Whẹndo Klistiani Tọn Nọ Wà Onú lẹ Dopọ — WESẸDOTẸN INTẸNẸT JI TỌN Watchtower Tọn

Whẹndo Klistiani Tọn Nọ Wà Onú lẹ Dopọ

BE WHẸNDO mìtọn yin dehe tin to kọndopọmẹ de ya? Kavi be mẹdopodopo wẹ nọ wà nuhe jlo e ya? Be mì nọ wà onú lẹ dopọ ya? Kavi be vlavo wẹ mìmẹpo do nọ tin to ofi dopolọ to ojlẹ dopolọ mẹ ya? Hogbe lọ “whẹndo” zẹẹmẹdo whédo heyin kinkọndopọ de. Ṣogan, e mayin whẹndo lẹpo wẹ nọ nọ kọndopọmẹ gba. Mẹplọntọ Grande-Bretagne tọn de tlẹ yinukọn nado dọ dọmọ: “Dẹn do yinyin dodonu ogbẹ́ dagbe tọn, whẹndo . . . wẹ yin asisa pekọ matindo mítọn lẹpo tọn.” Be enẹ yin nugbo gando whẹndo mìtọn go wẹ ya? E yin mọwẹ, be e dona yinmọ ya?

Pọninọ kavi kinklan whẹndo de tọn nọ saba sinai do nukọntọ-yinyin etọn ji, vlavo sọn mẹjitọ awe lẹ dè kavi mẹjitọ godoponọ de dè. To ojlẹ Biblu tọn lẹ mẹ, whẹndo he tin to pọmẹ bo nọ basi sinsẹ̀n dopọ lẹ nọ duvivi dona Jehovah tọn. Ehe yin nugbo to Islaeli hohowhenu tọn mẹ, to fie viyọnnu Jefta tọn, Samsọni, po Samuẹli po, dopodopo yetọn to aliho voovo mẹ, do kunnudenu wiwá sọn whẹndo jijọ-di-Jiwheyẹwhe tọn de mẹ hia te. (Whẹdatọ 11:30-40; 13:2-25; 1 Samuẹli 1:21-23; 2:18-21) To ojlẹ fliflimẹ Klistiani tọn lẹ whenu, Timoti, heyin gbẹdohẹmẹtọ nugbonọ Paulu tọn to gbejizọnlin mẹdehlan tọn Paulu tọn delẹ ji, yin pinpọn e go whẹ́n po oyọnẹn Owe-wiwe Heblu tọn lẹ po gbọn onọ̀ daho etọn Loisi po onọ̀ etọn Euniki po dali. Devi vonọtaun po mẹdehlan nankọtọn po die ewọ lẹzun!—Owalọ lẹ 16:1, 2; 2 Timoti 1:5; 3:14, 15; sọ pọ́n Owalọ lẹ 21:8, 9 ga.

Etẹwutu Yè Dona Nọ Wà Onú lẹ Dopọ?

Etẹwutu e yin alemọyinu na whẹndo lẹ nado nọ wà onú lẹ dopọ? Na e nọ wleawuna nukunnumọjẹ ode awetọ mẹ po sisi po wutu. Kakati nado nọ klan mídelẹ dovo sọn ode awetọ go, mí nọ dọnsẹpọ míde bo nọ na alọgọ. Hosọ agọe tọn de to linlinwe Family Relations mẹ dọmọ: “Yẹdide he họnwun taun de ko sọawuhia he to zẹẹmẹ basina jẹhẹnu tangan ‘whẹndo he lodo lẹ’ tọn. Jẹhẹnu mọnkọtọn lẹ bẹ gbemima podọ pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn na ode awetọ, onú lẹ wiwà dopọ, hodọdopọ dagbe, nugopipe nuhahun dididẹ tọn, po nukunnumọjẹnumẹ he gbloada taun gbigbọnu lẹ tọn po hẹn.”

