Peteĩ lívro ikatúva oñentende

La Biblia ningo peteĩ lívro ymaiterei guaréma. Ojeskrivi ñepyrũ vaʼekue Médio Oriéntepe, ojapo 3.500 áñorupi. Upe tiémpope ogoverna vaʼekue Chínape Shang familiarekuéra, ha ofalta gueteri kuri 1.000 áñorupi pe vudísmo oñepyrũ hag̃ua Índiape. (Ehecha pe rrekuádro “Reikuaave hag̃ua la Biblia”.)

Peteĩ lívro ideprovécho ha oipytyvõ hag̃ua umi héntepe, ojeskrivi vaʼerã ikatu hag̃uáicha ontende hikuái ha oñeʼẽ vaʼerã umi mbaʼe ointeresátavare chupekuéra. ¿Ikatúpa jaʼe upéva la Bíbliare? Si, añetehápe la Biblia ombohovái umi porandu iñimportantevéva oikuaaséva jepi la hénte.

Por ehémplo, ikatu oime nde reikuaase maʼerãpa jaikove. Ymaiterei guive oĩ opensáva upévare ha ndoikuaái mbaʼéichapa ombohováita. Péro la Bíbliape ikatu jatopa la rrespuésta. Umi mokõi kapítulo omoñepyrũva pe primer lívro de la Biblia, hérava Génesis, oñeʼẽ koʼã mbaʼére. Upépe omombeʼu mbaʼéichapa oñepyrũ vaʼekue ko univérso, umi galáxia, estrellakuéra ha ko planéta. Koʼã mbaʼe oiko vaʼekue “iñepyrũme”, ojapo miles de millones de áño (Génesis 1:1, NM). Omombeʼu avei mbaʼéichapa ojeprepara ko yvy ikatu hag̃uáicha ojeiko pype, ha mbaʼéichapa ojejapo vaʼekue umi plánta, animalkuéra ha avei yvyporakuérape. Oexplika avei maʼerãpa ojejapo raʼe opa koʼã mbaʼe.

OJESKRIVI OÑENTENDE HAG̃UÁICHA

La Biblia omeʼẽ konsého ñanepytyvõva ñasolusiona hag̃ua ñane provlemakuéra, ha ndahasyiete ñantende hag̃ua umi mbaʼe heʼíva. ¿Mbaʼérepa jaʼe upéva?

Umi mbaʼe oĩva la Bíbliape ningo isensíllo, ndojeretereíri ha igústo jalee. Ndojepurúi pype palávra hasýva oñentende hag̃ua térã imisteriósova, síno oĩ pype umi palávra ñande jaipurúva jepi voi ha ñantende porãva, ijetuʼúramo jepe umi mbaʼe ojexplikáva hína.

Por ehémplo, Jesús heta vése oñeʼẽ vaʼekue umi mbaʼe la hénte ohasávare káda día, omboʼe hag̃ua umi mbaʼe iñimportánteva. Heta ehémplo haʼe oipuru vaʼekue jatopa pe diskúrso oñehenóivape jepi Sermón del Mónte, oĩva pe lívro de la Biblia héravape Mateo, kapítulo 5 al 7. Peteĩ karai oñeʼẽva umi mbaʼe oĩvare la Bíbliape heʼi voi “pe diskúrso ideprovechoitereiha”, ha “ndojejapói hague ñamyenyhẽ hag̃uánte ñane akã informasióngui, síno ohechauka hag̃ua ñandéve mbaʼéichapa jaiko vaʼerã ha ñandegia hag̃ua”. Koʼã kapítulo ikatu releepa 15 térã 20 minútopente, ha katuete nesorprendéta mbaʼéichapa Jesús oipuru umi palávra isensíllova omboʼe hag̃ua heta mbaʼe iñimportantetereíva.

Jaʼekuaa avei ndahasyiha ñantende hag̃ua la Biblia heʼíva pórke ndoikói omombeʼu kuénto rei, síno oñeʼẽ umi mbaʼe añetehápe oiko vaʼekuére. Peteĩ ensiklopédia heʼi voi la Biblia oñeʼẽha opaichagua persónare ha omombeʼu “umi provléma ohasáva hikuái, umi esperánsa orekóva, mbaʼe mbaʼépepa ojavy ha umi mbaʼe porã ojapóva” (The World Book Encyclopedia). Koʼã istória oiko vaʼekue oñeʼẽ hénte ñandeichaguáre, upévare ndahasyiete ñantende hag̃ua ha heta mbaʼe porã ikatu ñaaprende chuguikuéra (Romanos 15:4).

ENTEROVE IKATU OLEE

Ikatu hag̃uáicha rentende peteĩ lívro, oĩ vaʼerã peteĩ idióma nde reñeʼẽkuaávape. ¿Ikatúpa jaʼe upéva la Bíbliare? Si, reiko reikohápe, katuete reguerekóne la Biblia peteĩ idióma nde ikatúvape rentende. ¿Mbaʼe mbaʼépa ojejapo ojehupyty hag̃ua upéva?

Ojetradusi. La Biblia ningo ojeskrivi vaʼekue evréo, araméo ha griégope. Ha saʼieterei oĩ ikatúva olee koʼã idiómape. Upévare heta hénte ipyʼaporãva oñehaʼãmbaite ojetradusi hag̃ua hetave idiómape la Biblia. Péicha ojapo rupi hikuái, koʼág̃a ojetradusíma kompletoite térã peteĩ párte haimete 2.700 idiómape. Upéva heʼise mas de 90 de káda 100 persóna ikatuha olee peteĩ párte jepe la Biblia iñidiomaitépe.

Oñeimprimi. Ojeskrivi hag̃ua la Biblia ojepuru vaʼekue kuéro, papíro ha hetave materiál ndoikoʼaréiva. Upévare, ani hag̃ua ojeperde umi mbaʼe ojeskrivíva, tekotevẽ vaʼekue ojekopia jey jey a máno. Hepy ojekovra vaʼekue umi kópiare, ha upévare saʼi oĩ vaʼekue ikatúva ojogua. Péro ojapo mas de 550 áño Gutenberg oinventa hague pe imprénta, ha upéva rupive hetaiteve hénte ikatu olee la Biblia. Oĩ okalkuláva oñeimprimimaha mas de 5.000 millones de Biblia, tahaʼe kompletoite térã peteĩ párte.

Ndaipóri ótro lívro rrelihióso ikatúva ñakompara la Bíbliare koʼã mbaʼépe. Jahecha porãiterei la Biblia ojejapo hague ikatu hag̃uáicha opavave oreko ha ontende. Ha oiméramo ijetuʼu ndéve rentende hag̃ua, oĩ ikatúva nepytyvõ upearã. ¿Mávapa umíva? ¿Ha mbaʼépa ikatu rejapo nepytyvõ hag̃ua hikuái? Ehechamína koʼã mbaʼe pe ótro artíkulope.