Yẹwhenọ-Yọnnu Delẹ Lẹzun Mẹmẹyọnnu Gbigbọmẹ Tọn Lẹ

Felisa: Whẹndo he yin sinsẹ̀nnọ akonka de mẹ wẹ n’wá sọn. Na nugbo tọn, omẹ 13 to hẹnnumẹ mítọn lẹ mẹ wẹ yin yẹwhenọ kavi omẹ nukundeji de to sinsẹ̀n Katoliki tọn mẹ. Papa Jean Paul II tlẹ lá ylọnẹn ṣie daho, he yin yẹwhenọ bo nọ plọnnumẹ to wehọmẹ Katoliki tọn mẹ, taidi mẹwiwe. Whẹndo mítọn sọ yin whẹndo wamọnọ de. Otọ́ ṣie yin ayáwatọ, podọ onọ̀ ṣie yin glesi. To ovi ṣinatọ̀n he mẹjitọ ṣie lẹ ji lẹ mẹ, yẹn wẹ yin ovi mẹho.

To whenue n’tindo owhe 12 wẹ Tòwhan Espagne tọn bẹjẹeji. To awhàn lọ godo, otọ́ ṣie yin súsúdo gànpamẹ. Gandudu aṣẹ glanglan-panamẹtọ ojlẹ lọ mẹ tọn ma yiwanna linlẹn mẹdekannujẹ tọn etọn lẹ. Onọ̀ ṣie nọ jẹtukla taun nado na núdùdù whẹndo lọ, enẹwutu họntọn etọn yọnnu de na ẹn ayinamẹ nado do nọviyọnnu ṣie atọ̀n lẹ, yèdọ Araceli, Lauri po Ramoni po hlan opá yẹwhenọ-yọnnu lẹ tọn de mẹ to Bilbao to Espagne. Enẹ na zọ́n bọ e whè gbau huvẹ ma na hù yé to dọ́n.

Araceli: Owhe 14, 12, po 10 po poun wẹ mí tindo to ojlẹ lọ mẹ, podọ e vẹawuna mí taun nado jo hagbẹ whẹndo tọn mítọn lẹ do. To Bilbao, mí nọ wazọ́n wiwejininọ tọn. To owhe awe godo, yẹwhenọ-yọnnu pamẹnọtọ lọ lẹ sẹtẹnna mí yì opá yẹwhenọ-yọnnu lẹ tọn daho de mẹ to Saragosse, fie yè nọ penukundo mẹhomẹ lẹ go te. Azọ́n mítọn wẹ nado nọ klọ́ adòhọsa, yèdọ azọ́n de he sinyẹn taun na jọja aflanmẹ lẹ.

Felisa: To whenue nọviyọnnu ṣie lẹ yì Saragosse, onọ̀ ṣie po yẹwhenọ lẹdo lọ tọn he yin ylọnẹn ṣie po basi nudide dọ n’dona yì wazọ́n to opá yẹwhenọ-yọnnu lẹ tọn dopolọ mẹ. Yé lẹndọ tẹnsisẹ lọ na zọ́n bọ n’na dẹn do dẹpẹ lẹdo lọ tọn de he to wanyina mi. Na n’yiwanna sinsẹ̀n taun wutu, n’yiwanna linlẹn lọ nado nọ opá yẹwhenọ-yọnnu lẹ tọn mẹ na ojlẹ de. N’nọ yì Amísa to azán lẹpo ji, podọ n’tlẹ lẹn nado wá lẹzun mẹdehlan taidi nafẹ-ylọvi onọ̀ ṣie tọn, he yin omẹ nukundeji to sinsẹ̀n Katoliki tọn mẹ to Afrique.

Yẹwhenọ-yọnnu pamẹnọtọ lọ lẹ ma na mi tuli depope nado yì sẹ̀n Jiwheyẹwhe to otò devo mẹ, podọ n’nọ tindo numọtolanmẹ dọ gànpamẹ wẹ n’te to opá lọ mẹ. Enẹwutu to owhe dopo godo, n’basi dide nado lẹkọyi whé nado penukundo ylọnẹn ṣie yẹwhenọ lọ go. Gbọnvona whégbè-zọ́n wiwà, n’nọ yí ojẹ́-kún do hodẹ̀ Katoliki tọn po ewọ po to whèjai lẹpo. N’sọ yiwanna nado nọ penukundo vounvoun ṣọṣi mẹ tọn lẹ go podọ nado doaṣọ́na boṣiọ Malia po “mẹwiwe lẹ” po tọn.

