Klistiani lẹ Tindo Nuhudo Ode Awetọ Tọn
“Awutugonu mínọzo tọn wẹ mí.”—EFESUNU LẸ 4:25.
1. Etẹwẹ otanwe dopo dọ gando agbasa gbẹtọ tọn go?
AGBASA gbẹtọ tọn yin nudida jiawu de! The World Book Encyclopedia dọmọ: “Gbẹtọ lẹ nọ ylọ agbasa gbẹtọvi tọn dọ zomọ de to whedelẹnu—yèdọ zomọ he jiawu hugan he ko yin bibasi pọ́n. Nugbo wẹ dọ, agbasa gbẹtọ tọn mayin zomọ de gba. Ṣigba, mí sọgan yí i jlẹdo zomọ de go to aliho susu mẹ. Taidi zomọ de, agbasa tindo awutugonu susu lẹ. Taidi adà voovo zomọ de tọn lẹ, awutugonu dopodopo nọ wazọ́n vonọtaun lẹ. Ṣigba yemẹpo nọ wazọ́n dopọ bo nọ gbọnmọ dali hẹn agbasa kavi zomọ lọ nado wazọ́n ganji.”
2. Aliho tẹmẹ wẹ agbasa gbẹtọ tọn po agun Klistiani tọn po taidi yede te?
2 Mọwẹ, agbasa gbẹtọ tọn tindo awutugonu susu bọ dopodopo yetọn nọ wleawuna nude he nuhudo tin na. Okàn he mẹ ohùn nọ gbọn, kavi okàn agbasamẹ tọn dopo tata ma gọ̀n ma yọn-na-yizan. Mọdopolọ, hagbẹ dopodopo agun Klistiani tọn sọgan yidogọna dagbemẹninọ po jijọho gbigbọmẹ tọn etọn po. (1 Kọlintinu lẹ 12:14-26) Hagbẹ agun lọ tọn de ma dona lẹndọ emi klo hugan mẹdevo lẹ, mọjanwẹ mẹdepope ma dona lẹndọ emi mayin nujọnu do niyẹn.—Lomunu lẹ 12:3.
3. Nawẹ Efesunu lẹ 4:25 dohia dọ Klistiani lẹ tindo nuhudo ode awetọ tọn gbọn?
3 Taidi awutugonu gbẹtọ tọn he nọ ganjẹ yedelẹ go nado wazọ́n dopọ lẹ, Klistiani lẹ tindo nuhudo ode awetọ tọn. Apọsteli Paulu dọna yisenọ hatọ yí gbigbọ do de lẹ dọmọ: ‘Todin he mì ko jo lalodido do, mìmẹpo ni nọ dọ nugbo hẹ kọmẹnu etọn, na awutugonu mínọzo tọn wẹ mí.’ (Efesunu lẹ 4:25) Na yé yin ‘awutugonu yenọzo tọn’ wutu, hodọdopọ nugbo tọn po gbekọndopọ gigọ́ po nọ tin to hagbẹ Islaeli gbigbọmẹ tọn, heyin “agbasa Klisti tọn” lẹ ṣẹnṣẹn. Mọwẹ, yé nọ ganjẹ yenọzo go. (Efesunu lẹ 4:11-13) Klistiani nugbonọ, gbekọndopọtọ he tindo todido aigba ji tọn lẹ to awukọndopọ hẹ yé po ayajẹ po.
