HOSỌ HE JẸNUKỌN | NAEGBỌN JESU DO JIYA BO KÚ?

Be E Jọ Nugbonugbo Ya?

To amakikọ-whenu to owhe 33 W.M., Jesu Nazalẹtinu lọ yin hùhù. Yè sawhẹ agọ̀ dokọna ẹn, hò e kúdaa-gbẹ̀daa bosọ whè e do potin go. Jesu kú okú awufiẹsa sinsinyẹn tọn. Ṣigba, Jiwheyẹwhe gọ̀ ẹ wá ogbẹ̀, podọ to azán 40 godo, e hẹji yì olọn mẹ.

Kandai ayidego tọn ehe yin mimọ to owe Wẹndagbe tọn ẹnẹ Owe-wiwe Glẹki tọn lẹ mẹ, ehe nọ saba yin yiylọdọ Alẹnu Yọyọ lọ. Be onú ehelẹ jọ nugbonugbo ya? Kanbiọ nujọnu tọn he sọgbe de wẹ enẹ yin. Eyin onú ehelẹ ma jọ, ovọ́ wẹ yise Klistiani tọn na yin podọ odlọ de poun wẹ todido lọ nado nọgbẹ̀ kakadoi to Paladisi mẹ na yin. (1 Kọlintinu lẹ 15:14) To alọ devo mẹ, eyin onú enẹlẹ jọ nugbo, be sọgodo jiawu de to tepọn gbẹtọvi lẹ, yèdọ ehe hiẹ lọsu sọgan duvivi etọn. Enẹwutu, be nugbo wẹ kandai Wẹndagbe lẹ tọn ya kavi otàngblo de poun?

NUHE NỌGODONA NUJIJỌ LỌ LẸ

To vogbingbọn mẹ na otàngblo lẹ, kandai Wẹndagbe tọn lẹ sọgbe bosọ họnwun. Di apajlẹ, yé donù fisusu he tin bọ yè sọgan dlapọn to egbehe lẹ go. Yé dọho gando omẹ jọnun delẹ go, ehe whenuho-kantọ lẹ lọsu dekunnu dọ yé nọgbẹ̀ pọ́n.—Luku 3:1, 2, 23.

Whenuho-kantọ owhe kanweko tintan po awetọ po tọn lẹ lọsu donù Jesu go.a Zẹẹmẹ he owe Wẹndagbe tọn lẹ basi gando aliho he mẹ Jesu yin hùhù te go sọgbe hẹ aliho he mẹ Lomunu lẹ nọ hùmẹ te to ojlẹ lọ mẹ. Humọ, nujijọ lọ lẹ yin kinkandai to aliho he họnwun mẹ bosọ do nugbo-yinyin yetọn hia. Podọ yé tlẹ sọ de nuṣiwa delẹ he devi Jesu tọn lẹ wà hia. (Matiu 26:56; Luku 22:24-26; Johanu 18:10, 11) Kunnudenu ehe lẹpo dohia hezeheze dọ, Wẹndagbe-kantọ lọ lẹ dọ nugbo podọ nuhe yé kàn gando Jesu go lẹ sọ sọgbe.

ETẸWẸ DOGBỌN FỌNSỌNKU JESU TỌN DALI?

Dile etlẹ yindọ mẹsusu kẹalọyi dọ Jesu nọgbẹ̀ bo kú, mẹdelẹ gbẹ́ nọ tindo ayihaawe gando fọnsọnku etọn go. Apọsteli etọn lẹ lọsu ma tlẹ yise to tintan whenu he yé sè dọ e ko gọwá ogbẹ̀. (Luku 24:11) Ṣigba, yé wá kudeji to whenue yewlẹ po devi devo lẹ po mọ Jesu he yin finfọnsọnku lọ to ojlẹ voovo lẹ mẹ. Na nugbo tọn, to nujijọ de whenu, gbẹtọ hugan 500 wẹ mọ ẹn.—1 Kọlintinu lẹ 15:6.

