Yinyin Whèhùtọ Gbẹtọ lẹ Tọn to Otọ̀ Globu Tọn lẹ Mẹ — WESẸDOTẸN INTẸNẸT JI TỌN Watchtower Tọn

Yinyin Whèhùtọ Gbẹtọ lẹ Tọn to Otọ̀ Globu Tọn lẹ Mẹ

“Na le yẹn tlẹ to yẹwheho wẹndagbe tọn dọ sọ, yẹn ma tindo nude nado doawagun na: na mananọmawà tin to oji e; na, dindọn tin hlan mi, eyin yẹn ma dọyẹwheho wẹndagbe tọn!”—1 KỌLINTINU LẸ 9:16.

1, 2. (a) Mẹnu lẹ na nugbo tọn wẹ ko jẹ avunnukundiọsọmẹ he yin yiyizan to 1 Kọlintinu lẹ 9:16 mẹ, podọ naegbọn hiẹ do gblọn domọ? (b) Azọngban tẹwẹ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ kẹalọyi?

MẸNU lẹ to owhe kanweko 20tọ ehe mẹ wẹ ko jẹ avunnukundiọsọmẹ he yin zizedonukọnnamẹ gbọn hogbe Paulu tọn lẹ he tin to aga kọ̀n? Mẹnu lẹ wẹ ko tọnjẹgbonu biọ aihọn mẹ to sọha livi lẹ mẹ nado yin whèhùtọ sunnu lẹ po yọnnu lẹ po tọn he “onú gbigbọmẹ tọn lẹ nọ dùahun mẹ na”? (Matiu 5:3, NW) Mẹnu lẹ wẹ ko zé ogbẹ̀ yetọn do owù mẹ gbọn ganpamẹ ninọ po okú po dali, podọ he ko jiya onú mọnkọtọn lẹ tọn to aigba susu lẹ ji na hinhẹn gbedide Klisti tọn di to Matiu 24:14 mẹ dali wutu?

² Kandai lọ gblọn dọmọ: Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ wẹ. To owhe he wayì kẹdẹ mẹ hugan Kunnudetọ livi ẹnẹ tọnyì sọn whedegbe jẹ whedegbe bo to ‘yẹwheho wẹndagbe lọ tọn lá’ to otò po aigba-denamẹ 211 lẹ po mẹ podọ to onu hugan ogbè 200 lẹ mẹ. Omẹ ehelẹ ma yin hagbẹ mẹdehlan ṣinṣinyan he yè plọn azọ́n lẹ kẹdẹ gba. Lala, Kunnudetọ Jehovah tọn lẹpo tindo numọtolanmẹ azọngban lọ tọn nado dọyẹwheho podọ nado plọnmẹ sọn whedegbe jẹ whedegbe podọ to ninọmẹ he jẹ lẹpo mẹ. Etẹwutu wẹ yé nọ tindo numọtolanmẹ nuhudo enẹ tọn nado má yise yetọn hẹ mẹdevo lẹ? Na yé yọnẹn dọ oyọnẹn nọ hẹn azọngban wá wutu wẹ.—Ezekiẹli 33:8, 9; Lomunu lẹ 10:14, 15; 1 Kọlintinu lẹ 9:16, 17.

Yinyin Whèhùtọ Gbẹtọ lẹ Tọn, Yedọ Avunnukundiọsọmẹ Globu Tọn De

3. Nawẹ azọ́n whèhùhù tọn lọ dona gblo do sọ?

³ Nalete, azọ́n daho whèhùhù tọn ehe ma yin ginglọn, do otọ̀ kavi tándo kavi ohù delẹ mẹ gba. Lala, dile Jesu degbena do, e dona yin hinhẹndi “to akọta lẹpo mẹ.” (Malku 13:10) Whẹpo e do hẹji yì Otọ́ etọn de, Jesu dọ na devi etọn lẹ dọmọ: “Enẹwutu mì yì, bo hẹn akọta lẹpo zun nuplọntọ, bo sọ nọ baptizi yé do oyín otọ́ tọn, po ovi tọn po, po gbigbọ wiwe tọn po mẹ: na mì ni sọ nọ plọ́n yé nado nọ do ayi onu lẹpo go, nudepope he yẹn degbena mì: bo pọ́n, yẹn tin to mì de to whepoponu, kaka jẹ opòdo aihọn tọn.”—Matiu 28:19, 20.

