. . . . Be ò náà vó, òé íe lé bée vaá dú neǹ nyìmànù kèsĩ́ Bàrì nè gbò nen.” “Nen ea íe vulè ea kyãa mm̀ bọ́ọ̀ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo ólò dọ̀ bélè nèà a bá.” “Nen ea gbĩ́ lé lab dògò nè vulè ea kyãa mm̀ bọ́ọ̀ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo é íe dùm.” (Pró. 3:3, 4; 11:17, ekk.; 21:21) Gbò gã́bel ea di mm̀ kpá Próvẹẹ̀bá kọ́ taà ká nú ea náa vaá à bọ́ló kọ é ié vulè ea kyãa mm̀ bọ́ọ̀ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo. Túá kà, ge ié vulè ea kyãa mm̀ bọ́ọ̀ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo é náa kọọ̀ Bàrì á nvèèi ka ló. Ní ea égè bàà, ge ié vulè ea kyãa mm̀ bọ́ọ̀ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo é náa kọ é dọ̀ bélè nèà bẹẹ bá. Dì belí nu dòòmà bá, àé láá naa kọ é kilsĩ́ gè ié lé gbaaló kilma ló dõòna gbò. Ní ea égè taà kà, ge gbĩ́ vulè ea kyãa mm̀ bọ́ọ̀ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo é náa kọ é ié tã́áná dee bá dì deèsĩ́, bií ló dùm e bè náa tá. Mm̀ kà kà, è íè lé bug ea náa vaá èé gbantṍ ló bel Jìhóvà, ea kọ́ọ̀: ‘Iei vulè ea kyãa mm̀ bọ́ọ̀ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo nè sàn nyíe kilmai ló ene.” w21.11 8 ¶1-2

Beè gbò ẹ̀bmà eo beè tení bá tṍó ea kil nvéeá àbèè kátogóí doà o zìgà, lóó ni á gá ọọ. Tú naamá nèà deè eo íè ge kpáá agẹlẹ ló o zìgà. Palàge tã̀àgã ló Jìhóvà, bọọ èlmà tõ̀ò tṍó e dìtõ̀ò tavàlà. Nyimá kọọ̀ Jìhóvà é láá nvèè bá nèi tení dú ló pá bẹẹ tọ àbèè pá bẹẹ kóò. Tṍó eo sọọ̀ tọ́ deè kọọ̀ Jìhóvà á nvèè bá nèni kọ ó láá ĩ̀ìmà gbò tã̀àgã̀ eo gé téní bá kátogóí, òó gbóó láá àgala boo kọọ̀ àé nveè bá nèni kọ ó ĩ̀ìmà gbò ní eo é beè láá kpeesĩ́ ló dì deèsĩ́. Jíízọ̀s beè ló bel boo gbò kiẽ́e ea dú bíi kọọ̀ pá a gbò nyòòne nvée á ié zìgà mm̀ ba dùm, vaá a beè àgala boo kọọ̀ Jìhóvà é nveè bá naa ní e bàé láá bé èlbá gbò ẹ̀bmà e bà kpeesĩ́ ló. (Jọ́ọ̀n 14:1; 16:33) A beè dẹlẹ nyíé boo kọọ̀ agẹ zìgà é náa kọọ̀ gã́bug nen á fùl zelí bá pọ̀b kpo tã̀àgã̀ ea gé dú sĩ́. (Kùùà 7:9, 14) Olo é dí vá zẹ̀ẹ̀ be ò tú kọ̀láá kà nèà deè eo íè kátogóí naamá gbò nú ea é agẹlẹ ló o zìgà!​​—Híb. 10:39. w21.11 25 ¶18-​19