Araceli: To ojlẹ dopolọ mẹ, gbẹzan mítọn diọ to opá lọ mẹ. To whenue n’dopà ṣie tintan godo, yẹwhenọ-yọnnu lọ lẹ basi dide nado klan míwu nọvi-nọvi atọ̀n lọ lẹ. Ramoni gbọṣi Saragosse, Lauri yì Valence, podọ yẹn yin didohlan Madrid, fihe n’dopà ṣie awetọ te. Opá yẹwhenọ-yọnnu lẹ tọn he tin to Madrid lọ wleawuna adọtẹn na nuplọntọ lẹ, mẹhomẹ lẹ, podọ na jonọ devo lẹ, enẹwutu azọ́n nọ sù taun. N’nọ wazọ́n to fie mẹhe jẹazọ̀n lẹ nọ yin nukunpedego te.

Nado dọ hójọhó, nukundido ṣie wẹ yindọ yẹwhenọ-yọnnu pamẹnọtọ yinyin na hẹn ale wá na mi hugan mọ. Nukundido ṣie wẹ yindọ n’na nọ hia Biblu bo mọnukunnujẹemẹ. Ṣigba, mẹde ma nọ dọho gando Jiwheyẹwhe kavi Jesu go, podọ mí ma nọ yí Biblu zan. N’plọn Latingbe pẹẹde, bo plọnnu gando gbẹzan “mẹwiwe lẹ” tọn go bosọ nọ sẹ̀n Malia. Gbọnvona enẹlẹ, huhlọnzọ́n kẹdẹ wẹ mí nọ wà.

Ninọmẹ lọ do magbọjẹ na mi, podọ n’dọhona ogán yẹwhenọ-yọnnu lẹ tọn. N’dọna ẹn dọ e ma sọgbe to nukun ṣie mẹ dọ ma nọ wazọ́n sinsinyẹn nado hẹn apò mẹdevo lẹ tọn gọ́ to whenue whẹndo ṣie tindo nuhudo alọgọ ṣie tọn. E sú mi do ohọ̀ pẹvi de mẹ, po todido lọ po dọ enẹ na diọlinlẹnna mi ma nado tọ́n sọn opá lọ mẹ.

Whla atọ̀n wẹ yẹwhenọ-yọnnu lọ lẹ tún mi dote, kiki nado pọ́n eyin n’gbẹ́ jlo na tọ́n sọn opá lọ mẹ. Na n’tẹdo gbemima ṣie go wutu, yé dọna mi nado kàn do wema ji dọ, “N’to yìyì, na e pọnte na mi nado sẹ̀n Satani hugan nado sẹ̀n Jiwheyẹwhe.” Nuhe yé biọ to asi e enẹ vẹna mi taun, podọ dile etlẹ yindọ n’tindo ojlo vẹkuvẹku nado tọ́n sọn opá lọ mẹ, n’ma sọgan kàn hogbe enẹlẹ gbede. To godo mẹ, n’biọ nado mọ yẹwhenọ de he yè nọ yigbe ylando mẹtọn lẹ tọn na, podọ n’dọ nuhe jọ lọ na ẹn. E basi tito na biṣọpu nido sẹtẹnna mi yì opá he mẹ n’nọ dai to Saragosse. Osun vude to enẹgodo, dotẹnmẹ yin nina mi nado yì. E ma dẹn bọ Lauri po Ramoni po lọsu tọ́n sọn opá yẹwhenọ-yọnnu lẹ tọn mẹ.

OWE “HE GO YÈ DOSẸ́N GANDO” DE KLAN MÍ

Felisa: To nukọn mẹ, n’wlealọ bo sẹtẹn yì Cantabria. N’gbẹ́ nọ yì Amísa to gbesisọ mẹ, podọ to dimanche dopo, n’sè nulila de sọn oplò ji bọ e paṣa mi. Yẹwhenọ lọ yí homẹgble do dawhá dọ, “Mì pọ́n owe ehe!” bo do owe Nugbo he Nọ Planmẹ Sọyi Ogbẹ̀ Mavọmavọ Mẹ hia. E yidogọ dọmọ: “Eyin mẹde ko na mì vọkan etọn dopo, mì ze e na mi kavi mì ze e dlan!”

N’ma ko tindo vọkan owe lọ tọn, ṣigba e jlo mi nado tindo dopo to afọdopolọji. To azán delẹ godo, Kunnudetọ awe húhúhọ̀n ṣie bo ze owe “he go yè dosẹ́n gando” lọ donukọnna mi. To ozán enẹ mẹ, n’hia ẹ, podọ whenue nawe lọ lẹ lẹkọwa, n’yigbe nado plọn Biblu hẹ yé.

