Weta 11
Etẹwutu Hiẹ Nado Plọnnu to Wehọmẹ?
1-3. (a) Etẹwẹ yin numọtolanmẹ towe dogbọn wehọmẹ dali? (b) To alọ tẹmẹ wẹ nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn to Galatianu lẹ 6:7 mẹ gando wehọmẹ-yìyì go gbọn?
ETẸWUTU hiẹ do nọ yì wehọmẹ? Vlavo e sọgan yin dọ to fie hiẹ nọ nọ, a dona yì wehọmẹ na owhe sọha de; nudide devo ma tin. Kavi e sọgan yindọ hiẹ gbẹ po to pẹvi podọ enẹwutu hiẹ dona basi nuhe mẹjitọ towe lẹ deana na we nado wà lọ.
2 Nalete, be hiẹ lọsu na dewe mọ whẹwhinwhẹn devo lẹ nado tin to wehọmẹ ya? Be alemọyi delẹ tin he nọ wá sọn dewe zinzan to whenue a tin to wehọmẹ kavi sọn whégbèzọ́n wiwà mẹ ya? Eyọnbasi dọ hiẹ ni yọn jọja susu lẹ he nọ plọnnu pẹde poun he pe nado juwayi, be e ma yin mọwẹ? Ṣogan, gbọn mayi dotẹnmẹ hundote lọ zan nado plọnnu dali, yé nọ saba hẹn yede kusẹ́ na pipotọ ogbẹ̀ whenu yetọn tọn. Etẹwutu?
3 Na nuhe gbẹtọ de basi to jọja whenu etọn tindo nugandomẹgo daho de do nuhe ewọ sọgan wà to osọ taidi mẹho de ji. Nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn lọ tlẹ sọ gando wehọmẹ go: “Nudepope gbẹtọ do, enẹ wẹ e na gbẹ̀n ga.” (Galatianu lẹ 6:7) Ṣigba, hiẹ sọgan kanse dọ, etẹwẹ yin delẹ to alemọyi lọ lẹ mẹ sọn ‘dido’ ojlẹ po vivẹnudido po nupinplọn to wehọmẹ tọn mẹ todin?
NUPINPLỌN HE YỌN-NA-YIZAN
4-6. (a) Etẹwutu wẹ omẹ he nọ zan dotẹnmẹ hundote lẹ nado plọnnu whenue yé tin to wehọmẹ do pọnte hugan? (Howhinwhẹn lẹ 21:5) (b) Nuplọnmẹ tẹlẹ he nọ yin nina to wehọmẹ wẹ hiẹ lẹndọ yé na yin alọgọnanu na we to ogbẹ̀ mẹ to nukọnmẹ?
4 Hiẹ dona pannukọn nugbo lọ dọ jẹnukọnna owhe susu lẹ dogọ, hiẹ sọgan tindo nuhudo nado penukundo dewe go. Hiẹ sọgan ze azọ́ngbàn asu po otọ́ po tọn de to nukọnmẹ, kavi asi po onọ̀ de po tọn. Be hiẹ na jlo nado hẹn azọ́ngbàn enẹlẹ bọawu, bo yin ayajẹnọ dogọ ya? Hiẹ sọgan eyin hiẹ basi zinzan dagbe ojlẹ wehọmẹ towe lẹ tọn, to pinplọn onu lẹ he na yọn-na-yizan dagbe to ogbẹ̀ mẹho whenu towe tọn mẹ.
5 To wehọ susu lẹ mẹ nupinplọn lẹ tin he na plọn we dodonu agbasazọ́n vovo lẹ tọn. Na sunnu jọja lẹ, klasi lẹ sọgan tin na azọn whlẹpipa tọn, tito azọnwanu miyọnkan (électricité) tọn, ogàn-titlẹ, akọnta linlẹn po devo lẹ po. Yọnnu jọja lẹ sọgan yin pinplọn na azọ́n wekantọ tọn, alọnuzọ́n whégbè tọn lẹ, taidi nudida po avọtitọ po, po oplọn họakuẹ devo lẹ po.