Née ólò ẹ̀bmà dẽe kọọ̀ Bàrì é dùùlàí mm̀ sĩ́deè ea dú dũ̀ùnè. Sõò è nyímà kọọ̀ kọ̀láá gbò e bà dẹlẹ nyíé boo Jìhóvà é íe dùm e bè náa tá kọbèè bà ú kátogóí. Dì deèsĩ́ àla, bé e dẹlẹ̀ nyíé boo kọọ̀ Jìhóvà é duulài naa é beè bã kèbá ẹ̀bmà. Àé bélí kọọ̀ bẹẹ dùm di kèbá gẹẹ-g̣ẹẹ ló tṍó e Gọ́g ea aa boo kunukẽ̀ Mégọ̀g, ea dú gbaa ló gbò dó é náa uú boo gbò níí Bàrì. Àé dú bíi kọ é àgala boo kọọ̀ Jìhóvà é duulài. Èé tõó kèsĩ́ gbò dó àla belí gbò naanà ból e bà náa íe neǹ kpènà. (Èzí. 38:10-​12) Née beè nó bé vaá née íè nu gè beemá bé. Gbò dó àla é túúmá kọọ̀ àé válí gè béi èlbá. Bà náa nyímá kọọ̀ gbò nyómá tóm Jìhóvà di kpènà ló gè dùùlài, sõò beele nyímà boo béè kọọ̀ è íè zìgà. Mm̀ kà kà, gbò dó àla náa é mon va boo béè kọọ̀ bà náa íe zìgà. Ẹ̀b bé ea é bọọ vá ló tṍó e gbò nyómá tóm é duulài naaà!​​—Kùùà 19:11, 14, 15. w22.01 6 ¶12-​13

Jìhóvà nveè ka ló dénè pá vígà, vóà naa, à bọ́ló kọ beele é nvèè va ka ló nagé. Èé piìga boo gè naa nú e bẹẹ kpóó sim tùlà mm̀ ge kpènà vaá ẹ̀b nú ea kil vá ló. Be è nyímá kọ è náà nú ea biile nyíè nen, náa bọ́ló kọ é sẹlẹ ló kọọ̀ tọ́ọ̀ nu náa nááá vaá ẹ̀b dẽe sĩ́ kọ àé ia ló nèi vaá lọ̀l nyíé boo. Éé ní ea é láá naa kọọ̀ nyíè nen á bììlà ẹ? Àé láá dú boo béè bé e ba beè bumá va naa, sìgà pá vígà ólò bugi togó kọọ̀ bà náa tulàẹ̀ dẽè dõòna gbò. Sìgà gbò ã́àa bã mm̀ kà kàí, vaá bà gáà nyimá kọ à bọ́ló gè ia ló nè nen ea sí va pọ́lọ́. Kọ̀láá bé ea dì naa, à bọ́ló kọ é pììga boo gè naa kọọ̀ fẹ́ẹ́-fẹẹ̀ ló á dì. Nagé, à dú bíi kọọ̀ nen e nú e dõòna gbò náa ólò vàlẹ̀ bá kyẽ́e á nyimá kọ à bọ́ló kọ á nyaanàè a láb. Be à náa vó, nyíée é ẹ́ẹ vaá àé zọ pá vígà tõ̀òa mm̀ fẹ́ẹ́-fẹẹ̀ ló. w21.06 21 ¶7

Jíízọ̀s dã́tẽ́ ló bé e nu tọ́a ní ló naa. Nyíéi ólò palàge ẹẹ tṍó e íè kóò ea dã́tẽ́ ló bé e nu tọ́aí ló naa tṍó e nyíéi biilà, bọọ èlmà tõ̀ò kóò ea beè tení bá tã̀àgã̀ ea bélí ńbeele. Níà íb kóò e Jíízọ̀s dúé. À nyímá tṍó e lóó nen ọọ vaá à ié bíi ló nvèè bá. À dã́tẽ́ ló bẹẹ ọ́ọ́-ọọ, vaá àé “nveè bá nèi kà lèlà tṍó e bíi dìí ló.” (Híb. 4:15, 16) Dì belí bé e Jíízọ̀s beè tú nvèè bá ea aa bá nyómá tóm gbẹá mm̀ gònò Gẹtsẹ́mànì naaá, à bọ́ló kọ é di kpènà ló gè tú nvèè bá e Jìhóvà néi, kọbèè à néi tení dú ló bẹẹ kpá, vídiò, lòbèl, àbèè tṍó e enè neǹ kànen àbèè bẹẹ kóò kãái. (Lúùk 22:39-​44) Jìhóvà é néni “fẹ́ẹ́-fẹẹ̀ ló Bàrì” vaá nè ni kói. Tṍó e tãàgã ló Bàrì, è ólò ié “fẹ́ẹ́-fẹẹ̀ ló Bàrì, e gbò nen náa é láá dã̀a.”​​—Fíl. 4:6, 7. w22.01 18-​19 ¶17-​19

