¿Kasa watüjaka sünainjee tü nümakat Jacob nülüʼütpa süpüla outaa? (shiʼipa 2)

1. ¿Kasa wekirajaainjatka anain sünain ekirajaayakat tüü?

JÜLAKATÜSHII na nüchonniikana Jacob nüʼütpaʼa sünain aapajaa süchiki tü nümakat namüin. Wekirajaaitpa anain sünain ekirajaaya 24 süchiki ponuin maʼin naaʼin Rubén, Simeón, Leví otta Judá tü nümakat chi nashikai namüin. ¿Jamüsüche nünüiki Jacob namüin na wane nüchonniikana? Anashii wekirajaale süchiki tü nümakat nümüin Zabulón, Isacar, Dan, Gad, Aser, Neftalí, José otta Benjamín.a

ZABULÓN

2. (1) ¿Kasa nüküjaka achiki Jacob nümüin Zabulón? (2) ¿Jamüsü shikeraajia tü nüküjakat Jacob nümüin Zabulón? (Génesis 49:13; paashajeʼera tü recuadrokot).

² (Paashajeʼera Génesis 49:13). Nüküjain Jacob süchiki kepiainjanain na nüikeyuukana Zabulón sotpaʼa tü palaakat, palaamüin sünain tü mma naapajatkat Maleiwa namüin na israelitakana. 200 juya süchikijee nüküjain Jacob tia, aapünüsü namüin na nüikeyuukana Zabulón tü mma süʼütpaʼakat tü palaakat Galilea jee süʼütpaʼaka tü palaakat Mediterráneo. Anuu tü nümatüjütkalia Moisés nüchiki Zabulón: «Talata pia Zabulón süka anakuwaʼipaleechin pia pujuʼitapa puumainpaʼajee» (Deut. 33:18). Tü süküjeekalü achiki tia pütchikat shia mapüleejeerüin namüin nayaʼlajüin jee noikaain waneirua kasa, jama pejein naya sünain tü palaakat. Eesü kasa talatajatka amaa naaʼin na nüikeyuukana Zabulón.

3. ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla talatüin waaʼin?

³ Tü watüjakat sünainjee. Wainma tü kasa eekat süpüla talatüin atuma waaʼin jaʼitairü jalain kepiain waya jee kasain alatüin wamüin. Suulia mojuin waaʼin, anainjatüin waaʼin sümaa tü kasa eekat wamaʼana (Sal. 16:6; 24:5). Mojeerü waaʼin jülüjale waaʼin tü kasa nnojotkat eein wamaʼana. Jülüja paaʼin tü kasa anasü eekat pümaʼana jee talata paaʼin sümaa (Gal. 6:4).

ISACAR

4. (1) ¿Kasa nüküjaka Jacob nümüin Isacar? (2) ¿Jamüsü shikeraajia tü nümakat Jacob nümüin Isacar? (Génesis 49:14, 15; paashajeʼera tü recuadrokot).

⁴ (Paashajeʼera Génesis 49:14, 15). Talatüshi maʼin Jacob nümaa Isacar süka wayuuin aʼyataai nia. Nüküjain Jacob müin Isacar maʼaka naaʼin wanee püliikü ichekai eipüse jee katchinkai maʼin. Nüküjain Jacob koumainjeechi Isacar wanee mma anaka maʼin. Ekeraajüsü tü nümakat Jacob wanaa sümaa saapünüin namüin na nüikeyuukana Isacar wanee mma anaka süpüla apünajaa jee pejeka sünain tü süchikat Jordán (Jos. 19:22). Aʼyataashii maʼin naya sünain apünajaa tü mma aapünakat namüin, nnojotpejeʼe motuin naaʼin akaalinjaa na waneinnua (1 Rey. 4:7, 17). Jamüshijaʼa wanaa sümaa nuchuntuin kaalinwaa Barac sümaa Débora namüin na israelitakana süpüla ashutaa nooʼomüin Sísara, akaalinjünüshii naya natuma na nüikeyuukana Isacar (Juec. 5:15).

5. ¿Jamüshii waʼyataainjanakaʼa maʼin nümüin Jehová?

