Mitãrusukuéra, peñehaʼãkena pejapo umi mbaʼe Ñandejárape ombovyʼáva
“Eñemombaretéke teko marangatúpe [...] Ñandejára ndive g̃uarã” (1 TIMOTEO 4:7, BNP.)
1, 2. a) Mbaʼérepa Pablo oguerohory Timotéope? b) Mbaʼéichapa heta mitãrusu ha mitãkuña ‘oñemombarete teko marangatúpe Ñandejára ndive g̃uarã’?
“HAʼÉICHA ipyʼa peteĩva chendive, ha añetehápe ojepyʼapýva penderehe, ndarekói ambue. [...] Chepytyvõ marandu porã ñemyerakuãme, che raʼy teeramoguáicha.” (Filipenses 2:20, 22.) Péicha apóstol Pablo oguerohory peteĩ ermánope, ohaírõ guare kárta umi ermáno Filiposguápe. Ha mávarepa oñeʼẽraʼe? Peteĩ mitãkariaʼy omoirũvare chupe hérava Timoteo. Epensamíntena mbaʼéicha oñeñandúneraʼe Timoteo oikuaávo péicha ojeguerohoryha chupe.
2 Jehová siervokuéra apytépe ojeguerohory umi mitãrusu ha mitãkuña ikyreʼỹvape ojapo hag̃ua Jehová heʼíva, Timoteo ojapohaguéicha (Salmo 110:3). Javyʼaite jahechávo koʼág̃a rupi Jehová organisasiónpe oĩha heta ermáno ha ermána imitãva oservíva misionéroramo, prekursór, ombaʼapóva konstruksiónpe ha Betélpe. Avei ñamombaʼeterei umi oipytyvõva kongregasiónpe ha ojapóva hetave mbaʼe. Haʼekuéra ningo ovyʼa oñehaʼã rupi ojapo umi mbaʼe Jehovápe ombovyʼáva. Upéicha ‘oñemombarete teko marangatúpe Ñandejára ndive g̃uarã’ (1 Timoteo 4:7, 8, BNP).
3. Mbaʼe porandúpa ñahesaʼỹijóta?
3 Ha nde nemitãva, reñehaʼãpareína rejapo umi mbaʼe Ñandejárape ombovyʼáva? Mávapa ikatu nepytyvõ ha nemokyreʼỹ? Mbaʼépa nepytyvõta ani hag̃ua reho pláta rapykuéri ko múndope ojejapoháicha? Mbaʼe iporãvapa rehupytýta rejapohaguére umi mbaʼe Ñandejárape ombovyʼáva? Ñambohovái hag̃ua koʼã porandu, jahechami Timoteo ohasavaʼekue.
Timoteo ojapovaʼekue
4. Emombeʼu mbykymi Timoteo ojapovaʼekue.
4 Timoteo ningo okakuaavaʼekue Lístrape, peteĩ tavaʼi opytáva Galáciape. Imitãrusúpe oiméne ohendúraʼe kristianokuérape, Pablo ohórõ guare opredika Lístrape áño 47-pe. Ha pyaʼe voi umi kristiáno upepegua oguerohory chupe. Dos áño haguépe Pablo oho jey upépe, ha oñemombeʼu chupe mbaʼeichaitépa Timoteo oho porã. Upémarõ ogueraha chupe hendive opredika hag̃ua mombyrymbyry (Hechos 14:5-20; 16:1-3). Timoteo ikatupyryvévo oñemeʼẽ chupe heta tembiapo iñimportantevéva. Oñemondo chupe heta henda rupi omokyreʼỹ hag̃ua ermanokuérape. Pablo oĩrõ guare préso Rómape áño 65-pe ohai chupe peteĩ kárta. Upérõ Timoteo oservíma ansiánoramo Éfesope.
5. Heʼiháicha 2 Timoteo 3:14, 15, mbaʼépa umi mokõi mbaʼe oipytyvõva Timotéope ojapose hag̃ua Ñandejára oipotáva?
5 Jahecha Timoteo oñehaʼãhague ojapo Ñandejára oipotáva. Mbaʼépa oipytyvõ chupe? Pablo ohaírõ guare pe segunda kárta Timotéope ohechauka mokõi mbaʼe. Haʼe heʼi: “Aníke arakaʼeve rejei umi mbaʼe reikuaáva ha reroviávagui. Nde niko reikuaa porã mávapa nemboʼevaʼekue. Nemanduʼáke nemitã guive reikuaaha Ñandejára Ñeʼẽ” (2 Timoteo 3:14, 15). Jahechami raẽna mbaʼéichapa ermanokuéra oipytyvõ Timotéope odesidi hag̃ua.
