Pigera Zontua INTANƐT TUUMA ZƐ'AN GƆNƆ ZAALEŊA
Pigera Zontua
INTANƐT TUUMA ZƐ'AN GƆNƆ ZAALEŊA
Farefare
Ɛ
  • ã
  • ɛ
  • ɛ̃
  • ɣ
  • ŋ
  • ɔ
  • ɔ̃
  • BAABULE
  • GƆNƆ
  • ZAMESEGƆ
  • mwbr20 February gɔn. 1-6
  • Vom La Na’am Tuuma Zamesegɔ Viisegɔ Gɔŋɔ

Vidiyo ka boi kalam.

Gaafara, daaŋɔ fii n boi vidiyo la poan.

  • Vom La Na’am Tuuma Zamesegɔ Viisegɔ Gɔŋɔ
  • Vom La Na’am Tuuma Zamesegɔ Viisegɔ Gɔŋɔ—2020
Vom La Na’am Tuuma Zamesegɔ Viisegɔ Gɔŋɔ—2020
mwbr20 February gɔn. 1-6

Vom La Na’am Tuuma Zamesegɔ Viisegɔ Gɔŋɔ

FEBRUARY 3-9

NAAYINƐ TUULUM YƐLA | PIN’ILEŊƆ 12-14

“Nɔbiŋere Se’ere N Wan Soŋɛ Hɔ”

it-1-E 522 ¶4

Nɔbiŋere

Naayinɛ Yuun Biŋe Nɔɔrɛ La Abraham. Yehowa n yuun biŋe nɔɔrɛ la Abram (Abraham) la yuun tum tuuma mɛ se’em ma’a ti a yuun yakɛ Eprata yɛ’ɛsa Kanaan teŋa la. Lɔɔ nɔbiŋere wa yuun tum tuuma la yuuma 430 pooren. (Ga 3:17) Yehowa yuun tɔɣɛ bo Abraham mɛ se’em ma’a ti a yuun paɛ Mesopotamia, ta bɔna Ur n boi Kaldea teŋa la, yele en yeti a keŋɛ teŋsɛka ti a wan pa’ali en ti a keŋɛ la. (Tm 7:2, 3; Pin 11:31; 12:1-3) Yɛhega 12:40, 41 (LXX) yeti Israel yuun dela yameŋa bɔna Egypt la Kanaan tisi poan ta paɛ yuuma 430 “ba’ahegɔ daarɛ” ge nyaa yese bim. Dabese’ere ti ba yuun nyɛ faarɛ Egypt teŋa poan la dela Nisan 14, 1513 G.T.K.W., Azootole dabeserɛ la. (Yɛh 12:2, 6, 7) Wana pa’alɛ ti Abraham yuun yakɛ Eprata Kuliga la mɛ yɛa Kanaan teŋa Nisan 14, 1943 G.T.K.W. ti la niɛ peelum ti sankaŋa ti Abraham nɔbiŋere la yuun tum tuuma. Naayinɛ yuun le niɛ a mɛŋa pa’alɛ en mɛ se’em ma’a ti Abraham yuun keŋɛ Kanaan ta paɛ Sekem la ti Naayinɛ basɛ ti a bɔkɛ pu’ulumbiŋe yele la soŋa ge yuun le pɔ yeti, “Ho yaahe te n wan dekɛ teŋa wa bo.” A yuun tɔɣɛ pa’alɛ la nɔbiŋere la n makɛ la Eden va’am nɔbiŋere la ge le pa’alɛ ti “yaaŋa” la wan ze’ele la asaala tuusum poan na. (Pin 12:4-7) Yehowa yuun le basɛ ti yele la niɛ peelum mɛ ti la buna Pin’ileŋɔ 13:14-17; 15:18; 17:2-8, 19; 22:15-18.