⁵ Tü watüjakat sünainjee. Kojutusü nümüin Jehová anain sukuwaʼipa naʼyataain na nüikeyuukana Isacar, kojutusiaʼaya nümüin süpüshuaʼa tü waaʼinrakat süpüla waʼyataain nümüin (Ecl. 2:24). Jülüjataa waaʼin tü naaʼinrakat na wawalayuu aʼyataakana maʼin napüleerua na wawalayuukana (1 Tim. 3:1). Nnojoishii naya sünainpünaain atkawaa süpüla naaʼinmajüinjanain na wawalayuukana, shia naaʼinmaaka maʼin nakaalinjain na wawalayuukana suulia nakayalaain nuulia Jehová (1 Cor. 5:1, 5; Jud. 17-23). Ekirajaashii maʼin naya süpüla naküjainjatüin pütchi atütüleʼereetka naaʼin jee akatchinreetka nanoula na wawalayuukana (1 Tim. 5:17).

DAN

6. ¿Jeʼtsü tü aʼyatawaa eʼitaanakat napüleerua na nüikeyuukana Dan? (Génesis 49:17, 18; paashajeʼera tü recuadrokot).

⁶ (Paashajeʼera Génesis 49:17, 18). Nüküjain Jacob meenain na nüikeyuukana Dan maʼaka saaʼin wanee wüi jashichi eekai koʼuwain sotpaʼa wopu achotoko suuʼui amaa jee ojutirakai chi amaajuchikai. Tü nüküjeekat Jacob shia yalayalajeerüin naaʼin na nüikeyuukana Dan süpüla ashutaa nooʼomüin naʼünüü na israelitakana. Ekeraajüsü tia wanaa sümaa wopuluʼuin naya sünainmüin tü mma naapajatkat Maleiwa namüin na israelitakana. Na nüikeyuukana Dan naya apütünaka nachiiruajee na israelitakana süpüla naaʼinmajüinjanain naya noulia naʼünüü (Núm. 10:25). Eesüjaʼa nnojorüle natüjain saaʼu na israelitakana süpüshuaʼa tü naainjakat na nüikeyuukana Dan napüleerua, choʼujaapejeʼe maʼin naaʼinmajünüinjanain natuma.

7. ¿Kasa sotuinjatka waaʼin waaʼinrapa tü waʼyataainkat nümüin Jehová?

⁷ Tü watüjakat sünainjee. Wainma tü kasa waaʼinrakat sünain aʼyatawaa nümüin Jehová eeka süpüla nnojoluin shiʼnnüin maʼaka saaʼin epitajaa jee anoutaa waneirua kasa sünain tü piichi outkajaaleekat jee akaalinjaa sünain waneirua kasa sünain tü outkajawaakat miyoʼu. Eeichire pia sünain akaalinjaa sünain tia anasü maʼin tü paaʼinrakat, ayata müin pia. Kojutusü nümüin Jehová süpüshuaʼa tü paaʼinrakat süpüla aʼyatawaa nümüin. Shiapejeʼe kojutuleein nümüin Jehová paaʼinrüin shia süka alin nia püpüla, nnojotsü shiain shiiʼiree puʼwaajünüin sünainjee (Mat. 6:1-4).

GAD

8. ¿Jamüsü eekaʼa süpüla sushutunuin naaʼu na nüikeyuukana Gad? (Génesis 49:19; paashajeʼera tü recuadrokot).

⁸ (Paashajeʼera Génesis 49:19). Nüküjain Jacob ashutuneechin aaʼu Gad sutuma kaʼruwarannuu. Maʼaka 200 juya süchikijee nüküjain Jacob tia aapünüsü namüin na nüikeyuukana Gad wanee mma wüinpümüinka sünain tü süchikat Jordán, pejesü nanain naʼünüü na israelitakana. Eesü süpüla natüjaain saaʼu nashuteenain naʼünüü naaʼu, anapejeʼe namüin kepiaa suluʼu tia mmakat süka kekülein mürüt chayaa (Núm. 32:1, 5). Na nüikeyuukana Gad wayuu yalayala aaʼinchii naya, neʼitaain naaʼin sünain nükaalinjeenain naya Jehová süpüla nakanajüin naʼünüü. Soʼunnaa kojuya juya aluwataanüshii na surulaat nüikeyuukana Gad waneemüin saʼata tü süchikat Jordán süpüla nakaalinjain na nawalayuukana sünain asütaa noumain naʼünüü (Núm. 32:16-19). Neʼitaashaatain naaʼin sünain naaʼinmajeenain Jehová naʼwayuuse jee nachonnii sümaʼainruʼu chain naya sünain akaalinjaa na israelitakana. Anakuwaʼipaliishii naya nutuma Jehová saaʼujee yalayalain naaʼin jee nakaalinjain na waneinnua (Jos. 22:1-4).