4. (a) Etẹwẹ sọgan ko paṣa hodotọ Ju dowhenu Jesu tọn lẹ? (b) Nawẹ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ nọ pọ́n oba he mẹ azọ́n yẹwhehodidọ yetọn tọn jẹ hlan gbọn?

⁴ Hlan hodotọ Ju Jesu tọn lẹ, enẹ dona ko yin azọ́ndenamẹ awujiji tọn de. Ewọ to didọ na devi etọn Ju lẹ dọ yé dona tọ́njẹgbonu todin sọyì Kosi “mawe” akọta lẹpo tọn de bo plọn yé. E biọ vọjlado delẹ to yé si nado yí nuplọnmẹ lọ bo yinuwa do azọ́ndenamẹ enẹ ji. (Owalọ lẹ 10:9-35) Ṣigba aliho nado dapana ẹn depope matin; Jesu ko dọ na yé to oló de mẹ dọ “ogle wẹ aihọn.” Enẹwutu, Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ to egbehe nọ pọ́n aihọn lọ blebu hlan taidi otẹ̀n jlọjẹ whèhùhù yetọn tọn. “Dogbo kilomẹtlu 20 tọn” kavi “osìn aigba-denamẹ” tọn depope ma sọgan tin he na hẹnalọdotena azọ́ndenamẹ yetọn sọn Jiwheyẹwhe dè gba. To whedelẹnu nuhudo wuntuntun tọn nọ tin to fie mẹdekannujẹ sinsẹ̀n tọn ma tin te. Etomọṣo, yé nọ hùwhèvi po linlẹn niyaniya tọn de po. Naegbọn e do yin mọ? Na nujijọ aihọn tọn lẹ po hẹndi dọdai Biblu tọn po dohia dọ mí tin to ada godo tọn azọ́n whèhùhù globu tọn lọ mẹ.—Matiu 13:38; Luku 21:28-33.

Nukọnyiyi to Azọ́n Whèhùhù Globu Tọn lọ Mẹ

5. Gbẹtọ wunmẹ tẹlẹ wẹ to alọkẹyi azọ́n whèhùhù globu tọn lọ?

⁵ Susu whedutọgbẹ yiamisisadode Ahọluduta lọ tọn lẹ wẹ yin “wiwlé” sọn akọta lẹ mẹ jẹnukọnna 1935, enẹwutu sọha gigọ yetọn na taun tọn ko sọgbe. Enẹwutu, titengbe sọn 1935, Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ ko to dindin omẹ whiwhẹnọ enẹlẹ he sọgan yin zẹẹmẹ basina taidi “homẹmimiọnnọ lẹ” he “na dugu aigba tọn.” (Psalm 37:11, 29) Omẹ ehelẹ yin gbẹtọ lọ lẹ he “to hùnwẹ̀n podọ he to awhádo na osùnú lẹpo he yin wiwà to gblagbla etọn mẹ.” Yé to afọdide de zé na nukundagbe gandudu Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn whẹpo “nukunbibia daho” nido hò titonu ylankan he gblezọ̀n Satani tọn liai podọ sinsẹ̀n-basitọ etọn lẹ yin whẹgbledo hlan “zokán míyọn” vasudo godo tọn mẹ.—Ezekiẹli 9:4; Matiu 13:47-50; 24:21.

6, 7. (a) Afọdide tẹlẹ wẹ yin zize to 1943 gando azọ́n yẹwhehodidọ tọn lọ go? (b) Etẹwẹ kọdetọn lọ ko yin?