w89-E 7/1 3 ¶4

Bem Yelemɛŋɛrɛ Ti La Nara Ti Ho Mina Abraham Poan

Yehowa n yuun tɔɣɛ pu’ulumbiŋere wa yele zɛ’ɛsi siyi poan sugumnɔɔrɛ buyi la yuun eŋɛ Abraham la pakerɛ. (Pin’ileŋɔ 18:18; 22:18) Ge ti wana wa nyaa sirum tum la, Naayinɛ wan isige nɛresɛba woo n ki la. Nɛrebana wa n wan nyɛ kum isigere la yeti la dɛna la kã’a bo ba, se’ere n sɔi la ba wan lebena bɔna la teŋa n ani wuu Paradiisi sɛka n yuun bɔregɛ la. Bala pooren la, ba nyaa wan pa’alɛ ba, ba wan eŋɛ se’em ta’an nyɛ vom sebo n ka tari ba’asegɔ la.​—Pin’ileŋɔ 2:8, 9, 15-17; 3:17-23.

it-2-E 213 ¶3

Lɔɔ

Gɔnmi’ileba basɛba viisɛ diimi yɛla baŋɛ ti, ba san yeti ba dekɛ samanɛ bo nɛra, da’ara la nari ti a ze’ele zɛ’an ta’an nyɛ samanɛ la beene za’a. Da’ara la san yeti, “n nyɛ ya,” la pa’alɛ ti a nam ya. Yehowa n yuun pu’ulumbiŋe ti a wan dekɛ Kanaan teŋa bo Abraham la, Abraham yuun dela a bisɛ teŋa la bɔba anaasi la za’a. Abraham yuun ka yeti, “n nyɛ ya,” daanse’ere Abraham yuun tiɛ la Naayinɛ n yuun pɔ ti a wan dekɛ Pu’ulumbiŋe Teŋa la bo a yaasi pooren la yele. (Pin 13:14, 15) Yehowa yuun yele Moses, se’em n wan ze’ele Israeldoma na’arɛ la ti “a behɛ” teŋa la wuu to tɔɣɛ de yele se’em la san dɛna la bala, la pa’alɛ ti ba wan dekɛ teŋa la bo la Israeldoma ti Yosua bɔna ba nɛŋa bisera ba. (Tɛ 3:27, 28; 34:4; geele Sitaana n yuun dekɛ sɛla ti a bo Yezu ti la bɔna Mt 4:8.) Sɛla n le pa’asɛ ti la niɛ peelum tɔɣera yele dene mea nɔɔ dela: ba wan kɛ̃ teŋa la poan ta soe ka sɔna. (Pin 13:17; 28:13) Diimi gɔnɔ ase’a poan, tiisi n boi samanɛ la poan se’em la zuo ba wan koose ba wuu ba kooseri samana se’em la.​—Dekɛ makɛ Pin 23:17, 18.

Ɛɛra Vo’osum Poan Yɛla

w16.05-E 5 ¶12

Maala Yɛla Nɔŋerɛ Sore Poan

Gulesegɔ seko n tɔɣɛ pa’alɛ Naayinɛ yamesi n maali yeledaaŋɔ ba teŋasuka se’em la dela sɛla n yuun eŋɛ Abraham la a suɔ Lot teŋasuka. Ba za’a yuun tari dusi mɛ, ti ba dunkeenma la me yuun zabera la taaba ba dusi la n wan ɔbera yaama zɛ’an. La wan eŋɛ se’em ti Abraham ta’an maalɛ yele wa soŋa soŋa la, a yuun yele Lot ti a loe zɛsɛka ti a bɔta ti eŋa la a deodoma kɛ̃’ɛra. (Pin. 13:1, 2, 5-9) Bisɛ la de makesonɛ se’em! Abraham yuun eeri la suma’asum ge daɣɛ la a mea n boti sɛla. A yɛri yɛri bɔ’a la yuun basɛ ti a ziŋɛ mɛ? Aayi. Abraham la Lot yele la n yuun ta ba’asɛ la, Yehowa yuun pu’ulumbiŋe ti a wan kã bo Abraham. (Pin. 13:14-17) Naayinɛ kan malum basɛ ti a yamesi nyɛ namesegɔ ba san dekɛ naresum yɛla tuna tuuma ge maala yɛla nɔŋerɛ sore poan.