Tapicha nepytyvõtava
6. Mbaʼéichapa oñehekomboʼe Timotéope ha mbaʼépa haʼe ojapo?
6 Timoteo túva ningo oreko peteĩ rrelihión, ha isy ha ijavuéla katu ótro. Itúva Greciaygua, isy Eunice ha ijavuéla Loida katu hudía (Hechos 16:1). Timoteo michĩete guive, Eunice ha Loida omboʼe chupe Ñandejára Ñeʼẽ heʼíva. Ha ojerovia rire Jesucrístore, oipytyvõ hikuái Timotéope ojerovia hag̃ua avei Hese. Jahecha Timoteo ojapohague isy ha ijavuéla omboʼéva chupe. Pablo heʼi: ‘Chemanduʼa mbaʼéichapa rejerovia añete Ñandejárare, ojeroviahaguéicha nde avuéla Loida ha avei nde sy Eunice. Aikuaa porã nde avei péicha rejeroviaha’ (2 Timoteo 1:5).
7. Mbaʼe iporãvapa oreko heta mitãrusu ha mitãkuña, ha mbaʼéichapa upéva oipytyvõ chupekuéra?
7 Koʼág̃a avei heta mitãrusu ha mitãkuña oreko itúva, isy ha ijavuelokuéra ojeroviáva Ñandejárare. Ojapohaguéicha Loida ha Eunice, haʼekuéra ohechakuaa iñimportanteha ñañehaʼã jajapove Jehovápe g̃uarã. Pór ehémplo, Samira imanduʼa gueteri mbaʼéichapa oñemongetámi itúva ha isýndi imitãrõ guare. Haʼe heʼi: “Che sy ha che túva chepytyvõ ahecha hag̃ua opa mbaʼe Jehová ohechaháicha, ha amotenonde hag̃ua predikasión. Haʼekuéra chemokyreʼỹ aiporupaite hag̃ua che tiémpo aservi hag̃ua Jehovápe”. Samira ohendu ituvakuéra heʼíva ha koʼág̃a ombaʼapo Betélpe. Ehendúkena nde sy ha nde túvape nemokyreʼỹ jave reservi porãve hag̃ua Jehovápe. Haʼekuéra niko iporãvante oipota ndéve g̃uarã (Proverbios 1:5).
8. Mbaʼéichapa oipytyvõ Timotéope umi ermáno ikatupyrýva?
8 Avei tekotevẽ reheka júnta porã kongregasiónpe. Timotéore oñeʼẽ porã vaʼekue umi ansiáno ikongregasionpegua ha avei umi Iconioygua. Ko táva opyta 30 kilómetro Lístragui (Hechos 16:1, 2). Iñamigoite ningo Pablo, ikyreʼỹ ha ikatupyrýva hembiapópe (Filipenses 3:14). Umi kárta ohaíva Pablo ohechauka Timoteo ohenduha oĩ jave oñemoñeʼẽva chupe. Avei oñehaʼãhague ojapo umi ermáno ikatupyrýva ojapoháicha (1 Corintios 4:17; 1 Timoteo 4:6, 12-16). Pablo heʼi chupe: “Nde katu Timoteo reikuaa porã umi mbaʼe che amboʼéva, mbaʼéichapa aiko, mbaʼépa pe ajaposéva ha mbaʼe rehépa ajerovia. Rehendu mbaʼéichapa aropuʼaka heta mbaʼe, mbaʼéichapa ahayhu che rapichakuérape ha heta mbaʼe vai ahasa” (2 Timoteo 3:10). Timoteo niko oikuaa porã Pablo ojapóva ha oñehaʼãmbaite ojapo haʼéicha. Upéicha avei, rehekáramo ne amigorã umi ermáno ijerovia mbaretéva, nepytyvõta rejapose hag̃ua umi mbaʼe Ñandejárape ombovyʼáva (2 Timoteo 2:20-22).