6 Susu nupinplọn ehelẹ tọn sọgan ma gbọn awubibọ dali do tin to aimẹ to whenue hiẹ ko jo wehọmẹ yìyì do godo. Eyin hiẹ tlẹ sọ mọ ẹn yí to nukọnmẹ janwẹ, hiẹ sọgan mọ dọ e vẹ́. Kavi hiẹ sọgan dona plọn ẹn gbọn azọnwà he mẹdevo lẹ dali vlavo he na tindo ojlo pẹde to pinplọn we mẹ. Enẹwutu, whenuena hiẹ gbẹ́ po to wehọmẹ, etẹwutu hiẹ ma nado zan dotẹnmẹ hundote lọ nado plọn delẹ to onu ehelẹ mẹ? Podọ whenuena ojlẹ lọ na wá nado basi dide na oplọn wehọmẹ tọn lẹ, dọnsẹpọ mẹjitọ towe lẹ po whẹho lọ po gbọn alọ lẹpo mẹ. Gbọn mọ dali hiẹ na penugo nado mọ ale yí sọn numimọ yetọn lẹ mẹ to ogbẹ̀ mẹ.
PLỌN NADO HIAWE GANJI
7-11. (a) Etẹwutu wẹ nugopipe nado hiawe ganji do yin nuhọakuẹ titengbe? (1 Timọti 4:13; Jọṣua 1:8) (b) Etẹwẹ sọgan gọalọna we nado hẹn nugopipe owe hihia tọn towe pọnte?
7 To nuhọakuẹ susu he yọn-na-yizan he hiẹ sọgan plọn to wehọmẹ lẹ mẹ, dopo de tin he sọgan hẹn ayajẹ susu wá na we. Podọ e na tindo nugandomẹgo daho titengbe de do pipotọ gbẹzan wehọmẹ tọn towe ji podọ do gbẹzan mẹho whenu tọn towe blebu ji ga. Ehe lọ wẹ yin nugopipe nado hia owe—podọ nado hiawe GANJI. E yin họnhungan lọ nado hùn alọpa susu oyọnẹn tọn lẹ, agbasazọ́n lẹ tọn po vividudu po tọn do nuvo.
8 Egbesọegbesọ hiẹ nọ pannukọn onu susu lẹ nado hia: ohia lẹ, owe kinkan pẹvi pẹvi lẹ, owe daho lẹ, linlinnamẹwe lẹ, linlinwé lẹ, wema lẹ, po wekanhlanmẹ lẹ po ga. Ehe lẹpo sọgan yin azọ́n sinsinyẹn de na mẹhe ma nọ hiawe ganji lẹ. Ṣigba, eyin hiẹ plọn nado hiawe ganji, hiẹ na mọ dọ ogbẹ̀ towe na gọna awuvivi susu lẹ.
9 Na titengbe tọn eyin hiẹ yin Klistiani de, hiẹ dona jlo nado plọn owehihia ganji, na hiẹ nido sọgan plọn nuhe tin to Oho Jiwheyẹwhe tọn lọ mẹ, Biblu lọ. Whenuena hiẹ na to hodọ na mẹdevo lẹ dogbọn lẹndai Jiwheyẹwhe tọn lẹ dali, hiẹ na mọ dọ nugopipe owe hihia ganji tọn yin nuhọakuẹ daho de ga. Mọwẹ, owehihia dagbe nọ gọalọna hodidọ dagbe.
10 Eyin hiẹ mọ dọ a tindo nuhahun de to owe hihia mẹ, di omẹ susu lẹ, a dike ehe hẹn we gbọjọ blo. Whẹho lọ poun wẹ yin nado hiawe whẹwhẹ, podọ tintin to aṣeji nado doayi lehe hogo lẹ nọ yin yiylọ do go. Nọ hiawe daga to whedelẹnu. Ehe na gọalọna we nado mọ zẹẹmẹ he sọgbe yí podọ nado do numọtolanmẹ he jẹ lọ hia whenuena hiẹ to owe hia. Podọ, eyin e yọnbasi, biọ to mẹhe nọ hiawe ganji de si nado dotoai hlan we. Enẹ na gọalọ na we nado jla nuṣiwa flinflin lẹ do kavi walọyizan ylankan depope he hiẹ na to awuwlena lẹ.