it-2-E 683 ¶1

Malemadaana

Salem naba Melkizedek yuun dela malemadaana (ko·henʹ) n boi a to’ore. Baabule la ka tɔɣɛ a tuusum yele, a dɔɣum bii a kum yele. Daɣɛ nɛra n yuun ki ge ti a yuun nyaa dɛna malemadaana, nɛra me yuun ka soe en. Melkizedek yuun dela naba la malemadaana. A yuun gani Levi malemadoma la mɛ, se’ere n sɔi la, Levidoma la yuun yɔɔrɛ ba pia puregerɛ bo’olom la bɔ’ɔra la Melkizedek. Wuu eŋa n yuun kelum bɔna Abraham dɔɣɛ-tuusum poan sankaŋa la, Abraham yuun dekɛ a pia puregerɛ bo’olom bo la Melkizedek ge ti a me yuun kã bo en. (Pin 14:18-20; Heb 7:4-10) Yele ana wa poan pa’alɛ ti Melkizedek yuun dela Yezu Krista wɔ̃sum, “malemadaana n ka tara ba’ahegɔ wo Melkizedek la.”​—Heb 7:17.

FEBRUARY 10-16

NAAYINƐ TUULUM YƐLA | PIN’ILEŊƆ 15-17

“Beni N Sɔi Ti Yehowa Yuun Malum Siɣɛ Abram La Sarai Yu’ura?”

it-1-E 817

Tuure

Asaala sɔya la a itigɔ za’a kɔ’ɔn dɛna la tuurɛ ma’a. Be’em la tuure n de sɛla ti Adam dekɛ taɛ asaala woo. (Arom 5:12; Ym 51:5) Ge Yehowa, se’em n ka tari tuure ge me tara nimbɔ̃zore la, “mi tomam n pɔhɛ se’em me na te to dela tentɔnɔ.” (Ym 103:13, 14) A yuun geele Noah ti a dela mina n tari yelemɛŋɛrɛ, nana en ge me “ka tara gbelegere a nɛreba teŋasoka a saŋa la poan.” (Pin 6:9) A yuun yele Abraham yeti, “Dɔla mam, da tara tuure.” (Pin 17:1) La boi bini ti nɛreba wa yuun ka di mi’a ge me yuun ta ki pooren ge Yehowa se’em n “behere suunre poan” la yuun geele ba ti ba dela sɛba n ka tari tuure. (1Sa 16:7; dekɛ makɛ 2Na 20:3; 2Ye 16:9.) A yuun yele Israeldoma la yeti: “Da tare ya ganleŋɔ Na’ayenɛ ya Yenɛ la nɛŋan.” (Tɛ 18:13; 2Sa 22:24) A yuun dekɛ a Dayɔa la n ka tari tuure la (Heb 7:26) kaabɛ mɛ, wana wa zuo ti A wan yi sɛba n sakɛ bo en la ti ba dela “tontɔɔdoma” bii ba ka tari tuure ge ti eŋa mea wan kelum dɛna tontɔɔ Gãkerɛ daana.​—Arom 3:25, 26; bisɛ INTEGRITY; PERFECTION.

it-1-E 31 ¶1

Abraham

Saŋa yuun tole mɛ. Ba yuun kɛ̃ Kanaan teŋa poan la yuun pia ge Sarah yuun kelum ka dɔɣɛ. A yuun dekɛ la a pɔsɔɔ Hagar n ze’ele Egypt la galesɛ a sira ti a dɔɣɛ bia bo en. Ti Abraham yuun sakɛ. Yuun 1932 G.T.K.W, se’em ma’a ti Abraham yuun dɛna yuun 86 la ti ba dɔɣɛ Ismael. (Pin 16:3, 15, 16) Saŋa zo’e zo’e yuun tole mɛ. Yuun 1919 G.T.K.W poan ti Abraham yuun dɛna yuun 99 la, Yehowa yuun pa’alɛ sɛla ti Abraham wan eŋɛ ti la niɛ peelum pa’alɛ ti a biŋe nɔɔrɛ la en, ti a ŋma buraasi la woo n boi a yizuo la poan la. Sankaŋa mea nɔɔ ti Yehowa yuun tee yi’ira Abram la Abraham, “se’ere n sɔe la, mam eŋɛ ho te ho dɛna la teŋhe zo’e zo’e sɔ.” (Pin 17:5, 9-27; Arom 4:11) La yuun ka yue ti malesi batã ti Yehowa yuun tum ba ti ba yele Abraham ti Sarah wan nyɔkɛ puurɛ dɔɣɛ budibila yuun sɛka n keni na la!​—Pin 18:1-15.

w09-E 2/1 13

Yu’urɛ Vuurɛ?