4. Aliho tẹlẹ mẹ wẹ mí sọgan gọalọna mẹyọyọ lẹ te?
4 To owhe dopodopo mẹ, omẹ fọtọ́n susu he tindo todido gbẹninọ to paladisi aigba ji tọn mẹ lẹ nọ yin bibaptizi. Hagbẹ agun lọ tọn devo lẹ nọ yí homẹhunhun do gọalọna yé nado “yì gbesisọ kọ̀n.” (Heblu lẹ 6:1-3) Alọgọ ehe sọgan bẹ gblọndo nina hlan kanbiọ Owe-wiwe tọn lẹ kavi alọgọ tlọlọ nina to lizọnyizọn lọ mẹ hẹn. Mí sọgan gọalọna mẹyọyọ lẹ gbọn apajlẹ dagbe zizedai to mahẹ gbesisọ tọn tintindo to opli Klistiani tọn lẹ mẹ dali. Mí sọgan sọ miọnhomẹna kavi na yé tuli to ojlẹ ayimajai tọn lẹ mẹ. (1 Tẹsalonikanu lẹ 5:14, 15) Mí dona dín aliho lẹ nado gọalọna mẹdevo lẹ nado “to zọnlinzin to nugbo mẹ [zọnmii].” (3 Johanu 4) Vlavo jọja wẹ mí yin kavi mẹhomẹ, mí ṣẹṣẹ jẹ zọnlinzin to nugbo lọ mẹ ji wẹ kavi ko tin to e mẹ na owhe susu, mí sọgan ze dagbemẹninọ gbigbọmẹ tọn yisenọ hatọ lẹ tọn daga—podọ yé tindo nuhudo mítọn.
Yé Na Alọgọ He Jẹ
5. Nawẹ Akuila po Pliskila po gọalọna Paulu gbọn?
5 Klistiani asu po asi po lẹ tin to mẹhe mọ ayajẹ to alọgigọna yisenọ hatọ lẹ mẹ. Di apajlẹ, Akuila po asi etọn Pliskila po gọalọna Paulu. Yé yí i do whégbè, wazọ́n hẹ ẹ taidi gohọ̀-gbátọ, bo gọalọna ẹn nado hẹn agun yọyọ Kọlinti tọn lodo. (Owalọ lẹ 18:1-4) Yé tlẹ ze ogbẹ̀ yetọn do owù mẹ na Paulu tọn wutu to aliho he mayin didọ delẹ mẹ. Yé tin to Lomu to whenuena Paulu dọna Klistiani he tin to finẹ lẹ dọmọ: “Mì dọnudo Pliskila po Akuila po, yé alọgọnamẹtọ ṣie lẹ to Klisti Jesu mẹ: yé he yí okọ̀ yetọn bọdai na ogbẹ̀ ṣie wutu; e mayin [yẹn kẹdẹ wẹ dopẹna yé gba], ṣigba agun Kosi tọn lẹpo ga.” (Lomunu lẹ 16:3, 4) Taidi Akuila po Pliskila po, Klistiani egbezangbe tọn delẹ nọ hẹn agun lẹ lodo bo nọ gọalọna sinsẹ̀n-basitọ hatọ lẹ to aliho voovo mẹ. Yé tlẹ nọ ze ogbẹ̀ yedetiti tọn lẹ do owù mẹ to whedelẹnu nado sọgan whlẹn devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn devo lẹ sọn owù kanyinylan kavi okú tọn mẹ to alọ homẹkẹndomẹtọ lẹ tọn mẹ.
6. Alọgọ tẹwẹ Apọlo mọyi?
6 Akuila po Pliskila po sọ gọalọna Apọlo, heyin Klistiani dẹ́ditọ he to nuplọn Efesunu lẹ gando Jesu Klisti go. Baptẹm heyin bibasi gbọn Johanu dali to yẹhiadonu lẹnvọjọ tọn mẹ na ylando heyin wiwà sọta alẹnu Osẹ́n tọn lẹ kẹdẹ wẹ Apọlo yọnẹn to whenẹnu. To mimọ dọ Apọlo tindo nuhudo alọgọ tọn mẹ, Akuila po Pliskila po “[dọho] ali Jiwheyẹwhe tọn hlan ẹn hezeheze.” Vlavo yé basi zẹẹmẹ dọ baptẹm Klistiani tọn bẹ mẹylọndo-sinmẹ po gbigbọ wiwe mimọyi po hẹn. Apọlo yí nuhe e plọn lẹ zan ganji. To nukọnmẹ to Akaia, “e gọalọna mẹhe yise gbọn ojọmiọn [Jiwheyẹwhe tọn] mẹ lẹ susu: na e yí huhlọn do gọkọna Ju lẹ to gbangba, bosọ to didohia gbọn Owe-wiwe mẹ dọ, Jesu wẹ Klisti lọ.” (Owalọ lẹ 18:24-28) Zẹẹmẹ he sinsẹ̀n-basitọ hatọ lẹ basi nọ saba gọalọ nado hẹn nukunnumọjẹnumẹ mítọn gando Ohó Jiwheyẹwhe tọn go pọnte deji. Mí tindo nuhudo ode awetọ tọn to adà ehe mẹ ga.