To whenuena jẹhẹnu ehelẹ tin to whẹndo de mẹ, whégbè ma nọ taidi amidonu de gba, yèdọ fide he yè nọ nọte nado jẹami te poun. E nọ zẹẹmẹdo hugan owhé de poun. Nọtẹn he nọ dọnmẹdogo he nọ dọ̀n hagbẹ whẹndo tọn lẹ wẹ e nọ yin. E nọ yin nọtẹn zohunhun po owanyi sisosiso tọn po, awuvẹmẹ, po nukunnumọjẹnumẹ tọn de po. (Howhinwhẹn lẹ 4:3, 4) E nọ yin nọtẹn de fie pọninọ whẹndo tọn nọ yin mimọ te, e ma nọ taidi nọtẹn aklekle tọn he nọ gọna dẹ́sọ-dẹ́mẹ po kinklan po de gba. Ṣigba nawẹ yè nọ basi wadotana ehe tọn gbọn?

Pọninọ to Oplọn Whẹndo Tọn Mẹ

Sinsẹ̀n-bibasi nugbo Jehovah tọn nọ yin pinplọn gbọn yizan nugopipe nulẹnpọn tọn, kavi ‘huhlọn nulẹnpọn tọn’ mítọn dali. (Lomunu lẹ 12:1) Walọyizan mítọn ma dona yin anadena gbọn numọtolanmẹ ojlẹ gli tọn lẹ dali taidi dehe nọ yin finfọndote gbọn yẹwhehodidọ dẹ́ditọ lẹ tọn kavi lizọnyizọnwatọ hóvividọtọ televiziọn tọn lẹ dali gba. Kakatimọ, mí nọ yin whinwhàn gbọn oplọn gbesisọ tọn po ayihamẹlinlẹnpọn mítọn do Biblu po owe oplọn tọn he sinai do Biblu ji po heyin awuwlena gbọn “afanumẹ nugbonọ, nuyọnẹntọ” lọ dali. (Matiu 24:45) Nuyiwa Klistiani tọn mítọn lẹ nọ dekọtọn sọn ayiha Klisti tọn tintindo do ninọmẹ kavi whlepọn depope he sọgan fọ́n ji mẹ. Gando enẹ go, Jehovah wẹ yin Nuplọnmẹtọ Daho mítọn.—Psalm 25:9; Isaia 54:13; 1 Kọlintinu lẹ 2:16.

Oplọn Biblu whẹndo tọn nọ yí adà tangan de wà to gbigbọnọ-yinyin whẹndo Klistiani tọn lẹpo tọn mẹ. Whetẹnu wẹ mì nọ basi oplọn whẹndo tọn mìtọn? Eyin e yin jijodo na kosọ kavi nudide plaplaji tọn de, to whelọnu e na taidi dehe ma tin to gbesisọmẹ de taun. Pọninọ to oplọn whẹndo tọn mẹ nọ biọ todohukanji he ma nọ súnadu, gbesisọ tọn de. To whenẹnu mẹlẹpo nọ yọ́n azán po ojlẹ he mẹ yé yin nukundo nado tin to finẹ nado duvivi nuyiwa-pọmẹ whẹndo tọn lọ tọn po. Hugan hagbẹ 19 000 whẹndo Bẹtẹli tọn lẹdo aihọn pé yọnẹn dọ oplọn whẹndo tọn yetọn nọ yin to lundi whèjai. Lehe e nọ whàn mẹdezejotọ Bẹtẹli tọn ehelẹ do sọ nado flin dọ yemẹpo to mahẹ tindo to oplọn dopolọ mẹ dile azán lọ to vivọnu wá, to lopo Pacifique tọn lẹ ji po Nouvelle-Zélande po, enẹgodo zindonukọn to Australie, Japon, Taïwan, Hong Kong, enẹgodo dasá Asia, Aflika, po Europe po, podọ to godo mẹ to Amelika lẹ. Dile etlẹ yindọ kilomẹtlu susu po ogbè voovo po klan yé, oplọn whẹndo tọn ehe nọ fọ́n numọtolanmẹ tintin to pọmẹ tọn dote to hagbẹ whẹndo Bẹtẹli tọn lẹ mẹ. To obá pẹvi de mẹ, mìlọsu sọgan wleawuna numọtolanmẹ dopolọ gbọn oplọn whẹndo tọn mìtọn dali.—1 Pita 2:17; 5:9.

