Nawẹ Hiẹ Nọ Yinuwahẹ Yẹnuwiwa Gbọn?

TO JIPA Gẹtsemani tọn mẹ, Juda Iskaliọti yì Jesu dè bosọ “donùnùgona ẹn.” Ehe yin nuwiwa owanyi didohia mẹ tọn de to aṣa-liho. Ṣigba nuyiwa Juda tọn yin yẹnuwiwa de poun nado de Jesu hia hlan mẹhe wá to ozán mẹ nado wle e lẹ. (Matiu 26:48, 49) Yẹnuwatọ de wẹ Juda yin—mẹhe dohia to nuyiwa etọn lẹ mẹ nado yin nuhe e mayin, mẹhe whlá ayilinlẹn ylankan etọn lẹ bo sọawuhia taidi ahundoponọ. Hogbe Glẹki tọn heyin lilẹdogbedevomẹ dọ “yẹnuwatọ” zẹẹmẹdo “mẹhe nọ na gblọndo” bosọ nọtena aihundatọ oplò ji tọn de. To godo mẹ, hogbe lọ wá dlẹnalọdo mẹde he nọ yinuwa nado sọgan klọ mẹdevo lẹ.

Nawẹ hiẹ nọ yinuwahẹ yẹnuwiwa gbọn? Di apajlẹ, be homẹ nọ gble we to whenuena hiẹ mọ azọ́nwhé siga tọn lẹ nado to tulinamẹ nado nọ nù siga mahopọnna dọ doto lẹ dọ dọ nudetọn yetọn yin owùnú na agbasalilo ya? Be homẹ ma nọ gble we na yẹnuwiwa nukunpedomẹgotọ he nọ ylankan do mẹhe to anademẹ yetọn glọ lẹ tọn go ya? Be hiẹ nọ yin awugblena to whenuena họntọn he taidi dehe go yè sọgan dejido de wá lẹzun mẹblutọ ya? Nawẹ yẹnuwiwa sinsẹ̀n tọn nọ yinuwa do hiẹ ji gbọn?

“Dindọ̀n Hlan Mì . . . Yẹnuwatọ!”

Lẹnnupọndo ninọmẹ sinsẹ̀n tọn he tin-to-aimẹ to whenuena Jesu tin to aigba ji go. Wekantọ lẹ po Falesi lẹ po nọ sọawuhia nado yin mẹplọntọ nugbo Osẹ́n Jiwheyẹwhe tọn, ṣigba nado dọhójọhó yé hẹn ayiha gbẹtọ lẹ tọn gọ́ na nuplọnmẹ gbẹtọ lẹ tọn he nọ de ayidonugo sọn Jiwheyẹwhe ji. Wekantọ lẹ po Falesi lẹ po nọ yí sọwhiwhe do tẹdo linlẹn osẹ́n tọn lẹ go, ṣigba yé gbẹ́ nunọwhinnusẹ́n dodonu tọn he bẹ owanyi po awuvẹmẹ po hẹn dai. To gbangba yé nọ sọawuhia nado yin mẹdezejotọ Jiwheyẹwhe tọn, ṣigba to nuglọ yé gọ́ na kanyinylan. Nuyiwa yetọn lẹ ma nọ tin to kọndopọmẹ hẹ ohó yetọn lẹ pọ́n gbede. Yanwle yetọn to onú lẹ wiwà mẹ wẹ ‘nado yin mimọ gbọn gbẹtọ lẹ dali.’ Yé taidi “olido wewe . . . , he sọawuhia whanpẹnọ to gbonu, ṣigba to homẹ tin gọ́ na ohú omẹ kuku lẹ tọn podọ na mawé lẹpo.” To adọgbigbo yíyí do de yẹnuwiwa yetọn hia mẹ, Jesu dọ pludopludo hlan yé dọmọ: “Dindọ̀n hlan mì, wekantọ lẹ, po Falesi lẹ po, yẹnuwatọ!”—Matiu 23:5, 13-31.

Eyin hiẹ ko nọgbẹ̀ to ojlẹ enẹlẹ mẹ wẹ, taidi gbẹtọ ahunjijlọnọ devo lẹ hiẹ sọgan ko yin homẹhẹngblena tlala na yẹnuwiwa sinsẹ̀n tọn mọnkọtọn lẹ wutu. (Lomunu lẹ 2:21-24; 2 Pita 2:1-3) Ṣigba be hiẹ na ko dike bọ yẹnuwiwa wekantọ lẹ po Falesi lẹ po tọn ni hẹn homẹgble we sọmọ bọ hiẹ na gbẹ́ sinsẹ́n lẹpo dai, gọna dehe Jesu Klisti po devi etọn lẹ po plọnmẹ bosọ basi ya? Be enẹ ma na ko yin awugblenamẹnu na hiẹ lọsu ya?

