Be Satani Wẹ Dugán Do Ojlẹ lọ ji Ya?

“EYIN mí lẹnnupọndo danú he ko yin wiwà to ojlẹ ehe mẹ lẹ ji, mí sọgan dọ po gbesisọ po dọ Satani wẹ dugán do e ji. Ojlẹ de ma ko tin wayi pọ́n bọ gbẹtọ lẹ do ayilinlẹn daho po ojlo vẹkuvẹku mọnkọtọn po hia to gbẹtọ livi susu devo lẹ hùhù mẹ na vogbingbọn akọ̀, sinsẹ̀n kavi ninọmẹ akuẹzinzan tọn wutu gba.”

Hùnwhẹ owhe 50tọ tundote homẹvọnọ heyin zizedo ganmẹ to osla yasanamẹ Nazi tọn mẹ lẹ tọn whenu wẹ zẹẹmẹ aga tọn ehe sọawuhia to linlinwe Amelika tọn The New York Times 26 janvier 1995 tọn mẹ. Mẹvasudo pligidi lọ—yèdọ dopo to akọ̀ vivasudo heyin yinyọnẹn gbayipe hugan to whenuho mẹ—sukúndona nudi Juvi livi ṣidopo. Diblayi livi atọ̀n mẹhe mayin Juvi bo yin tòvi Pologne tọn lẹ wẹ kú to nuhe ko yin yiylọdọ “Nuvasudo Pligidi He Ko Yin Jiwọn E Go” lọ mẹ.

“E yin sọhayina dọ gbẹtọ livi 86 wẹ awhàn hù to ojlẹ he bẹsọn 1900 jẹ 1989 gblamẹ,” wẹ Jonathan Glover dọ to owe etọn L’humanité : histoire morale du XX^e siècle (Glẹnsigbe) mẹ. E yidogọ dọ: “E sinyẹnawu nado mọnukunnujẹ lehe mẹhe yin hùhù to awhàn owhe kanweko 20tọ tọn mẹ lẹ sù sọ mẹ. Nado dọ madozẹnzẹn sọha mẹhe kú lẹ tọn na yin hopàdọ de poun, to whenuena e yindọ nudi gbẹtọ livi 58 wẹ yin hùhù to wẹkẹ whàn awe lẹ mẹ. Ṣigba, eyin mẹhuhu ehelẹ ko jọ debọdo-dego to gblagbla owhe kanweko 20tọ lọ blebu tọn mẹ wẹ, awhàn na ko hù nudi gbẹtọ 2 500 to azán dopodopo gbè, yèdọ nuhe hugan omẹ 100 to ganhiho dopo mẹ madoalọte, na owhe kanweao.”

Enẹwutu, owhe kanweko 20tọ lọ ko yin yiylọdọ dopo to owhe kanweko hùnsọndai tọn hugan he nkọtọn gbẹtọvi ko mọ pọ́n lẹ mẹ. To owe lọ Hope Against Hope mẹ, Nadezhda Mandelstam wlan dọmọ: “Mí doayi e go dọ oylan ko gbawhàn to whenuena nujinọtedo gbẹtọvi tọn ko yin ṣinṣanko bo yin kọgbẹ e go godo.” To ahididi he tin to dagbe po oylan po ṣẹnṣẹn lọ mẹ, be oylan ko gbawhàn na nugbo tọn wẹ ya?

[Yedide/Asisa Yẹdide tọn to weda 2]

WEPA: Mother and daughter: J.R. Ripper/SocialPhotos

[Yedide/Asisa Yẹdide tọn to weda 3]

U.S. Department of Energy photograph