Weta 1
Gbẹ̀ninọ Kakadoi Ma Yin Odlọ de Poun Gba
1, 2. Naegbọn e do yin nuhe sinyẹn nado yise dọ gbẹtọ lẹ sọgan nọgbẹ̀ kakadoi to ayajẹ mẹ to aigba ji?
AYAJẸ to aigba ji—e ma taidi nuhe yọnbasi nado duvivi etọn yedọ na ojlẹ gli de. Azọ̀njijẹ, yọnhopipo, huvẹ, osẹ́nhẹngba—nado dọ vude poun to nuhahunnamẹ lọ lẹ—nọ saba nọ hẹn gbẹ̀ninọ yin ehe gọna oylan. Enẹwutu, hiẹ sọgan dọ dọ, nado dọho dogbọn gbẹ̀ninọ kakadoi to aigba ji dali yin nado miọn nukun na we hlan nugbo. A sọgan tindo numọtolanmẹ lọ dọ whenu hẹngu de wẹ e yin nado dọho dogbọn dali etọn, gbẹ̀ninọ kakadoi enẹ odlọ de poun wẹ e yin.
2 Na matin ayihaawe gbẹtọ susu wẹ na yigbe po hiẹ po. Enẹwutu, naegbọn mí sọgan tindo jide dọ hiẹ sọgan nọgbẹ̀ kakadoi to paladisi mẹ to aigba ji? Naegbọn mí sọgan yise dọ ogbẹ̀ madopodo ma yin odlọ de poun?
NUHEWUTU MÍ SỌGAN YISE
3. Etẹwẹ dohia dọ Jiwheyẹwhe jlo dọ gbẹtọ lẹ ni yin ayajẹnọ to aigba ji?
3 Mí sọgan yise do omẹ Huhlọnnọ Daho lọ, Jiwheyẹwhe Ganhunupo, wẹ ko wleawu aigba po nulẹpo po he din mí te na pekọ mítọn. E basi aigba sọgbe na mí! Podọ e sọ da sunnu po yọnnu po to aliho he yọn hugan na ye nado duvivi ogbẹ̀ tọn to gigọ mẹ to owhé aigba tọn ehe gbe—kakadoi.—Psalm 115:16.
4. Etẹwẹ nuyọnẹntọ wintinwintinnọ lẹ ko plọn gbọn agbasa gbẹtọ tọn dali ehe dohia dọ e yin dida nado nọgbẹ̀ kakadoi?
4 Nuyọnẹntọ wintinwintinnọ lẹ ko yọnẹn sọn whenu dindẹn dogbọn huhlọn agbasa gbẹtọ tọn dali nado vọ ede jlado. Dogbọn nuwiwa jiawu lẹ dali onu pẹvipẹvi agbasa tọn lẹ nọ diọ yede kavi vọ yede jlado, dile na nuhudo lọ sọgan te do. Podọ e sọ tin didọ nuwiwa mẹdetiti-vivọbasi ehe dona to nukọnyi kakadoi. Ṣigba e ma basi mọ, podọ ehe lọ wẹ nuyọnẹn wintinwintinnọ lẹ ma sọgan basi zẹẹmẹ etọn. Ye ma ko tindo nukunnumọjẹnumẹ etọn to gigọmẹ nuhewutu gbẹtọ lẹ do nọ poyọnho. Ye dọ dọ to ninọmẹ sọgbe lẹ glọ, gbẹtọvi lẹ dona penugo nado nọgbẹ̀ kakadoi.—Psalm 139:14.