Jìhóvà ólò naa nu ea lelà kọ̀láá tṍó. Sõò nu ea é láá tàvàlàí ló gè naa dú gè dẹlẹ nyíé boo gbò ea beè íbá ló. Èé láá ié bàà-bàà bùlà ea kil ló beè gbò e bà íe lẹ̀ẹ̀là bel mm̀ bõ̀ònatõ̀ò gé aa deè dẹ̀ẹ̀à gé boo tùle ea aa bá Jìhóvà. Kà kà bel ea dì dú kọọ̀ née é láá kọọ̀ è dẹlẹ̀ nyíé boo Jìhóvà boo tṍó e née dẹlẹ̀ nyíé boo gbò e ẹlẹ dẹlẹ nyíé boo vaá íbá ló e bà di boo kunukẽ̀í. Deè nieí, Jìhóvà dì ea gé túlè a bõ̀ò-natõ̀ò ea di boo kunukẽ̀í tení dú ló ‘gyóòlo ea nyímá nu vaá bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo.’ (Máát. 24:45) Dì belí gbò ge tulè tóm e ba beè di mm̀ túá gbò gbááá, gyóòloí ólò ẹ̀b nu ea kil ló gbò níí Bàrì beeá ló bàlà booí vaá nè tùle gbò kànen e bà di mm̀ bõ̀ònatõ̀ò. Gbò kànen ólò gbóó mòn kọọ̀ bà tõonìè boo tùleá. È zógè kọọ̀ è dẹlẹ̀ nyíé boo bé e Jìhóvà ólò naa nu naa tení dú ló gè gbàntṍ ló tùle ea bõ̀ònatõ̀ò nè gbò kànen néi. w22.02 4 ¶7-8

È ólò palàge ié ẹ́ẹ́ nyíe vaá kààga boo kọ è dṹùnà Gbò Neǹ Ditõ̀ò Jìhóvà! Nyíéi ólò ẹẹ tṍó e láà nveè bá nè gbò e bà íe lé bùlà kọ bàá fã̀ Bàrì. (Tóm 13:48) È bélì Jíízọ̀s e ‘nyómá káí beè naa kọọ̀ nyíée á ẹẹ’ tṍó e pá a gbò nyòòne nvée oòa kẽ ináé ló mm̀ záá zaà ló boo béè kọọ̀ gbò nen dã́ kpẹ̀a e bà géè kọ̀. (Lúùk 10:1, 17, 21) Neǹ tóm Pọ́ọ̀l beè ãane Tímotì kọọ̀: “Palà ge ọẹ dẽeni e a kil ló íb láb e o é láví nè íb nu e o é nóomà.” Pọ́ọ̀l beè kpáá kọọ̀: “Boo bée kọ be ò náa vó, ò é láá dùùlà o bá, biina gé ló gbò e bà gé pãanéni tṍ ló.” (1 Tím. 4:16) Vóà naa, bẹẹ sìtóm kọ̀ kpẹ̀a ólò dùùlà dùm gbò nen. È ólò palàge ọẹ̀ dẽe ea kil ló bẹẹ bá, boo béè kọọ̀ è di kè lẹ̀ẹ̀là bel Bàrì. È ólò gbĩ́ gè tõó dùm ea é nveè ka ló Jìhóvà vaá gbaaló ló lé kpẹ̀a e gé kọ́í. (Fíl. 1:27) È ólò zogè kọ è ‘palàge ọẹ̀ dẽe ea kil ló nú e nóòmà’ tení dú ló gè palàge kpoogá dee ló nè ge bàn nvèè bá ea aa bá Jìhóvà besĩ́ è kálá àà gé kọ́ kpẹ̀a. w21.10 24 ¶1-2