⁶ Be azọ́n whèhùhù globu tọn lọ he bẹjẹeji sọn whenẹnu kakajẹ dinvie ko tindo kọdetọn dagbe ya? Mì gbọ nugbo lọ lẹ ni do yede hia. Yìgodo jẹ 1943, Wẹkẹ Whan II gbẹsọ to núgba zọnmii janwẹ, ṣogan mẹmẹsunnu yiamisisadode nugbonọ lẹ to tatọ-tẹnnọ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn to Brooklyn, New York, mọhlan dọ nuyiwa daho whèhùhù globu tọn de na yin hinhẹndi. Enẹwutu, afọdide tẹlẹ wẹ yin zizé?—Osọhia 12:16, 17.a

⁷ To 1943 Ogbẹ́ Watchtower tọn do wehọmẹ mẹdehlan tọn de ai he nọ yin yiylọ dọ Giliadi (Heblu, “Okiti Kunnudenu tọn”; Gẹnẹsisi 31:47, 48) he jẹ mẹdehlan kanweko lẹ plọn ji to osun ṣidopo lẹpo mẹ na yé nido sọgan yin didohlan gbonu taidi whèhùtọ yẹhiadonu tọn lẹ lẹdo aigba pé. To whenẹnu dọ́n, kiki Kunnudetọ 126 329 kẹdẹ wẹ to whèhùtọ gbẹtọ lẹ tọn yin po zohunhun po to aigba 54 lẹ ji. To owhe ao gblamẹ sọha enẹlẹ ko yiaga talala jẹ Kunnudetọ 519 982 to aigba 143 lẹ ji! Na jide tọn, Wehọmẹ Giliadi tọn to whèhùtọ sunnu po yọnnu adọgbotọ lẹ tọn po detọ́n, he tindo ojlo nado tọ́nyì nọtẹn jonọ lẹ tọn ji podọ nado diọada sọgbe hẹ otọ̀ whèhùhù tọn yọyọ lẹ. Taidi kọdetọn etọn, fọtọn fọtọn gbẹtọ ahun jijlọnọ lẹ kẹalọyi. Mẹdehlan enẹlẹ, po Kunnudetọ lẹdo lọ tọn he yé nọ wazọ́n dopọ hẹ lẹ po, zé dodonu dai na jideji jiawu he to wiwá aimẹ todin lọ.

8, 9. (a) Apajlẹ tẹlẹ wẹ sọgan yin nina dogbọn whinwhẹ́n vonọtaun azọ́n mẹdehlan tọn lọ dali? (b) Nawẹ mẹdehlan lẹ mọ whinwhẹ́n vonọtaun to aigba yetọn lẹ ji gbọn? (Sọ pọ́n Annuaire des Témoins de Jéhovah 1992 ga.)

⁸ Susu mẹdehlan he tindo numimọ owhè susu tọn nugbonọ lẹ sọn Klasi dowhenu Giliadi tọn enẹlẹ mẹ gbẹsọ po to devizọnwa to aigba-denamẹ jonọ yetọn tọn lẹ ji, dile etlẹ yindọ yé ko tindo hugan owhe 70 kavi etlẹ yin 80 dinvie to ota do sọ. Apajlẹ dopo he nọtena susu ehelẹ tọn wẹ enẹ he yin Eric Britten owhe 82 mẹvi po asi etọn, Christina tọn po, he kẹalọyi wema mẹdehlan tọn to klasi 15tọ Giliadi tọn to 1950 bo gbẹsọ po to devizọnwa to Brézil. To whenuena yé yì nado wàdevizọn to Brézil, Kunnudetọ he tin to otò enẹ mẹ lẹ whè hugan 3 000! Todin yé hugan 300 000! Na jide tọn, ‘omẹ vude ko lẹzun akọta huhlọnnọ’ to Brézil na azọ́n whèhùhù tọn lọ ko tindo sinsẹ́n wutu.—Isaia 60:22.

