Génesis

30 Otta müsia Raquel, nnojotsü kachoin nümüin Jacob je achunjasü saaʼin sümüin tü shipayakat saaliijee machonwaa. Soʼu wane kaʼi, sümakalaka Raquel nümüin Jacob:

—Aishaʼajaa, paapaa tamüin kachonwaa. Müleka ayatüle taya sünain machoin, anasü saaʼin tamüin ouktüle taya —müsü.

2 Jashichishi joo Jacob sümüin sünain nümüin:

—Nnojoishi Maleiwain taya. Nia Maleiwa neʼe nümüiwa ayouktaka pia süpüleerua kachonwaa —müshi.

3 Sümakalaka nümüin:

—Anuu Bilha tü tachepchiakat. Anakaja müleka paapaale shia süpüla puʼwayuusee. Kachonjeerüje taya otta kooʼuliwoʼujeerüje taya wayuu sünainjee —müsü.

4 Saapüinjeseʼe Raquel Bilha tü süchepchiakat nümüin Jacob süpüla kachoinjatüin shia nümüin. Nainkaakalaka sümaa. 5 Ipuotkalaka Bilha sünain jemeyulüin shia nümaa wane joʼuu toolochon. 6 Otta Raquel, shiʼitaain Dan nünülia chi süchonkai sünain sümüin saaʼin süleʼeruʼu: “Saaʼu lotüin takuaippa noʼuluʼu chi Maleiwakai, naapüitpain tanüiki sünain naapüin tamüin wane tachon toolo”, müsü.

7 Ipuotkalaka Bilha süchikua sünain jemeyulüin shia nümaa wane joʼuu toolochonya. 8 Otta Raquel, shiʼitaain Neftalí nünülia chi süchonkai sünain sümüin saaʼin süleʼeruʼu: “Eejiraasü taya waneepia sümaa tü tepayakat je tayamülüin shiaʼaya”, müsü.

9 Otta müsia Lea, sütüjaapa saaʼu sünain nnojolüin kachoinjatüin shia süchikua, saapüin Zilpa tü süchepchiakat nümüin Jacob süpüla kachoinjatüin shia nümüin. Nainkaakalaka sümaa. 10 Ipuotkalaka Zilpa sünain jemeyulüin shia nümaa wane joʼuu toolochon. 11 Otta müsia Lea, shiʼitaain Gad nünülia chi süchonkai sünain sümüin saaʼin süleʼeruʼu: “Anashaatüsü maʼi tü alatüitpakat tamüin”, müsü.

12 Ipuotkalaka Zilpa süchikua sünain jemeyulüin shia nümaa wane joʼuu toolochonya. 13 Otta müsia Lea, shiʼitaain Aser nünülia chi süchonkai sünain sümüin saaʼin süleʼeruʼu: “Talatashaatasü maʼi taaʼin. Je tü jieyuukalüirua, shiʼreerü taya sünain talatüin taaʼin”, müsü.

14 Shiasaʼa soʼu wane kaʼi soʼu tü kashi akotchijünakat oʼu tü pünajütkat, waraittüshi Rubén chi süchonkai Lea saʼakapünaa wane apain. Nüntakalaka sünain wane wunuʼuchon kanüliasü “mandrágora”. Eʼnnaajünüsü tü wunuʼukot sünain kachonwaapin müleka shikünüle. Nüsüʼütakalaka Rubén tü wunuʼukot sünain nülüʼüjüin shia sümüin Lea tü niikat. Otta müsia Raquel, shiʼrapa tü wunuʼu aapünakat sümüin tü shipayakat, sümakalaka:

—Püsülaja tamüin süpüshi tü “mandrágora” alüʼüjünakat pümüin nütüma chi püchonkai —müsü.

15 Süsouktakalaka Lea sümüin tü shimiiruakat:

—Aishaʼajaa, püsütüichipa toulia taʼwayuuse, ¿püsüteetaainjaʼa joo toulia tü “mandrágorakalüya” aapuushikat tamüin nütüma chi tachonkai? —müsü.

Sümakalaka Raquel sümüin:

—Müleka püsülajüle tamüin süpüshi tü “mandrágora” aapünakat pümüin nütüma chi püchonkai, tajüteechi Jacob pünainmüin saaʼu aikat tüü süpüla nainkaain pümaa. ¿Jaman? —müsü.