Naayinɛ yuun tee nɛreba basɛba yu’ura mɛ la wan eŋɛ se’em ti a pu’ulumbiŋere ta’an tum tuuma. Makerɛ n wana, a yuun tee Abram yu’urɛ vuurɛ n de “Sɔ N Nyɛ Yu’urɛ” ge nyaa yi’ira en Abraham ti la vuurɛ dɛna “Teŋhe Zo’e Zo’e Sɔ.” Wuu Abraham yu’urɛ la n pa’alɛ se’em la, a dela tisi zo’e zo’e sɔ. (Pin’ileŋɔ 17:5, 6) Le geele Abraham pɔɣa Sarai yu’urɛ vuurɛ n de “Gberi gberi” la bisɛ. Bisɛ a puurɛ n yuun pee se’em la Naayinɛ n yuun tee a yu’urɛ ti la dɛna “Sarah,” vuurɛ n de “Naba Poyɔa,” ti la pa’alɛ ti a dɔɣum tuusum la poan wan ta dɛna nadoma.​—Pin’ileŋɔ 17:15, 16.

Ɛɛra Vo’osum Poan Yɛla

it-1-E 460-461

Tuusum Yɛla

Yehowa yuun yele Abram (Abraham) yeti: “Mina te ho yaahe ta yeti ba keŋɛ la teŋsɛka n dage ba teŋa ha, ta dɛna saama bini. Ba wan dɛna yamehe ge nyɛ namehegɔ ka poan yuuma kɔbehe senaahe.” (Pin 15:13; bisɛ Tm 7:6, 7.) Ba yuun tɔɣɛ wana doose la pu’ulumbiŋere “buutɛ,” la n de Isaak la. Yuun 1932 G.K.W.P. Abram yuun dekɛ la Hagar n de a yameŋa ge dɛna Egyptdoma pugela la dɔɣɛ Ismael ge ti Sarah me yuun nyaa dɔɣɛ Isaak yuun 1918 G.K.W.P. (Pin 16:16; 21:5) To san kaala yuuma 400 lɛbera pooren pɔsera ba Yɛhega la poan, n pa’alɛ ‘wuŋerɛ’ saŋa la ba’asegɔ (Pin 15:14), wan tara tɔ ta paɛ la 1913 G.K.W.P sankaŋa la ti Isaak dela yuuma anuu. La ani wuu Isaak yuun puɣum zo’e mɛ ge dɛna “saana” teŋa la poan ge nyaa pɔsɛ nyɛta “ɛ̃regerɛ” Ismael zɛ’an wuu la yuun puɣum tɔɣɛ biŋe se’em la, se’em ma’a ti a yuun dɛna yuun 19 la. (Pin 21:8, 9) La boi bim ti Ismael n yuun ɛ̃regeri Abraham bia la daɣɛ sɛla sa bo tomam zina beere wa nɛreba ge la yuun ka ani bala Abraham saŋa la. Wana wa yuun niɛ peelum ti Naayinɛ yuun nam Sarah n yuun pɛregɛ Hagar la a dayɔa Ismael ti ba yese la. (Pin 21:10-13) Yele ana wa ti ba gulesɛ de nima nima Baabule la poan la, pa’alɛ ti pu’ulumbiŋa la n tɔɣeri wuŋerɛ la pɔsega yuun 400 saŋa la wan ba’asɛ la ba Yɛhega la saŋa.​—Ga 4:29.