Alọgọ Agbasanu Tọn Nina
7. Nawẹ Filippinu lẹ yinuwa do to whenuena Klistiani hatọ lẹ tindo nuhudo alọgọ agbasanu tọn?
7 Klistiani he tin to agun Filippi tọn mẹ lẹ yiwanna Paulu tlala bọ yé dó agbasanu lẹ hlan ẹn to whenuena e tin to Tẹsalonika. (Filippinu lẹ 4:15, 16) Filippinu lẹ jọ akuẹ etlẹ yin zẹ̀ nugopipe yetọn go to whenuena mẹmẹsunnu he tin to Jelusalẹm lẹ tindo nuhudo alọgọ agbasanu tọn. Paulu yọ́n pinpẹn gbigbọ dagbe he mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu Filippi tọn lẹ po dohia tọn sọmọ bọ e yí yé zan taidi apajlẹ de na yisenọ devo lẹ.—2 Kọlintinu lẹ 8:1-6.
8. Gbigbọ tẹwẹ Epafloditu dohia?
8 To whenuena Paulu tin to ganpamẹ, e mayin dọ Filippinu lẹ do agbasanu lẹ hlan kẹdẹ wẹ gba ṣigba yé sọ do Epafloditu, mẹdagun yedetiti tọn hlan. “Na azọ́n Klisti tọn wutu wẹ [Epafloditu] do dọnsẹpọ kúdonu,” wẹ Paulu dọ, ‘na e nido sú odò file matin te mìwlẹ tọn nado gọalọna mi tọn.’ (Filippinu lẹ 2:25-30; 4:18) Biblu ma dọ eyin mẹho kavi devizọnwatọ lizọnyizọnwiwa tọn de wẹ Epafloditu yin gba. Ṣigba, Klistiani mẹdetiti-yido-sanvọ́tọ po alọgọnamẹtọ de po wẹ e yin, bọ Paulu tindo nuhudo etọn taun. Be Epafloditu nkọtọn de tin to agun mìtọn mẹ ya?
Yé Yin ‘Alọgọ Mẹhẹnlodo Tọn Lẹ’
9. Apajlẹ tẹwẹ Alistaku zedai na mí?
9 Mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu po he yiwannamẹ, taidi Akuila, Pliskila, po Epafloditu po lẹ họakuẹ tlala to agun depope mẹ. Sinsẹ̀n-basitọ hatọ mítọn devo lẹ sọgan taidi Klistiani owhe kanweko tintan tọn de he nọ yin Alistaku. Ewọ po mẹdevo lẹ po yin ‘alọgọ mẹhẹnlodo tọn de,’ vlavo asisa homẹmiọnnamẹ kavi alọgọ tọn to whẹho tangan lẹ mẹ. (Kọlọsinu lẹ 4:10, 11) Gbọn alọgigọna Paulu dali, Alistaku sọawuhia nado yin họntọn nujọnu tọn to ojlẹ nuhudo tọn lẹ mẹ. E yin gbẹtọ wunmẹ heyin nudego to Howhinwhẹn lẹ 17:17 mẹ dọ: ‘Họntọn nugbo nọ yiwannamẹ whepoponu, bosọ yin mẹmẹsunnu he yè ji na madodego.’ Be mímẹpo ma dona dovivẹnu nado yin ‘alọgọ mẹhẹnlodo tọn’ hlan Klistiani hatọ lẹ ya? Na taun tọn, mí dona gọalọna mẹhe to yaji lẹ.
10. Apajlẹ tẹwẹ Pita zedai na mẹho agun tọn lẹ?
10 Mẹho agun tọn lẹ dona yin alọgọ mẹhẹnlodo tọn hlan mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu gbigbọmẹ tọn yetọn lẹ po na taun tọn. Klisti dọna apọsteli Pita dọ: “Hẹn mẹmẹsunnu towe lẹ lodo.” (Luku 22:32) Pita penugo nado wà enẹ na e do jẹhẹnu sinsinyẹn, he taidi osé tọn lẹ hia, titengbe to fọnsọnku Jesu tọn godo. Mẹho lẹ emi, mì dovivẹnu nado yí awuvẹmẹ do wà nudopolọ sọn ojlo mẹ, na yisenọ hatọ mìtọn lẹ tindo nuhudo mìtọn.—Owalọ lẹ 20:28-30; 1 Pita 5:2, 3.
