WESẸDOTẸN INTẸNẸT JI TỌN Watchtower Tọn
WESẸDOTẸN INTẸNẸT JI TỌN
Watchtower Tọn
Gungbe
ẹ,ọ,ṣ
  • á
  • à
  • é
  • è
  • Ẹ
  • ẹ
  • ẹ́
  • ẹ̀
  • í
  • ì
  • ó
  • ò
  • Ọ
  • ọ
  • ọ́
  • ọ̀
  • Ṣ
  • ṣ
  • ú
  • ù
  • BIBLU
  • OWE LẸ
  • OPLI LẸ
  • g23 sọha 1 w. 12-14
  • Jẹhọn

Video de ma tin na adà ehe

Jaale, nuhahun de wá aimẹ gando video lọ go.

  • Jẹhọn
  • Fọ́n!—2023
  • Hóvila Lẹ
  • Nuhewutu Mí Dona Basi Hihọ́na Jẹhọn
  • Aigba Yin Didá Nado Gbọṣi Aimẹ
  • Vivẹnu He Gbẹtọvi lẹ to Dido
  • Todido He Biblu Na Mí
Fọ́n!—2023
g23 sọha 1 w. 12-14
Gbẹ̀mẹ yọ́npọ́n bọ asu po asi po de to zọnlinzin gbọn lẹdo osin agó tọn de mẹ bo to tándo he osó lẹ lẹdo to zungbo de mẹ pọ́n.

BE AIGBA NA YIN VIVASUDO WẸ YA?

JẸHỌN

MÍ DO hudo jẹhọn tọn, e ma yin dehe mí na gbọ́n do homẹ kẹdẹ. Jẹhọn nọ basi hihọ́na planẹti mítọn sọn suhugan yozò owhè tọn he gán gbleawunamẹ si. Eyin jẹhọn ma tin, aihọn lọ blebu wẹ na ko lẹzun osin agó.

Nuhewutu Mí Dona Basi Hihọ́na Jẹhọn

Jẹhọn he yin hinhẹnflu nọ hẹnnugble to nutogbẹ̀ he to aigba ji lẹ go. Dopo poun to kanweko ji gbẹtọ lẹ tọn wẹ to jẹhọn dagbe gbọ́n sọgbe hẹ nuhe Titobasinanu Aihọn Tọn Na Agbasalilo dọ.

Jẹhọn he yin hinhẹnflu ko zọ́n bọ mẹdelẹ ma nọ gbọ̀ ganji, bo ko sọ dekọtọn do kansẹẹ afuje tọn po ahun-zọ̀n po mẹ. Nudi gbẹtọ 7000000 wẹ nọ kú azán mape to whemẹwhemẹ na jẹhọn he yin hinhẹnflu wutu.

Aigba Yin Didá Nado Gbọṣi Aimẹ

Planẹti mítọn do nugopipe lọ nado nọ wleawuna jẹhọn dagbe he sin hudo nutogbẹ̀ he to aigba ji lẹpo tindo. Ehe na yọnbasi kiki eyin gbẹtọ lẹ ma nọ hẹn lẹdo mẹ flu. Lẹnnupọndo apajlẹ delẹ ji.

  • Mẹsusu wẹ yọnẹn dọ zungbo lẹ tindo nugopipe lọ nado nọ gbọ́n jẹhọn ylankan dioxyde de carbone. Amọ́, mẹsusu ma yọnẹn dọ atin delẹ he nọ yin mangroves bo nọ wú to tọ̀mẹ kavi gbàmẹ tlẹ gán sọ gbọ́n jẹhọn ylankan enẹ hugan zungbo lẹ. Adà daho taun wẹ mangrove lẹ nọ yiwà, na yé nọ gbọ́n dioxyde de carbone he zungbo lẹ nọ gbọ́n donu atọ́n.

  • Dodinnanu agọe tọn delẹ dohia dọ, amà tọ̀mẹ tọn delẹ (varech) nọ gbọ́n dioxyde de carbone sọn jẹhọn mẹ. Amà wunmẹ ehelẹ nọ do tonù de he mẹ jẹhọn nọ gọ́, ehe nọ zọ́n bọ yé gán nọ otọ̀ nukunmẹ kaka yì fidindẹn lẹ. Eyin amà ehelẹ wá dẹn do agé, nudi apò lọ lẹ nọ là bọ amà he mẹ dioxyde de carbone gọ́ lọ lẹ nọ yì ohù-sabọ́. Enẹgodo, yé nọ gbọṣi finẹ na owhe kanweko susu.

  • Nugopipe jẹhọn tọn nado nọ vọ́ ede jlado to whenue e ko yin hinhẹnflu godo họnwun hezeheze to azọ̀n COVID-19 tọn whenu he mẹ mẹlẹ nọ họ̀nsudo te. To 2020, whenue azọ́nwhé po mọto lẹ po masọ nọ hẹn jẹhọn flu sọmọ, bleun dopo wẹ jẹhọn dagbe gọjẹ tintin ji. Linlin de dohia dọ hugan 80 to 100 ji otò he mẹ yè basi dodinnanu gbọn lẹ tọn wẹ dọ dọ jẹhọn dagbe tin ojlẹ kleun de to whenue mẹlẹ nọ họ̀nsudo godo. (2020 World Air Quality Report)

    A YỌNẸN A?

    Jẹhọn Dagbe Gán Gọwá

    Yẹdide de he do agayiyi po doyiyi nuvikun flinflin he azọ̀ nọ detọ́n lẹ (PM2.5) tọn po hia nado dlẹnalọdo ninọmẹ jẹhọn lọ tọn to New Delhi to Inde. Ninọmẹ jẹhọn lọ tọn he yiaga (120,1) to janvier 2020, bo yin ninọmẹ owù tọn na mẹlẹpo, pọnte jẹ obá de mẹ to whenue e wá odò yẹẹ de (35,5) to août 2020.