5. Etẹwẹ Biblu dọ dogbọn linlẹn Jiwheyẹwhe tọn dali na aigba?
5 Ṣogan, be linlẹn Jiwheyẹwhe tọn wẹ e yin nugbo dọ gbẹtọ lẹ ni nọgbẹ̀ to ayajijẹ mẹ to aigba ji kakadoi? Eyin mọwẹ, to whelọnu lo ogbẹ̀ madopodo ma yin nujijlo kavi odlọ de poun gba—e na wa dandan! Etẹwẹ Biblu, owe lọ he dọ linlẹn Jiwheyẹwhe tọn lẹ dọ dogbọn whẹho lọ dali? E ylọ Jiwheyẹwhe “Didatọ aigba tọn po Basitọ etọn po,” bo sọ yidogọ dọ: “E ko hẹn ẹn nọte, e ma da ẹ tata gba, e do e na mi nido nọnọ e mẹ.”—Isaia 45:18.
6. (a) Nawẹ ninọmẹ nulẹ tọn te do to egbehe to aigba ji? (b) Be ehe wẹ yin aliho lọ he Jiwheyẹwhe jlo dọ ni nọ ya?
6 Be e tin na we didọ yè to aigba lọ ji nọ todin to aliho hetọn Jiwheyẹwhe do linlẹn etọn do? Nugbo, dibla yin ada aigba tọn lẹpo ji wẹ gbẹtọ tin te. Ṣigba be ye to ninọpọ to ayajijẹ mẹ di whẹndo he tin to kọndopọ mẹ de, to aliho dagbe lọ mẹ hetọn Mẹdatọ yetọn do linlẹn etọn na ye? To egbehe aihọn lọ tin to mimá mẹ. Wangbẹnamẹ tin. Osẹ́nhẹngba tin. Awhan tin. Livi livi gbẹtọ lẹ tọn wẹ tin to huvẹ mẹ bosọ to azọ̀njẹ. Mẹdevo lẹ tindo nuhiha egbesọ tọn lẹ gbọn ohọ tintindo dali, azọ́n po akuẹzinzan po. Podọ depope to onu helẹ mẹ ma hẹn yẹyi wa na Jiwheyẹwhe gba. Na jide tọn to whelọnu lo, aihọn lọ ma yin nuhe yè to e mẹ nọ to aliho hetọn mẹ Jiwheyẹwhe Ganhunupotọ do linlẹn etọn do to dowhenu.
7. Etẹwẹ yin linlẹn Jiwheyẹwhe tọn na aigba whenuena e da gbẹtọ awe tintan lẹ?
7 To dida gbẹtọ asu po asi po tintan godo, Jiwheyẹwhe ze ye do paladisi aigba tọn de ji. Uwọ jlo dọ ye ni duvivi ogbẹ̀ to aigba ji kakadoi. Linlẹn etọn hlan ye wẹ nado hẹn paladisi yetọn gblo do aigba lẹpo pete ji. Ehe yin didohia gbọn osẹ́ndoai etọn lẹ dali dohlan ye: “Mì yin sinsẹ́nnọ, bo sudeji, bo sọ gọ aigba ji, bo dugan do e ji.” (Gẹnẹsisi 1:28) Mọwẹ, linlẹn Jiwheyẹwhe tọn wẹ yindọ, eyin e wa ya na aigba lẹpo pete ni wa yin hinhẹnwa hihọ whẹndo gbẹtọ dodonọ de glọ na omẹ lẹpo ni nọ nọpọ to jijọho po ayajẹ po mẹ.
8. Dile etlẹ yindọ asu po asi po tintan lẹ vẹtoli na Jiwheyẹwhe, naegbọn mí do sọgan deji dọ linlẹn Jiwheyẹwhe tọn na aigba ma ko diọ?
8 Dile etlẹ yindọ gbẹtọ asu po asi po tintan vẹtoli na Jiwheyẹwhe, bo gbọnmọ dali do do yede hia di mẹhe ma jẹ nado nọgbẹ̀ kakadoi, linlẹn dowhenu Jiwheyẹwhe tọn ma diọ gba. E dona yin hinhẹndi! (Isaia 55:11) Biblu dopagbe dọ: “Dodonọ wẹ na dugu aigba tọn, bo nasọ nọnọ e mẹ kakadoi.” (Psalm 37:29) Biblu nọ dọ whepoponu dogbọn tito Jiwheyẹwhe tọn dali nado na gbẹtọvi lẹ he to sinsẹ̀n Ẹn lẹ ogbẹ̀ madopodo.—Johanu 3:14-16, 36; Isaia 25:8; Osọhia 21:3, 4.