16 Shiasaʼa motsapa kaʼi, wanaa sümaa nüleʼejüin Jacob nipialuʼumüin suluʼujee tü apainkat, arütkaasü Lea nünainmüin sünain maa nümüin:

—Awalaajüitpa taya süka tü “mandrágorakat” aapünakat tamüin nütüma chi tachonkai süpüla püinkaainjachin tamaa soʼu aikat tüü —müsü.

Nainkaakalaka Jacob sümaa Lea soʼu aikat tia. 17 Ipuotkalaka shia süchikua sünain jemeyulüin shia nümaa wane joʼuu toolochonya. Jaʼraituairü joo kachoin shia nümüin Jacob. 18 Shiʼitaain Isacar nünülia chi süchonkai sünain sümüin saaʼin süleʼeruʼu: “Walaaitpa taya nütüma Maleiwa saaʼu taapüin paala tü tachepchiakat nümüin chi taʼwayuusekai”, müsü.

19 Jemeyutkalaka Lea süchikua sümaa kachoin wane joʼuu toolochonya. Aippiruatuairü joo kachoin shia nümüin Jacob. 20 Shiʼitaain Zabulón nünülia chi süchonkai sünain sümüin saaʼin süleʼeruʼu: “Asülajüichipa Maleiwa tamüin wane kasa anashaatasü maʼi. Aijeerü jooluʼu taya nüpüla chi taʼwayuusekai, süka aippiruatuairüin kachoin tooloyuu taya nümüin”, müsü. 21 Shiasa mapa tia, jemeyutkalaka Lea süchikuaʼaya sümaa kachoin shia wane joʼuu jietchon. Shiʼitaain Dina sünülia tü süchonkot.

22 Shiasa mapa tia, kamaneeshi chi Maleiwakai sümüin Raquel sünain naapüin sümüin tü suchuntapüʼükat nümüin süpüla kachoinjatüin shia. 23 30:23-24 Jemeyutkalaka sümaa kachoin shia wane joʼuu toolochon nümüin Jacob, chi palajachikai süchon. Shiʼitaain José nünülia chi süchonkai sünain sümüin saaʼin süleʼeruʼu: “Saaʼu naapüichipain chi Maleiwakai wane joʼuu toolochon tamüin, naakatüitpa tü japüleekat toulia. Kasataalejese niiʼiyatüin naʼanasia tamüin süpüla kachoinjatüin taya tachikua wane toolochonya”, müsü. 24 —

Sükuaippa tü washitkat anainjee Jacob

25 Shiasaʼa süchikijee jemelin José chi süchonkai Raquel, nümakalaka Jacob nümüin Labán chi süshikai Raquel je Lea:

—Taataa, paawala pümata taya taleʼejaiwa tepialuʼumüin. 26 Pütüjaa aaʼuchi taya sünain taʼyataain pümüin wainma juya sünain tekettaajüin tü tamakat pümüin. Anakaja püjütüle tamaa tü taʼwayuusekalüirua ooʼulaka tü tachonkalüirua süpüla tamaainjanain naya —müshi.

27 Nüsouktakalaka Labán nümüin:

—Tamüshi paala pia: Eeʼiyatünüsü tamüin sünainjee ooʼulakiraa sünain jaralin aapünüin anainjee tamüin naʼanasia Maleiwa. Shiimüin piain piakai anain anainjee takuaippa nütüma Jehová chi Pümaleiwasekai. 28 Je sükajee tia, anasü saaʼin tamüin müleka jimatüle pia tamaa. ¿Jerainjatü sülia piʼyataain püchuntajatka? Tawalaajeerü shia pümüin.

29 Nüsouktakalaka Jacob:

—Pütüjaa aaʼulu sünain taʼyataain pümüin süka süpüshua taaʼin waneepia je sünain kooʼomünin tü pümüʼünüinkalüirua sünainjee taaʼinmajüin shia. 30 Paala, palitsü neʼe pümüʼünüin. Otta müsia jooluʼu, watta saalin. Washitshi maʼi pia jooluʼu nütüma Jehová taaʼujee tayakai. ¿Joujeechika maʼi taya aʼyataain süpüla kamüʼünüinjachin tayaʼaya?

31 Nümakalaka Labán nüchikua:

—Anashi makatüle pia tamaa. ¿Jerainjatü püchuntajatka tamüin?

