Kọdetọn Dagbe Tintindo to Jọja Whenu

MẸHE nọ nọ otò Europe tọn dopo mẹ lẹ yin didọna nado de dopo to onú atọ̀n ehelẹ mẹ: whanpẹ, adọkunnu, kavi jọja whenu. Onú tintan he yin dide wẹ jọja whenu. Mọwẹ, mẹlẹpo nọ pọ́n owhe aflanmẹ tọn lẹ hlan taidi ojlẹ vonọtaun de to gbẹzan mẹ. Podọ mẹlẹpo nọ jlo dọ jọja lẹ ni whẹ́n zun mẹho kọdetọn dagbenọ lẹ. Ṣigba gbọnna?

Be Biblu sọgan gọalọ ya? Matin ayihaawe mọwẹ. Mì gbọ mí ni gbadopọnna adà awe he mẹ Ohó Jiwheyẹwhe tọn sọgan gọalọna jọja lẹ to aliho vonọtaun de mẹ te, yèdọ vlavo gọalọna jọja lẹ tlala hugan mẹdevo depope.

Haṣinṣan Dagbe Tintindo hẹ Mẹdevo Lẹ

Jugend 2000 yin linlin de do dodinnanu he gbloada de ji to Allemagne do walọ, nuhọakuẹ, po jijọ po ji heyin jọja he hugan 5 000 lẹ tọn. Dodinnanu lọ dehia dọ to whenuena jọja lẹ doafọna nuwiwa ayidedai tọn lẹ, taidi todidoai na húnhiho, mahẹ tintindo to aihundida lanmẹyiya tọn lẹ mẹ, kavi nado to sadi pé, diblayin dọ whepoponu wẹ yé nọ tin hẹ mẹdevo lẹ. Vlavo hugan pipli owhe tọn devo depope, jọja lẹ nọ jlo nado tin po hagbẹ yetọn lẹ po. Na jide tọn, e họnwun dọ dopo to họ̀nhungàn he nọ hẹnmẹ tindo kọdetọn dagbe to jọja whenu wẹ haṣinṣan dagbe tintindo hẹ mẹdevo lẹ.

Ṣigba e ma nọ saba bọawu nado tindo haṣinṣan dagbe de hẹ mẹdevo lẹ. Na nugbo tọn, haṣinṣan gbẹtọvi lẹ tọn yin dopo to fie jọja sunnu po yọnnu lẹ po yigbe dọ yé nọ saba tindo nuhahun te lẹ mẹ. Biblu sọgan yin alọgọ nujọnu tọn to adà ehe mẹ. Ohó Jiwheyẹwhe tọn tindo anademẹ dodonu tọn na jọja lẹ to awuwiwlena haṣinṣan jlẹkaji tọn lẹ mẹ. Etẹwẹ Biblu dọ?

Dopo to nunọwhinnusẹ́n he yin nujọnu hugan to haṣinṣan gbẹtọ tọn lẹ mẹ yin yiylọdọ Osẹ́n Sika tọn: “Nọ yinuwahẹ mẹdevo lẹ to whepoponu dile hiẹ jlo dọ yewlẹ ni nọ yinuwahẹ we do.” Nado nọ yí sisi, yẹyi, po homẹdagbe po do yinuwahẹ mẹdevo lẹ nọ na yé tuli nado yinuwahẹ hiẹ lọsu to aliho dopolọ mẹ. Walọ dagbe sọgan dekanpona nudindọn po wiwọ́ po. Eyin hiẹ wá yin yinyọnẹn taidi mẹhe nọ hò mẹdevo lẹ tọn pọ́n, e yọnbasi dọ hiẹ ni yin ayidego bosọ yin alọkẹyi gbọn yewlẹ dali. Be homẹ towe ma nọ hùn eyin mẹdevo lẹ dọnsẹpọ we ya?—Matiu 7:​12, Revised English Bible.