9. ¿Kasa waaʼinreetka weʼitaale waaʼin nünain Jehová?

⁹ Tü watüjakat sünainjee. Weʼitaainjatü maʼin waaʼin nünain Jehová jaʼitairü kasain alatüin wamüin jee kapüleere maʼin shia (Sal. 37:3). Eeshii wawalayuu akaalinjaka sünain akumajaa piichi eere nuʼwaajünüinjachin Jehová, eeshii na akolojookana suluʼumüin wanee mma eere choʼujaain süküjünüinjatüin maʼin pütchi jee shiale nakaalinjain sünain waneirua aʼyatawaa choʼujaaka. Naaʼinrüin tia süka natüjaain saaʼu naaʼinmajeenain naya Jehová (Sal. 23:1).

ASER

10. ¿Kasa tü nnojotkat naaʼinrüin na nüikeyuukana Aser? (Génesis 49:20; paashajeʼera tü recuadrokot).

¹⁰ (Paashajeʼera Génesis 49:20). Nüküjain Jacob watteerü maʼin saalii eküülü namaʼanainjatka na nüikeyuukana Aser. Anasü maʼin tü mma aapünakat namüin süpüla apünajaa, nnojotsü eein wanee mma anaka maʼin suulialeʼeya tü aapünakat namüin (Deut. 33:24). Tü mma aapünakat namüin antaleesia shia sünainmüin tü palaakat Mediterráneo, eere tü pueulokot Sidón. Eejatü wanee soʼonule anuwa chayaa eere süntüin wayuu sünain oikawaa wainma kasa. Nnojotsü anain tü naaʼinrakat na nüikeyuukana Aser süka nnojoliin nayuʼluin na cananeo kepiakana suluʼu tia mmakat jee kottushii naya namaa (Juec. 1:31, 32). Sutuma tia jee saaʼujee washirüin naya ooʼulaashii naya suulia aʼyatawaa nümüin Jehová süka süpüshuaʼa naaʼin. Jamüshijaʼa wanaa sümaa nuchuntuin kaalinwaa Barac namüin na israelitakana süpüla nashutuinjanain naaʼu na cananeokana nnojoishii oʼunuin namaa na nüikeyuukana Aser. Nnojotsüjeseʼe neʼrüin tü kasa pülasü naainjakat Jehová napüleerua na israelitakana wanaa sümaa nakanajüin naʼünüü chaa «süʼütpaʼa tü wüin chakat Meguidó» (Juec. 5:19-21). Japüikajasaʼa maʼin naaʼin na nüikeyuukana Aser wanaa sümaa niiʼirajüin Barac sümaa Débora nakanajapa naʼünüü. Anuu nanüiki suluʼu neeʼirain: «Ojoyolooshii na nüikeyuukana Aser sotpaʼa tü palaakat sümaa nnojoluin kasain naainjain» (Juec. 5:17).

11. ¿Jamüsü eejüinjatkaʼa waaʼin suulia kachiiruain waaʼin washirüü?

¹¹ Tü watüjakat sünainjee. Süpüla waʼyataainjanain nümüin Jehová süka süpüshuaʼa waaʼin eejüinjatü waaʼin suulia wanaawain wakuwaʼipa namaa na manoujainsaliikana. Nnojotsü kachiiruainjatüin waaʼin washirüü jee kamaʼanaa wainma korolo (Prov. 18:11). Mayaainjeʼe choʼujaain wamüin tü nneetkat nnojotsü kachiiruainjatüin waaʼin shia (Ecl. 7:12; Heb. 13:5). Eejüinjatü waaʼin suulia seemiajaain wanoula sutuma kachiiruain waaʼin washirüü. Shia anaka aluʼu waʼyataale nümüin Jehová süka süpüshuaʼa waaʼin jee weʼitaainjatüin waaʼin sünain aneerüin wakuwaʼipa nutuma mapeena (Sal. 4:8).