it-1-E 778 ¶4

Yɛhega

“Dɔɣɛ pa’asɛ bunaasi poan la.” To nari ti to tɛra ti dɔɣɛ pa’asɛ n naasi poan, ti Yehowa yuun yele Abraham ti a yaasi wan lebe ta soe Kanaan teŋa la. (Pin 15:16) Yuuma 430 kɔ’ɔn pɔsɛ la sansɛka ti Abraham pu’ulumbiŋere la wan ta tum tuuma ba Yɛhega la poan la ge ti ba nɛreba la me gaŋɛ dɔɣɛ pa’asɛ sugumnɔɔrɛ bunaasi la, pa’alɛ ti sankaŋa la nɛreba yuun vɔi yuura mɛ. Ge la yuun dela yuuma 215 ma’a ti Israeldoma la yuun ta bɔna Egypt poan. To san yeti to bisɛ ‘dɔɣɛ pa’asɛ bunaasi’ la n kɛ̃ Egypt na la n wana, to dekɛ Levi yizuo la eŋɛ makerɛ: (1) Levi, (2) Kohat, (3) Amram la (4) Moses.​—Yɛh 6:16, 18, 20.

FEBRUARY 17-23

NAAYINƐ TUULUM YƐLA | PIN’ILEŊƆ 18-19

“‘Teŋparɛ Wa Zuo Yele Gankera La’ Sa’am Sodom La Gomora Mɛ”

w17.04-E 18 ¶1

“Teŋparɛ Wa Zuo Yele Gankera” La Kɔ’ɔn Ita La Sɛla N Ani Soŋa

‘Teŋparɛ wa zuo yele Gãkera la wan eŋɛ sɛla n ani soŋa?’ (Pin. 18:25) Sokere wa pa’alɛ ti, Abraham yuun tari suure lua ti Yehowa wan gãkɛ Sodom la Gomora tontɔɔ sore poan. Abraham yuun mi soŋa soŋa ti Yehowa kan malum tue la a “ko nɛre tontɔɔdoma la toonfɛn’ɛhadoma gaam taaba.” Yele dena wa yuun ka “nari” Abraham nini. Yuuma 400 pooren la, Yehowa tɔɣɛ a mɛŋa yele yeti: “Enŋa n de Taŋa La. A tooma kɔ’ɔn dɛna la ma’an te a sore woo dɛna yelemɛŋɛrɛ. A dela birikina Na’ayenɛ n ka tone tuura. Na’ayenɛ se’ere n ze dɔ’ɔ la yelemɛŋɛrɛ Na’ayenɛ.”​—Tɛɛ. 31:19; 32:4.

w18.08-E 30 ¶4

Sugeri​—Tara Putɛsonɛ Ŋmibera

Yelemɛŋɛrɛ, to san tɔɣera sugeri yele, Yehowa n de makesonɛdaana n gani za’a ti la nara ti to tɔɣesa en. (2 Pet. 3:15) Yɛla zo’e zo’e boi Baabule poan ti Yehowa eŋa pa’alɛ ti a tari la sugeri. (Neh. 9:30; Isa. 30:18) Makerɛ n wana, Yehowa yuun eŋɛ la wani se’em maa ti Abraham yuun soke En Sodom sa’aŋɔ la yele la? Yia la, Yehowa yuun ka gɛ̃regɛ se’em ma’a ti Abraham yuun tɔɣera bɔ’ɔra en la. Ge, Yehowa yuun tuɣum ma’ɛ la a mea kɛlesa Abraham ti a tɔɣɛ a yeledaaŋɔ la za’a. Yehowa yuun eŋɛ pa’alɛ ti a sirum keleseri Abraham n yuun tɔɣeri a yeledaaŋɔ la bɔ’ɔra en la ge nyaa basɛ ti a baŋɛ ti A kan sa’am Sodom hali nɛreba pia san bɔna teŋa la poan dɛna tontɔɔdoma. (Pin. 18:22-33) Bisɛ Yehowa n eŋɛ makesonɛ se’em la eŋa n tari sugeri ge me ni ma’ɛ a mea kɛlesa la!

w10-E 11/15 26 ¶12

Yehowa N De To So’olum Daana!

