Aigba—Naegbọn E Do Tofi?

Kanbiọ de tin he hiẹ dona gbadopọnna: Be planẹti whanpẹnọ mítọn yin awuwlena gbọn Mẹdatọ nuyọnẹntọ de he tindo lẹndai na aigba lọ podọ na gbẹtọvi he tin to e ji lẹ dali ya? Gblọndo pekọhẹnwanamẹ tọn mimọ hlan kanbiọ enẹ sọgan gọalọna we nado mọ nuhe sọgodo tindo na planẹti mítọn.

LẸNUNNUYỌNẸNTỌ susu he ko plọn wẹkẹ lọ po aigba mítọn po kitokito ko mọ kunnudenu lẹ he dlẹnalọdo tintin Mẹdatọ de tọn, dọ Jiwheyẹwhe to godo na ẹn. Lẹnnupọndo zẹẹmẹ lẹ ji sọn mẹdopo dè poun:

Mẹplọntọ wehọmẹ daho tọn Paul Davies wlan to owe The Mind of God mẹ dọmọ: “Tintin-to-aimẹ kannukannu ji ninọ onú lẹ tọn, gbesisọ-yinyin dolilo, tito, dodonu he doglẹ wẹkẹ tọn lẹ biọ osẹ́n po ninọmẹ vonọtaun nujọnu tọn lẹ po.”

To hodidọ do “kosọ-yinyin” onú sọha delẹ tọn he lẹnunnuyọnẹntọ onú olọn mẹ tọn lẹ po mẹdevo lẹ po ko doayi e go ji, Mẹplọntọ wehọmẹ daho tọn Davies yidogọ dọmọ: “To whenuena mẹde lẹnnupọndo kosọ-yinyin ehe lẹpo ji to pọmẹ, yé wleawuna kunnudenu he whànmẹ dọ ogbẹ̀ dile míwlẹ yọnẹn do nọ ganjẹ wunmẹ osẹ́n lẹnunnuyọnẹn jọwamọ tọn lẹ go, podọ na nuhe taidi nujijọ ajiji to sọha taun nuhihia tọn mẹ dọ aihọn gbonu tọn ko yin dide na nugonu voovo dodonu tọn lẹ, dolilo huhlọn tọn, po mọmọ po sọyi. . . . Nado blá ẹ dopọ, eyin mí sọgan yí adà Jiwheyẹwhe tọn basi, bo ṣinyan nuhọakuẹ lẹ na sọha ehelẹ to ajiji mẹ gbọn adadidiọna kẹkẹfọ lẹ dali, mí na mọ dọ diblayin kẹkẹfọ lẹpo wẹ na hẹn wẹkẹ yin nuhe ma sọgan yin ninọ e mẹ bà. To whẹho delẹ mẹ e taidi dọ kẹkẹfọ lẹ dona yin lilẹ ganji nado jẹ otẹn tangan mẹ eyin wẹkẹ lọ na tin to ninọmẹ de mẹ he mẹ ogbẹ̀ na vùn te. . . . Nugbo lọ dọ etlẹ yin diọdo kleunkleun lẹ do aliho he mẹ onú lẹ te do sọgan hẹn wẹkẹ lọ nado nọ mayin ayidego yin nugbo titengbe nujọnu tọn de.”

Nuhe e zẹẹmẹdo hlan mẹsusu wẹ yindọ aigba mítọn, to pọmẹ hẹ pipotọ wẹkẹ lọ tọn, yin awuwlena gbọn Mẹdatọ lẹndai tọn de dali. Eyin enẹ yinmọ, mí dona dín nuhewutu e wleawuna aigba lọ do otẹn tintan mẹ. Mí sọ dona hẹn ẹn diun, eyin mí sọgan yọ́n, nuhe lẹndai etọn yin na aigba lọ. To kọndopọ ehe tọn mẹ nubajonọmẹ he ma nọ saba jọ nọ sọawuhia. Mahopọnna gbigbayipe lẹdo aihọn pé sinsẹ̀n-nuplọnmẹ yise matindo to Jiwheyẹwhe mẹ tọn, sọha he paṣamẹ gbẹtọ lẹ tọn gbẹ́ hẹn yise to Mẹdatọ he tindo nuyọnẹn de mẹ go. Suhugan ṣọṣi Mẹylọhodotọklisti tọn lẹ tin he nọ dọho gando Jiwheyẹwhe ganhunupotọ de po Mẹdatọ wẹkẹ mítọn tọn po go. Etomọṣo, vlavo wẹ depope to sinsẹ̀n ehelẹ mẹ na dọho po jidide po gọna nujikudo dogbọn sọgodo aigba tọn to lẹndai Jiwheyẹwhe tọn mẹ dali.

Etẹwẹ Biblu Dọ?