Nen ea nveà ãa nen ólò bugi togó vaá labví láb belí Jìhóvà. Nen ea nveà ãa nen ólò labví gbò láb ea dṹùnà ból súú nyómá káí, vaá sọ̀tọ́ deè kọọ̀ nyómá Káí á lẹ̀ẹ̀là bel ló a bug togó, bé e nu tọ́aẹ́ ló naa, nè a láb. Dì belí nu dòòmà bá, à ólò vùlè Jìhóvà nè pá a gbò. (Máát. 22:36-​39) Nen ea dì naa vó ólò kilsĩ́ gè ié ẹ́ẹ́ nyíe kọbèè à gé téní bá tã̀àgã̀. (Jém̀z 1:2-4) À ólò nvèè fẹ́ẹ́-fẹẹ̀ ló. (Máát. 5:9) À ólò ié ĩ̀ìmà nè lé láb tṍó ea gé zọ dõòna gbò naaá nu. (Kọ́l. 3:13) À ólò leemáe gè naa lé nu. (Lúùk 6:35) Bé ea lábví láb naa ólò zogè kọ à íe zìgà mm̀ a Tẹ̀ ea di káála. (Jém̀z 2:18) À ólò kilsĩ́ gè dú gbọ́ọ́-gbọọ̀ ló tṍó e nen náa nuù súng nèe vaá lẹ̀ẹ̀là bel ló a bá tṍó ea kpeesĩ́ ló ẹ̀bmà. (1 Kọ́r. 9:25, 27; Táítọ̀s 3:2) Kọbé è láá nvèà ãa nen, à dú bíi kọ é toní dénè gbò kpãa ea di mm̀ kpá Gàlésìà 5:22, 23 nè ní ea di mm̀ dõòna kà gbò dọ̀ Kpá Káí. w22.03 8-9 ¶3-4

Níì áá bé e Pọ́ọ̀l beè kọ́ kpẹ̀a aa tọ dọ tọ naa ní e gbò kànen é nóé nì, bàé di nàgé kpènà ló gè kó kpẹ̀a kòláá tṍó. (Ẹ́fẹ. 6:14, 15.) Dì belí Pọ́ọ̀l, gbò kànen é láá bumá dõòna gbò bií ló gbò nvèè bá sìtóm tṍó e bà gé kọ́ kpẹ̀a. (1 Pít. 5:1, 2) Sõò náa bọ́ló kọọ̀ gbò kànen á di boo béè tóm e bà gé sí vaá gbẹmà nvéè tóm kọ̀ kpẹ̀a. (Máát. 28:19, 20) Kọ́bé bà láá naa vó, àé dú bíi kọ bàá gá tú sìgà tóm e bà né va mm̀ bõ̀ònatõ̀ò. Tṍó e baa ni tãàgã ló Bàrì vaá bugi togó boo lọ̀l, bàé gbóó láá nyimá kọọ̀ be bà túè sìgà tóm, àé náa kọ bàá gá naanàè gbó nú ea palàge dú bíi. Dì belí gè sẹlẹ fã̀ pá tọ, ge tú bẹ̀à sã́ bùlà kọọmá kpẹ̀a, àbèè ge noòmà ba gbò nvín kọ bàá láá kọ́ kpẹ̀a. Àgala boo kọọ̀ Jìhóvà dã́tẽ́ ló kọọ̀ ò gbĩ́ gè naa nú mm̀ kuna-kuna bá. w22.03 27 ¶4, 7; 28 ¶8