⁹ Podọ etẹwẹ mí sọgan dọ dogbọn mẹdehlan lẹ dali to Afrique? Susu yetọn ko joawuna aṣa he gbọnvo talala bo ko lẹzun mẹhe yiwanna Mẹyuu lẹ. Dehe jẹ na ayidonugo talala wẹ yin apajlẹ mẹmẹsunnu John po Eric Cooke po gọna asi yetọn lẹ, yedọ Kathleen po Myrtle po, he to devizọnwa todin to Afrique du sud. John po Eric po kẹalọyi wema mẹdehlan klasi ṣinatọ̀ntọ tọn to 1947. Sọn ojlẹ enẹ mẹ yé ko wadevizọn to Angola, Zimbabwe, Mozanbique, po Afrique du sud po. Mẹdehlan delẹ kú to Afrique na azọ̀n, podọ devo lẹ na awhàn po homẹkẹn po, taidi Alan Battey po Arthur Lawson po, he kú to otòwhàn agọe tọn whenu to Liberia. Ṣogan, otọ̀ Afrique tọn lẹ ko sọawuhia nado yin sinsẹ́nnọ taun. Kunnudetọ he hugan 400 000 lẹ wẹ tin todin he gbayipe lẹdo bẹplidopọ otò lẹ tọn enẹ mẹ.

Mẹlẹpo Tindo Mahẹ De

10. Etẹwutu podọ to aliho tẹ mẹ wẹ gbehosọnalitọ lẹ to azọ́n he jẹ na pipa de wà te?

¹⁰ Nalete, e dona yin yinyọnẹn dọ to whenuena sọha mẹdehlan jonọ lẹ tọn yin fọtọn delẹ, sọha wẹnlatọ okọ́ lọ mẹ tọn lẹ po gbehosọnalitọ lẹ po tọn ko lẹzun livi lẹ. Yé to azọ́n daho yẹwhehodidọ lọ tọn basi lẹdo aigba pé. To 1991 madozẹnzẹn gbehosọnalitọ hugan 550 000 lẹ tọn po lizọnyizọnwatọ tomẹyitọ lẹ po tọn wẹ tin. Sọha ojlofọndotenamẹ nankọ wẹ enẹ yin to whenuena mí lẹnnupọn dogbọn Kunnudetọ nugbonọ ehe lẹpo dali he to vivẹnudido vonọtaun tọn basi nado tindo mahẹ to azọ́n daho whèhùhù tọn lọ mẹ, he tindo madozẹnzẹn sọn ganmẹ 60 jẹ 140 yẹwhehodidọ tọn to osun lẹpo mẹ. Mẹsusu nọ basi ehe gbọn mẹdetiti yido sanvọ po nuhẹngu devo lẹ po dali. Ṣigba etẹwutu? Na yé yiwanna Jehovah Jiwheyẹwhe yetọn po ayiha, ahun, alindọn, po huhlọn yetọn lẹpo po, podọ yé yiwanna kọmẹnu yetọn lẹ taidi yede wutu wẹ.—Matiu 22:37-39.

11. Kunnudenu jide tọn tẹwẹ tin to finẹ dogbọn tintin to azọ́nji gbigbọ Jehovah tọn to omẹ etọn lẹ ṣẹnṣẹn?

¹¹ Etẹwẹ mí sọgan dọ dogbọn Kunnudetọ he hugan livi atọ̀n daa devo lẹ dali he ma tin to sinsẹnzọn whenu gigọ tọn mẹ ṣigba he nọ na 100 to kanweko ji to sinsẹnzọn Jehovah tọn mẹ, sọgbe hẹ ninọmẹ yetọn lẹ? Delẹ yin asi lẹ, yedọ etlẹ yin onọ̀ lẹ he to nukunpedo ovi pẹvi lẹ go, he nalete nọ klan whenu họakuẹ yetọn delẹ dovo pete na azọ́n whèhùhù globu tọn lọ. Mẹsusu yin otọ́ lẹ kavi asu lẹ he tindo agbasazọ́n whenu gigọ tọn lẹ; ṣogan, yé nọ de whenu dovo to osẹfifo lẹ po whejai lẹ po nado plọn nugbo lọ jonọ lẹ. Enẹgodo gbẹtọ susugege tlẹnnọ sunnu lẹ po yọnnu lẹ po gọna jọja lẹ he nọ tindo mahẹ to yẹwhehodidọ mẹ podọ he nọ hẹn nugbo lọ zun yinyọnẹn gbọn walọyizan yetọn dali. Pipli sinsẹ̀n devo tẹ́ tọn wẹ tindo mẹdezejotọ he ma nọ yin ahọsuna livi ẹnẹ he nọ dọyẹwheho wẹndagbe lọ tọn gbọn gandudu Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn dali to osun lẹpo mẹ? Na jide tọn ehe yin kunnudenu dọ gbigbọ Jehovah tọn to azọ́nwà!—Psalm 68:11; Owalọ lẹ 2:16-18; yijlẹdo Zekalia 4:6 go.