E yin nuyọnẹnnu nado lẹhlan asisa nudọnamẹ tọn heyin alọkẹyi gbayipe di nuhe wá sọn Mẹdatọ lọ dè. Asisa enẹ wẹ Biblu lọ. Dopo to hodidọ bọawu bo họnwun hugan lẹ to e mẹ gando sọgodo aigba mítọn tọn go yin mimọ to Yẹwhehodọtọ 1:4 mẹ. Mí hia dọmọ: “Whẹndo dopo yì, whẹndo devo sọ wá: ṣigba aigba nọte kakadoi.” (King James Version) Biblu basi alọdlẹndonu tlọlọ to zẹẹmẹ bibasi do nuhewutu Jehovah Jiwheyẹwhe dá aihọn lọ ji. E sọ dohia ga dọ e dó tẹnmẹ na ẹn do nọtẹn he jẹ taun lọ mẹ to wẹkẹ lọ mẹ bo tin to kọndopọmẹ hẹ owhè mítọn nado hẹn ogbẹ̀ dote do e ji. Jiwheyẹwhe Ganhunupotọ lọ gbọdo yẹwhegan hohowhenu tọn lọ Isaia nado wlan dọmọ: “Le wẹ OKLUNỌ he da olọn lẹ lọ dọ, Jiwheyẹwhe lọsu he da aihọn, bosọ basi i; e ko hẹn ẹn nọte, e ma da ẹ tata gba, e do e na mí nido nọnọ̀ e mẹ, yẹn wẹ OKLUNỌ; mẹdevo ma tin.”—Isaia 45:18.

Ṣigba etẹwẹ dogbọn nubibasi gbẹtọvi lẹ tọn he na yin yiyizan nado và ogbẹ̀ lẹpo sudo to aigba ji dali? To nuyọnẹn he mayọnjlẹ etọn mẹ, Jiwheyẹwhe lá dọ emi na dádemẹ whẹpo gbẹtọvi lẹ sọgan và ogbẹ̀ lẹpo to planẹti mítọn ji sudo. Doayi opagbe mẹhẹndeji ehe go to owe Biblu tọn godo tọn, Osọhia mẹ dọmọ: “Homẹgble akọta lẹ, homẹgble towe sọ wá, po ojlẹ oṣiọ lẹ tọn po, na yè nido dawhẹna yé, na hiẹ ni sọ do yí nunina hlan devi yẹwhegan towe lẹ, hlan mẹwiwe lẹ, podọ hlan yé he dibusi oyín towe lẹ, pẹvi po daho po: bo nado husudo yé he to aihọn husudo lẹ.”—Osọhia 11:18.

Jehovah dehia mí nuhe yin lẹndai dowhenu tọn etọn to aigba didá mẹ, yèdọ whanpẹ dovlomẹ tọn ehe, dile sùnmẹ-yitọ he lẹdo aihọn pé de basi zẹẹmẹ etọn do. Jiwheyẹwhe lẹn ẹn dai nado yin paladisi globu tọn de, awuvivo tọn he na yin ninọ e ji gbọn gbẹtọvi lẹ dali—yèdọ sunnu lẹ po yọnnu lẹ po—he yemẹpo na to gbẹnọ to jijọho po kọndopọ po mẹ. E basi tito nado hẹn planẹti lọ gọ́ vudevude gbọn didike na gbẹtọvi awe tintan lẹ nado wleawuna okun lẹ dali. Na homẹhunhun po vivi dùdù asu po asi po tintan lẹ tọn wutu, Jehovah ko hẹn adà vude aigba lọ tọn zun ninọmẹ paladisi tọn de. Dile jijigba whẹndo gbẹtọvi lẹ tọn na to nukọnzindo to owhe lẹ po owhe kanweko lẹ po gblamẹ, jipa Edẹni tọn na yin hinhẹngblo vudevude kakajẹ whenuena Gẹnẹsisi 1:28 na yin hinhẹndi he dọmọ: “Mì yin sinsẹ́nnọ, bo sudeji, bosọ gọ́ aigba ji, bo dugán do e jì.”

To whenuena mí ko mọ ninọmẹ awubla tọn aigba lọ po mẹhe tin to e ji lẹ po tọn todin, be e zẹẹmẹdo dọ lẹndai dowhenu Jiwheyẹwhe tọn na aigba ko gboawupo wẹ ya? Kavi be ewọ ko diọ lẹndai etọn bo basi nudide dọ na tasinsinyẹn gbẹtọvi lẹ tọn wutu emi na dikena planẹti lọ ni yin vivasudo pete bo vọ́ devo basi, dile e te do ya? Lala, mí sọgan deji dọ depope to ninọmẹ ehelẹ mẹ mayin nugbo gba. Biblu dọ na mí dọ nudepope he Jehovah lẹndai dona jọ janwẹ, dọ nudepope he e basi nudide etọn ma sọgan yin agọjẹdo gbọn mẹdepope kavi etlẹ yin gbọn nukunhunhun he mayin nukundo de dali gba. E hẹn mí deji dọmọ: “Mọkẹdẹ wẹ ohó ṣie he tọ́n sọn onù ṣie na te: e ma na lẹ́gọ wá dee agbá, ṣigba e na dotana onú he yẹn jlo, e na wadagbe to onú he mẹ yẹn do e hlan te.”—Isaia 55:11.