É kọ ò kẽ̀èà boo bé e pọ̀ beè zẹ́ẹ́ síi ni naa besĩ́ ò kalá dú enè Neǹ Ditõ̀ò Jìhóvà? Be à sẹlẹ, pọ̀ beè olòó síi ni kọ nóo é láá kọẹ̀ kpẹ̀a. Àbèè ge siiá pọ̀ kọọ̀ pá bọọ tọ àbèè pá o kóò é náa uulìè ní boo. Beè vó, òó láá dã́ ból ló bé ea é tõó ló nen eo ólò noòmà Kpá Káí naa tṍó ea bugi togó naa vó. Jíízọ̀s beè kọọ̀ íb gbò pọ̀í é láá sii sìgà nen. Vóà naa, a beè siè kpóó ló gbò e bà géè nyoonée nvée kọ bàá gá zìgà kọọ̀ síìà pọ̀ á òòmà va lọl ló gè fã̀ Jìhóvà. (Máát. 10:16, 17, 27) Kilsĩ́ gè bumá nen eo ólò noòmà Kpá Káí kọ á kó nú ea ziga ló nè dõòna gbò. Pọ̀ beè láá sii gbò nyòòne nvéè Jíízọ̀s tṍó ea lẹẹlà va kọ bàá gé kọ́ kpẹ̀a. Sõò Jíízọ̀s beè nvèè bá nèva tení dú ló gè kọ́ kiẽ́e bàé kọ́ kpẹ̀a nè nú e bàé kọ́ kpẹ̀a kilma ló. (Máát. 10:5-7) Mósĩ́ deè ní eo é láá nó Jíízọ̀s e? Nvèè bá nè nen eo ólò noòmà Kpá Káí kọ á nyimá kiẽ́e ea é láá kọ́ kpẹ̀a. Dì belí nu dòòmà bá, bĩináe be à nyimá ló nen ea é léémáe gè nó kà kà bel ea di mm̀ Kpá Káí. Tṍóá ò gbóó nvèè bá nèe kọ á nyimá nu gè kọ̀ tení dú ló gè zogèe bé ea é láá dààmà togó gè zọ̀ nen loá bel boo Kpá Káí naa. w21.06 6 ¶15-​16

“Pọ́ì ńkem̀ tṍó, gbò tọ e bà ólò tõó m ùlà ki nè gbò nómá tọ beè dààmà togó gè kõoá uuá kẽ.” “Pọ̀ beè sii kọ̀láá nen . . . Gã́bug nen kọ́ọ̀ nuá beè naaá mm̀ nú ea é dú bàà kà mínìt. Sõò a beè tõó ló nda belí ea nááá mm̀ gã́bug tṍó.” Níà gbò bel ea aa gã́ sìgà gbò e ba beè fùl zelí bá zùgà kunukẽ̀ ea beè naaá mm̀ dó Nepal mm̀ gbáá 2015. Kọ̀láá bé ea dì naa, kátogóí beele gé téní bá zùgà kẽ e náa nááá áá ene kà dó, tãa vó àé íná kọ̀láá kà dó. Neǹ kọ́ọ̀ bùlà Bàrì Hégaì beè emí kọọ̀: “Boo béè kọọ̀ Jìhóvà ea íe gbò bé kọ́ọ̀, ‘Nagé​—pọ́ì ńkem̀ tṍó àla​—nda é zugè káála nè boo kunukẽ̀í.’ ” (Hég. 2:6) Hégaì náa géè kọ́ nú ea kil ló pọ́ì zùgà kunukẽ̀ ea ólò kyọ̀sĩ́ nu. Tãa vó, lé nu é silà aa m. Jìhóvà boo a lóó kọ́ nèi kọọ̀: “Nda é zugè dénè gbò dó, vaá gbò lé nú ea di mm̀ dénè gbò dó é aa m dù; vaá nda é náa kọọ̀ ka á di ló tọí.” w21.09 14 ¶1-3