Biblu na we avase nado “yiwanna kọmẹnu towe di dewe.” Hiẹ dona yiwanna dewe to linlẹn nukunpipedo dewetiti go tọn mẹ, bo nasọ tindo osi-mẹdetiti tọn he sọgbe hẹ lẹnpọn dagbe, he ma dona yiaga hugan bo ma sọ dona whè hugan. Naegbọn enẹ do nọ gọalọ? Na nugbo tọn, eyin hiẹ matindo osi-mẹdetiti tọn na dewe, hiẹ na nọ mọhodọ zẹjlẹgo do mẹdevo lẹ go, he nọ glọnalina haṣinṣan dagbe tintindo hẹ mẹdevo lẹ. Ṣigba osi-mẹdetiti tọn he to jlẹkaji yin dodonu de ehe ji hiẹ sọgan ze họntọnjiji he lodo de sinai do.—Matiu 22:39.

To whenuena họntọnjiji de ko bẹjẹeji, e dona yin hinhẹn lodo gbọn vivẹnudido to adà awe lẹpo mẹ dali. Whenu yiyizan to họntọnjiji de mẹ dona hẹn we tindo ayajẹ, to whenuena e yindọ ‘ayajẹ susu tin to nunamẹ mẹ hugan lehe e te do to mimọyi mẹ.’ Wunmẹ nunamẹ tọn dopo wẹ jonamẹ, he bẹ nukun didesẹ sọn nuṣiwa flinflin lẹ ji hẹn bo ma na donukun pipé-yinyin sọn mẹdevo lẹ dè. Biblu dọna mí dọmọ: ‘Mì gbọ lẹnpọn dagbenọ-yinyin mìtọn ni zun yinyọnẹn na mẹlẹpo.’ Na nugbo tọn, ‘dile e na dẹnsọ bọ e na gando mì go, mì nọ jijọho mẹ hẹ mẹlẹpo.’ Etẹwẹ na yin numọtolanmẹ towe eyin họntọn de dọ awugbopo towe na we? Nawẹ hiẹ na yinuwa gbọn? Lẹnnupọndo avase yọn-na-yizan ehe ji sọn Biblu mẹ he dọmọ: “A yawu to ayiha towe mẹ nado gblehomẹ blo,” to whenuena e yindọ “nugbo wẹ alán họntọn tọn.” Be e mayin nugbo wẹ dọ họntọn lẹ nọ yinuwado linlẹn, hogbe, po walọyizan towe lẹ po ji ya? Enẹwutu, Biblu na avase dọmọ: “Ogbẹ́ ylankan nọ hẹn walọ dagbe gble.” To alọ devo mẹ, “ewọ he to zọnlinzin hẹ nuyọnẹntọ na yọnnuin.”—Owalọ lẹ 20:35; Filippinu lẹ 4:5; Lomunu lẹ 12:​17, 18; Yẹwhehodọtọ 7:9; Howhinwhẹn lẹ 13:20; 27:6, REB; 1 Kọlintinu lẹ 15:33.

Marco dọho do ota jọja sunnu po yọnnu po susu tọn mẹ to whenuena e dọmọ: “Nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn lẹ yin alọgọ nujọnu tọn nado tindo haṣinṣan dagbe hẹ mẹdevo lẹ. Mẹhe yẹn yọnẹn delẹ nọ zan gbẹzan ṣejannabi tọn po lehe yé sọgan bẹ dagbenu yedetiti tọn lẹ pli do po. Biblu plọn mí ma nado lẹnnupọn glanglan do míde ji, ṣigba nado nọ lẹn mẹdevo lẹ tọn pọ́n. Dile yẹn sọgan mọ do, enẹ wẹ yin nudọ̀nsẹpọ he yọ́n hugan na haṣinṣan dagbe gbẹtọ tọn.”