NEFTALÍ

12. ¿Jamüsü shikeraajia tü nümakat Jacob nümüin Neftalí? (Génesis 49:2; paashajeʼera tü recuadrokot).

¹² (Paashajeʼera Génesis 49:21). Nüküjain Jacob nümüin Neftalí nütüjeechin maʼin süpüleerua nünüiki. Ekeraajüsü tia pütchikat nünain Jesús sutuma anain maʼin shikirajia wayuu nutuma. Alatitshi Jesús wainma kaʼi suluʼu tü mmakat Capernaúm tü chakat suluʼu noumain na nüikeyuukana Neftalí, nuumain Jesús müsüjeseʼe müin süshajünüin suluʼu tü Bibliakat (Mat. 4:13; 9:1; Juan 7:46). Nüküjain Isaías müinjatü nukuwaʼipa Jesús maʼaka saaʼin wanee luusa chuwataka maʼin saaʼu nuumain Zabulón otta Neftalí (Is. 9:1, 2). «Chi makai aka saaʼin tü luusa shiimainsükat anakaka wayuu maʼleekalia», müsü tü Bibliakat nüchiki Jesús süka anain maʼin sukuwaʼipa nikirajia (Juan 1:9).

13. ¿Kasa waaʼinrajatka talateere naaʼin Jehová watuma?

¹³ Tü watüjakat sünainjee. Jülüjasü naaʼin Jehová tü wamakat jee sukuwaʼipa wanüiki. Talateere naaʼin Jehová watuma atüjainjana waya süpüleerua wanüiki. Waaʼinrüin tia wanaa sümaa waküjain tü shiimainkat (Sal. 15:1, 2). Anasü watütüleʼerüle naaʼin na waneinnua jee waküjain namüin tü anakat natuma suulialeʼeya wayoujain nakuwaʼipa jee waʼyounalaain (Éf. 4:29). Süpüla anain sukuwaʼipa watuma waküjapa pütchi atüjainjana waya süpüleerua yootoo sümaa wayuu.

JOSÉ

14. ¿Jamüsü shikeraajia tü nümakat Jacob nümüin José? (Génesis 49:22, 26; paashajeʼera tü recuadrokot).

¹⁴ (Paashajeʼera Génesis 49:22, 26). Talatüsü maʼin naaʼin Jacob nümaa José sutuma nüneekünüin nutuma Jehová «naʼakajee na nuwalayuukana». Anuu nünüiki Jacob nüchiki José: «Müshi José maʼaka saaʼin sujuyain wunuʼu kachonka maʼin». Nia Jacob kayaawasein tia wunuʼukat otta niain José sujuyain tia wunuʼukat. José nia shiʼiruma Raquel tü nuʼwayuusekat Jacob aika maʼin nüpüla. Nüküjain Jacob nnojoluinjatü saapünüinjatüin nümüin Rubén, chi süchonkai Lea tü aapünawaikat nümüin wanee eʼirumaa, aapünüinjatü tia nümüin José (Gén. 48:5, 6; 1 Crón. 5:1, 2). Ekeraajüsü tü nümakat Jacob wanaa sümaa saapünüin namüin na nüchonniikana José süpüshi tü mma aapünakat namüin na israelitakana. Aapünüsü tia mmakat namüin na nüikeyuukana Efraín otta Manasés (Gén. 49:25; Jos. 14:4).

15. ¿Kasa naaʼinraka José niʼrapa nümüliala?

