VIVLIOTÉKA OĨVA INTERNÉTPE Watchtower
Watchtower
VIVLIOTÉKA OĨVA INTERNÉTPE
guarani
ã
  • ã
  • ẽ
  • ĩ
  • õ
  • ũ
  • ỹ
  • g̃
  • ʼ
  • ñ
  • BIBLIA
  • PUVLIKASIONKUÉRA
  • RREUNIONKUÉRA
  • w15 1/6 páh. 3-5
  • ¿Mbaʼe mbaʼémapa ohupyty pe siénsia?

Ko párte ndorekói gueteri ni peteĩ vidéo.

Rombyasyeténgo, péro ndaikatúi ojehechauka ko vidéo.

  • ¿Mbaʼe mbaʼémapa ohupyty pe siénsia?
  • Ñemañaha. Oikuaauka Jehová Sãmbyhy 2015
  • Subtítulo
  • Informasión oñeʼẽva avei ko témare
  • UMI MBAʼE PE SIÉNSIA NDAIKATÚIVA OJAPO
  • ¿Mbaʼépa opensa umi testígo de Jehová pe siénsiare?
    Oñeporandu meméva
  • Umi mbaʼe pe siénsia ndaikatúiva ohupyty
    Ñemañaha. Oikuaauka Jehová Sãmbyhy 2015
  • ¿Mbaʼépa ndaikatúi oexplika umi sientífiko?
    ¡Pepáyke! 2021
Ñemañaha. Oikuaauka Jehová Sãmbyhy 2015
w15 1/6 páh. 3-5
Taʼanga ohechaukáva mbaʼémapa ohupyty pe siénsia: áuto, GPS, satélite, avión, ha teknolohía ojepurúva ospitalháre

KO RREVÍSTAPE OÑEANALISA | MÁVAREPA JAJEROVIÁTA: ¿LA BÍBLIARE O PE SIÉNSIARE?

¿Mbaʼe mbaʼémapa ohupyty pe siénsia?

Pe siénsia ningo oinvestiga ha ostudia umi mbaʼe oĩva ñande jerére ha oñehaʼã ontende la oikóva ko múndope, upéicha rupi ojeikuaa ha ojedeskuvríma heta mbaʼe. Umi sientífiko heta oñehaʼã okomprova hag̃ua umi mbaʼe oinvestigáva, sapyʼánte otarda heta semána, mése térã áño. Avése umi investigasión opa rei, péro ótra vése katu osẽ porã ha ideprovécho yvyporakuérape. Jahechamína mbaʼe mbaʼémapa okonsegi pe siénsia.

Peteĩ emprésa européa ojapo peteĩ fíltro ombaʼapo porãitereíva ha areterei oikóva, upéva rupive ikatu oñemopotĩ pe y kontaminádo ojeʼu jey hag̃ua. Koʼãichagua fíltro ojepuru jepi oiko jave umi desástre naturál, por ehémplo pe terremóto oiko vaʼekue Haitípe áño 2010-pe.

Umi sientífiko ojapo unos kuánto satélite oĩva yvágape ha ojeréva ko yvýre, umíva ombaʼapo oñondivepa ikatu hag̃uáicha peteĩ aparáto rupive reikuaa moõitépa reime. Ko sistémape oñehenói GPS ha oñeinventa vaʼekue umi militárpe g̃uarã. Péro koʼág̃a heta héntepema ideprovécho, por ehémplo, umi oviahávape áutope, várkope ha aviónpe. Avei umi ohóvape omarika térã de exkursión. Umi sientífiko oinventa rupi ko sistéma, koʼág̃a ifasilve ñag̃uahẽ hag̃ua jahasehápe.

¿Reguerekópa peteĩ selulár, komputadóra térã Internet? ¿Reviahámapa aviónpe? ¿Nepytyvõmapa umi teknolohía pyahu ojepurúva ospitalháre? Entéro koʼã mbaʼe ojapo vaʼekue umi sientífiko ha ideprovechoiterei ñandéve. Añetehápe heta mbaʼépema ñanepytyvõ pe siénsia.

UMI MBAʼE PE SIÉNSIA NDAIKATÚIVA OJAPO

Koʼág̃arupi umi sientífiko oikuaa hetaitereive mbaʼe ko univérsogui ha umi mbaʼe oĩvagui pype. Oĩ oinvestigáva umi mbaʼe michĩvéva jepe, por ehémplo mbaʼéichapa ombaʼapo umi átomo. Ótro katu oinvestiga umi mbaʼe tuichaitevéva, por ehémplo mbaʼéichapa oñepyrũ rakaʼe ko univérso. Heta hénte opensa oexistírire peteĩ dios, umi sientífiko okomprováma vaʼerãmoʼã upeichaha, pórke haʼekuéra odeskuvri umi mbaʼe jahechaʼỹva jepe.