11 Nugbo, nugopipe nado hiawe po awubibọ po bo ma gbafọ ma nọ wá matin vivẹnudido nujọnu tọn gba. Ṣigba na vivẹnudido he hiẹ basi todin a na mọ ale etọn yí whla susu. E na gọalọna we nado mọ dagbe hugan lọ yí sọn ogbẹ̀ mẹ.
ALÈ MỌ YÍ DEVO LẸ SỌN NUPINPLỌN MẸ
12-14. (a) Nuhọakuẹ he yọn-na-yizan tẹwẹ oplọn he yí a te to wehọmẹ tin na? (b) Nawẹ dewe pinplọn nado plọnnu sọawuhia nado yin nuhọakuẹ na we to ogbẹ̀ mẹ to nukọnmẹ do?
12 Oplọn wehọmẹ tọn delẹ, sọgan nọ ma taidi nuhe yọn-na-yizan sọmọ, ṣigba yé nọ gọalọ nado hẹn pọndohlan towe gblo deji bo sọgan yọn-na-yizan to aliho devo lẹ mẹ. Nado plọn otan, aigba po ogbẹ̀ lẹ po na hẹn we penugo nado plọnnu dogbọn gbẹtọ devo lẹ po ofi susu lẹ po dali. Akọnta linlẹn lẹ pinplọn, ehe yin pinpọ́n taidi oplọn he sinyẹn de gbọn omẹ susu lẹ dali, yọn-na-yizan talala to azọn devo lẹ po nuwiwa devo lẹ po mẹ. E tlẹ sọ yin nuhọkuẹ de na whégbèzọnwatọ de he tindo nuhudo nado basi tito nududu alọpalọpa lẹ tọn podọ nado tindo kandai akuẹzinzan tọn lẹ.
13 Alemọyi devo tin sọn nupinplọn mẹ to wehọmẹ, eyin e tlẹ yin oplọn he hiẹ ma yiwanna enẹlẹ. Oplọn nọ whan ayiha towe bo nọ hẹn nugopipe towe nado zan ẹn pọnte. E yin nude taidi okan huhlọn tọn de to agbasa towe mẹ—lehe hiẹ zan ẹn do sọ mọwẹ e na wazọ́n na we do niyẹn. Hiẹ na mọ dọ vivẹnudido apọnmẹ tọn na to lilẹzun nuhe bọawu podọ ehe tindo sinsẹ́n dogọ. Ṣigba, taidi okan huhlọn tọn de, ayiha lọ na yin “madogannọ” eyin hiẹ ma hopọn nado zan ẹn whẹwhẹ. Mẹnu wẹ na jlo dọ ayiha emitọn ni taidi enẹ?
14 Be nuhọakuẹ vonọtaun de tin he nọ wá sọn dewe yiyizan na nupinplọn towe lẹ mẹ to wehọmẹ ya? Mọwe, hiẹ sọgan plọn mẹplọnlọ-dido-mẹdetiti go. Ehe sọgan nọ ma jlo we todin. Ṣigba, dile na hiẹ yọnẹn do, hiẹ ma sọgan nọ wà nuhe a jlo nado wà to ogbẹ̀ mẹ lẹ kẹdẹ gba. Enẹ sọgan yin nugbo taun to whenue ojlẹ lọ wá na we nado ze azọ́ngbàn daho lẹ to nukunpipedo gbẹninọ towe titi go, kavi to nukunpipedo whẹndo towe titi go mẹ. Eyin taidi wezundotọ he yin pinplọn de, e ko má we nado nọ plọn dewe todin, e na gọalọna we nado tindo nuhudo mẹplọnlọ he tin lọ nado pannukọn azọ́ngbàn mẹho tọn lẹ. E na sọ gọalọ na we ga nado wleawuna nugopipe nado ze ayiha do fidopo. Enẹ yin nude he gbẹtọ susu lẹ nọ jlo dọ yé do ko plọn nado wleawuna to whenue yé tin to jọja mẹ.