To tari suure lua ti la kan yue Yehowa so’olum la wan sirum tum tuuma. A kan basɛ ti putotuuma kɔ’ɔn bɔna bala wuusa, to me kelum mina ti to boi la ba’asegɔ dabesa la poan. Noah saŋa la Yehowa yuun sa’am potɔpa la mɛ. A yuun sa’am Sodom la Gomora la Faaro la a lengima la mɛ. Sisera la a lengima la Senakerib la a lengima yuun ka nyaŋɛ ze’ele la Gaŋɛ Za’a Daana la. (Pin. 7:1, 23; 19:24, 25; Yɛh. 14:30, 31; Ken. 4:15, 16; 2 Na. 19:35, 36) To ta’an tara suure lua ti Yehowa Naayinɛ kan basɛ ti nɛreba ɛ̃regera en ge me vɛɣena a Sɛɛradoma la. Leyɛ’ɛsa, yelese’a n iti nananawa niɛ peelum pa’alɛ ti Yezu boi a na’am la poan ge wan lebe teŋgɔŋɔ be’em wa ba’asegɔ poan na.​—Mt. 24:3.

Ɛɛra Vo’osum Poan Yɛla

w88-E 5/15 23 ¶4-5

Nɛra Tabelɛ Nyɛ Naayinɛ?

Nananawa ti wan ta’an bɔkɛ sɛla n sɔi ti Abraham yuun tɔɣera bɔ’ɔra maleka la wuu a yuun tɔɣeri bɔ’ɔra la Yehowa Naayinɛ mɛŋa la. Maleka la n yuun tɔɣɛ bo Abraham sɛla ti Naayinɛ yuun bɔta ti a yele en la ge me yuun wa’ana ze’ele Naayinɛ na’arɛ la, Baabule la ta’an yeti “Na’ayenɛ nɛɛ a mɛŋa pa’alɛ en” mɛ.​—Pin’ileŋɔ 18:1.

Tɛra ti Naayinɛ ta’an doose maleka poan dekɛ A sɔɔleŋa bo wuu mobal fon bii walesi n ta’an basɛ ti to wuna nɛreba yetɔɣum se’em la. Bala la, to wan ta’an bɔkɛ sose’ere ti Abraham la Moses la Manoa la basɛba yuun sɔsa la maleka la wuu ba yuun sɔseri mɛ la Naayinɛ la. La nɔɔ boi bim ti nɛreba yuun nyɛ malesi la mɛ la Yehowa gilema la ge ba yuun ka ta’an nyɛ Naayinɛ. Bala la, yele wa yuun daɣɛ tuntula la sɛla ti tuntuna Yon yuun gulesɛ yeti: “Nɛrese’em nan ka tabelɛ nyɛ Yenɛ la a nini.” (Yon 1:18) Buraasi wa yuun nyɛ la Naayinɛ malesi ge daɣɛ Naayinɛ mɛŋa.

w19.06-E 20 ¶3

Soŋɛ Nɛreba Ti Ba Ta’an Ŋmibe Ze’ele Ba Yeledaaŋɔ Poan

Lot yuun tue mɛ la eŋa n yuun loe ti a kɛ̃’ɛra Sodom teŋa n yuun pirɛ la tunfɛ’ɛsa ma’a la. (Kaalɛ 2 Peter 2:7, 8.) Teŋa la yuun dela taresum teŋa ge Lot yuun ziŋɛ mɛ la eŋa n yuun keŋɛ ta kɛ̃’ɛra bim la. (Pin. 13:8-13; 14:12) Lot pɔɣa yuun ta’an ba’ɛ nɔŋɛ teŋa la lɔɣɔrɔ bii teŋa la nɛreba basɛba, bala n yuun basɛ ti a zaɣesa Yehowa nɔɔrɛ la. A yuun ki mɛ sansɛka ti Naayinɛ yuun dekɛ bugum sa’am teŋa la. Ti’isɛ bisɛ Lot poyɔɔsi bayi la yele. Buraasi la ti ba yuun yeti ba ele la yuun ki mɛ Sodom sa’aŋɔ la poan. Lot yire la a taresum la za’a yuun sa’am mɛ hali sɛla n de ninbaalega la dela a pɔɣa yuun ki mɛ. (Pin. 19:12-14, 17, 26) Yehowa sunsua yuun yie mɛ la Lot ti sugeri ka bɔna? Aayi.