Apọsteli Pita na ayinamẹ mí dọmọ: “Di ovi yọyọ to anọ́nù, mì jlo oyìnnọ ohó lọ tọn he tin matin oklọ, na mì nido whẹ́n gbọn e dali jẹ whlẹngán: eyin mì ko dọ́pọ́n dọ dagbenọ wẹ Oklunọ.” (1 Pita 2:2, 3) Yẹdide whanpẹnọ nankọtọn die Pita fọndote po hogbe enẹlẹ po! E yí hogbe nuyiwa Glẹki tọn e·pi·po·theʹsa·te zan, he, sọgbe hẹ Linguistic Key to the Greek New Testament, wá sọn hogbe de he zẹẹmẹdo “nado jlo sinsinyẹn, nado tindo ojlo na, nado dín vẹkuvẹku” mẹ. E zẹẹmẹdo ojlo sinsinyẹn. Be hiẹ ko doayi lehe kanlinvi de nọ gbọn jejejininọ dali dín anọ́ onọ̀ etọn tọn mọ po lehe ovi yẹyẹ gbẹtọ tọn de nọ tindo pekọ sọ to whenuena e to anọ́ onọ̀ etọn tọn nọ́ po go ya? Mí dona tindo ojlo dopolọ na ohó nugbo lọ. Weyọnẹntọ Glẹki tọn lọ William Barclay dọmọ: “Nado plọn ohó Jiwheyẹwhe tọn mayin agbàn pinpẹn de na Klistiani ahundoponọ lẹ gba, ṣigba homẹhunnu de, na e yọnẹn dọ sọn e mẹ wẹ ahun emitọn na mọ núdùdù he e to jijlo lọ te wutu.”

Oplọn whẹndo tọn ze azọngban daho de do tatọ́ whẹndo tọn ji. Ewọ dona hẹn ẹn diun dọ oplọn lọ fọnjlodotena mẹlẹpo podọ mẹlẹpo sọgan tindo mahẹ. Ovi lẹ ma dona tindo numọtolanmẹ lọ dọ oplọn lọ yin na mẹhomẹ lẹ kẹdẹ na taun tọn gba. Aliho he mẹ oplọn lọ yin bibasi te yin nujọnu hugan sọha nudọnamẹ he yin dogbapọnna. Hẹn Biblu tin togbẹ̀. To fie e sọgbe te, gọalọna ovi towe lẹ nado yí nukun homẹ tọn do mọ lẹdo po adà Palestine tọn lẹ po to fie nujijọ he ji yè to hodọdo lọ wá aimẹ te. Mẹlẹpo dona yin tulina nado basi dodinnanu mẹdetiti tọn yetọn bosọ má ẹn hẹ whẹndo lọ. To aliho ehe mẹ ovi lẹ lọsu sọgan ‘whẹn to nukun Jehovah tọn mẹ.’—1 Samuẹli 2:20, 21.

Pọninọ to Wẹndagbe-Jijlá Mẹ

Jesu dọmọ: “Yè ma sọgan nọ ma dọho wẹndagbe tọn pé akọta lẹpo ṣẹnṣẹn whẹ́.” (Malku 13:10) Hogbe enẹlẹ na azọ́ndenamẹ de Klistiani ahundoponọ lẹpo—yèdọ nado jlá wẹndagbe, má wẹndagbe gandudu Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn hẹ mẹdevo lẹ. Ehe wiwà dopọ taidi whẹndo de sọgan yin numimọ tulinamẹ po ayajẹ tọn de po. Onọ̀ lẹ po otọ́ lẹ po nọ doawagun to wẹndagbe zizedonukọnnamẹ ovi yetọn lẹ tọn mẹ. Asu po asi po de he tindo visunnu atọ̀n he tin to owhe 15 po 21 po gblamẹ dọ dọ yé ko nọ saba tindo walọyizan zinzọnhẹ ovi yetọn lẹ to azọ́n yẹwhehodidọ gbangba tọn mẹ to mercredi lẹpo to wehọmẹ godo podọ to samedi afọnnu lẹpo. Otọ́ lọ dọmọ: “Mí nọ plọn nude yé to whepoponu. Podọ mí nọ hẹn ẹn diun dọ e yin numimọ vivi, tulinamẹ tọn de.”