Walọyizan yẹnuwiwa sinsẹ̀nnọ lẹ tọn sọgan hẹn mí nado gbẹwanna sinsẹ̀n lẹ. Etomọṣo, nuyiwa to aliho ehe mẹ sọgan sọ glọnalina mí ma nado doayi ahundoponọ-yinyin sinsẹ̀n-basitọ nugbo tọn lẹ go. To alọ devo mẹ, nudide he mí basi nado basi hihọ́na míde sọta yẹnuwiwa sọgan glọnalina mí ma nado tindo họntọn nujọnu tọn lẹ. Enẹwutu, nuyiwa mítọn hlan yẹnuwiwa dona sọgbe hẹ lẹnpọn dagbe bo nọ̀ jlẹkaji.

“Mì Payi”

Jẹnukọn whẹ́, mí dona plọn nado yọ́n nuhe yin yẹnuwiwa. Ehe ma nọ bọawu to whepoponu gba. Whẹndo dopo plọn ehe to aliho sinsinyẹn de mẹ. Onọ̀ lọ ko kuṣiọ. Nado sọgan ylọwhẹ dotowhé fie ninọmẹ lọ wá aimẹ te na nukunmapedomẹgo ganji yetọn wutu, whẹndo lọ yí whẹ̀yidọtọ de he sọ yin yẹwhehodọtọ de to ṣọṣi lẹdo lọ tọn de mẹ. Dile etlẹ yindọ dotowhé lọ suahọ dọla livi 3.4 Amelika tọn nado suahọ na awugble lọ, ninọmẹ awubla tọn whẹndo lọ tọn ylan deji. Onọ̀ lọ kú huvẹ, podọ akuẹ matin nado suahọ ṣiọdidi etọn tọn. Etẹwutu? Na whẹ̀yidọtọ lọ fìn suhugan akuẹ lọ tọn wutu. Gando whẹ̀yidọtọ ehe go, linlinwe osẹ́n tọn de dọmọ: “Eyin e na dọyẹwheho walọ he e zan tọn . . . , owẹ̀n etọn na ko yin ehe: mì gbọ mí ni hòmẹdu.” Nawẹ mí sọgan whlá míde sọn omẹ mọnkọtọn lẹ si gbọn?

“Mì payi,” wẹ yin ayinamẹ he Jesu na mẹhe tin to azán etọn gbè he pannukọn yẹnuwiwa sinsẹ̀n tọn lẹ. (Matiu 16:6; Luku 12:1) Mọwẹ, mí dona nọ họ́ míde. Gbẹtọ lẹ sọgan nọ dopagbe ale susugege tọn po nujikudo susu po, ṣigba mí dona yí wuntuntun zan bo ma dona nọ kẹalọyi nuhe yin didọ lẹpo to afọdopolọji gba. Be mí ma na gbadopọnna akuẹ mítọn po sọwhiwhe po eyin mí yọnẹn dọ akuẹ oklọ tọn lẹ to yinyin yiyizan ya?

Yẹnuwiwa ko sọawuhia etlẹ yin to agun nugbo Klistiani tọn mẹ. Devi Juda na avase gando yé go dọmọ: “Ehelẹ wẹ osé whiwhla de to owanyi núdùdù mìtọn kọ̀n, whenuena yé to núdù hẹ mì, yé ma sinú nado to yede kì: aslọ matin osin wẹ yé, he jẹhọn to tùntùn pe; atin whenufẹdo, bo matin sinsẹ́n.”—Juda 12.

Nado ‘payi míde go’ zẹẹmẹdo nado dapana yinyin kiklọ gbọn mẹde he sọawuhia taidi mẹhe yiwanna mẹ ṣigba he na taun tọn yin ṣejannabinọ bosọ nọ hẹn linlẹn he ma sinai do Ohó Jiwheyẹwhe tọn ji lẹ gbayipe. Taidi osé didá he tin to otọ̀-glọ de, omẹ mọnkọtọn sọgan hẹn ohún-siọmẹ gbigbọmẹ tọn wá na mẹhe ma to aṣeji. (1 Timoti 1:19) Yẹnuwatọ lọ sọgan dopagbe kọfanamẹ gbigbọmẹ tọn susu ṣigba wá lẹzun ‘aslọ he ma tindo osin’—he ma nọ ja jikun depope. Taidi atin he ma nọ de sinsẹ́n tọ́n, mẹklọtọ de ma nọ de sinsẹ́n Klistiani tọn nujọnu tọn de tọ́n gba. (Matiu 7:15-20; Galatianu lẹ 5:19-21) Mọwẹ, mí dona họ́ míde sọta mẹklọtọ mọnkọtọn lẹ. Mọwẹ, mí dona wàmọ to ma vẹnudo mẹwhinwhàn mẹlẹpo tọn mẹ.