Ge olòó zọ̀ o kóò loá sọ́l lee é náa kọ bọọ gbaa ló á palàge agaló. Tẽ̀ènè áá báá, bé e bẹẹ gbaa ló kilma ló Jìhóvà dì naa ẽ́. Tṍó e kọ́ọ̀ bẹẹ bùlà nè bé e nu tọ́aí ló naa nèeé mm̀ tã̀àgã ló, à zógè kọọ̀ è dẹlẹ̀ẹ̀ẹ nyíé boo vaá è nyímà kọọ̀ à vulèi. (Ps. 94:17-​19; 1 Jọ́ọ̀n 5:14, 15) Zọ̀ pá vígà naaá nu; pá vígà dú dõ̀ònù ea aa bá Jìhóvà. (Jém̀z 1:17) Bẹẹ Tẹ̀ ea di káála zógè kọọ̀ à íèè lèèma mm̀ buù bẹ̀ì tení dú ló gè nèi pá vígà mm̀ bõ̀ònatõ̀ò e bà ólò “vùlèi kọ̀láá tṍó.” (Pró. 17:17) Mm̀ kpá lẹ̀ẹ̀là tóm e Pọ́ọ̀l beè emí má pá vígà e ba di Kọ́lọsì, a beè kòl béè sìgà pá vígà e ba beè nvèèe sãa kúm, vaá kọ́ kìlmà vá ló kọọ̀: “Bà ólò palà ge nvèè bá nèm̄.” (Kọ́l. 4:10, 11) Kọbèè Kráìst Jíízọ̀s beè ié bíi ló nvèè bá vaá a beè zààva ló nvèè bá ea beè íe lọl bá gbò nyómá tóm nè gbò nen. (Lúùk 22:43) Ge kọ́ bé e nu tọ́aí ló naa nè bẹẹ kóò e togóe ni tulà nu náa tõó dọ̀ kọọ̀ è dúù gbò ọ́ọ́-ọọ; tãa vó àé nveè bá nèi. w21.04 24-​25 ¶14-​16

Be à gá náa vaá neǹ vígà à naa nú ea palàge tãagẽ́ nià? Pììgà bé eo kpóó sim tùlà naa gè naa kọọ̀ fẹ́ẹ́-fẹẹ̀ ló á dì. Kọ́ bé e nu tọ́a ní ló naa nè Jìhóvà. Bànie kọ á nvèè bá nè nen ea beè naa nú ea biilé ni nyíeá, nè ge kọ á nvèè bá naa kọ ó monìè gbò kpãá ea léémá Bàrì ea di mm̀ nená. (Lúùk 6:28) Be nóo láà ia ló pọ́lọ́ eo vígà sí ni, bugi togó boo kà lé sĩ́deè ge bã̀àmàé ló. À ólò dú lé gè bugi togó kọọ̀ vígàa náa beè noo gè sí ni pọ́lọ́. (Máát. 5:23, 24) Tṍó eo gé zọ́ẹ loá bel, dòòmà dẽe ló kọọ̀ lé bùlà ní ea beè iéé. Vaá be náa zigà ge zọ̀ ni naaá fẹ́ẹ́-fẹẹ̀ ló à? “Ĩimai ene.” Kilsĩ́ gè ié ĩ̀ìmà kilma ló o vígà. (Kọ́l. 3:13) Ní ea palàge bọọ, ó gá biilée nyíé ló, boo béè kọ níá é láá tãagẽ o lé gbaa ló kilma ló Jìhóvà. Ó gá sọ̀tọ́ deè kọọ̀ tọ́ọ̀ nu á kyọ̀ ni nyíe. Tṍó eo náà vó, ò zógè kọ ò vulè Jìhóvà èlmà kọ̀láá kà nu.​​—Ps. 119:165. w21.06 23 ¶15