E ma dẹn bọ nugbo lọ yinuwado ahun ṣie ji. Owanyi sisosiso na Jehovah po zohunhun na lizọnyizọn lọ po diọtẹnna mẹdezejo he n’tindo dai na sinsẹ̀n. N’yí baptẹm to 1973. Mahopọnna dọ dotẹnmẹ vude wẹ n’tindo nado má nugbo lọ hẹ hagbẹ whẹndo ṣie tọn lẹ, n’wàmọ jẹ obá he mẹ n’pé e go jẹ. Dile n’dọ do to bẹjẹeji, yé diọnukunsọ nuyise ṣie lẹ sinsinyẹn, titengbe nọviyọnnu ṣie Araceli.

Araceli: Numimọ ylankan he n’tindo to opá lọ mẹ lẹ zọ́n bọ n’nọ duadi. Etomọṣo, n’gbẹ́ nọ yì Amísa to dimanche lẹ, bosọ nọ yí ojẹ́-kún do nọ hodẹ̀ egbesọegbesọ. N’gbẹ́ nọ tindo ojlo sinsinyẹn nado mọnukunnujẹ Biblu mẹ, podọ n’dọna Jiwheyẹwhe dọ ni gọalọna mi. Ṣigba, to whenue mẹdaho yọnnu ṣie Felisa dọhona mi gando nuyise yọyọ etọn lẹ go, e dọho po zohunhun po sọmọ bọ n’lẹndọ zohunhun agọ̀ wẹ e tindo. N’diọnukunsọ ẹ sinsinyẹn.

To owhe delẹ godo, n’lẹkọyi Madrid nado yì wà agbasazọ́n podọ n’wlealọ. To nukọn mẹ, n’wá tindo ayihaawe taun gando sinsẹ̀n go. N’doayi e go dọ mẹhe nọ yì Amísa to gbesisọ mẹ lẹ ma nọ yí nuplọnmẹ owe Wẹndagbe tọn lẹ tọn do yizan mẹ. Enẹwutu, n’doalọtena ṣọṣi yìyì. N’masọ tindo yise to “mẹwiwe lẹ” mẹ, to gbeyiyina ylando mẹtọn lẹ mẹ, kavi to olọnzomẹ ba. Podọ, n’tlẹ bẹ boṣiọ ṣie lẹpo dlan. N’ma yọnẹn eyin nuhe wà n’te sọgbe. N’jẹflumẹ, ṣigba n’gbẹ́ nọ hodẹ̀ na Jiwheyẹwhe dọmọ: “N’jlo na yọ́n we. Gọalọna mi!” N’flindọ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ húhúhọ̀n ṣie whlasusu, ṣigba n’ma hùnhọ̀n na yé pọ́n. N’ma dejido sinsẹ̀n de go.

To bẹjẹeji owhe 1980 lẹ tọn, nọviyọnnu ṣie lẹ, yèdọ Lauri he to France po Ramoni he to Espagne po, jẹ Biblu plọn hẹ Kunnudetọ lẹ ji. N’lẹndọ yé ko yin yẹdoklọ taidi Felisa. To nukọn mẹ, n’dukosọna nawe de he nọ nọ̀ lẹdo ṣie mẹ bo nọ yin Angelines, mẹhe wá lẹzun họntọn vivẹ́ na mi. Ewọ lọsu yin Kunnudetọ Jehovah tọn de. Whlasusu wẹ Angelines po asu etọn po na tuli mi nado plọn Biblu. Yé doayi e go dọ mahopọnna dọ n’nọ tindo ayihaawe, ovẹ́ nugbo Biblu tọn to húhú mi. To godo mẹ, n’dọna yé dọ: “Eyọn. N’na yigbe nado plọnnu hẹ mì kiki eyin n’sọgan yí Biblu ṣie titi zan,” enẹ wẹ vọkan Biblu Nácar-Colunga tọn ṣie.

BIBLU KỌ̀N MÍ DOPỌ TO GODO MẸ

Felisa: To whenue n’yí baptẹm to 1973, nudi Kunnudetọ 70 wẹ tin to tòdaho Santander tọn mẹ, yèdọ tatọ́-tònọ ayimatẹn Cantabria tọn to Espagne. Aigba-denamẹ mítọn gblo taun, enẹwutu to tintan whenu mí nọ zan ahihun podọ to nukọn mẹ mí nọ zan mọto nado basi gbejizọnlin nado dọyẹwheho gbọn ayimatẹn lọ mẹ. Mí nọ yì sọn gbétatò de mẹ jẹ devo mẹ bo nọ dla gbétatò kanweko susu he to lẹdo lọ mẹ lẹ pọ́n.