11. Nawẹ mí sọgan mọaleyi sọn nulinlẹnpọn do gbigbọ he Timoti dohia ji gbọn?
11 Timoti he zìn gbejizọnlin hẹ Paulu yin mẹho he nọ hò Klistiani devo lẹ tọn pọ́n tlala. Dile etlẹ yindọ Timoti tindo nuhahun agbasalilo tọn delẹ, e do yise he lodo hia bosọ ‘wazọ́n hẹ Paulu to wẹndagbe lọ hinhẹn gbayipe mẹ.’ Enẹwutu apọsteli lọ sọgan dọna Filippinu lẹ dọ: “Yẹn ma tindo gbẹtọ ayihamọnọ de di ewọ, he na yí homẹ etọn lẹpo do jẹtukla to mì ji gba.” (Filippinu lẹ 2:20, 22; 1 Timoti 5:23; 2 Timoti 1:5) Mí sọgan yin dona de na sinsẹ̀n-basitọ Jehovah tọn hatọ lẹ gbọn gbigbọ he taidi Timoti tọn didohia dali. Nugbo wẹ dọ, mí dona doakọnna awugbopo mídetiti tọn lẹ po whlepọn voovo lẹ po, ṣigba mílọsu sọgan, bosọ dona do yise he lodo po mẹtọnhopọn owanyinọ po hia mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu gbigbọmẹ tọn mítọn lẹ po. Mí dona nọ flin to whepoponu dọ yé tindo nuhudo mítọn.
Yọnnu He Hò Mẹdevo lẹ Tọn Pọ́n Lẹ
12. Etẹwẹ mí sọgan plọn sọn apajlẹ Dọlka tọn mẹ?
12 Dọlka tin to yọnnu jijọ-di-Jiwheyẹwhenọ he hò mẹdevo tọn pọ́n lẹ mẹ. To whenuena e kú, devi lẹ ylọ Pita bosọ plan ẹn yì abò aga tọn mẹ. “Asuṣiọsi lẹpo sọ ṣite to e dè bo to avivi, bosọ to awu po avọ̀ po he Dọlka [basi] whenuena e tin to yé dè dohia ẹ.” Dọlka yin hinhẹn gọwá ogbẹ̀, bọ matin ayihaawe e sọ zindonukọn ‘to azọ́n dagbe lẹ po nunina lẹblanu tọn lẹ po mẹ.’ To agun Klistiani tọn mẹ to egbehe, yọnnu he taidi Dọlka lẹ tin he sọgan basi avọ̀ kavi wà onú dagbe devo lẹ na mẹhe tin to nuhudo mẹ lẹ. Nugbo wẹ dọ, azọ́n dagbe yetọn tintan lẹ dona yin nado nọgodona dagbenu Ahọluduta tọn lẹ bo tindo mahẹ to gbẹtọ lẹ hinhẹnzun devi mẹ.—Owalọ lẹ 9:36-42; Matiu 6:33; 28:19, 20.
