To Whenuena Nugbajẹmẹji Jọwamọ Tọn lẹ Wá Aimẹ
Accra, Ghana, 4 juillet 1995: Jikun-gbó he ma ko jà diblayi owhe 60 pọ́n hẹn osingigọ sinsinyẹn wá. Nudi gbẹtọ 200 000 lẹ wẹ hẹn onú lẹpo bú, 500 000 wẹ ma sọgan biọ owhé yetọn lẹ gbè, bọ gbẹtọ 22 hẹn ogbẹ̀ yetọn lẹ bú.
San Angelo, Texas, États-Unis, 28 mai 1995: Oyu-jẹhọn po kẹnjikun po hẹn otò he tindo gbẹtọ 90 000 tọn ehe jẹvọ́, bo hẹn nutindo he diblayi livi 120 dọla (États-Unis) gble.
Kobe, Japon, 17 janvier 1995: Aigba sisọsisọ he ma tlẹ dẹn-to-aimẹ na nukunwhiwhe daa hù gbẹtọ fọtọ́n susu lẹ, gbleawuna fọtọ́n donu ao ao lẹ, bo hẹn fọtọ́n kanweko susu lẹ jẹdò owhé tọn.
MÍ TO gbẹ̀nọ to nuhe sọgan yin yiylọ dọ ojlẹ nugbajẹmẹji tọn lẹ mẹ. Linlin Plidopọ Akọta lẹ tọn de dohia dọ to ojlẹ owhe 30 tọn sọn 1963-92, sọha gbẹtọ he yin hùhù, yin awugblena, kavi yin tẹnmẹ-diọna gbọn nugbajẹmẹji dali lẹ hẹn madozẹnzẹn omẹ 6 to kanweko ji owhe dopodopo mẹ tọn lọ jideji. Ninọmẹ todido matindo tọn lọ ko hẹn Plidopọ Akọta lẹ tọn nado dè 1990 dovo taidi “Owhe Ao Akọjọpli Tọn na Didepò Nugbajẹmẹji Jọwamọ Tọn.”
Na nugbo tọn, huhlọn jọwamọ tọn lẹ—taidi oyújẹhọn daho de, wuwujẹgbonu osó de tọn, kavi aigba sisọsisọ de—ma nọ saba hẹn nugbajẹmẹji wá. Kanweko susu nọ jọ to owhe dopodopo mẹ bo ma nọ hẹn awugble depope wá na gbẹtọvi lẹ. Ṣigba to whenuena e bẹ awubla daho do gbẹzan po nutindo ji po hẹn, e nọ yin yiylọ po jlọjẹ po dọ nugbajẹmẹji.
Jideji nugbajẹmẹji jọwamọ tọn lẹ sọawuhia nado yin nuhe yè ma sọgan dapana. Owe lọ Natural Disasters—Acts of God or Acts of Man? [Nugbajẹmẹji Jọwamọ Tọn lẹ—Be Nuyiwa Jiwheyẹwhe Tọn Wẹ Ya Kavi Nuyiwa Gbẹtọ Tọn?] doayi e go dọmọ: “Gbẹtọ lẹ to lẹdo yetọn lẹ diọ nado hẹn ẹn zun nuhe tindo owù hugan na nugbajẹmẹji delẹ nado wá aimẹ, podọ to nuyiwa nado hẹn yedelẹ tin to owù mẹ hugan na nugbajẹmẹji enẹlẹ.” Owe lọ ze apajlẹ yọn-na-yizan de donukọnnamẹ dọmọ: “Aigba sisọsisọ vude to awa he ma hunnukun sọmọ de ji he tindo ohọ̀ he yin gbigbá po adó okọ́ mìmẹ̀ tọn lẹ po to agbàdò he yiaga de tó sọgan hẹn nugbajẹmẹji okú po yajiji gbẹtọvi lẹ tọn po wá. Ṣigba be nugbajẹmẹji lọ yin na kọdetọn aigba whinwhàn kavi nugbo lọ dọ gbẹtọ lẹ to ninọ ohọ̀ gbigble he yin gbigbá do aigba owù tọn mọnkọtọn lẹ ji wutu wẹ ya?”
Na Biblu plọntọ lẹ, whẹwhinwhẹ́n devo gbẹ́ tin hetọn wutu jideji nugbajẹmẹji jọwamọ tọn lẹ ma do yin nupaṣamẹ. Diblayi owhe 2 000 lẹ die wayi, Jesu dọ dọdai dọ ‘vivọnu whenu-nu ehe tọn’ gọna onú devo lẹ, na yin hiadogona gbọn, ‘huvẹ́ po aigba sisọsisọ po sọn fide jẹ fidevo’ dali. (Matiu 24:3, 6-8) Biblu sọ dọ dọdai dọ to “azán lẹ godo,” gbẹtọ lẹ na yin owanyina yede tọ́, owanyina akuẹ tọ́, matin owanyi jọwamọ tọn, podọ matin owanyi dagbewà tọn.a (2 Timoti 3:1-5) Walọyizan ehelẹ nọ saba hẹn gbẹtọ nado yinuwa jẹagọdo lẹdo etọn, bo nọ hẹn gbẹtọ lẹ tin to owù mẹ na huhlọn jọwamọ tọn lẹ. Nugbajẹmẹji he yin hinhẹnwa gbọn gbẹtọ dali sọ wá sọn ogbẹ́ he ma tindo owanyi de mẹ to ehe mẹ suhugan gbẹtọ lẹ tọn dona nọ.
Dile planẹti mítọn to lilẹzun nuhe to yinyin gigọ́ zẹjlẹgo, dile walọyizan gbẹtọvi tọn to gbẹtọ lẹ ze do owù mẹ hugan, podọ dile nugonu aigba tọn lẹ to yinyin ṣiṣizan zẹjlẹgo, nugbajẹmẹji lẹ na to hihò do gbẹtọ ji zọnmii. Awuwiwlena kọgbọ nọ ze avùnnukundiọsọmẹnu lẹ donukọnnamẹ, dile hosọ he bọdego dohia do.
[Nudọnamẹ odò tọn]
a Na nudọnamẹ dogọ do ohia azán godo tọn lẹ ji, pọ́n owe lọ Oyọnẹn He Nọ Planmẹ Sọyi Ogbẹ̀ Madopodo Mẹ, weda 98-107, he yin zinzinjẹgbonu gbọn Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc. dali.
[Asisa Yẹdide tọn to weda 3]
Aga: Information Services Department, Ghana; adusi: San Angelo Standard-Times
[Asisa Yẹdide tọn to weda 2]
WEPA: Maxie Robert/Courtesy of THE STATE