OJLO LỌ NADO NỌGBẸ̀—TO FIE?
9. (a) Ojlo tẹwẹ gbẹtọ lẹ nọ saba tindo? (b) Etẹ dọ wẹ Biblu te whenuena e dọ dọ ‘Jiwheyẹwhe ko yi mavọmavọ do ayiha yetọn mẹ’?
9 Mí sọgan jaya nugbo nugbo dọ linlẹn Jiwheyẹwhe tọn wẹ e yin dọ mí ni nọgbẹ̀ kakadoi. Na, lẹnnupọn: Eyin a dona dè dide de wẹ, azan tẹ gbe wẹ a na jlo nado ku te? A ma sọgan de azan depope gba, kavi a sọgan? A ma jlo na ku gba, mọwẹ mẹdevo depope he do lẹnpọn dagbe bo sọ tindo wunmẹ agbasalilo de. Jiwheyẹwhe da mí po ojlo lọ po nado nọgbẹ̀, e ma yin ojlo nado ku gba. Na aliho lọ hetọn ji Jiwheyẹwhe da gbẹtọ gbọn, Biblu dọ dọ: “E yi mavọmavọ do ayiha yetọn tọn mẹ.” (Yẹwhehodọtọ 3:11, Byington) Etẹwẹ ehe zẹẹmẹdo? E zẹẹmẹdo dọ na paa tọn gbẹtọ lẹ jlo nado nọgbẹ̀ jei jei, maku. Na ojlo ehe tọn wutu na sọgodo mavọmavọ, gbẹtọ lẹ ko to dindin sọn whenu dindẹn aliho lọ nado nọ dẹpẹ mẹ kakadoi.
10. (a) Fitẹwẹ yin ojlo jọwamọ gbẹtọ tọn nado nọ kakadoi? (b) Naegbọn mí do sọgan tindo ahunkuku dọ Jiwheyẹwhe na hẹn ẹn yọnbasi na mí nado nọgbẹ̀ kakadoi to aigba ji?
10 Fie wẹ gbẹtọvi lẹ nalete jlo na nọgbẹ̀ te kakadoi? Filọ wẹ fie ko má ye nado nọnọ, tofi to aigba ji. Gbẹtọ yin dida na aigba, podọ aigba na gbẹtọ. (Gẹnẹsisi 2:8, 9, 15) Biblu dọ dọ: “Ewọ [Jiwheyẹwhe] ko do aigba do dòdo etọn lẹ ji; bọ e ma nado yin tẹnsẹna gbedegbede.” (Psalm 104:5) To whenue aigba ko yin dida nado to finẹ tẹgbẹ, to whelọnu lo gbẹtọ ga dona nọgbẹ̀ kakadoi. Na jide tọn Jiwheyẹwhe owanyinanọ de ma na da gbẹtọvi lẹ po ojlo de po nado nọgbẹ̀ kakadoi bọ to whelọnu lo ma sọ hẹn ẹn yọnbasi na ye nado hẹn ojlo enẹ lọ di!—1 Johanu 4:8; Psalm 133:3.