FEBRUARY 24–MARCH 1

NAAYINƐ TUULUM YƐLA | PIN’ILEŊƆ 20-21

“Yehowa Ni Sirum Tum Sɛla Ti A Pu’ulumbiŋe La Mɛ”

wp17.5-E 14-15

Naayinɛ Yi’ira En Ti “Naba Poyɔa”

Sarah n yuun la’ari la pa’alɛ ti a ka tari sakerɛ? Daɣɛ bala la fii me. Baabule la yeti: “Abraham n yuun nam Yenɛ me zuo n sɔe te a korogɛ paɛ paɛ ge te a pɔga Sarah me gaŋɛ dɔgom ge te Yenɛ kelom bahɛ te a dɔgɛ bia. A nam Yenɛ te sɛla te enŋa Yenɛ biŋe a nɔɔrɛ te a eŋɛ la, a wan seren eŋɛ dɛ.” (Hebru 11:11) Sarah yuun mi Yehowa mɛ; a yuun mi ti a wan ta’an tum sɛla ti a tɔɣɛ biŋe la. Ani n ka boti ti a tara sakerɛ kana taaba? To ni mɔɔra mɛ ti to baŋɛ Naayinɛ soŋa. To san ita bala, to wan bɔkɛ sɛla zuo ti Sarah yuun tara sakerɛ la. Yehowa dela yelemɛŋɛrɛ daana ge me wan tum sɛla ti a pu’ulumbiŋe la​—saŋa ase’a, a ta’an ni tum tuunɛ ti la eŋɛ to pakerɛ bii dɛna yelɔ’ɔrɔ bɔ’ɔra tɔ!

‘KELESE EN’

Sarah n yuun de yuun 90 la, a yuun nyɛ la sɛla ti a yuun kɔ’ɔn bɔta a vom dabesa za’a. A yuun dɔɣɛ la budibila bo a sira n yuun nyaa de yuun kɔbega la. Abraham yuun siɣɛ bia wa yu’urɛ la Isaak bii “Nyeema,” wuu Naayinɛ n yuun yele se’em la. To ta’an bɔkɛ Sarah yeledaaŋɔ la ge le nyɛ a nyeema wuu eŋa n tɔɣɛ se’em la: “Yenɛ bo mam la nyeema; se’ere n sɔe la se’em woo n wom yele wa de wan eŋɛ a daana popeelom.” (Pin’ileŋɔ 21:6) Yehowa yelenyalema bo’olum wa yuun pee a puurɛ mɛ a vom dabesa za’a. Ge la me yuun dela tuunkãtɛ bɔ’ɔra Sara.

Isaak n yuun de yuuma anuu la, a deodoma la yuun eŋɛ la de’eŋo kãtɛ go’e en bi’isum. Ge daɣɛ de za’a n bala. Kaalegɔ la yeti Sarah yuun “nyɛti” daaŋɔ seto n paari bia la mɛ. Hagar dayɔa Ismael n yuun de yuuma 19 la, a yuun kɔ’ɔn zɛregera Isaak mɛ. A zɛregerɛ wa yuun dela ninmɔ’ɔrɛ yele. Naayinɛ vo’osum la yuun soŋɛ tuntuna Paul ti a pa’alɛ Ismael itigɔ wa ti la dela mɛlesegɔ. Sarah yuun nyɛ ti la dela: daaŋɔ bɔ’ɔra a bia wa vom. Sarah yuun mi ti Isaak boi la a tɔka; a yuun dela a soŋɛ ti Yehowa puti’irɛ tum. Bala la, a yuun ŋmibe mɛ tɔɣɛ bo Abraham. A yuun yele Abraham ti a sa’ɛ Hagar la Ismael.​—Pin’ileŋɔ 21:8-10; Galatia 4:22, 23, 29.