13. Nawẹ Lidia hò Klistiani hatọ lẹ tọn pọ́n gbọn?
13 Lidia yin yọnnu he dibusi Jiwheyẹwhe bo hò mẹdevo lẹ tọn pọ́n. Tovi Tiatila tọn de wẹ e yin, bo tin to Filippi to whenuena Paulu dọyẹwheho to finẹ to nudi owhe 50 W.M. Vlavo mẹdiọzun Juvi de wẹ Lidia yin, ṣigba Ju vude wẹ na ko tin to Filippi podọ sinagọgu de ma tin to finẹ. Ewọ po yọnnu yisenọ devo lẹ po pli dopọ na sinsẹ̀n-bibasi to otọ̀ de tó to whenuena Paulu lá wẹndagbe lọ na yé. Kandai lọ dọmọ: ‘Jehovah hùn ayiha Lidia tọn nado dotoaina nuhe Paulu to didọ lẹ. Whenuena yè baptizi i po whédo etọn po, e vẹvẹ dọ: Eyin mìwlẹ mọ mi nado yin nugbonọ hlan Jehovah, mì bo wá owhé ṣie gbè bo nọ̀ finẹ. E sọ vẹ̀ mí nado wá.’ (Owalọ lẹ 16:12-15) Na Lidia jlo na wà onú dagbe lẹ na mẹdevo lẹ wutu, e duto Paulu po hagbẹ etọn lẹ po ji nado nọ̀ owhé etọn gbè. Lehe mí nọ yọ́n pinpẹn etọn do sọ to egbehe to whenuena johẹmẹ mọnkọtọn yin didohia gbọn Klistiani he jọmẹ bo tindo owanyi lẹ dali!—Lomunu lẹ 12:13; 1 Pita 4:9.
Mí Tindo Nuhudo Mì Jọja lẹ Tọn Ga
14. Nawẹ Jesu Klisti yinuwa hẹ yọpọvu lẹ gbọn?
14 Agun Klistiani tọn yin didoai gbọn Jesu Klisti, Ovi Jiwheyẹwhe tọn he jọmẹ bo nọ hò mẹtọn pọ́n dali. Gbẹtọ lẹ nọ voawu eyin yé tin to e dè na e yiwannamẹ bo nọ vẹawumẹ wutu. To ojlẹ de mẹ, whenuena mẹdelẹ jẹ ovi yetọn lẹ hẹnwa Jesu dè ji, devi etọn lẹ tẹnpọn nado yàn yé. Ṣigba Jesu dọmọ: “Mì gbọ yọpọvu lẹ ni wá dè e, mì sọ kọna yé blo: na yé omẹ mọnkọtọn lẹ tọn wẹ ahọludu Jiwheyẹwhe tọn. Nugbo wẹ yẹn dọhlan mì, Mẹdepope he ma yí ahọludu Jiwheyẹwhe tọn di yọpọvu, e ma to na biọ e mẹ.” (Malku 10:13-15) Nado mọ dona Ahọluduta tọn lẹ yí, mí dona yin whiwhẹnọ bo nọ kẹalọyi nuplọnmẹ taidi yọpọvu lẹ. Jesu do owanyi hia ovi lẹ gbọn zize yé hẹn bo dona yé dali. (Malku 10:16) Etẹwẹ dogbọn mì jọja lẹ dali to egbehe? Mì deji dọ agun lọ yiwanna mì bo tindo nuhudo mìtọn.
15. Nugbo he gando gbẹzan Jesu tọn go tẹlẹ wẹ yin kinkàndai to Luku 2:40-52 mẹ, podọ apajlẹ tẹwẹ e zedai na jọja lẹ?
15 Jesu yiwanna Jiwheyẹwhe po Owe-wiwe po to whenuena e pò to jọja. To whenuena e yin owhe 12 mẹvi, ewọ po mẹjitọ etọn lẹ po, yèdọ Josẹfu po Malia po zìn gbejizọnlin sọn otò yetọn Nazalẹti mẹ yì Jelusalẹm nado basi hùnwhẹ Juwayi tọn. To kọlilẹ whenu, mẹjitọ Jesu tọn lẹ doayi e go dọ Jesu matin to pipli lọ ṣẹnṣẹn gba. Yé mọ ẹn to godo mẹ to aisinsin to tẹmpli mẹ, bọ e to todoaina Juvi mẹplọntọ lẹ bo to kanbiọ lẹ kanse yé. Na e paṣa Jesu dọ Josẹfu po Malia po ma yọ́n fie yé na mọ ẹn te wutu, e kanse dọ: ‘Mì ma yọnẹn dọ yẹn ma sọgan nọ matin to ohọ̀ Otọ́ ṣie tọn mẹ?’ E lẹkọyi whé hẹ mẹjitọ etọn lẹ, bo to tonusena yé, bo to susudeji to nuyọnẹn mẹ bosọ to whinwhẹ́n deji. (Luku 2:40-52) Apajlẹ dagbe nankọ die Jesu zedai na jọja mítọn lẹ! Na jide tọn yé dona nọ setonuna mẹjitọ yetọn lẹ bosọ nọ jlo nado plọn onú gbigbọmẹ tọn lẹ.—Deutelonomi 5:16; Efesunu lẹ 6:1-3.
