Vivẹnudido Vẹkuvẹku—Whetẹnu Wẹ Jehovah Nọ Dona Ẹn?
“GBỌ yẹn ni yì, na ai ko họ́n.”
“Yẹn ma na gbọ a ni yì gba, adavo hiẹ dona mi.”
“Etẹwẹ oyín towe?”
“Jakobu.”
“Yè ma to oyín towe na ylọ Jakobu ba gba, adavo Islaeli, na hiẹ ko diahi hẹ Jiwheyẹwhe po gbẹtọ po bosọ zìn in dai.”—Gẹnẹsisi 32:26-28.
Hodọdopọ ojlofọndotenamẹ tọn enẹ yin kọdetọn huhlọn vonọtaun he Jakobu owhe 97-mẹvi dohia tọn. Dile etlẹ yindọ Biblu ma basi zẹẹmẹ Jakobu tọn taidi aihundatọ lanmẹyiya tọn de, e diahi, kavi whlẹnagba hẹ angẹli de to ozán lọ blebu mẹ. Etẹwutu? Jakobu yin ahunmẹduna sisosiso gando opagbe Jehovah tọn hlan tọgbo etọn go—yèdọ ogú gbigbọmẹ tọn etọn.
Esau nọvisunnu Jakobu tọn ko sà jlọjẹ etọn taidi viplọnji na ẹn na núdùdù nùdo dopo to owhe susu die wayi. Todin Jakobu se dọ Esau ja po sunnu 400 po. Na obu wutu, Jakobu dín dọ Jehovah ni vọ́ opagbe etọn hẹn lodo dọ whẹndo etọn na tindo kọdetọn dagbe to aigba he tin to Tọ̀sisa Jọdani tọn godo ji. To kọndopọmẹ hẹ odẹ̀ etọn lẹ, Jakobu ze afọdide nujikudo tọn. E do nunina susugege hlan Esau he to mizọnmizọn ji ja. E sọ ze afọdide hihọ́ bibasi tọn lẹ, bo má awhànpa etọn do awe bo hẹn asi etọn lẹ po ovi etọn lẹ po nado dasá tọ̀pẹṣẹ Jabọku tọn. To vivẹnudido sinsinyẹn po dasin susu po mẹ, e sọ vọ́ vánkan dogọ gbọn ahididi hẹ angẹli de to ozán lọ blebu mẹ dali na ‘e nido biọ nukundagbe na ede.’—Hosea 12:4; Gẹnẹsisi 32:1-32.
Lẹnnupọndo apajlẹ he jẹnukọn de, heyin Laheli asi awetọ Jakobu tọn he e yiwanna hugan lọ tọn ji. Laheli yọ́n opagbe Jehovah tọn ganji nado dona Jakobu. Nọviyọnnu etọn Lea, heyin asi tintan Jakobu tọn, yin didona po visunnu ẹnẹ po bọ Laheli gbẹsọ yin wẹnsinọ. (Gẹnẹsisi 29:31-35) Kakati nado to awubla, e to vẹvẹna Jehovah zọnmii to odẹ̀ mẹ bosọ ze afọdide nujikudo tọn to kọndopọmẹ hẹ odẹ̀ etọn lẹ. Dile onọ̀ daho etọn Sala basi do hẹ Hagali, Laheli hẹn deviyọnnu etọn Bilha wá bo ze e na Jakobu taidi asi, na “yẹn ga [nido] sọgan mọ ovi zehẹn gbọn ewọ dali,” dile Laheli dọ do.a Bilha ji visunnu awe na Jakobu—Dani po Naftali po. To jiji Naftali tọn whenu, Laheli lá obá he mẹ vivẹnudido numọtolanmẹ tọn etọn ko jẹ dọmọ: “Ahi daho wẹ yẹn di hẹ nọviyọnnu ṣie, yẹn sọ zìn in dai.” Laheli yin didona yinukọn dogọ po visunnu awe ewlọsu titi tọn lẹ po, yèdọ Josẹfu po Bẹnjamini po.—Gẹnẹsisi 30:1-8; 35:24.