Nuhe jọja lẹ taidi Marco plọn sọn Biblu mẹ nọ gọalọna yé e mayin to jọja whenu kẹdẹ gba ṣigba na owhe susu to sọgodo. Podọ gando sọgodo go, mí mọ aliho devo he mẹ Biblu sọgan yin alọgọ nujọnu tọn na jọja lẹ te.

Obu Gando Sọgodo Go

Jọja susu tindo ayiha tlintlindo-dindin tọn. Hugan hagbẹ he tindo owhe dopolọ lẹ depope, yé nọ jlo nado yọ́n nuhe to jijọ po nuhewutu e dona yin mọ po. Podọ Biblu dọhodo ninọmẹ aihọn tọn lẹ ji bosọ dọ nuhe mí dona donukun to sọgodo lẹ na mí, hugan owe devo depope. Ehe wẹ yin nuhe jọja lẹ jlo na yọnẹn. Naegbọn mí dona tindo nujikudo dọ ehe wẹ yin nuhe jọja lẹ jlo nado yọnẹn?

Na nugbo tọn, dile etlẹ yin alọkẹyi lẹdo aihọn pé dọ jọja lẹ nọ nọgbẹ̀ sọgbe hẹ ojlẹ he mẹ yé te, dodinnanu delẹ do linlẹn he gbọnvo vude hia. Yé dohia dọ jọja lẹ nọ saba doayi nuhe to jijọ to lẹdo yetọn mẹ lẹ go po sọwhiwhe po, podọ to enẹgodo yé nọ wá tadona yetọn titi kọ̀n gando lehe gbẹzan na wá nọ to sọgodo go. Kunnudenu ehe tọn wẹ yindọ jọja 3 to 4 ji nọ “saba” kavi nọ yí “whepoponu” do lẹnnupọndo sọgodo ji. Dile etlẹ yindọ jọja lẹ nọ yin pọndohlan dagbenọ to paa mẹ, suhugan jọja lẹ tọn nọ pọ́n sọgodo hlan po obu po.

Naegbọn yé nado dibu? Suhugan jọja lẹ tọn to egbehe ko tindo nuhahun lẹ gando sẹ́nhẹngba, danuwiwa, po amasin adínọ ṣiṣizan po go. Jọja lẹ nọ yin ahunmẹduna gando agbasazọ́n dagbe de tintindo to lẹdo he gọna agbàwhinwhlẹn de mẹ go. Yé nọ tindo numọtolanmẹ kọgbidinamẹ tọn gando gbedewema dagbe mimọyi to wehọmẹ kavi kọdetọn dagbe tintindo to agbasazọ́n mẹ go. Viyọnnu owhe-17-mẹvi de wule dọmọ: “Mí to gbẹnọ to lẹdo he taidi avún po asé po tọn de mẹ. Mẹlẹpo nọ jlo nado wà nuhe jlo yé. Hiẹ dona nọ do kunnudenu nuhe hiẹ dona wà tọn hia to whepoponu, podọ enẹ nọ gblehomẹ na mi tlala.” Jọja sunnu devo, he tindo owhe 22, dọmọ: “Mẹhe nọ wà dagbe taun to agbasazọ́n mẹ lẹ nọ tindo kọdetọn dagbe to gbẹ̀mẹ bo sọgan nọ awuvivo mẹ. Mẹhe ma nọ tindo kọdetọn dagbe, na whẹwhinwhẹ́n voovo wutu lẹ ma sọgan wà dagbe taidi hagbẹ yetọn lẹ, bo nọ yin gbigbẹ́ dai poun.” Naegbọn gbẹninọ do gọna agbàwhinwhlẹn sọmọ? Be ninọmẹ ehe mẹ janwẹ gbẹninọ na gbọṣi ya?