¹⁵ Nüküjain Jacob nümüin José ooʼulaküneechi nia natuma na jatümaajanakana jee ayateechia naʼürülaain nia (Gén. 49:23). Na jatümaajanakana naashajaakalü achiki Jacob naya na nuwalayuukana José, jama naʼürülaain nia jee müliashi maʼin nia natuma. Nnojoipejeʼe jashichin José namüin na nuwalayuukana jee nnojotsü niʼitaain niain Jehová kasirüin tü müliaa niʼrakat. Anasü maʼin «saalaja tü würaichikat, ichesü maʼin najapü sünain jee atüjashi maʼin nia süpüleerua», müshi Jacob nümüin José (Gén. 49:24). Niʼitaain naaʼin José nünain Jehová niʼrapa nümüliala. Nülatirüin sooʼopünaa naaʼin naainjala na nuwalayuukana jee amülialaasü naaʼin naalii (Gén. 47:11, 12). Atüjashi maʼin nia sünainjee tü müliaa niʼrakat (Sal. 105:17-19). Sünainjee tia nüneeküin nia Jehová süpüla wanee aʼyatawaa anaka maʼin.

16. ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla washatüin nukuwaʼipa José weʼrapa müliaa?

¹⁶ Tü watüjakat sünainjee. Nnojo wakayalaain nuulia Jehová jee noulia na wawalayuukana sutuma weʼrüin müliaa. Nuuʼulaain Jehová weʼrüin müliaa süpüla nükatchinrüin wanoula jee watüjain sünainjee (Heb. 12:7). Anoutaajeerü wakuwaʼipa sutuma, wamülialeerü saaʼin wayuu jee moteerü waaʼin saainjala (Heb. 12:11). Wachecherüle waaʼin soʼunnaa müliaa eʼreena waya kasa anasü nutuma Jehová maʼaka naaʼinrüin shia nüpüleerua José.

BENJAMÍN

17. ¿Jamüsü shikeraajia tü nümakat Jacob nümüin Benjamín? (Génesis 49:27; paashajeʼera tü recuadrokot).

¹⁷ (Paashajeʼera Génesis 49:27). Nüküjain Jacob müinjana na nüikeyuukana Benjamín maʼaka saaʼin erü simoluuna jashichikana maʼin süka natüjeenain maʼin süpüleerua atkawaa (Juec. 20:15, 16; 1 Crón. 12:2). Chi palajachikai wayuu nüneekaka Jehová süpüla nuluwataainjachin naaʼu na israelitakana nia Saúl, nülüin nia Benjamín, yalayalasü maʼin naaʼin sünain atkawaa namaa na filisteokana (1 Sam. 9:15-17, 21). Wainma juya süchikijee tia oʼttaashii na israelitakana sutuma Ester otta Mardoqueo nüikeyuu naya Benjamín (Est. 2:5-7; 8:3; 10:3).

18. ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla washatüin nakuwaʼipa na nüikeyuukana Benjamín?

¹⁸ Tü watüjakat sünainjee. Talatakajasaʼa naaʼin na nüikeyuukana Benjamín neʼrapa nüneekünüin Saúl nutuma Jehová süpüla nuluwataainjachin, maʼaka nümatüjülüin shia Jacob. Kakalia mapa nüneeküin Jehová David süpüla niainjachin aluwataain. Anasü namüin na nüikeyuukana Benjamín nuluwataain David mayaainjeʼe nülüin nia Judá (2 Sam. 3:17-19). Kojuya juya süchikijee tia eʼrüijaashii wayumüin waneinnua israelita namüin na nüikeyuukana Judá, nayapejeʼe waneepiain na nüikeyuukana Benjamín nümaa chi aluwataai nüneekaka Jehová naʼakajee na nüikeyuukana Judá (1 Rey. 11:31, 32; 12:19, 21). Müsia wakuwaʼipa maaʼulu yaa jüüjüüshii waya namüin na wayuu nüneekakana Jehová süpüla noʼunirüin nakuwaʼipa na anoujashiikana (1 Tes. 5:12).

19. ¿Kasa watüjaka sünainjee tü nümakat Jacob süpülapünaa outuin nia?

¹⁹ Wainma kasa watüjaka sünainjee tü nümakat Jacob süpülapünaa outuin nia. Sutuma weʼrüin shikeraajüin tü nümakat Jacob katchinsü wanoula sünain shikeraajeerüin süpüshuaʼa tü nümatüjütkalia achiki Jehová suluʼu tü Bibliakat. Sutuma tü kasa anasü aapünakat namüin na nüchonniikana Jacob wayaawata aaʼu tü waaʼinrajatkat süpüla talatüinjatüin naaʼin Jehová watuma.