Etẹwutu Jehovah dona vivẹnudido agbasamẹ gọna numọtolanmẹ tọn Jakobu po Laheli po tọn lẹ? Na yé ze ojlo Jehovah tọn do otẹn tintan mẹ bo wlebòna ogú yetọn wutu wẹ. Yé hodẹ̀ vẹkuvẹku na dona etọn to gbẹzan yetọn mẹ bosọ ze afọdide nujikudo tọn lẹ to kọndopọmẹ hẹ ojlo Jiwheyẹwhe tọn po obiọ yede tọn lẹ po.
Taidi Jakobu po Laheli po, mẹsusu sọgan dekunnu to egbehe dọ e nọ biọ vivẹnudido vẹkuvẹku nado mọ dona Jehovah tọn yí. Dasin, gbigbọjọ, po flumẹjijẹ po nọ saba zọnpọ hẹ vivẹnudido yetọn lẹ. Onọ̀ Klistiani de he nọ yin Elizabeth, flin vivẹnu vẹkuvẹku he e dó nado sọ jẹ opli Klistiani tọn lẹ yì ji to gbesisọmẹ na e ko gọ̀n na ojlẹ dindẹn de wutu. Avùnnukundiọsọmẹnu de wẹ e yin po visunnu pẹvi atọ́n po, gọna asu mayisenọ de, po mọto-kùnkùn kilomẹtlu 30 tọn po yì Plitẹnhọ Ahọluduta tọn he sẹpọ hugan lọ mẹ. “Tintẹnpọn nado yì opli lẹ to gbesisọmẹ nọ biọ mẹplọnlọdido-mẹdetiti go, ehe yẹn yọnẹn dọ e yin ale na yẹn po visunnu ṣie lẹ po. E gọalọna yé nado mọdọ nuhe e jẹ dọ yè ni doafọna de wẹ e yin.” Jehovah dona vivẹnudido etọn lẹ. To visunnu etọn atọ̀n heyin zohunhunnọ to agun Klistiani tọn mẹ lẹ mẹ, awe tin to sinsẹ̀nzọn whenu-gigọ́ tọn mẹ. To ayajijẹ do nukọnyiyi gbigbọmẹ tọn yetọn ji mẹ, e dọmọ: “Yé ko whẹ́n hugan mi to gbigbọmẹ.” Dona nankọ die na vivẹnudido vẹkuvẹku etọn!
Vivẹnudido Vẹkuvẹku He Jehovah Nọ Dona
Vivẹnudido vẹkuvẹku po azọ́n sinsinyẹn wiwà po tindo ale yetọn na taun tọn. Lehe vivẹnu he mí dó do azọ́n kavi azọ́ndenamẹ de ji sù sọ, mọwẹ pekọ he mí nọ mọyi nọ sù do niyẹn. Mọwẹ Jehovah dá mí do. “Na mẹdopodopo ni to dùdù bosọ to nùnù, na e ni to vivi magbọjẹ etọn lẹpo tọn dù, nunina Jiwheyẹwhe tọn wẹ,” wẹ Ahọlu Sọlọmọni wlan. (Yẹwhehodọtọ 3:13; 5:18, 19) Ṣigba, nado mọ dona de yí sọn Jiwheyẹwhe dè, mí dona hẹn ẹn diun dọ mí deanana vivẹnudido mítọn lẹ ganji. Di apajlẹ, be e sọgbe hẹ lẹnpọn dagbe nado donukun dona Jehovah tọn do aliho gbẹzan tọn he ze whẹho gbigbọmẹ tọn lẹ do otẹn awetọ mẹ de ji ya? Be Klistiani klandowiwe de sọgan tindo todido nado mọ nukundagbe Jehovah tọn yí eyin ewọ kẹalọyi agbasazọ́n kavi ogán-tẹn he na biọ dọ e ni nọ gọ̀n gbẹdido yise-hẹnlodo tọn po nudọnamẹ he nọ yin nina to opli Klistiani tọn lẹ ji po tẹnmẹ to gbesisọmẹ ya?—Heblu lẹ 10:23-25.