WUNMẸ OGBẸ̀ TỌN HETỌN A JLO
11. Etẹwẹ Biblu dọ nado dohia dọ gbẹtọ lẹ sọgan nọgbẹ̀ kakadoi to agbasalilo pipe mẹ?
11 Pọn weda bọdego helẹ. Wunmẹ ogbẹ̀ tọn tẹwẹ ehenọ lẹ to vivi etọn du? Be hiẹ na jlo nado yin dopo to ye mẹ? Etẹ, mọwẹ, a dọ! Pọn le ye te do to agbasalilo mẹ podọ to dẹpẹ mẹ na pinpọn! Eyin yè dọ na we dọ omẹ helẹ ko nọgbẹ̀ na owhe fọtọn fọtọn lẹ, be a na yi i se? Biblu dọ na mí dọ mẹho na gọ do ovu mẹ whladopo dogọ, mẹhe jẹazọ̀n lẹ nayin hinhẹn jẹ gangan podọ sẹkunọ lẹ, nukuntọnnọ lẹ, tokunọ lẹ po unbọpẹnnọ lẹ po na mọ pọngbọ na azọ̀njijẹ yetọn tọn lẹpo. Whenuena e tin to aigba ji Jesu Klisti wazọn jiawu susu lẹ dogbọn awutunọ lẹ hinhẹn jẹ gangan dali. Gbọn ehe bibasi dali e to didohia lehe, to ojlẹ he ma sọ dẹn ba mẹ, mẹhe to ogbẹ̀ lẹpo na yin gigọ do agbasalilo pipe mẹ.—Job 33:25; Isaia 33:24; 35:5, 6; Matiu 15:30, 31.
12. Ninọmẹ tẹlẹ wẹ mí mọ to yẹdide helẹ mẹ?
12 Bo pọn owhé jipa yọnwhanpẹ dagbedagbe ehe! Dile Klisti dopagbe etọn do, paladisi de wẹ nugbo nugbo, mọpẹpẹ taidi enẹ he yin hinhẹnbu gbọn sunnu tintan po yọnnu tintan tolivẹtọ lẹ po dali. (Luku 23:43) Podọ doayi jijọho po kọndopọ he tin finẹ go. Gbẹtọ akọ wunmẹ lẹpo tọn—yuu, wewe, po ehe jlo na yin vẹẹ po—ye mẹpo nọ nọpọ di whẹndo dopo. Yedọ kanlin lẹ lọsu yin jijọhonọ. Pọn yọpọvu he to aihunda po kinnikinni po. Ṣigba nujikudo de ma tin na obu gba. Dogbọn ehe dali Mẹdatọ lọ la dọ: “Ohla ga na nọ nọhẹ lẹngbọvu dopọ, kinnikinni ovu na mlọnai hẹ gbọgbọẹvu; oyinvu po kinnikinni po, po kanlin yinyin po na nọnọ pọ; yọpọvu na sọ hẹn ye dan pe. . . . Kinnikinni na sọ du ama di oyinsu. Ovi to anọnu na daihun to odo lopa tọn ji.”—Isaia 11:6-9.
13. Etẹlẹ wẹ na juyi sọn aigba ji whenuena linlẹn Jiwheyẹwhe tọn na yin hinhẹndi?
13 To paladisi lọ mẹ hetọn Jiwheyẹwhe do linlẹn etọn na gbẹtọvi lẹ, nujikudo lẹpo na tin nado jaya. Aigba na de onudagbe susu lẹ tọ́n nado dù. Huvẹ ma na sọ hu mẹdepope ba. (Psalm 72:16; 67:6) Awhan lẹ, sẹ́nhẹngba, danuwiwa, yedọ wangbẹnamẹ po ṣejannabi po, na yin onu he ko juwayi. Mọwẹ, yé na yì kakadoi! (Psalm 46:8, 9; 37:9-11) Be a yise dọ ehe lẹpo na yọnbasi?