Ninọmẹ he nọ Hẹn Kọdetọn Whinwhẹ́n Tọn Wá Lẹ

12. Naegbọn gbẹtọ lẹ do to alọkẹyi nugbo lọ, podọ omẹ sọha nẹmu wẹ to mọbasi?

¹² Azọ́n daho yẹwhehodidọ tọn ehe to kọdetọn ayidonugo tọn lẹ hẹnwá to owhe lẹpo mẹ. To 1991 hugan Kunnudetọ yọyọ 300 000 wẹ yin bibaptizi gbọn mẹyinylọn do osìn mẹ mlẹnmlẹn dali. Enẹ yin nudi agun 3 000 he dopodopo etọn tindo wẹnlatọ 100! Nawẹ ehe lẹpo yin wiwadotana gbọn? Mì gbọ mí ni flin nuhe Jesu dọ: “Mẹdepope ma sọgan wá dee, adavo Otọ́ he do mi hlan dọ̀n ẹn ... yè sọ wlan to owé yẹwhegan lẹ tọn mẹ dọ, yè na plọ́n yé omẹ pó gbọn Jiwheyẹwhe de. Enẹwutu mẹdepope he sè, bọ yè sọ plọ́n gbọn Otọ́ de, ewọ wẹ to dee wá.” Enẹwutu, e ma yin gbọn vivẹnudido gbẹtọvi lẹ tọn dali kẹdẹ wẹ mẹde nọ kẹalọyi whèhùhù globu tọn lọ gba. Jehovah nọ mọ ninọmẹ ayiha tọn bo nọ dọ̀n mẹhe jẹ lẹ hlan ede dè.—Johanu 6:44, 45; Matiu 10:11-13; Owalọ lẹ 13:48.

13, 14. Walọyizan dagbe tẹwẹ susu Kunnudetọ lẹ tọn ko dohia?

¹³ Nalete, gbẹtọvi whèhùtọ lẹ wẹ Jehovah nọ yizan nado dọ̀n gbẹtọ lẹ hlan ede dè. Enẹwutu, walọyizan yetọn hlan gbẹtọ lẹ po aigba-denamẹ fie yé nọ hù whevi te po yin onu titengbe. Lehe e yin tulinamẹnu nado mọ dọ gbẹtọ suhugan ko zé hogbe Paulu tọn lẹ hlan Galatianu lẹ do ayiha mẹ he dọmọ: “Mì dike nuṣikọna mí to dagbe wiwà mẹ blo: na míwlẹ na gbẹ̀n to whenuena ojlẹ sọ̀, eyin mí ma wàdidọ.”—Galatianu lẹ 6:9.

