Wanee kasa mojuka atuma sukuwaʼipa suluwataaya wayuu

Eeshii na aʼyataakana suluʼu wanee laülaapia sümaa shiain jülüjüin naaʼin anainjatüin neʼe nakuwaʼipa namüiwaʼa. Eeshiijeseʼe na asülajünakana amüin nneerü jee shiale wanee korolo nutuma wanee wayuu yalejee süpüla naaʼinrüinjatüin wanee aʼyatawaa mojusü. Kakaliaitpejeʼe müin sukuwaʼipa wayuu. Alatüirü 3.500 juya süchikijee nüchiaain Maleiwa na israeliitakana suulia aapawaa nneerü jee wanee asülajuushi süpüla nashokoluin sukuwaʼipa wanee kasa (Éxodo 23:8). Wainma sukuwaʼipa tü naainjakat na aʼyataakana neʼipajee na sülaülashiikana mma süpüla naapaainjatüin nneerü nnojotka namüinjatüin. Eeshii eekai nakaaliinjain napüshi otta naʼaleewainyuu sükajee wanee programa namüinjatka waneeinnua wayuu jee eeshii eekai naʼluwajüin tü nneerü süpülajatkat tia programakat.

Suluʼupünaa konpainyiia süpüshuaʼa, eeshii na keejiakana amüin aapawaa nneerü nnojotka namüinjatüin jee na nnojoliikana lotuin atuma sukuwaʼipa wanee kasa naaʼinrajatka. Nayapejeʼe müin akuwaʼipa na sülaülashiikana mma jee na aʼyataakana neʼipajee. Maʼaka naaʼin na poliitikokana, na pulusiiakana, na aʼyataakana suluʼu laülaapia jee waneeirua. Aküjünüsü tia suluʼu tü karalouktakat Barómetro Global de la Corrupción 2013. Anuu sukuwaʼipa tü kasa mojusü alatakat naajüin:

• ÁFRICA: Soʼu juyaka 2013, aküjünüsü naʼluwajüin nneerü 22.000 aʼyataalii neʼipajee na sülaülashiikana mma chaa Sudáfrica.

• SUDAMÉRICA: Soʼu juyaka 2012, apüreesajinnüshii 25 wayuu chaa Brasil sutuma naapaain sünneetse tia mmakat süpüla nakataajüin sünain poliitika. Naʼaka naya apüreesajünakana, eejachi chi aʼyataapuʼukai niʼipajee chi aluwataapuʼukai saaʼu tia mmakat.

• ASIA: Soʼu juyaka 1995, oʼuwoʼutshii 502 wayuu sutuma sujuichijaain wanee edificio miyoʼu chayaa Seúl (Corea del Sur). Atüjaana aaʼu mapa mojuin sukumajia tü edificiokat. Na akumajakana shia, nayaʼlajüin sementa jee kachueera eekai jayain. Naainjüin tia süka nawalaajüin na aʼyataakana suluʼu tü laülaapiakat süpüla nounjulajüinjatüin süchiki tia naaʼinrakat.

• EUROPA: Saashin Cecilia Malmström, wanee wayuu aʼyataaka suluʼu wanee laülaapia chaa Europa, wainma maʼin chaa Europa na keejiakana amüin aapawaa nneerü jee wainma na nnojoliikana lotuin atuma sukuwaʼipa wanee kasa naaʼinrajatka. «Nayainjana na poliitikokana anoukteʼeraka sukuwaʼipa tia, nnojotpejeʼe müin kasajatkai saaʼin namüin tia», müsü Cecilia Malmström.

Müshii mepikai naaʼin na wayuu keejiakana amüin aapawaa nneerü jee na nnojoliikana lotuin atuma sukuwaʼipa wanee kasa naaʼinrajatka. Eepejeʼe na aʼyataakana süchiirua nanoukteʼerüin tia. Saashin Susan Rose-Ackerman, wanee wayuu aʼyataaka süchiirua tia, shia anoukteʼenneeka palajana sukuwaʼipa naluwataaya na sülaülashiikana mma. Müsü mepikai saaʼin tia saashin tü wayuukalüirua. Akatsaʼa kepin tia saashin tü Wiwüliakat.