14. Etẹwẹ hẹn we yise dọ Jiwheyẹwhe na hẹn oyajiji wa opodo?
14 E yọn, lẹnnupọn: Eyin hiẹ tindo huhlọn lọ, be hiẹ na hẹnwa vivọnu onu lọ lẹpo hetọn nọ hẹn oyajiji wa na gbẹtọ? Podọ be a na hẹn ninọmẹ lọ lẹ wa hetọn ahun gbẹtọ tọn to jijlo? Mí yọnẹn hiẹ na basi mọ. Otọ́ owanyinanọ mítọn olọn tọn na basi enẹ lọ pẹpẹ. E na pekọna nuhudo mítọn lẹ po ojlo mítọn lẹ po, na Psalm 145:16 dọ dogbọn Jiwheyẹwhe dali: “Hiẹ kẹ alọ towe, bo sọ hẹnnupekọna ojlo nutẹgbẹ lẹpo tọn.” Ṣigba whetẹnu wẹ ehe na jọ?
DONA DAHO LẸ SẸPỌ
15. (a) Etẹwẹ opodo aihọn tọn na zẹẹmẹdo na aigba? (b) Etẹwẹ e na yin na gbẹtọ ylankan lẹ? (c) Etẹwẹ e na yin na mẹhe wa ojlo Jiwheyẹwhe tọn lẹ?
15 Nado hẹn donanu dagbe helẹ yọnbasi to aigba ji, Jiwheyẹwhe dopagbe nado hẹnwa vivọnu danuwiwa po yewu mẹhe nọ wadanu lẹ po. To ojlẹ dopolọ mẹ, e na họ enẹnọ lẹ he to sinsẹn ẹn, na Biblu dọmọ: “Aihọn to juju jei po wantuntun etọn po, ṣigba ewọ he to ojlo Jiwheyẹwhe tọn wà wẹ na nọte kakadoi.” (1 Johanu 2:17) Diọdo dagbe tẹwẹ enẹ na yin! Opodo aihọn tọn ma na zẹẹmẹdo opodo aigba tọn gba. Kakati mọ, dile na e jọ do to osingigọ wẹkẹ mẹ tọn azan Noa gbe tọn do, e na zẹẹmẹdo kiki opodo omẹylankan lẹ tọn po aliho gbẹ̀ninọ tọn yetọn lọ po. Ṣigba enẹnọ lẹ he to Jiwheyẹwhe sẹ̀n na lun opodo lọ tọn. To whelọnu lo, to aigba ji he ko yin klọwe, ye na du vivi mẹdekannujẹ sọn enẹnọ lẹpo si he na jlo nado gbleawu na ye bo gbidikọna ye.—Matiu 24:3, 37-39; Howhinwhẹn lẹ 2:21, 22.
16. Nujijọ tẹlẹ wẹ yè dọ dọdai etọn na “godozan lẹ”?
16 Ṣigba mẹde sọgan dọ dọ: ‘Ninọmẹ lọ lẹ to yinylan dogọ, e ma yin pọnte gba. Nawẹ mí sọgan deji gbọn dọ diọdo daho ehe ko sẹpọ?’ Jesu Klisti dọ dọdai onususu tọn ehe hodotọ etọn sọgodo tọn lẹ na to hihọ́ na ye nido sọgan yọnẹn dọ ojlẹ Jiwheyẹwhe tọn ko wá nado hẹn opodo aihọn tọn wá. Jesu dọ dọ azan godo whenu-nu ehe tọn na yin didohia e go gbọn onu lọ lẹ dali taidi awhan daho daho lẹ, nududu ma pe mẹ, aigba whinwhan dahodaho lẹ, osẹnhẹngba he to susudeji po agayiyi po to hẹnbu owanyi tọn mẹ. (Matiu 24:3-12) E dọ dọ akọta lẹ na tin “to flujijẹ mẹ, to ma yọn fie ye sọgan gbọn luntọn.” (Luku 21:25) Mọga, Biblu sọ dọ yinukọn dogọ dọmọ: “To azan lẹ godo ojlẹ awusinyẹn tọn lẹ na wá.” (2 Timoti 3:1-5) Be e ma yin ninọmẹ lọ lẹ die bọ mí to numimọ etọn lẹ tindo todin?