Ehesaʼỹijo “Ñandejára Ñeʼẽ”
9. Mbaʼépa tekotevẽ avei rejapo ‘reñemombarete hag̃ua teko marangatúpe Ñandejára ndive g̃uarã’?
9 Péro mbaʼépa rejapovaʼerã avei? Ndahaʼéi reiporavo porãnteva ne amigorã. Rejapo hag̃ua Ñandejárape ombovyʼáva tekotevẽ avei rehesaʼỹijo “Ñandejára Ñeʼẽ”, Timoteo ojapohaguéicha. Ikatu neateʼỹ restudia hag̃ua, péro nemanduʼákena Timoteo ‘oñemombaretehague teko marangatúpe Ñandejára ndive g̃uarã’. Umi hugadór ningo heta oñentrena, ha ojopy hikuái ohupyty hag̃ua pe oipotáva. Upéicha avei, rejapo hag̃ua umi mbaʼe Ñandejárape ombovyʼáva remboykevaʼerã heta mbaʼe ndegustáva (1 Timoteo 4:7, 8, 10). Péro ikatu reikuaase: “Mbaʼéicha piko la Biblia chepytyvõta ahupyty hag̃ua umi mbaʼe aipotáva? ”. La Biblia ñanepytyvõ mbohapy mbaʼépe. Jahechami.
10, 11. Mbaʼéichapa la Biblia nepytyvõta rejapose hag̃ua umi mbaʼe Ñandejárape ombovyʼáva? Emombeʼu peteĩ ehémplo.
10 Primero, la Biblia ohechaukáta ndéve mbaʼérepa rejaposevaʼerã Ñandejára oipotáva. Upépe oñemombeʼu mbaʼeichaguápa ñande Ru yvagapegua, mbaʼeichaitépa ñanderayhu ha umi mbaʼe porãita omeʼẽtava isiervokuérape (Amós 3:7; Juan 3:16; Romanos 15:4). Reikuaavévo Jehovápe rehayhuvéta chupe ha rejaposéta Haʼe heʼíva opa ára g̃uarã.
11 Heta mitãrusu ha mitãkuña heʼi ijerovia imbareteveha ostudia meme rupi la Biblia. Pór ehémplo, Adele sy ha itúva niko oservi Jehovápe, péro haʼe noñehaʼãivaʼekue ojapo upéva. Adele heʼi: “Che túva ha che sy chegueraha salónpe, péro che ndastudiái voi ha ndajapysakái ojeʼévare rreunionhápe”. Iñermána ojevautisa rire katu, Adele oñepyrũ omombaʼeve Ñandejára heʼíva. Haʼe heʼi: “Añehaʼã aleepaite la Biblia. Alee michĩmi ha upéi askrivi mbaʼépa chemboʼe. Koʼág̃a peve areko gueteri umi mbaʼe ahaivaʼekue. Un áñope aleepa la Biblia”. Ojapo rupi upéva, Adele ikyreʼỹ ojevautisa hag̃ua. Nahesãiramo jepe haʼe ojapo iprekursorádo.
12, 13. a) Mbaʼéichapa la Biblia oipytyvõ mitãrusu ha mitãkuñanguérape okambia hag̃ua? b) Emombeʼumi mbaʼéichapa la Biblia ñanemoarandu.
12 Segundo, la Biblia nepytyvõta rekambia hag̃ua reikotevẽhápe. Pablo heʼi Timotéope “Ñandejára Ñeʼẽ” iporãha ‘ñamboʼe ha ñañemoñeʼẽ hag̃ua ñande rapichápe, ñaporohekomboʼe ha ñaporomoarandu hag̃ua hekopete. Upéicharõ, pe Ñandejárape omombaʼeguasúva noikotevẽmoʼãi mbaʼeve ojapo hag̃ua opa mbaʼe iporãva’ (2 Timoteo 3:16, 17). Rejepyʼamongetárõ la Biblia heʼívare ha reñehaʼãramo rejapo, Ñandejára espíritu nepytyvõta rekambia hag̃ua reikotevẽhápe. Avei nepytyvõta nekyreʼỹ hag̃ua ne rembiapópe, rehayhu hag̃ua ermanokuérape ha ani hag̃ua reñemombaʼeguasu (1 Timoteo 4:15). Timoteo ojapo koʼã mbaʼe ha upévare tuicha oipytyvõ kongregasionkuérape. Upévare avei Pablo oguerohory chupe (Filipenses 2:20-22).
13 Tercero katu, Ñandejára Ñeʼẽ ñanemoarandu jajapo hag̃ua opa mbaʼe (Salmo 1:1-3; 19:7; 2 Timoteo 2:7; 3:15). Nepytyvõta reiporavo hag̃ua ne amigorã ha umi vyʼarã. Ha avei rembohovái hag̃ua provléma ijetuʼúva (Génesis 34:1, 2; Salmo 119:37; 1 Corintios 7:36). Koʼág̃a redesidi porã vaʼerã, ikatu hag̃uáicha rejapo umi mbaʼe Ñandejárape ombovyʼáva.