Azọ́nwiwa dopọ taidi whẹndo de to yẹwhehodidọ po mẹpinplọn po mẹ sọgan de sinsẹ́n tọ́n taun. To whedelẹnu gbẹtọ lẹ nọ kẹalọyi nuzedonukọnnamẹ he bọawu bosọ yin nujọnu ovi de tọn. Enẹgodo, Mama kavi Papa nọ tin to finẹ nado gọalọ eyin nuhudo tin. Mẹjitọ lẹ sọgan hẹn ẹn diun dọ ovi yetọn lẹ mọ azọ́nplọnmẹ he to nukọnzindo de yí bo gbọnmọ dali lẹzun lizọnyizọnwatọ “he ma do na kuwinyan, ehe nọ má ohó nugbo tọn dile e jẹ do kẹdẹ.” Yẹwhehodidọ dopọ to aliho ehe mẹ nọ na dotẹnmẹ mẹjitọ lẹ nado doayi walọyizan, kọdetọn dagbe tintindo, po nuyiwa dagbe ovi yetọn tọn to lizọnyizọn lọ mẹ po go. Gbọn aṣa nuyiwa gbesisọ tọn de tintindo dali, yé nọ mọ nukọnyiyi ovi lọ tọn bo nọ na azọ́nplọnmẹ po tuli he sọgbe po nado hẹn yise ovi lọ tọn lodo. To ojlẹ dopolọ mẹ, ovi lẹ nọ mọdọ mẹjitọ yetọn lẹ yin apajlẹ dagbenọ to lizọnyizọn lọ mẹ. To ojlẹ awusinyẹn po danuwiwa tọn po ehelẹ mẹ, azọ́nwiwa dopọ taidi whẹndo he tin to pọmẹ bo nọ hò mẹtọn pọ́n de sọgan sọ wleawuna hihọ́ to lẹdo sẹ́nhẹngba sinsinyẹn tọn lẹ mẹ jẹ obá de mẹ.—2 Timoti 2:15; Filippinu lẹ 3:16.

Ovi lẹ nọ yawu doayi nujinọtedo awe tintindo to mẹhomẹ lẹ mẹ go po awubibọ po. Eyin mẹjitọ lẹ ma do owanyi nujọnu tọn hia na nugbo lọ podọ na lizọnyizọn whédegbè-jẹ-whédegbè tọn, e na sinyẹnawu dọ yè ni donukun ovi lẹ nado yin zohunhunnọ. Enẹwutu, mẹjitọ he tin to gángán de he lizọnyizọn kunnudegbe tọn etọn dopo akàn lọ wẹ oplọn Biblu sẹmẹsẹmẹ tọn hẹ ovi lẹ sọgan suahọ he sù tlala de to whenuena ovi lẹ whẹ́n.—Howhinwhẹn lẹ 22:6; Efesunu lẹ 6:4.

Alemọyi dopo na yinyin ‘kinkọndopọ mlẹnmlẹn to ayiha dopolọ mẹ’ wẹ vlavo whẹndo lọ na kọngbedopọ bọ e whè gbau hagbẹ dopo sọgan wadevizọn taidi lizọnyizọnwatọ gbehosọnalitọ whenu-gigọ́ tọn de to agun lọ mẹ. Whẹndo susu lẹdo aihọn pé nọ wà ehe, podọ yemẹpo nọ mọ dona de yí sọn numimọ po jideji kọdetọn dagbe tintindo hagbẹ gbehosọnalitọ tọn yetọn po dè.—2 Kọlintinu lẹ 13:11; Filippinu lẹ 2:1-4.