¹⁴ Susu Kunnudetọ nugbonọ lẹ tọn ko to yẹwhehodọ na owhe ao ao lẹ, to whenuena yé to nujijọ aihọn tọn lẹ pọ́n po sọwhiwhe po. Yé ko mọ finfọndote po aijijẹ nuyiwa tonudọgbẹ Nazi tọn, po Asẹglanglan Panamẹtọ (Fascisme) tọn po, gọna afọdide gufinfọn tọn devo lẹ. Mẹdelẹ ko mọ awhàn susu he wá aimẹ sọn 1914 gbọ́n lẹ. Yé ko mọ todido he togan aihọn tọn zé do Alẹnu Akọta lẹ tọn po Plidopọ Akọta lẹ tọn po mẹ. Yé ko mọ alọhẹndotena azọ́n Jehovah tọn podọ to nukọnmẹ yin alọkẹyi gbọn osẹ́n dali to aigba susu lẹ ji. To ninọmẹ ehe lẹpo mẹ, Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ ma ko jogbe to dagbe wiwa mẹ, gọna sinsẹnzọn wiwa taidi whèhùtọ gbẹtọ lẹ tọn gba. Kandai vonọtaun tenọgligo hinhẹn tọn nankọ die!—Matiu 24:13.

15. (a) Alọgọ tẹwẹ mí ko mọyi na awujona nuhudo lẹdo tọn to aigba-denamẹ lẹdo aihọn pé mítọn tọn mẹ? (b) Nawẹ owe lẹ ko gọalọ to azọ́ndenamẹ mìtọn mẹ gbọn?

¹⁵ Ninọmẹ devo lẹ tin he yidogọ na whinwhẹ́n lẹdo aihọn pé ehe. Dopo wẹ yin walọyizan awubibọ whèhùtọ gbẹtọ lẹ tọn tọn gando nuhudo aigba-denamẹ lọ tọn lẹ go. Po tintọnyì gbẹtọ lẹ tọn po sọn aṣa, sinsẹ̀n, po ogbè voovo lẹ po mẹ, Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ ko hẹn nukunumọjẹnumẹ yetọn dogbọn pọndohlan voovo ehelẹ dali gblo deji. Podọ agun lẹdo aihọn pé lọ ko gọalọ susu talala gbọn awuwlena Biblu po owe Biblu tọn lẹ po to nuhugan ogbè 200 lẹ mẹ. Biblu Les Saintes Écritures Traduction du monde nouveau, blebu etọn kavi apadewhe, tin to ogbè 13 mẹ todin, gọna tchèque po Slovaque po. Alọnuwe lọ Duvivi Ogbẹ̀ Tọn To Aigba Ji Kakadoi! tin to aimẹ todin to ogbè 198 mẹ, he to yìyì sọn ogbè Albabia tọn jẹ Zulu tọn mẹ, po zinzinjẹgbonu vọkan livi donu 72 lẹ po. Owe lọ Le plus grand homme de tous les temps ko tin aimẹ todin to ogbè 69 mẹ. Owe L’humanité à la recherche de Dieu, he yin zinzinjẹgbonu to ogbè 29 mẹ, na wuntuntun do dodonu po yise titonu sinsẹ̀n titengbe aihọn tọn lẹ mẹ podọ e to awusọhia nado yin alọgọnu vonọtaun to azọ́n whèhùhù globu tọn lọ mẹ.

16. Nawẹ mẹdelẹ yigbena nuhudo lẹ to aigba devo lẹ ji gbọn?

¹⁶ Etẹ dogọ wẹ ko hẹn azọ́n whèhùhù tọn lọ yinukọn? Fọtọn lẹ ko tindo ojlo nado kẹalọyi ‘oylọ Makedonianu lẹ tọn.’ Kẹdẹdile Paulu tindo ojlo nado sẹtẹn sọn Asie Mineure jẹ Makedonia to Europe do, gbọn oylọ basinamẹ Jiwheyẹwhe tọn dali, susu Kunnudetọ lẹ tọn ko sẹtẹn yì aigba po aigba-denamẹ lẹ po ji fie nuhudo daho tin te na yẹwhehodidọ Ahọluduta lọ tọn, gọna mẹho lẹ po devizọnwatọ lizọnyizọnwiwa tọn lẹ po. Yé ko tin taidi whèhùtọ paa lẹ he mọ otọ̀ lẹdo yetọn tọn nado yin whèhù sọn e mẹ ganji podọ tọnjẹgbonu yì biọ otọ̀ lẹ mẹ fie tọjihùn vude lẹ tin te bọ whèvi lẹ sọ sù te.—Owalọ lẹ 16:9-12; Luku 5:4-10.