‘Doalọtena Whẹdanamẹ’

Lehe e bọawu na gbẹtọ mapenọ lẹ nado doayi awugbopo mẹdevo lẹ tọn go bo na nọ yí nukunpẹvi do pọ́n awugbopo yede tọn do sọ! Nalete, ayilinlẹn ehe nọ hùn mí do nùvo na yẹnuwiwa. Jesu dọmọ: “Hiẹ yẹnuwatọ, dè atinpo sẹ̀ sọn nukun hiẹ lọsu tọn mẹ whẹ́; whenẹnu wẹ hiẹ na mọnú gblegede nado dè núyọ sẹ̀ sọn nukun mẹmẹsunnu towe tọn mẹ.” Mí na wà dagbe nado setonuna ayinamẹ etọn dọmọ: “Mì dawhẹ blo, na mì ma yín mẹdawhẹna na blo. Na whẹdida he mì yí do dawhẹ, wẹ yè na do dawhẹna mì; . . . Etẹwutu wẹ hiẹ to núyọ he tin to nukun mẹmẹsunnu towe tọn mẹ pọ́n, ṣigba hiẹ ma lẹn atinpo he tin to nukun hiẹ lọsu tọn mẹ tọn pọ́n?”—Matiu 7:1-5.

To whenuena mẹdevo lẹ wà nuhe taidi yẹnuwiwa to whedelẹnu, mí dona payi ma nado dohiagona yé po awuyiya po taidi yẹnuwatọ. Di apajlẹ, apọsteli Pita ‘dọ̀n-yonu-dogodo bosọ klan ede dovo’ na Kosi yisenọ hatọ lẹ to Antioku nado sọgan hẹn homẹhun Juvi jiji he tọ́nsọn Jelusalẹm wá lẹ. Balnaba, Pita ‘gọna mẹdevo lẹ sọ tindo mahẹ to bublu lọ mẹ ga.’ Pita wà ehe mahopọnna nugbo lọ dọ e ko tindo lẹblanulọkẹyi vonọtaun nado hùn aliho dote na Kosi lẹ nado yin alọkẹyi do agun Klistiani tọn mẹ. (Galatianu lẹ 2:11-14; Owalọ lẹ 10:24-28, 34, 35) Ṣigba nuṣiwa Balnaba po Pita po tọn ehe ma hẹn yé wá hukan dopolọ ji hẹ wekantọ lẹ po Falesi lẹ po kavi Juda Iskaliọti gba.

‘Mì Dike Owanyi Mìtọn Ni Tin Matin Yẹnuwiwa’

Jesu gbẹnunamẹ dọmọ: “Whenuena hiẹ wà dagbe hlan mẹdevo lẹ, a haya opẹ̀n kúntọ de nado to yìyì to nukọn towe blo—taidi wadohia basitọ lẹ to sinagọgu mẹ podọ to alihogbó lẹ ji na gbẹtọ lẹ nido na yé gigo.” (Matiu 6:2, Phillips) ‘Mì gbọ owanyi mìtọn ni tin matin yẹnuwiwa,’ wẹ apọsteli Paulu wlan. (Lomunu lẹ 12:9) E na tuli jọja Timoti nado tindo “owanyi sọn ayiha wiwe mẹ . . . podọ sọn yise he madoklọ mẹ.” (1 Timoti 1:5) Eyin owanyi po yise mítọn po yin onú titengbe—bo mayin hinhẹngble gbọn ṣejannabi po oklọ po dali—mẹdevo lẹ na dejido mí go. Mí na yin asisa huhlọn nujọnu po tulinamẹ po tọn hlan mẹhe lẹdo mí lẹ. (Filippinu lẹ 2:4; 1 Johanu 3:17, 18; 4:20, 21) Podọ hugan popolẹpo, mí na tindo alọkẹyi Jehovah tọn.

To alọ devo mẹ, yẹnuwiwa nọ hẹn okú wá to agọgbọnẹnmẹ na mẹhe nọ wàmọ lẹ. To godo mẹ, yẹnuwiwa na wá yin didehia jẹ gbangba janwẹ. Jesu dọmọ: “Na nude ma tin he yè sunúdo bọ yè ma na dè hia; podọ ehe whlá bọ yè ma na yọnẹn.” (Matiu 10:26; Luku 12:2) Ahọlu nuyọnẹntọ Sọlọmọni lá dọmọ: “Jiwheyẹwhe [nugbo] na hẹn azọ́n lẹ dopodopo wá whẹdida kọ̀n, po onú whiwhla lẹ dopodopo po, eyin e yin dagbe, kavi e yin yinylan.”—Yẹwhehodọtọ 12:14.

To ojlẹ dopolọ mẹ, naegbọn mí nado dike yẹnuwiwa mẹdevo lẹ tọn ni yinuwado mí ji sọmọ bọ mí nado hẹn owanyi nujọnu tọn họntọn nugbo lẹ tọn bu? Mí sọgan payi podọ to ojlẹ dopolọ mẹ nasọ dapana nuvẹdomẹ zẹjlẹgo. To aliho lẹpo mẹ, mì gbọ mí ni dike owanyi po yise mítọn po ni tin matin yẹnuwiwa.—Jakobu 3:17; 1 Pita 1:22.

[Yẹdide to weda 22]

Be hiẹ na ko dike yẹnuwiwa wekantọ lẹ po Falesi lẹ po tọn ni lẹkọna we sọn Jesu Klisti po devi etọn lẹ po dè ya?