16. (a) Etẹwẹ jọja delẹ dọ to whenue Jesu to kunnude to tẹmpli mẹ? (b) Lẹblanulọkẹyi tẹwẹ jọja Klistiani lẹ tindo to egbehe?
16 Taidi jọja de, a sọgan to kunnude gando Jehovah go to wehọmẹ podọ sọn whédegbè-jẹ-whédegbè hẹ mẹjitọ towe lẹ. (Isaia 43:10-12; Owalọ lẹ 20:20, 21) To whenuena Jesu to kunnude bo to azọ̀nhẹngbọna gbẹtọ lẹ to tẹmpli mẹ jẹnukọnna okú etọn, jọja delẹ dawhá dọmọ: ‘Jaale, whlẹn mí, Visunnu Davidi tọn!’ Na ehe gblehomẹna yẹwhenọ daho po wekantọ lẹ po wutu, yé dọmọ: “Hiẹ se nuhe omẹ helẹ to didọ?” Jesu gblọn dọmọ: “Mọwẹ: mìwlẹ ma ko hia gbede, dọ, Sọn onù yọpọvu lẹ tọn mẹ, podọ sọn ovi he to anọ́nù lẹ tọn mẹ wẹ hiẹ ko hẹn pipà sọgbe te?” (Matiu 21:15-17) Taidi yọpọvu enẹlẹ, mì jọja he tin to agun lọ mẹ lẹ tindo lẹblanulọkẹyi daho de nado pà Jiwheyẹwhe po Ovi etọn po. Mí tindo nuhudo mìtọn bosọ jlo dọ mì ni wazọ́n hẹ mí taidi lilatọ Ahọluduta lọ tọn lẹ.
To Nugbajẹmẹji Whenu
17, 18. (a) Etẹwutu Paulu basi tito akuẹjọ tọn na Klistiani Judé tọn lẹ? (b) Nugandomẹgo tẹwẹ nunina sọn ojlo mẹ yisenọ Judé tọn lẹ tindo do Klistiani Ju po Kosi lẹ po ji?
17 Depope he ninọmẹ mítọn yin, owanyi nọ whàn mí nado gọalọna Klistiani hatọ he to nuhudo mẹ lẹ. (Johanu 13:34, 35; Jakobu 2:14-17) Owanyi he Paulu tindo na mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu Judé tọn lẹ po wẹ sisẹ ẹ nado basi titona akuẹjọ de do ota yetọn mẹ to agun Akaia, Galatia, Makedonia, po agbegbe Asia tọn po mẹ. Homẹkẹn, bẹwlu otò tọn, po huvẹ po he devi he to Jelusalẹm lẹ to numimọ etọn tindo sọgan ko dekọtọn do nuhe Paulu ylọ dọ ‘yajiji,’ “nukunbibia,” po ‘hẹngble nutindo yetọn lẹ tọn’ po mẹ. (Heblu lẹ 10:32-34; Owalọ lẹ 11:27–12:1) Enẹwutu, e deanana akuẹjọ de do ota Klistiani hẹntọnọ he to Judé lẹ tọn mẹ.—1 Kọlintinu lẹ 16:1-3; 2 Kọlintinu lẹ 8:1-4, 13-15; 9:1, 2, 7.
18 Nunina sọn ojlo mẹ wá na mẹwiwe he tin to Judé lẹ dohia dọ kanṣiṣa pẹkipẹki mẹmẹsunnu-yinyin tọn de tin to Juvi po Kosi he to Jehovah sẹ̀n lẹ po ṣẹnṣẹn. Nunina lọ lẹ bibẹ sọyi sọ na dotẹnmẹ Klistiani Kosi lẹ nado dopẹ́ na sinsẹ̀n-basitọ hatọ yetọn Judé-nu lẹ na adọkunnu gbigbọmẹ tọn heyin mimọyi sọn yé dè lẹ. Enẹwutu, alọgigọna ode awetọ to agbasamẹ podọ to gbigbọmẹ wẹ e yin. (Lomunu lẹ 15:26, 27) Nuhe nọ yin nina yisenọ hatọ he tin to nuhudo mẹ to egbehe lẹ lọsu nọ wá sọn ojlo mẹ bo nọ yin whinwhàn gbọn owanyi dali. (Malku 12:28-31) Mí tindo nuhudo ode awetọ tọn to ehe mẹ ga na zẹ́nsisọ nido tin ‘bọ mẹhe tindo vude lẹ ma nado jẹhẹ́n.’—2 Kọlintinu lẹ 8:15.