To owhe lẹ gblamẹ, n’tindo lẹblanulọkẹyi nado deanana plọnmẹ Biblu susu, podọ omẹ 11 to yé mẹ wẹ yí baptẹm. Suhugan yetọn wẹ yin Katoliki. Na yisenọ akonka de wẹ n’yin dai wutu, n’yọnẹn dọ n’dona nọ fahomẹ bosọ nọ mọnukunnujẹ yé go. N’mọdọ yé tindo nuhudo whenu tọn nado jo nuyise he ko doadọ̀do to ahun yetọn mẹ lẹ do, podọ Biblu po gbigbọ wiwe Jehovah tọn po dona yinuwado ahun yetọn ji bo gọalọna yé nado yọ́n nugbo lọ. (Heb. 4:12) Asu ṣie Bienvenido, he yin ponọ dai, yí baptẹm to 1979, podọ onọ̀ ṣie jẹ Biblu plọn ji ojlẹ vude jẹnukọnna okú etọn.

Araceli: To whenue n’jẹ Biblu plọn hẹ Kunnudetọ lẹ ji, n’ma nọ dejido yé go. Ṣigba, dile ojlẹ to yìyì, numọtolanmẹ enẹ busẹ. Nuhe yinuwado ji e hugan gando Kunnudetọ lẹ go wẹ yindọ, yé nọ yí nuhe yé nọ plọnmẹ lẹ do yizan mẹ. Yise diọtẹnna ayihaawe tintindo ṣie, podọ n’tindo ayajẹ susu dogọ. Delẹ to kọmẹnu ṣie lẹ mẹ tlẹ dọna mi dọmọ: “Araceli, zindonukọn to ali he a de lọ ji!”

N’flindọ n’hodẹ̀ dọmọ: “A wanu Jehovah, na agbọ́ ṣie ma pé we podọ a hùn dotẹnmẹ susu lẹ dote na mi nado mọ nuhe dín n’te, enẹ wẹ oyọnẹn nugbo Biblu tọn.” N’dọna mẹdaho ṣie Felisa nado jona mi na hogbe awugblenamẹ tọn he n’zan na ẹn lẹ. Todin, mí masọ nọ dọnnu ba, kakatimọ mí nọ tindo hodọdopọ dagbe do Biblu ji. N’yí baptẹm to 1989 to whenue n’tindo owhe 61.

Felisa: Todin n’tindo owhe 91, podọ n’yin asuṣiọsi bo masọ tindo huhlọn di dai tọn ba. Ṣigba, n’nọ hia Biblu to azán lẹpo ji, bo nọ yì opli lẹ eyin n’tindo agbasalilo, bosọ nọ tindo mahẹ to lizọnyizọn lọ mẹ sọgbe hẹ nugopipe ṣie.

Araceli: Vlavo na n’yin yẹwhenọ-yọnnu de dai wutu, n’yiwanna nado nọ dekunnuna yẹwhenọ gọna yẹwhenọ-yọnnu he n’dukosọ hẹ to lizọnyizọn lọ mẹ lẹpo. N’nọ do owe susu gbonu na yé bo nọ tindo hodọdopọ ojlofọndotenamẹ tọn lẹ hẹ yé. N’flin yẹwhenọ de he dọna mi to whenue n’basi dlapọn susu na ẹn godo dọmọ: “Araceli, nuhe a dọ lẹpo wẹ sọgbe, amọ́ fitẹ wẹ n’sọgan sọ yì po owhe ṣie po? Etẹwẹ hagbẹ sinsẹ̀n tọn ṣie lẹ po whẹndo ṣie po na dọ? N’dọna ẹn dọ: “Bọ etẹwẹ Jiwheyẹwhe na dọ?” Po awubla po e yí ota do yigbe, ṣigba to ojlẹ lọ mẹ, e ma tindo adọgbigbo nado zindonukọn bo dindona nugbo lọ.

N’flin ojlẹ vonọtaun de to gbẹzan ṣie mẹ. Ojlẹ enẹ wẹ whenue asu ṣie dọna mi dọ emi jlo na hodo mi yì opli. Mahopọnna dọ e ko tindo owhe 80 linlán to ojlẹ lọ mẹ, e ma gọ̀n opli dopo to enẹgodo. E plọn Biblu bo lẹzun wẹnlatọ he ma yí baptẹm. Homẹ ṣie nọ hùn eyin n’flin ojlẹ he mí nọ yizan dopọ to lizọnyizọn lọ mẹ lẹ. Ewọ kú osun awe jẹnukọnna azán he gbè e na yí baptẹm.

Felisa: Dopo to nuhe hẹn ayajẹ wá na mi hugan to gbẹzan ṣie mẹ lẹ mẹ wẹ nado mọdọ nọviyọnnu ṣie atọ̀n lọ lẹ, he diọnukunsọ mi to tintan whenu, lẹzun mẹmẹyọnnu gbigbọmẹ tọn ṣie lẹ. Lehe homẹ mítọn hùn nado tin topọ, nado dọho gando Jiwheyẹwhe vivẹ́ mítọn, Jehovah, po Ohó etọn po go do sọ! Todin, yẹn po nọviyọnnu ṣie lẹ po yin kinkọndopọ to gbigbọ-liho.a