Zẹẹmẹ He Sọgbe hẹ Lẹnpọn Dagbe

To whenuena jọja lẹ pọ́n ogbẹ́ gbẹtọ tọn hlan po awubla po kavi to obu mẹ, yé to gbekọndopọ hẹ Biblu, vlavo yé yọnẹn kavi lala. Ohó Jiwheyẹwhe tọn dohia dọ “aihọn he taidi avún po asé po” egbehe tọn yin ohia ojlẹ lẹ tọn. Apọsteli Paulu wlanwe gando azán mítọn go to wekanhlanmẹ de mẹ hlan sunnu jọja de he nọ yin Timoti dọmọ: ‘Ojlẹ awusinyẹn tọn he na vẹawu nado pehẹ lẹ na wá.’ Naegbọn e na do sinyẹnawu, podọ etẹwutu e na do vẹawu nado pehẹ? Dile Paulu wlanwe yinukọn dogọ do, gbẹtọ lẹ na yin ‘wanyina yede tọ, wanyina akuẹ tọ, awagundotọ, saklanọ, mayọndagbenọ, nugbomadọtọ, kanylantọ.’ Be enẹ mayin zẹẹmẹ he sọgbe de gando lehe mẹsusu nọ yinuwado to egbehe go ya?—2 Timoti 3:​1-3.

Biblu dọ dọ ojlẹ awusinyẹn tọn ehelẹ na wá aimẹ ‘to azán godo tọn lẹ mẹ,’ whẹpo diọdo nujọnu tọn lẹ na yin hinhẹnwa whẹndo gbẹtọ tọn lẹpo ji. Diọdo ehelẹ na gando mẹlẹpo go, yèdọ jọja po mẹhomẹ lẹ po. Diọdo wunmẹ tẹlẹ wẹ? Gandudu olọn mẹ tọn na yitẹn to gandudu gbẹtọ tọn lẹ si, podọ mẹjidugando lẹ na duvivi ‘jijọho susugege tọn’ to filẹpo. “Dodonọ lẹ na dugu aigba tọn, bo nasọ nọ e ji kakadoi.” Magbọjẹ po obu po na ko juwayi.—Psalm 37:​11, 29.

Biblu kẹdẹ wẹ na mí nukunnumọjẹnumẹ dejidego gando sọgodo go. To whenuena jọja de yọ́n nuhe na wá jọ to owhe kleun delẹ godo, e sọgan wleawu dai bosọ basi hihọ́ na ede bosọ deanana gbẹzan ede tọn ganji. Numọtolanmẹ ehe nọ de obu po magbọjẹ po pò. To aliho ehe mẹ nuhudo nujọnu tọn jọja lẹ tọn heyin nado mọnukunnujẹ ninọmẹ aihọn tọn lẹ mẹ bosọ yọ́n nuhe sọgodo bẹhẹn, yin hodọdeji to Biblu mẹ.

Kọdetọn Dagbe Tintindo to Jọja Whenu

Etẹwẹ yin dodonu kọdetọn dagbe tintindo to jọja whenu tọn? Be wepinplọn yinukọn dogọ, nutindo agbasa tọn lẹ, po họntọn susu tintindo po wẹ ya? Mẹsusu sọgan lẹn mọ. Owhe aflanmẹ tọn lẹ podọ whenuena mẹde biọ owhe 20 etọn lẹ mẹ dona wleawu bẹjẹeji dagbe de tọn na gbẹzan sọgodo tọn. To hogbe devo mẹ, kọdetọn dagbe tintindo to jọja whenu sọgan yin dohia de na nuhe na wá jọ to sọgodo.

Dile mí ko mọ do, Biblu sọgan gọalọna jọja de nado tindo kọdetọn dagbe to owhe jọja whenu tọn etọn lẹ mẹ. Jọja susu ko mọ dọ ehe wẹ yin whẹho lọ to gbẹzan yetọn mẹ. Yé nọ hia Ohó Jiwheyẹwhe tọn egbesọegbesọ bosọ nọ yí nuhe yé plọn do yizan mẹ. (Pọ́n “Ayinamẹ Yọn-na-Yizan sọn Devizọnwatọ Jehovah Tọn Jọja de Dè,” to weda 6.) Na nugbo tọn, Biblu yin owe de na jọja lẹ to egbehe na e sọgan gọalọna yé nado ‘pegan bosọ sọgbe mlẹnmlẹn hlan azọ́n dagbe lẹpo.’—2 Timoti 3:​16, 17.