HIHỌ́ DE
15-18. (a) To alọ tẹ mẹ wẹ vivẹnudido to nupinplọn mẹ na yin hihọ́ de na we gbọn? (Howhinwhẹn lẹ 13:20) (b) Etẹwutu wẹ gbẹtọ jọja de he yin Klistiani na titengbe tọn dona jlo nado ze apajlẹ dagbe dai to wehọmẹ? (Titu 2:6, 7, 10) (c) Nukundido ogbẹ̀ tọn he Klistiani lẹ tindo tẹwẹ dona yin gbigbọ mẹwhinwhan tọn sinsinyẹn de na we nado plọnnu podọ nado tindo nugopipe he yọn-na-yizan lẹ to wehọmẹ? (1 Johanu 2:15-17; 2 Pita 3:13)
15 Na nuhe du mẹde-zinzan ganji to nupinplọn towe lẹ mẹ, ale mọ yí devo de sọ gbẹ́ tin he biọ ayidonugo taun. Vivẹnudido to oplọn mẹ sọgan yin hihọ de na we. Gbọnna?
16 Hugan vlavo-nude hiẹ ko mọ kunnudenu lẹ he yin nuhahun walọyizan tọn lẹ to hagbẹ́ wehọmẹ tọn towe lẹ ṣẹnṣẹn. Walọyizan ylankan zanhẹmẹ sunnu po yọnnu po tọn po amasin adínọ lẹ nùnù po, po kọdetọn awubla tọn susu lẹ po. Dogọ, gbigbọ atẹṣiṣi tọn gbayipe to jọja susu lẹ ṣẹnṣẹn.
17 E sọgan dotukla we talala nado tin topọ hẹ gbẹtọ lẹ he ma tindo osi depope na nujinọtedo dagbe walọyizan tọn lẹ he yin pinplọnmẹ to Oho Jiwheyẹwhe tọn mẹ. Dile e tlẹ yindọ hiẹ ma sọgan dapana pipehẹ omẹ mọnkọtọn lẹ do, hiẹ sọgan dapana ogbẹ́dido hẹ yé zẹ dogbo wéhọmẹzọ́n dandannu tọn lẹ go. Podọ eyin hiẹ payi nupinplọn towe lẹ go dagbe dagbe enẹ bẹ susu whenu mẹdetiti tọn towe lẹ hẹn to ojlẹ wehọmẹ tọn godo na nupinplọn towe lẹ, ehe na do dogbo na gbẹ́dido towe hẹ́ gbẹtọ he ma tindo nunọwhinnusẹ́n lẹ. Gbọn mimọ ojlo zogbe towe nado yinukọn to nupinplọn towe lẹ mẹ dali, gbẹtọ alọpa enẹlẹ to nukọnmẹ, na wá nọla na we eyin e yọnbasi. To whelọnu ehe na yin hihọ de na we.
18 Enẹgodo ga, eyin hiẹ yin yinyọnẹn taidi Klistiani nugbo de, gbọn dewe yiyizan to azọn wehọmẹ tọn towe mẹ dali hiẹ na ze apajlẹ dagbe de dai. Enẹ na yin pipa de na we, na mẹjitọ towe lẹ podọ na Jiwheyẹwhe he sẹ̀n hiẹ te lọ. Taidi Klistiani jọja de, hiẹ na mọ tulinamẹ daho de po gbigbọ mẹwhantọ tọn po to nugbo ehe mẹ: Nugopipe po nuyọnẹn susu lẹ po he hiẹ wleawuna todin, na yọn-na-yizan zẹ dindẹn to aimẹ whenu-nu dinwhenu tọn lẹ go. Etẹwutu? Na Biblu dohia dọ titonu ylankan ehe pete ko sẹpọ vivọnu etọn. To madẹnmẹ din e na yin didiọ gbọn titonu yọyọ dodonọ Jiwheyẹwhe tọn dali fie gbẹtọ ayiha doponọ lẹ na penugo nado duvivi ogbẹ̀ madopodo tọn te. To titonu yọyọ enẹ mẹ opagbe Jiwheyẹwhe tọn na sọawuhia nado yin nugbo: “Omẹ ṣie lẹ na dugbẹ̀ azọn alọ yetọn mẹ tọn dẹn.” (Isaia 65:22) Enẹwutu nupinplọn po walọyizan azọn dagbe tọn lẹ po he hiẹ plọn todin taidi jọja de sọgan sọawuhia nado yin asisa pekọ tọn de po vividudu tọn po kakadoi.
[Yẹdide to weda 81]
Oplọn he yọn-na-yizan sọgan wleawuna we na ogbẹ̀ sọgodo tọn