19, 20. Na apajlẹ dopo nado do lehe omẹ Jehovah tọn lẹ nọ gọalọ to nugbajẹmẹji whenu do hia.
19 Na mí yọnẹn dọ Klistiani lẹ tindo nuhudo ode awetọ tọn wutu, mí nọ yawu gọalọna mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu mítọn lẹ po. Di dohia, lẹnnupọndo nuhe jọ ji to whenuena aigba sisọsisọ ylankan de jọ to Salvador to bẹjẹeji owhe 2001 tọn. Linlin dopo dọmọ: “Mẹmẹsunnu he tin to adà voovo Salvador tọn ji lẹ wleawuna alọgọ kọgbọ tọn lẹ. Pipli mẹmẹsunnu lẹ tọn wá sọn Guatemala, États-Unis, po Canada po nado gọalọna mí . . . Hugan ohọ̀ 500 po Plitẹnhọ Ahọluduta tọn whanpẹnọ 3 po wẹ yin gbigbá to ojlẹ kleun de mẹ. Azọ́n sinsinyẹn po gbekọndopọ mẹmẹsunnu mẹdetiti-yido-sanvọ́tọ ehelẹ tọn po yin kunnudide daho de.”
20 Linlin he wá sọn Afrique du sud de dọmọ: “Singigọ ylankan he gbà suhugan otò Mozambique tọn sọ gando susu mẹmẹsunnu Klistiani tọn mítọn lẹ go. Alahọ Mozambique tọn basi tito nado penukundo suhugan nuhudo yetọn lẹ tọn go. Ṣigba yé biọ dọ mí ni do avọ̀ hlan mẹmẹsunnu he to nuhudo mẹ lẹ. Mí bẹ avọ̀ susu pli bo do agbànhẹnnu daho he gọ́ na avọ̀ [nudi abò jlẹkaji tọn atọ̀n] hlan mẹmẹsunnu mítọn he to Mozambique lẹ.” Mọwẹ, mí tindo nuhudo ode awetọ tọn to aliho ehelẹ mẹ ga.
21. Etẹwẹ na yin dogbapọnna to hosọ he bọdego mẹ?
21 Dile e yin ayidego do jẹnukọn, awutugonu gbẹtọ tọn lẹpo wẹ yin nujọnu. Onú dopolọ yin nugbo to agun Klistiani tọn mẹ. Hagbẹ etọn lẹpo wẹ tindo nuhudo ode awetọ tọn. Yé sọ dona to sinsẹ̀n-basi zọnmii to pọmẹ. Hosọ he bọdego na gbadopọnna delẹ to nuhe nọ hẹn ehe yọnbasi lẹ mẹ.
Nawẹ Hiẹ Na Na Gblọndo Gbọn?
• Etẹwẹ agbasa gbẹtọvi tọn po agun Klistiani tọn po tindo to kọndopọmẹ?
• Nawẹ Klistiani fliflimẹ tọn lẹ yinuwa do to whenuena yisenọ hatọ lẹ tin to nuhudo alọgọ tọn mẹ?
• Apajlẹ Owe-wiwe tọn tẹlẹ wẹ dohia dọ Klistiani lẹ tindo nuhudo ode awetọ tọn bosọ nọ gọalọna yedelẹ?
[Yẹdide to weda 10]
Akuila po Pliskila po hò mẹdevo lẹ tọn pọ́n
[Yẹdide to weda 12]
Omẹ Jehovah tọn lẹ nọ gọalọna yedelẹ gọna mẹdevo lẹ to nugbajẹmẹji whenu