[Yẹdide to weda 5]

Dopo to aṣli he nọ hẹnmẹ tindo kọdetọn dagbe to jọja whenu wẹ haṣinṣan dagbe tintindo hẹ mẹdevo lẹ

[Yẹdide to weda 6]

Jọja lẹ nọ jlo nado yọ́n nuhe to jijọ podọ nuhewutu wẹ, hugan mẹdevo depope

[Apotin to weda 6, 7]

Ayinamẹ Yọn-Na-Yizan sọn Devizọnwatọ Jehovah Tọn Jọja de Dè

Owhe 19 mẹvi wẹ Alexander. Yè pọ́n e go whẹ́n to whẹndo Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn de mẹ, podọ e nọ jaya tlala to yise etọn yiyizan po ahun lẹpo po mẹ. Ṣigba e mayin whẹho lọ niyẹn to whepoponu gba. Alexander basi zẹẹmẹ dọmọ:

“E sọgan paṣa we dọ, yẹn kọnawudopọ hẹ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ taidi jọja he ma ko yí baptẹm de na nuhe hugan owhe ṣinawe. To ojlẹ enẹ mẹ, sinsẹ̀n-bibasi ṣie mayin po ahun lẹpo po gba, whẹho nuwiwa mọmọ tọn de poun wẹ e yin. Yẹn nọ lẹndọ yẹn ma ko tindo adọgbigbo lọ nado gbeje dee pọ́n to aliho nujọnu tọn de mẹ gba.”

Enẹgodo walọyizan Alexander tọn diọ. E zindonukọn dọmọ:

“Mẹjitọ po họntọn ṣie lẹ po to agun mẹ nọ to tulina mi nado hia Biblu egbesọegbesọ, na yẹn nido yọ́n Jehovah na dee. To godo mẹ, yẹn magbe nado tẹnpọn. Enẹwutu yẹn de whenu he yẹn nọ yizan na televiziọn pinpọn pò bo hẹn todohukanji Biblu hihia to afọnnu lẹpo tọn zun nuyiwa aṣa tọn ṣie. To godo mẹ, yẹn yọ́n nuhe Biblu yin to blebu etọn mẹ. Yẹn wá yọ́n lehe e sọgan gọalọna mi do. Podọ, hú popolẹpo, yẹn mọnukunnujẹemẹ dọ Jehovah jlo dọ yẹn ni yọ́n emi. To whenuena yẹn ko yọ́n enẹ, haṣinṣan mẹdetiti tọn ṣie hẹ ewọ jẹ whinwhẹ́n ji, podọ gbẹdido ṣie hẹ mẹhe tin to agun lọ mẹ lẹ pọnte dogọ. Diọdo nankọtọn die Biblu ko hẹnwa gbẹzan ṣie mẹ! Yẹn to ayinamẹ na dọ jọja devizọnwatọ Jehovah tọn lẹpo ni nọ hia Biblu egbesọegbesọ.”

Jọja livi susu wẹ to awukọndopọ hẹ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ lẹdo aihọn pé. Be hiẹ yin dopo to yé mẹ ya? Be hiẹ jlo nado mọaleyi sọn Biblu hihia mẹ to gbesisọmẹ ya? Etẹwutu hiẹ ma hodo apajlẹ Alexander tọn? De nuwiwa he mayin nujọnu sọmọ lẹ pò bosọ hẹn Biblu hihia yin apadewhe nuwiwa egbesọegbesọ towe tọn. Hiẹ na mọaleyi na taun tọn.