Lẹndai Jiwheyẹwhe Tọn Yin Aliglọnna, E Mayin Didiọ Gba

Na tolivivẹ Adam po Evi tọn po gọna yinyan yé sọn jipa Edẹni tọn mẹ, e họnwun dọ lẹndai Jiwheyẹwhe tọn na paladisi aigba tọn na yin wiwadotana matin yé. Etomọṣo, Jehovah dohia to finẹ podọ to whenẹnu dọ delẹ to ovivi yetọn lẹ mẹ na hẹn lẹndai dowhenu tọn etọn di. Na nugbo tọn, ehe na biọ whenu, yèdọ owhe kanweko susu lẹ, ṣigba dohia ojlẹ nẹmu he e na bẹhẹn to hinhẹn lẹndai dowhenu tọn lọ di depope matin etlẹ yindọ Adam po Evi po awe lẹ ko zindonukọn nado to gbẹnọ to pipé mẹ. Nugbo lọ wẹ yindọ to opodo Gandudu Owhe Fọtọ́n Klisti Jesu tọn mẹ—yèdọ owhe kleun de do hugan owhe fọtọ́n lẹ sọn din—ninọmẹ Paladisi Edẹni tọn na gblo lẹdo aihọn pé podọ Aigba planẹti na yin ninọ e ji gbọn gbẹtọ jijọhonọ po ovivi ayajẹnọ asu po asi po tintan lọ lẹ tọn dali. Na nugbo tọn, nugopipe Jehovah tọn taidi Lẹndainọ he ma nọ gboawupo na yin whẹsuna kakadoi!

To whenẹnu wẹ dọdai awuvivi tọn lẹ he Jiwheyẹwhe gbọdo na whenu dindẹn lẹ na mọ hẹndi. Wefọ lẹ taidi Isaia 11:6-9 na mọ hẹndi gigonọ yí dọmọ: “Ohla ga na nọ nọ̀hẹ lẹngbọvu dopọ, kinnikinni ovu na mlọnai hẹ gbọgbọẹvu; oyìnvu po kinnikinni po, po kanlin yìnyìn po na nọnọ̀ pọ́; yọpọvu na sọ hẹn yé dán pé. Oyìn po beali po na dù; ovi yetọn lẹ nasọ mlọnai dopọ: kinnikinni nasọ dù amà di oyinsu. Ovi to anọ́nù na daihun to odò lopa tọn ji, ovi he yè dè sọn anọ́nù na yí alọ etọn do oslò basilie tọn mẹ. Yé ma na gbleawunamẹ, mọ yé ma to na gbà súdo to osó wiwe ṣie lẹpo ji: na aihọn na gọ́ na nuyọnẹn OKLUNỌ tọn, dile osìn ṣinyọ́n ohù ji do.”

Agbasalilo dagbe matindo po azọ̀njẹmagbọ lẹ po na yin onú he ko juwayi, dile e na te na okú lọsu ga. Be nudepope sọgan họnwun hugan hogbe bọawu ehelẹ heyin mimọ to owe godo tọn Biblu tọn lọ mẹ ya? “Gohọ Jiwheyẹwhe tọn tin to gbẹtọ lẹ dè, ewọ nasọ nọhẹ yé, yé na yin omẹ etọn, Jiwheyẹwhe lọsu nasọ nọhẹ yé, bo nasọ yin Jiwheyẹwhe yetọn. Jiwheyẹwhe nasọ súnsún dasin lẹpo sẹ̀ sọn nukun yetọn mẹ; okú ma nasọ tin ba, kavi awubla, kavi avi, mọ awufiẹsa ma na tin ba: na onú tintan lẹ ko juwayi.”—Osọhia 21:3, 4.

Mọwẹ, mí sọgan deji dọ—Aigba planẹti whanpẹnọ mítọn na gbọṣi aimẹ. Na e ni yin lẹblanulọkẹyi towe nado lùn opodo titonu ylankan ehe, po nuwiwa aigba-husudo tọn etọn lẹpo po tọ́n. Aihọn yọyọ madodiho heyin nutindo Jiwheyẹwhe tọn ko to bẹbẹnu. Podọ mẹyiwanna susu na fọ́n sọn okú gbọn azọ́njiawu fọnsọnku tọn dali. (Johanu 5:28, 29) Na nugbo tọn, aigba mítọn na gbọṣi aimẹ, podọ mí sọgan nọ e mẹ bo duvivi etọn.