Nüsouktakalaka Jacob:

—Nnojoleechi taya achuntüin pümüin walawaa süka neerü. Müleka pücheküle süpüleerua makatüinjachin taya sünain taaʼinmajüin tü pümüʼünüinkalüirua, anakaja poonoole sümaa tü tamüinjatkat jooluʼu pümüin: 32 Oʼuneechi taya saʼakapünaa tü pümüʼünüinkalüirua. Takatajeerü tü anneerü eekai kanatannuuin ooʼulaka eekai mütsiiyain ata. Je takatajeerü tü kaaʼulakalüirua eekai kanatannuuin. Shieerüjaʼa neʼe sujutkat taʼyataain pümüin. 33 Je mapeena, antawaijeechi pia sünain analawaa sümüin tü tamüʼünüinkalüirua. Müleka püntüle sünain kaaʼula eekai nnojolüin kanatannuuin ooʼulaka anneerü eekai nnojolüin mütsiiyain ata, pütüjaajeerü aaʼu sünain aʼluwajuushin shia puulia tatüma —müshi Jacob nümüin Labán.

34 Nüsouktakalaka Labán:

—Anakajaʼa. Meerüjaʼa shia maa aka tü pümakat tamüin.

35 Otta müshia Labán, süpülapünaa naaʼinrüin Jacob tü naashajaakat achiki, nükatajirakalaka kaaʼula tooloyuu eekai panaatannuuin, ooʼulaka kaaʼula jieyuu eekai kanatannuuin je chüküriiyatannuuin ooʼulaka anneerü eekai mütsiiyain, sünain naapüin shia namüin na nüchonnii tooloyuukana süpüla naaʼinmajüinjatüin shia.

36 Je nüjütüin na nüchonniikana sümaa tü nümüʼünüin nükatajirüitpakalüirua chaa wattamüin nuulia Jacob, maa aka apünüin kaʼi naya waraittüin chamüin. Shiaʼalaka neʼe makatüin süpüla naaʼinmajüin Jacob tü anajakalüirua nüpüla Labán.

37 Nüshataakalaka Jacob sütüna wane wunuʼuirua wüittüsü kanüliasü “álamo”, “avellano” ooʼulaka “castaño”. Nüshotolokalaka süta tü wunuʼukot süpüla jaʼyainjatüin tü süchikanainkat kasuuin. 38 Nütüjaa aaʼulu Jacob sünain shipepejiraain tü mürütkalüirua chaʼaya miiruku. Niʼitaakalaka tü wunuʼukolüirua shirokumüin tü wüin suluʼukot tü anuakat sümülatuʼumüin tü mürütkalüirua wanaa sümaa süsüin. 39 Je tü mürütkalüirua eekai shipepejiraain chaʼaya miiruku, kachonkalaka shia mürütchen eekai panaatannuuin je eekai kanatannuuin. Alatüsü tia, saaʼin nümüin Jacob, süka shiirakaain sümüin tü wunuʼukalüirua niʼitaakat sümülatuʼumüin.

40 Shiasaʼa miyoʼupa tü nümüʼünüinchenkalüirua, wanaa sümaa süntawalin tü mürütkalüirua miirukumüin, nükatajüin Jacob tü anneetkalüirua suulia tü kaaʼulakalüirua. Niʼitaain mürüt eekai kanatannuuin je eekai mütsiiyain ata sümülatuʼu tü mürüt anakalüirua ata süpüla sünanajüinjatüin shia. Je kachonpa tü mürüt anakalüirua ata, saaʼin nümüin Jacob, süshateerü tü mürüt eekai kanatannuuin je mütsiiyain. Shia tü naaʼinrapüʼükat süpüla kooʼomüinjatüin nümüin tü mürüt mojujakalüirua ata saʼakajee tü nümüʼünüinkat Labán.

41 Tüü, shia nümaʼülapüʼükaʼaya chaʼaya miiruku sünain nükotchijapüʼüin sümüiwa tü mürüt anapüisükalüirua sünain niʼitaʼawalin tü wunuʼukolüirua sümülatuʼu wanaa sümaa shipepejiraain tü mürütkalüirua. 42 Je shiasaʼa süchikijee tia, nükotchijapüʼüin tü aürütsükalüirua sümüiwa sünain nnojolüin niʼitaain tü wunuʼukolüirua sümülatuʼu wanaa sümaa shipepejiraain. Je sükajee tia, eweetüsü nümüin Labán mürüt eekai aürülüin, ooʼulaka nümüin Jacob, eweetüsü eekai anapülin. 43 Müsüjeseʼe kooʼomüin tü nuwashirüinkat Jacob sükajee tü nümaʼülakat. Kooʼomüinsü tü nümüʼünüinkalüirua, tü nüchepchiakalüirua, ooʼulaka tü neʼejenakalüirua “camello” ooʼulaka püliikü.