17. Apajlẹ mẹhe kẹalọyi ‘oylọ Makedonianu’ lẹ tọn tẹlẹ wẹ mí tindo?

¹⁷ Klasi agọe wehọmẹ mẹdehlan Giliadi tọn ko bẹ wehọmẹvi lẹ sọn otò Europe tọn voovo lẹ mẹ hẹn he ko plọn Glẹnsigbe podọ to enẹgodo zé yede jó na sinsẹnzọn to aigba po aṣa devo lẹ po ji. Mọdopolọ, gbọn Wehọmẹ Mẹpinplọn Lizọnyizọnwiwa Tọn gblamẹ, susu mẹmẹsunnu tlẹnnọ lẹ tọn nọ yin nina mẹpinplọn sinsinyẹn osun awe tọn podọ to enẹgodo nọ yin didohlan akọta devo lẹ mẹ nado na huhlọn agun lẹ po lẹdo lẹ po. Aigba vonọtaun whèhùhù tọn devo lẹ tin to aigba-denamẹ lẹ ji he to hùnhùn todin to Whezẹtẹn Europe tọn po Républiques Soviétiques dai tọn lẹ po.—Yijlẹdo Lomunu lẹ 15:20, 21 go.

18. (a) Naegbọn gbehosọnalitọ lẹ nọ saba yin lizọnyizọnwatọ kọdetọn dagbenọ lẹ? (b) Nawẹ yé sọgan gọalọna mẹdevo lẹ to agun lọ mẹ gbọn?

¹⁸ Alọgọnanu yinukọn dogọ de to azọ́n whèhùhù lẹdo aihọn pé lọ tọn mẹ wẹ yin Wehọmẹ Sinsẹnzọn Gbehosọnalitọ Tọn he gbehosọnalitọ whepoponu tọn lẹ nọ yì. Gbọn osẹ̀ awe dogbapọn vẹkuvẹku na owe lọ heyin Brillez comme des foyers de lumière dans le monde lọ tọn, he yin awuwlena titengbe na gbehosọnalitọ lẹ, yé nọ hẹn nugopipe lizọnyizọnwiwa yetọn tọn pọnte dile yé to dogbapọnna hogo mọnkọtọn lẹ taidi [Poursuivons la voie de l’amour] “Doafọna Aliho Owanyi Tọn,” [Imitons Jésus, notre modèle] “Hodo Jesu Taidi Apajlẹ De,” po [Cultivons l’art d’enseigner] “Awuwiwlena Nuyiwa Mẹpinplọn tọn” po. Lehe agun lẹpo yin homẹhunnọ do sọ nado tindo hagbẹ whèhùtọ whedegbe-jẹ-whedegbe he pegan ehelẹ he sọgan plọn mẹsusu to azọ́n whèhùhù daho ehe tọn mẹ!—Matiu 5:14-16; Filippinu lẹ 2:15; 2 Timoti 2:1, 2.

Be Mí Sọgan Yinukọn Ya?

19. Taidi apọsteli Paulu, nawẹ mí sọgan hẹn lizọnyizọn mítọn pọnte gbọn?

¹⁹ Taidi Paulu, mí jlo nado tindo linlẹn jijlọ, yedọ walọ nukọn pinpọnhlan din in tọn. (Filippinu lẹ 3:13, 14) Ewọ joawuna wunmẹ gbẹtọ lẹpo tọn po ninọmẹ lẹ po. Ewọ yọn lehe yè nọ din aliho na hodọdopọ podọ lehe yè nọ yihojlẹdohogo to dodonu walọyizan lẹdo tọn po aṣa po tọn ji. Mí sọgan bẹ plọnmẹ Biblu lẹ jẹeji gbọn tintin to aṣeji na nuyiwa whetọ de tọn gando owẹ̀n Ahọluduta lọ tọn go podọ to enẹgodo yí nuzedonukọnnamẹ mítọn zan sọgbe hẹ nuhudo omẹ lọ tọn go. Po owe alọgọ tọn voovo susugege Biblu pinplọn tọn he mí tindo lẹ po, mí sọgan ze enẹ he sọgbe hẹ ninọmẹ omẹ dopodopo tọn donukọnna ẹn. Awubibọ po aṣejininọ mítọn po sọ yin ninọmẹ titengbe he nọ hẹn kọdetọn dagbe lẹ wá ga to whèhùhù sinsẹ́nnọ mẹ.—Owalọ lẹ 17:1-4, 22-28, 34; 1 Kọlintinu lẹ 9:19-23.