Azọ́n sinsinyẹn wiwà to whepoponu to afọdidona agbasazọ́n dagbe kavi adọkun mẹ ma nọ zẹẹmẹdo dọ mẹde na ‘mọ dagbe’ dandan gba eyin gbigbọmẹnu lẹ yin zizedo apadopo. To oló okún-dotọ tọn mẹ, Jesu basi zẹẹmẹ nuhe na dekọtọn eyin vivẹnudido lẹ mayin anadena ganji. Gando okún heyin didó “to owùn ṣẹnṣẹn” go, Jesu basi zẹẹmẹ dọ enẹ “wẹ mẹhe se ohó lọ; bọ magbọjẹ aihọn he tọn, po oklọ adọkun tọn po finyọ́n ohó lọ hù, mọwẹ e sọ lẹzun mẹhe ma do sinsẹ́n.” (Matiu 13:22) Paulu lọsu na avase gando omọ̀ enẹ go bo yidogọ dọ mẹhe to afọdona gbẹzan yanwle agbasanu bibẹpli tọn lẹ nọ “jai biọ whlepọn de mẹ, po omọ̀ de po, po nulú wantuntun susu he nọ gbleawunamẹ po, ehe nkọ nọ siọ omẹ do vivà po dindọn po mẹ.” Etẹwẹ yin pọngbọ lọ na aliho gbẹzan tọn he nọ hẹn vasudo wá to gbigbọ-liho enẹ? Paulu zindonukọn dọ: ‘Họ̀n na onú helẹ bo masọ dotudo adọkun he ma nọ nọte go blo, adavo do Jiwheyẹwhe, he na onú lẹpo mí susugege nado duvivi yetọn mẹ.’—1 Timoti 6:9, 11, 17.
Mahopọnna owhe mítọn kavi lehe mí ko sẹ̀n Jehovah dẹnsọ, mímẹpo sọgan mọaleyi sọn apajlẹ vivẹnudido vẹkuvẹku tọn he Jakobu po Laheli po dohia hihodo mẹ. To nukundagbe Jiwheyẹwhe tọn dindin yetọn mẹ, yé ma wọnji ogú yetọn go gbede, mahopọnna lehe ninọmẹ yetọn lẹ sọgan ko dobuna yé kavi hẹn yé jẹflumẹ sọ. To egbehe, kọgbidinamẹ po awusinyẹnnamẹnu he mí nọ pannukọn lẹ po sọgan dobuna mí, hẹn mí jẹflumẹ, kavi hẹn apọṣi mí ga. Whlepọn lọ wẹ yindọ mí ni gbẹ́ ahididi lọ dai bo lẹzun mẹhe jai jẹ alọ Satani tọn mẹ. E sọgan yí nudepope he e tindo zan, vlavo ayidedai kavi gbẹdudu, aihundida lanmẹyiya tọn kavi nuyiwa yiwanna lẹ, agbasazọ́n po adọkunnu bibẹpli po, nado jẹ lẹndai etọn lẹ kọ̀n. Kọdetọn dagbe lẹ nọ saba yin opagbe etọn dó ṣigba vlavo wẹ mí nọ jẹ yé kọ̀n. Mẹhe yin kiklọ kavi yin dindọn nado tindo mahẹ to yanwle mọnkọtọn mẹ lẹ nọ saba mọdọ yé jẹflumẹ mlẹnmlẹn to godo mẹ wẹ poun. Taidi Jakobu po Laheli hohowhenu tọn po, mì gbọ mí ni wleawuna gbigbọ ahididi tọn bo duto ayiha wintinwintin Satani tọn lẹ ji.