17. Etẹwẹ gbẹtọ he do lẹnpọn dagbe lẹ ko to didọ dogbọn ninọmẹ lẹ dali to egbehe?
17 Gbẹtọ susu lẹ he to nujijọ aihọn tọn plọn lẹ dọ dọ diọdo daho lẹ to awusọhia ja. Di dohia, wekantọ lọ to Miami, U.S.A., na linlinwe lọ he nọ yin Herald, wlanwe dọ: “Mẹdepope po ayiha lẹnpọn dagbe de tọn sọgan basi bẹdopọ nujijọ ylankan owhe vude he juwayi helẹ sọgan mọdọ aihọn lọ tin to bẹbẹnu whenuho tọn de. . . . E na diọ kakadoi aliho lọ hetọn gbẹtọ lẹ to ogbẹ̀ yetọn nọ gbọn.” To ninọmẹ dopolọ mẹ, wekantọ Amẹrica tọn lọ Lewis Mumford dọmọ: “Nukunhunhun to odo yì. Na taun tọn. . . . To dayi whenuena nukunhunhun yido, eyin onu awa de ji poun tọn de. . . . Todin, po aihọn lọ po he yin sinsin dopọ bosọ yin hẹndopọ gbọn onudinwhenu tọn lẹ na hodọdopọ dali, to whenue nukunhunhun na jẹ doyi ji, planẹti lọ pete wẹ na yido.”
18. (a) Etẹwẹ ninọmẹ aihọn tọn lẹ dohia dogbọn sọgodo dali? (b) Etẹwẹ na diọtẹnna gandudu egbezangbe tọn lẹ?
18 Ninọmẹ taun lọ lẹ to aihọn mẹ to egbehe dohia dọ mí to ogbẹ̀ nọ to ojlẹ de mẹ whenuena vasudo whenu-nu ehe lọ pete ko sọ nado jọ. Mọwẹ, to madẹnmẹ din Jiwheyẹwhe na klọ aigba we sọn enẹnọ lẹpo si he to jijlo nado hù i sudo. (Osọhia 11:18) E na de gandudu egbezangbe tọn lẹ sẹ nado sọgan jla aimẹ do na gandudu dódó tọn etọn nado dugan do aigba lọ pete ji. Ahọludu ehe sin gandudu wẹ Klisti plọn devi etọn lẹ nado nọ hodẹ na.—Daniẹli 2:44; Matiu 6:9, 10.
19. Eyin mí jlo na nọgbẹ̀ kakadoi, etẹwẹ mí dona wà?
19 Eyin hiẹ yiwanna ogbẹ̀ bosọ jlo na nọgbẹ̀ kakadoi to aigba ji to gandudu Jiwheyẹwhe tọn glọ, to whelọnu lo hiẹ dona yawu jẹ oyọnẹn Jiwheyẹwhe tọn he sọgbe yi ji, linlẹn etọn lẹ po nubiọtomẹsi etọn lẹ po. Jesu Klisti dọ to odẹ̀ etọn mẹ dohlan Jiwheyẹwhe dọ: “Ehe wẹ ogbẹ̀ madopodo, dọ ye ni yọn hiẹ ṣokẹdẹ Jiwheyẹwhe nugbo lọ, podọ ewọ mẹhe hiẹ dohlan, yedọ Jesu Klisti.” (Johanu 17:3) Nawẹ e yin ayajẹnu de do sọ nado yọnẹn dọ mí sọgan nọgbẹ̀ kakadoi—dọ e ma sọ yin odlọ de poun gba! Ṣigba nado duvivi dona dagbe ehe sọn Jiwheyẹwhe de nuhudo de wẹ e yin na mí nado plọnnu dogbọn kẹntọ de dali mẹhe to tintẹnpọn nado glọnali na mí sọn mimọ dona ehe yí mẹ.
[Yẹdide to weda 11]