20. (a) Naegbọn azọ́n whèhùhù mítọn tọn yin onu titengbe sọmọ todin? (b) Etẹwẹ yin azọngban dopodopo mítọn tọn todin?

²⁰ Naegbọn azọ́n whèhùhù globu tọn vonọtaun ehe do yin onu titengbe sọmọ todin? Na sọn dọdai Biblu tọn lẹ mẹ he sọawuhia to nujijọ he ko jọ po dehe to jijọ lẹ po mẹ, e yin kunnudenu dọ aihọn titonu Satani tọn pannukọn opodo nugbajẹmẹji tọn. Enẹwutu, etẹwẹ mí, Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ, dona to wiwà? Hosọ nupinplọn tọn he tin to linlinnamẹwé ehe mẹ lẹ zinnudo azọngban mítọn ji nado yin mẹdọndogotọ po zohunnọ po to nuyiwa whèhùhù mítọn tọn mẹ to ada-denamẹ otọ̀ globu mítọn tọn lẹ mẹ. Mí tindo jide he nọte gligli sọn Biblu mẹ dọ Jehovah ma na wọnji nuyiwa whèhùhù vẹkuvẹku mítọn tọn. Paulu wlan dọmọ: “Na Jiwheyẹwhe ma yin mawadodonọ nado wọn azọ́n mìtọn po tukla owanyi mìtọn tọn po, he mì ko sọhia gbọn oyín etọn dali na le mì to devizọnwà hlan mẹwiwe lẹ do, bo sọ to bibasi i. Míwlẹ sọ jlo dọ mì omẹ dopodopo ni to magbọjẹ mọtọn hunkọ sọhia jẹ yinyọnẹn he diun to todido mẹ kaka jẹ opòdo.”—Heblu 6:10-12. (Pọ́n w-F 15/6/92, weda 22.)

[Nudọnamẹ Odò Tọn]

a Pọn owe Osọhia—Hẹndi Pete Etọn Sẹpọ!, weda 185 po 186 po, he yin zinzinjẹgbonu gbọn Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc. dali mẹ ga.

“Wẹnlatọ gbehosọnalitọ ... azọ́nwatọ whenu gigọ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn de.”—Webster’s Third New International Dictionary.

Be Hiẹ Flin Ya?

◻Naegbọn Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ nọ pọ́n aihọn lọ blebu hlan taidi otẹ̀n lọ na nuyiwa whèhùhù tọn yetọn lẹ?

◻Dona tẹwẹ wehomẹ mẹdehlan Giliadi tọn ko yin na azọ́n whèhùhù lọ tọn?

◻Ninọmẹ he nọ hẹn kọdetọn dagbe wá tẹlẹ wẹ ko yidogọ na kọdetọn dagbe tintindo Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn?

◻Nawẹ dopodopo mítọn sọgan hẹn lizọnyizọn Klistiani tọn mítọn pọnte gbọn?

[Apotin to weda 26]

KỌDETỌN WHÈHÙHÙ AKỌJỌPLI TỌN LẸ

Owhè Aigba lẹ Kunnudetọ lẹ

1939 61 71 509

1943 54 126 329

1953 143 519 982

1973 208 1 758 429

1983 205 2 652 323

1991 211 4 278 820

[Yẹdide to weda 27]

Azọ́n kunnudide tọn lọ gbẹsọ po to yinyin wiwa to ṣẹnṣẹn whèhùtọ Galilinu lẹ tọn