Lẹgba na jlo taun nado mọdọ mí gbọjọ, bo tindo numọtolanmẹ lọ dọ ‘todido depope matin na ninọmẹ mítọn ba. Dọ pọngbọ depope matin ba. Dọ vivẹnudido depope na yin ovọ́.’ To whelọnu lo, lehe e yin onú titengbe do sọ na mímẹpo nado họ́ míde sọta awuwiwlena walọ todido matindo tọn, bo to linlẹn dọ ‘mẹdepope ma yiwanna mi ba’ kavi dọ ‘Jehovah ko wọnji yẹn go.’ Awujijo na linlẹn mọnkọtọn lẹ nọ hùmẹ. E sọgan dohia dọ mí ko gbọjọ bo ma gbẹsọ to ahidi jẹ whenue mí na mọ dona de yí. Flindọ, vivẹnudido vẹkuvẹku mítọn wẹ Jehovah nọ dona.
To Ahidi Zọnmii na Dona Jehovah Tọn
Dagbemẹ-ninọ gbigbọmẹ tọn mítọn sinai to obá daho de mẹ do nukunnumimọjẹ nugbo titengbe awe mẹ gando gbẹzan mítọn taidi devizọnwatọ Jehovah tọn de go ji. (1) E mayin míwlẹ kẹdẹ wẹ tindo nuhahun lẹ, awutu lẹ, kavi ninọmẹ sinsinyẹn lẹ to gbẹ̀mẹ gba, podọ (2) Jehovah nọ dotoaina awhágbe mẹhe to vẹvẹna ẹn vẹkuvẹku na alọgọ po dona de po lẹ tọn.—Eksọdusi 3:7-10; Jakobu 4:8, 10; 1 Pita 5:8, 9.
Mahopọnna lehe ninọmẹ towe lẹ sọgan sinyẹn sọ kavi lehe numọtolanmẹ towe sọgan tindo dogbó sọ, ma joawuna “ylando he ma sinyẹnawu nado tẹdo mẹgo”—heyin yise matindo blo. (Heblu lẹ 12:1) To ahidi zọnmii kakajẹ whenue a na mọ dona de yí. Sinyẹnlin, bo flin Jakobu yọnhonọ, he diahi to ozán blebu dopo mẹ na dona de. Taidi glesi he dó jinukun to amakikọ-whenu bo nọtepọn jibẹwawhé, yí linsinsinyẹn do nọtepọn dona Jehovah tọn do nuwiwa gbigbọmẹ tọn towe lẹ ji, mahopọnna lehe a sọgan lẹndọ nuwiwa towe whè sọ. (Jakobu 5:7, 8) Podọ, nọ flin hogbe psalm-kàntọ lọ tọn lẹ to whepoponu dọmọ: “Yé he to nọkun húnhún to dasin mẹ lẹ na gbẹ̀n to hàngbe lélé ayajijẹ tọn mẹ.” (Psalm 126:5; Galatianu lẹ 6:9) Nọte gligli, bosọ gbọṣi mẹhe to ahidi lẹ mẹ.
[Nudọnamẹ odò tọn]
a Asi susu tintindo ko tin jẹnukọnna alẹnu Osẹ́n tọn bosọ yin alọkẹyi bọ Osẹ́n sọ nọ deanana ẹn. Ojlẹ ma ko sọ na Jiwheyẹwhe nado gọ̀ nujinọtedo dowhenu tọn heyin asi dopo tintindo he e zedai to jipa Edẹni tọn mẹ do tẹnmẹ kakajẹ whenuena Jesu Klisti sọawuhia, ṣigba e nọ basi hihọ́na mẹhe mayin asi jọnun lẹ gbọn osẹ́n lẹ gblamẹ. Na nugbo tọn, asi susu tintindo gọalọ to Islaelivi lẹ hinhẹn sudeji mẹ to niyaniya mẹ.