Oĩ voi katu filósofo ha sientífiko ndoikuaaséiva mbaʼeve Ñandejáragui. Por ehémplo, peteĩ eskritór hérava Amir Aczel omombeʼu mbaʼépa opensa peteĩ sientífiko. Heʼi hese: “Pe siénsia rupive haʼe ohechaukase ikatuha ñakomprova Ñandejára ndoexistiriha”. Peteĩ sientífiko iñimportánteva heʼi avei: “Ndaipóri pruéva ohechaukáva oĩha peteĩ dios ojapóva álgo ko univérso rehehápe, upévare jaikuaa porã upe dios ndoexistiriha”. Oĩ avei heʼíva ndaikatuiha jaguerovia umi milágro ojeʼéva upe dios ojapoha, pórke haʼetéta jagueroviáva pe máhia ha umi trukoʼi naisentídoiva.a

Péro iporã ñañeporandumi: ¿Añetehápe piko umi sientífiko ontendepáma opa mbaʼe? ¿Ikatu piko oaseguraite hikuái Ñandejára ndoexistiriha? Nahániri. Heta mbaʼéma ningo añetehápe odeskuvri umi sientífiko, péro haʼekuéra jepe orrekonose oĩha gueteri heta mbaʼe ndoikuaáiva térã ndaikatumoʼãiva voi oikuaa. Steven Weinberg, peteĩ sientífiko ogana vaʼekue pe prémio Nobel de Física, heʼi: “Núnka ndajaikuaapamoʼãi opa mbaʼe”. Pe profesór Martin Rees, haʼéva Astrónomo Real de Gran Bretaña, oskrivi: “Oime vaʼerã oĩtante voi heta mbaʼe núnka nañantendemoʼãiva”. Jaʼe porãsérõ g̃uarã oĩ hetaiterei mbaʼe umi sientífiko neʼĩrava ontende porã. Por ehémplo:

  • ADN

    Umi viólogo koʼág̃a peve neʼĩra ontendepa mbaʼeichaitépa ombaʼapo umi sélula, por ehémplo mbaʼéichapa oipuru pe enerhía, mbaʼéichapa oprodusi proteinakuéra ha mbaʼéichapa oñembohetave.

  • Peteĩ mitã ombopopo hína peteĩ pelotaʼi

    Káda moménto jahecha mbaʼéichapa pe graveda ombaʼapo, por ehémplo, ñamombóramo álgo yvate hoʼa jey yvýpe. Avei pe graveda rupive pe jasy ojere ñane planétare ha ndojeíri hapégui. Upéicharõ jepe ni umi sientífiko ndopillaporãi mbaʼeichaitépa ombaʼapo pe graveda.

  • Pe univérso

    Umi sientífiko okalkula umi mbaʼe oĩvagui ko univérsope el 95% ndaikatuiha ojehecha ni oñemedi umi mákina rupive. Umi mbaʼe ndojehecháivape ohenói hikuái “matéria oskúra” ha “enerhía oskúra”. ¿Mbaʼépa koʼã mbaʼe? Avave ndoikuaái.

Oĩ gueteri heta mbaʼe umi sientífiko nontendeporãiva. Peteĩ neurólogo ifamósova heʼi voi: “Jaikuaa ningo heta mbaʼe, péro oĩ hetaiteve mbaʼe ndajaikuaáiva. Chéverõ g̃uarã peteĩ sientífiko ndovaléi oimoʼã haʼe opensaháichante oĩ porãha, upéva rangue, tekotevẽ orrekonose ikatuha gueteri oaprende heta mbaʼe amáske oinvestiga”.

Upéicharõ, ¿ikatúnepa ñamboykéntema Ñandejára ha la Bíbliape, ha jaguerovia umi sientífiko heʼívante? Umi opensáva upéicha, imanduʼa vaʼerã oĩha heta mbaʼe umi sientífiko jepe neʼĩrava oikuaa, orekóramo jepe umi mákina iñavansadovéva oinvestiga hag̃ua. Por ehémplo, peteĩ artíkulo oĩva pe Encyclopedia Británnicape heʼi umi Babiloniagua ostudiáma hague ymaiterei guive umi planéta ha estrellakuéra, péro opakuévo heʼi: “Haimetéma ningo ojapo 4 mil áño ojestudia hague ko univérsore, upéicharõ jepe heta mbaʼe ijetuʼu gueteri ñantende hag̃ua, ijetuʼu haguéicha avei umi Babiloniaguápe”. Upéicharõ, ¿mbaʼépa jajapóta? ¿Ñamboykétantemapa peteĩ mbaʼe umi sientífiko ndaikatúi haguére ontende?

Ore testígo de Jehová rorrespeta pe derécho oguerekóva káda uno odesidi hag̃ua ko mbaʼére. Ha roñehaʼã rosegi ko konsého oĩva la Bíbliape: “Pehechauka napeñemohatãiha peẽ pejévapente” (Filipenses 4:5, nóta). Upévare roinvita rehechami hag̃ua mbaʼérepa jaʼekuaa la Biblia ha pe siénsia noñokontradesiriha.

a Oĩ hénte ndojeroviáiva la Bíbliare pórke umi rrelihión omboʼe heta japu. Por ehémplo, yma omboʼe vaʼekue hikuái pe kuarahy ha umi estrélla ojereha ñane planétare, ha koʼág̃a peve oĩ omboʼéva Ñandejára ojapo hague ko univérso 6 día de 24 órape (ehecha pe rrekuádro heʼíva “La Biblia nokontradesíri umi mbaʼe pe siénsia okomprovámava”).