“Eñorairõ porã”
14. Mbaʼérepa ijetuʼu jajapo umi mbaʼe Ñandejárape ombovyʼáva?
14 Iporã ningo ñañehaʼã jajapo umi mbaʼe Ñandejárape ombovyʼáva, péro ijetuʼu jepi avei. Pór ehémplo, reiporavóta jave peteĩ profesión ikatu ne hénte, ne kompañéro kolehiopegua ha ne mboʼeharakuéra ndejopy restudiave hag̃ua. Haʼekuéra ningo oimoʼã iporãveha peteĩ tapicha ijestúdio porã ha ogana heta pláta (Romanos 12:29). Timoteo ojapohaguéicha tekotevẽ ‘reñorairõ porã nde jeroviáre’. Upéicha rehupytýta “jeikove opaʼỹva” Ñandejára oikuaveʼẽva ndéve (1 Timoteo 6:12; 2 Timoteo 3:12).
15. Mbaʼépa ohasáneraʼe Timoteo?
15 Ikatu avei ijetuʼuve ne famíliape oĩramo ndoipotáiva reservi Jehovápe. Timotéore oikóneraʼe upéva. Peteĩ lívro heʼi Timoteo família oiméne “oĩ umi ipláta hetáva ha ijestúdio porãva apytépe”. Itúva oipotáneraʼe haʼe ostudiave ha upéi oñatende inegosiokuérare.a Epensamíntena mbaʼéicha oñeñandúne itúva oikuaávo Timoteo ndojaposeiha haʼe ohaʼarõva. Upéva rangue Timoteo omoirũse Páblope opredika hag̃ua, oiko asy ha ombohováitaramo jepe heta pelígro.
16. Mbaʼéichapa peteĩ mitãrusu ogueropuʼaka umi mbaʼe vai itúva ojapóva hese?
16 Heta mitãrusu ha mitãkuña oservíva Jehovápe ombohovái avei ãichagua provléma. Matthew, ombaʼapóva Betélpe heʼi: “Añepyrũrõ guare che prekursorádo che túva ipochyeterei. Haʼe oimoʼã chembostudia reiete hague. Che ningo ambaʼapo limpiésape ikatu hag̃uáicha apredikave. Haʼe katu manterei oñembohory cherehe ha pyʼỹinte ohekýi chéve mboýpa aganavaʼerãmoʼã ambaʼapo hetavérire”. Mbaʼéichapa Matthew ogueropuʼaka koʼã mbaʼe? Haʼe heʼi: “Káda día alee la Biblia, añemboʼe meme Jehovápe, koʼýte añandu jave ndaikatuveimaha agueropuʼaka pe oikóva”. Upéicha ojapohaguére Matthew osẽ porãiterei. Koʼág̃a ojegueraha porãvéma itúvandi. Avei oñemoag̃uive Ñandejárare. Matthew heʼi: “Ahecha mbaʼéichapa Jehová oñangareko cherehe, chemokyreʼỹ ha chepytyvõ ani hag̃ua adesidi vai. Nañehaʼãirire ajapo Ñandejárape ombovyʼáva, ndahechaivaʼerãmoʼã Haʼe ojapóva cherehe.”
Nemanduʼa memékena umi mbaʼe rehupytysévare
17. Mbaʼéichapa oĩ ermáno omokangýva umi mitãrusu oservi porãsévape Jehovápe? (Mateo 16:22.)
17 Ikatu jepi kongregasiónpe oĩ ermáno nemokangyséva ani hag̃ua rejapove Ñandejárape g̃uarã. Oĩ heʼíva: “Maʼerã piko rejapose nde prekursorádo? Ikatúningo reiko porã ha repredika avei. Eñehaʼãna embaʼapo porã ha embyaty heta mbaʼe. Péichamante ndofaltamoʼãi ndéve mbaʼeve”. Haʼetévaicha ndaivaíriva ko ojeʼéva. Péro rejapóramo upéva, rehechaukátapa ‘reñemombareteha teko marangatúpe Ñandejára ndive g̃uarã’?
18, 19. a) Mbaʼépa ikatu rejapo nemanduʼa meme hag̃ua umi mbaʼe rehupytysévare Ñandejára servísiope? b) Emombeʼu mbaʼéichapa reñehaʼãreína reservi Jehovápe.