Mahopọnna dọ devi lẹ sọgan yin wiwle bo yin hùhù, yé yí adọgbigbo do lá fọnsọnku Jesu tọn na mẹlẹpo—etlẹ yin na mẹhe hù i lẹ. (Owalọ lẹ 4:1-3, 10, 19, 20; 5:27-32) Be devi he sù sọmọ lẹ na ko tindo adọgbigbo eyin yé ma kudeji dọ Jesu yin finfọnsọnku nugbonugbo ya? Na nugbo tọn, nujikudo lọ dọ Jesu fọnsọnku wẹ yin huhlọn mẹwhinwhàn tọn he ko yinuwado sinsẹ̀n Klistiani tọn ji to whenẹnu bosọ to mọwà to egbehe.

Kandai Wẹndagbe tọn he gando okú po fọnsọnku Jesu tọn po go dohia dọ nugbo wẹ nujijọ whenuho tọn enẹ yin. Sọwhiwhe yíyí do hia yé na hẹn we kudeji dọ onú ehelẹ jọ nugbonugbo. Nujikudo towe sọgan lodo dogọ eyin a mọnukunnujẹ nuhewutu onú ehelẹ do jọ mẹ. Hosọ he bọdego na dọhodo ehe ji.

a Tacite he yin jiji to owhe 55 W.M., wlan dọ “Klisti, yèdọ mẹhe mẹ yinkọ lọ Klistiani yin didesọn, jiya sinsinyẹn kakajẹ okú to gandudu Tibeliu tọn glọ to alọ ayimatẹngán mítọn Pọntiu Pilati tọn lẹ mẹ.” Jesu sọ yin nùdego gbọn Suétone (owhe kanweko tintan); whenuho-kantọ Ju lẹ tọn Josèphe (owhe kanweko tintan); po Pline le Jeune, ayimatẹn-gán Bitinia tọn (bẹjẹeji owhe kanweko awetọ tọn) po dali.

Naegbọn Whenuho-Kantọ Susu Ma Dọho Gando Jesu Go?

Po nuyiwadomẹji sisosiso he Jesu tindo do aihọn lọ ji po, be mí dona donukun dọ whenuho-kantọ owhe kanweko tintan tọn susu devo lẹ dona ko dekunnu dọ Jesu nọgbẹ̀ nugbo bo yin finfọnsọnku wẹ ya? E ma yin dandan. Jẹnukọn whẹ́, nudi owhe 2 000 die gbọ́n wẹ owe Wẹndagbe tọn lẹ yin kinkan. Vude poun to kandai ojlẹ enẹ tọn lẹ mẹ wẹ gbẹ́ tin. (1 Pita 1:24, 25) Gbọnvona enẹ, e na vẹawu dọ agọjẹdomẹtọ Jesu tọn lẹ ni basi kandai de nado nọgodona nugbo he gando ewọ go.

Na nuhe dù fọnsọnku Jesu tọn, Pita, yèdọ dopo to apọsteli etọn lẹ mẹ basi zẹẹmẹ dọmọ: “Jiwheyẹwhe fọ́n ewọ to azán atọ̀ntọ gbè bo hẹn yọnbasi na ẹn nado sọawuhia gbẹtọ lẹ, e ma yin hlan gbẹtọ lẹpo, ṣigba hlan kunnudetọ lẹ he ko yin dide jẹnukọn gbọn Jiwheyẹwhe dali, yèdọ hlan míwlẹ, mẹhe dù bo nù dopọ hẹ ẹ to whenue e ko fọ́n sọn oṣiọ lẹ mẹ godo.” (Owalọ lẹ 10:40, 41) Naegbọn e ma sọawuhia gbẹtọ lẹpo? Wẹndagbe Matiu tọn dọna mí dọ whenue kẹntọ Jesu tọn lẹ sè gando fọnsọnku etọn go, yé kàn ayiha nado bọnùdo na mẹhe to lilá ẹ lẹ.—Matiu 28:11-15.

Be ehe dohia dọ Jesu jlo dọ fọnsọnku emitọn ni yin aṣlihó wẹ ya? Lala, na Pita zindonukọn bo dọmọ: “E degbena mí nado dọyẹwheho na gbẹtọ lẹ podọ nado dekunnu mlẹnmlẹn dọ ehe wẹ mẹlọ he Jiwheyẹwhe ko de nado yin whẹdatọ mẹhe to ogbẹ̀ po oṣiọ lẹ po tọn.” Klistiani nugbo lẹ ko wàmọ bosọ to mọwà to alọnu din.—Owalọ lẹ 10:42.