La Biblia nokontradesíri umi mbaʼe pe siénsia okomprovámava

La Biblia ndahaʼéi peteĩ lívro oñeʼẽva siénsiare. Péro oĩ heta mbaʼe jatopáva pype umi sientífiko koʼág̃a okomprovámava siertoha. Jahechamína algúno.

  • Pe univérso

    Arakaʼe guivépa oexisti ko yvy ha pe univérso

    Umi sientífiko okalkula ojapomaha 4 mil millón de áñorupi oñepyrũ hague oexisti ko yvy, ha pe univérso katu amo 13 térã 14 mil millón de áño. La Biblia nomombeʼúi arakaʼetépa Ñandejára ojapo vaʼekue ko univérso, ha ndeʼíri avei ojapoha amo 10 mil áñorupinte ojejapo hague ko yvy, algúno opensaháicha. Génesis 1:1 heʼi: “Iñepyrũmbýpe Ñandejára ojapo vaʼekue yvága ha yvy” (NM). Upéicharõ, umi sientífiko ikatu okalkula mas o ménos arakaʼe guivépa oexisti ko yvy ha pe univérso, ha la Biblia nokontradesíri upéva.

  • Sérro, plánta ha y

    Mboy tiémpopepa ojeprepara ko yvy ojeiko hag̃ua pype

    Génesis kapítulo 1 omombeʼu mbykymi mbaʼéichapa Ñandejára oprepara ko yvy ojeiko hag̃ua pype ha heʼi káda kósa ojejapo hague peteĩ “díape”. Omombeʼu avei mbaʼéichapa ultimoitépe Ñandejára ojapo yvyporakuérape. La Biblia ndeʼíri mboýpa odura káda “día”. Upévare, umi sientífiko ikatu ostudia mbaʼépa oiko káda uno umi “díape” ha okalkula mboy tiémpopa oduráne raʼe. Péro jaikuaa porã ndodurái hague 24 órante.

  • Ñane planéta

    Mbaʼe áripa oguapy ko yvy

    Heta hénte oguerovia vaʼekue oĩha peteĩ tortúga tuichaitereíva orekóva ijapére mbohapy elefánte, ha umíva ári oĩha ko yvy. Ótro katu opensa vaʼekue oĩha peteĩ higánte orekóva ijatiʼy ári ko planéta. Péro la Biblia heʼi ko yvy noñemboguapyiha mbaʼeve ári (Job 26:7). Umi sientífiko kárgopema opyta oinvestiga hag̃ua koʼã mbaʼe. ¿Ha mbaʼépa odeskuvri hikuái? Nicolás Copérnico ha Johannes Kepler, mokõi sientífiko yma guare, heʼi vaʼekue umi planéta ojereha pe kuarahýre. Ha kon el tiémpo, ótro sientífiko hérava Isaac Newton odeskuvri umi mbaʼe tuichavéva oĩva ko univérsope ostiraha umi mbaʼe michĩvévape. Upévare ko yvy ha umi ótro planéta ojere pe kuarahýre.

  • Vaktéria

    Mbaʼépa ikatu jajapo ñaneresãive hag̃ua

    La Bíbliape oĩ heta konsého Ñandejára omeʼẽ vaʼekue umi isrraelítape hesãive hag̃ua. Por ehémplo, lívro de Levíticope heʼi vaʼekue oñemohaʼeño vaʼerãha umi hasývape pono orova ótrore imbaʼasy. Deuteronomio 23:12, 13-pe katu heʼi vaʼekue osẽ vaʼerãha hikuái pe kampaméntogui ojapo hag̃ua inesesida ha upéi ojaty vaʼerãha. Péro ojapo amo 200 áñorupi ramo umi sientífiko ha doktór oñepyrũ hague ontende iñimportanteha koʼã mbaʼe ñaneresãive hag̃ua.

Umi mbaʼe jahecha vaʼekue aretereíma ojeskrivi hague. Ha upérõ ni umi iñaranduvéva ndoikuaáiti vaʼekue koʼã mbaʼe. ¿Mbaʼéichapa upéicharõ umi oskrivíva la Biblia oikuaa vaʼekue? Ñandejára voi oikuaaukágui chupekuéra. Haʼe heʼi: “Pe yvága ijyvateveháicha ko yvýgui, upéicha hína che rapekuéra ijyvateve pende rapégui, ha che pensamiénto pene pensamiéntogui” (Isaías 55:9, ÑÑB).

    Guaranimegua puvlikasionkuéra (2000-2026)
    Emboty sesión
    Emoñepyrũ sesión
    • guarani
    • Ekomparti
    • Configuración
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ojejeruréva reipuru hag̃ua
    • Política de privacidad
    • Privacidad
    • JW.ORG
    • Emoñepyrũ sesión
    Ekomparti