18 Amalisia Timoteo oikórõ guare oĩ avei heta kristiáno opensáva upéicha (1 Timoteo 6:17). Ani hag̃ua Timoteo hesarái umi mbaʼe ohupytysévagui, Pablo heʼi chupe: ‘Soldádo oĩva huvicha poguýpe niko ndojeheʼái oimeraẽva rembiapópe, ojapovaʼerãgui huvicha heʼiháicha chupe’ (2 Timoteo 2:4). Peteĩ soldádo oĩva ñorairõhápe ndaikatúi ojesareko ambue mbaʼére. Haʼe térã hapichakuéra ikatu omano ndojapóiramo huvicha heʼíva. Nde ningo Cristo soldádo hína, upévare rejesarekovaʼerã ne rembiapóre ha ani reheka umi mbaʼe ko múndo oikuaveʼẽva. Umíva niko ikatu ndejoko ha nereipytyvõmoʼãi nde rapichakuérape ojesalva hag̃ua (Mateo 6:24; 1 Timoteo 4:16; 2 Timoteo 4:2, 5).
19 Tekotevẽ rembotapykue umi mbaʼe reipotáva, reñehaʼãrangue reiko porãnte. “Eropuʼakáke jehasa asy oúva ndéve, nde hína Cristo ñorairõhára.” (2 Timoteo 2:3.) Omoirũvo Páblope, Timoteo ohechakuaa iñimportanteha ovyʼa orekomívare ohasa vaivéramo jepe (Filipenses 4:11, 12; 1 Timoteo 6:6-8). Nde ikatu rejapo avei upéicha. Remotenondétapa Ñandejára rréino, rehasa asýramo jepe?
Mbaʼe porã rehupytýtava
20, 21. a) Emombeʼu mbaʼe iporãvapa ohupyty umi oñehaʼãva ojapo Ñandejárape ombovyʼáva. b) Mbaʼépa rejapóta nde?
20 Timoteo ombaʼapo Pablo ndive 15 áñore. Opredika aja hikuái Európare ohecha mbaʼéichapa heta kongregasión oñepyrũ. Timoteo ohasa hetaiterei mbaʼe porãre ndohekái rupi mbaʼe porã ijupe g̃uarãnte. Reñehaʼãramo rejapo umi mbaʼe Ñandejárape ombovyʼáva, rehupytýta heta mbaʼe porã. Reñemoag̃uivéta Jehováre, ha umi ermanokuéra nderayhu ha nemombaʼéta. Umi iplatapotaitéva ohasa vai jepi, nde katu revyʼáta añetete rembaʼapógui nde rapichakuéra rehehápe. Ha iporãveha katu rehupytýta “jeikove añeteguáva” peteĩ paraísope ko Yvy ape ári (1 Timoteo 6:9, 10, 17-19; Hechos 20:35).
21 Upévare iporãitéta koʼag̃aite reñepyrũramo ‘reñemombarete teko marangatúpe Ñandejára ndive g̃uarã’. Eheka ne amigorã umi nepytyvõtava rejapove hag̃ua Ñandejára servísiope. Restudia meme vaʼerã Ñandejára Ñeʼẽ. Ani reiko pláta rapykuéri ko múndope ojejapoháicha. Aníkena nderesarái Ñandejára ‘omeʼẽha ñandéve heta mbaʼe iporãva’. Jehová nevendesíta koʼág̃a ha tenondeve gotyo rejapóramo chupe ombovyʼáva (1 Timoteo 6:17).
[Nóta]
a Gréciape oñemombaʼeguasu umi ijestúdio porãvape. Plutarco, peteĩ karai oikovaʼekue upérõ heʼi: “Ñande estúdio porã ha jaikuaa heta mbaʼe hína pe iñimportantevéva. Chéve g̃uarã koʼã mbaʼe añoite ñanepytyvõ jaiko porã ha javyʼa hag̃ua. Natekotevẽi ñañehaʼã ambue mbaʼére, umíva výro rei” (Moralia, tomo I, “Mbaʼéichapa ñahekomboʼevaʼerã mitãnguéra”).
Nemanduʼápa?
• Moõpa mitãrusukuéra ojuhúta oipytyvõva chupekuéra oservi porãve hag̃ua Jehovápe?
• Mbaʼérepa iñimportantete rehesaʼỹijo la Biblia?
• Mbaʼépa ojapokuaa mitãrusukuéra ani hag̃ua oiko pláta rapykuéri ko múndope ojejapoháicha?
• Mbaʼe iporãvapa ohupyty umi oñehaʼãva ojapo Jehovápe ombovyʼ
[Nóta oĩva taʼanga ndive páhina 26]
Máva mávapa oipytyvõraʼe Timotéope?
[Nóta oĩva taʼanga ndive páhina 27]
Timoteo ohupytyse umi mbaʼe iporãva
[Nóta oĩva taʼanga ndive páhina 28]
Reñehaʼãpa rejapo umi mbaʼe Ñandejárape ombovyʼáva?