    To azọ̀n COVID-19 tọn whenu he mẹ mẹlẹ nọ họ̀nsudo te, jẹhọn he nọ yin hinhẹnflu na azọ́nwhé po mọto lẹ po wutu depò taun to New Delhi to Inde. Nuvikun he yè nọ mọ to azọ̀ lẹ mẹ (PM2.5) wá odò to ajiji mẹ. Nuvikun flinflin ehelẹ, mahopọnna lehe yé whè sọ, gán doazọ̀nmẹ bọ e na nọ vẹawunamẹ nado nọ gbọ̀ ganji kavi zọ́n bọ yè na bẹ azọ̀n sinsinyẹn devo lẹ. Diọdo ehe ma dẹn-to-aimẹ paali, amọ́ e dohia dọ jẹhọn tindo nugopipe lọ nado hẹn ede jẹ yọyọ to ojlẹ kleun de gblamẹ, mahopọnna obá he mẹ e ko yin hinhẹnflu jẹ.

    Yẹdide de he do New Delhi to Inde hia, jei vivọnu 2019 tọn. Nuhe taidi avìvì daho de ṣinyọ́n tòdaho lọ ji, na jẹhọn yin hinhẹnflu taun wutu.

    © Amit kg/Shutterstock

    Jei vivọnu 2019 tọn

    Yẹdide de he do New Delhi to Inde hia, to whenue mẹlẹ nọ họ̀nsudo. Aimẹ họ́n, na jẹhọn hinhẹnflu depò wutu.

    © Volobotti/Shutterstock

    To họ̀nsudo COVID-19 tọn whenu

Vivẹnu He Gbẹtọvi lẹ to Dido

Dawe de kùn kẹkẹ afọ tọn wá azọ́nmẹ bo to kẹkẹ lọ glìn.

Kẹkẹ afọ tọn zinzan gán de jẹhọn hinhẹnflu pò

Aṣẹpatọ lẹ gbẹ́ to ayinamẹ na azọ́nwhé lẹ nado de jẹhọn hinhẹnflu pò. Podọ weyọnẹntọ lẹ gbẹ́ to aliho yọyọ lẹ mọ nado vọ́ nuhe jẹhọn he yin hinhẹnflu nọ hẹngble lẹ jlado. Di apajlẹ, yé nọ zan wanvú delẹ nado hù aṣẹ na nuhe nọ hẹnnu flu lẹ. Weyọnẹntọ lẹ sọ to tulina mẹlẹ nado nọ zọ̀n afọ kavi kùn kẹkẹ afọ tọn kakati nado nọ kùn mọto po zokẹkẹ po bosọ de nuhe nọ de azọ̀ tọ́n lẹ zinzan pò to owhé yetọn lẹ gbè.

Nawe de sin kọmẹ bo to núdà. E ma do onú kaka de to whégbè. Adò he zan e te to jlẹkaji bo ma to azọ̀ susu detọ́n.

Tohọluduta delẹ nọ na adò he to jlẹkaji tòvi yetọn lẹ nado de jẹhọn hinhẹnflu pò, amọ́ e gbẹ́ nọ vẹawuna mẹsusu nado mọ adò lọ lẹ yí

Amọ́, vivẹnudido enẹ ma ko pé, dile linlin 2022 tọn de he ogbẹ́ aihọn tọn lẹ na dohia do, ehe bẹ Titobasinanu Aihọn Tọn Na Agbasalilo po Akuẹsẹdotẹn Aihọn Tọn po hẹn.

Linlin lọ dohia dọ to 2020, nudi mado-atọ̀n gbẹtọvi lẹ tọn wẹ nọ zan nuhe nọ hẹn jẹhọn flu lẹ do danú. To lẹdo susu mẹ, omẹ vude poun wẹ gán zan aliho nudida tọn kavi adò he na zọ́n bọ yè ma na hẹn jẹhọn flu.

Todido He Biblu Na Mí

“Nuhe Jiwheyẹwhe nugbo lọ, yèdọ Jehovah dọ die, yèdọ Didatọ olọn tọn podọ . . . Mẹlọ he dlẹn aigba jẹgbonu po sinsẹ́n etọn lẹ po, Mẹlọ he nọ na gbọfufu mẹhe tin to e ji lẹ.”—Isaia 42:5.

Jiwheyẹwhe wẹ yin dowatọ jẹhọn he mí nọ gbọ́n do homẹ po tito jọwamọ tọn he nọ hẹn ẹn do wiweji po tọn, podọ huhlọn etọn ma do dogbó bọ e sọ yiwanna gbẹtọvi lẹ taun. Enẹwutu, be e sọgbe nado lẹndọ ewọ na blá alọ dogo gando jẹhọn he to yinyin hinhẹnflu go ya? Pọ́n hosọ lọ “Jiwheyẹwhe Dopà Dọ Aigba Ma Na Yin Vivasudo.”

PLỌNNU DOGỌ

Planẹti mítọn Aigba to wẹkẹ lọ mẹ.

Nawẹ jẹhọn wá aimẹ gbọn? Pọ́n video lọ Be Wẹkẹ lọ Yin Didá Wẹ Ya? to jw.org ji.

    Gun Publications | (1976-2025)
    Ṣí Adà Towe
    Hùn Adà Towe
    • Gungbe
    • Dohlan
    • Nujlomẹ Lẹ
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Osẹ́n Nọtẹn lọ Tọn Lẹ
    • Osẹ́n Nudọnamẹ Mẹdetiti Tọn
    • De Osẹ́n Nudọnamẹ Tọn Lẹ
    • JW.ORG
    • Hùn Adà Towe
    Dohlan