Abraham yuun eŋɛ yele wa poan la wani? Kaalegɔ la yeti: “Ti la vɛnkɛ Abraham paɛ paɛ a dayɔa Ismael la zuo.” A yuun nɔŋɛ Ismael mɛ ge me yuun ka geele yele la soŋa. Ge Yehowa yuun nyɛ yɛla la za’a mɛ ge yuun soŋɛ. Kaalegɔ la yeti: “Te Yenɛ meŋa yele Abraham yeti: ‘Da bahɛ te suunre sagom la Sarah n yele se’em doohe pɔsɔɔ wa la ku bia wa poan la. Kelehe Sarah n yele ho se’em la se’ere n sɔe la ho yaahe wan yehe la Isaak poan na.’” Yehowa yuun yele Abraham ti a da fabela Hagar la a bia la yele se’ere n sɔi la eŋa wan bisa ba. Abraham yuun sakɛ ya.​—Pin’ileŋɔ 21:11-14.

Ɛɛra Vo’osum Poan Yɛla

wp17.3-E 12, ftn.

“Ho Dela Pɔka N Sum Paa”

Sarah yuun dela Abraham sɔ bia. Tera n yuun dɔɣɛ ba za’a ge ba madoma boi la yema yema. (Pin’ileŋɔ 20:12) La boi bim ti pɔɣedire kana taaba dela kisere zina beere wa ge la nari ti to tɛra soŋa soŋa ti diimi yɛla yuun boi la de to’ore la zina beere wa. Asaaleba yuun pɔ̃ri la kasi bɔŋa poan ti Adam la Hawa yuun nyɛ ge ti la pi’ɛ ba nu’usin la. La yuun dela naana bɔ’ɔra diimi nɛreba la ti ba ta’an dita suurɔ ge ti daaŋɔ ka bɔna. Yuuma 400 pooren la, nɛreba vom dabesa yuun ani wuu tomam zina beere nɛreba wa. Sankaŋa la, Moses Lɔɔ la yuun ka bo yɔ’ɔ ti suurɔ dita taaba.​—Malema 18:6.

w89-E 7/1 20 ¶9

Abraham Eŋɛ La Makesonɛ Bo Sɛba N Boti Ba Dɛna Naayinɛ Zɔdoma La

Abram yuun dekɛ la sakerɛ tum tuuma. Wuu gulesegɔ la n yele se’em la: ‘A mɛ la kaabegɔ bimbine bo Yehowa.’ (Pin’ileŋɔ 12:7) Daanse’ere la yuun dela ba tara dusi kaabera sɛla n sɔi la, Hebru yelebire la n de “bimbine” la vuurɛ dela “kaabegɔ zɛ’an”. Pooren, Abram yuun le eŋɛ pa’alɛ ti a kelum tara sakerɛ mɛ zɛ’an woo ti a yɛa. Leyɛ’ɛsa me, a yuun ‘pu’useri Yehowa la bilam.’ (Pin’ileŋɔ 12:8; 13:18; 21:33) Hebru yelesum la n de “pu’usa Yehowa” la, le ze’ele bo la “tara yu’urɛ la mɔɔla.” Abram yizuo la za’a la Kanaandoma la yuun wum eŋa n yuun dekɛ sukpe’ene tɔɣɛ Naayinɛ yu’urɛ, Yehowa la mɛ. (Pin’ileŋɔ 14:22-24) Bala mea nɔɔ ti sɛba me n boti ba dɛna Naayinɛ zɔdoma zina wa nara ti ba tara a yu’urɛ la tuna tuuma. Wana wa pa’alɛ ti la nari ti to mɔɔla nɛreba zɛ’an ge “dekɛ pɛnka te la dɛna kaanbegɔ bo Na’ayenɛ daarɛ woo doohe la Yesu n eŋɛ se’em la. To bo’ore bo’olom bona wa la tomam n yi’ire en Daana la.”​—Hebru 13:15; Arom 10:10.

    Frafra Gɔnɔ (2000-2025)
    Yese
    Yu'ɛ
    • Farefare
    • Tɔ̃rɛ
    • Hon boti sɛla
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Yelese'a N Nari Ti Ho Mina
    • Suɣelum Yɛla
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Yu'ɛ
    Tɔ̃rɛ