Kanbiọ lẹ sọn Wehiatọ lẹ Dè

Naegbọn Biblu dọ dọ mẹde dona dawhá eyin e jlo na yin zinzanhẹ gánnugánnu?

Eyin mẹhe nọ zanhẹmẹ gánnugánnu de ma ko yangbé towe pọ́n, a ma sọgan mọnukunnujẹ lehe e nọ yinuwado gbẹzan mẹtọn ji do mẹ ganji gba. Nujijọ lọ nọ dobuna yọnnu lọ taun bo nọ yinuwado pipotọ gbẹzan etọn tọn ji.a Klistiani yọnnu jọja de he mẹhe nọ zanhẹmẹ gánnugánnu de yangbé etọn to owhe delẹ die wayi dọmọ: “Yẹn ma sọgan basi zẹẹmẹ obu he yẹn di to ozán lọ mẹ tọn; gọna ayimajai he yẹn ko to pipehẹ sọn whenẹnu gbọ́n.” Abajọ mẹsusu tlẹ nọ de ma nado lẹnnupọndo hosọ budonamẹ tọn ehe ji. Etomọṣo, owù zanhẹmẹ gánnugánnu tọn tin to aihọn ylankan ehe mẹ.

Biblu dọhodo nujijọ zanhẹmẹ gánnugánnu tọn gọna tintẹnpọn nado zanhẹmẹ gánnugánnu he jọ wayi lẹ ji. (Gẹnẹsisi 19:4-11; 34:1-7; 2 Samuẹli 13:1-14) Podọ e sọ na ayinamẹ do nuhe na yin wiwà eyin mẹde pannukọn owù lọ ji. Nuhe Osẹ́n Jiwheyẹwhe tọn dọ do whẹho lọ ji yin mimọ to Deutelonomi 22:23-27. Ehe dọhodo ninọmẹ awe ji. To whẹho tintan mẹ, sunnu de mọ awhli de to tòhomẹ bo zanhẹ ẹ. Ṣigba, yọnnu lọ ma dawhá kavi viavi na alọgọ gba. Enẹwutu, nudide lọ wẹ yindọ yọnnu lọ huwhẹ̀ “na e ma dawhá wutu.” Eyin e ko dawhá wẹ, mẹhe sẹpọ finẹ lẹ sọgan ko penugo nado whlẹn ẹn. To ninọmẹ awetọ mẹ, dẹpẹvu de mọ awhli de to ogle mẹ, bo “hẹn ẹn po huhlọn po, bo kọndopọ hẹ ẹ” to finẹ. Yọnnu lọ “dawhá, bọ mẹde matin finẹ nado whlẹn ẹn.” To ma taidi yọnnu tintan mẹ, e họnwun dọ yọnnu ehe ma kọngbedopọ hẹ nuhe mẹgbeyantọ etọn wà lọ. E hoavùn hẹ sunnu lọ, bo dawhá na alọgọ, ṣigba huhlọn sunnu lọ tọn hugan etọn. Awhádido etọn dohia dọ e ma jlo; enẹwutu e ma huwhẹ̀ ylando tọn.

Dile etlẹ yindọ Klistiani lẹ matin to Osẹ́n Mose tọn glọ to egbehe, nunọwhinnusẹ́n he go e donù lẹ wleawu anademẹ tọn na yé. Kandai aga tọn ehe do nujọnu-yinyin avùnhiho po awhádido na alọgọ po tọn hia. Awhádido to whenuena mẹde jlo na zanhẹmẹ gánnugánnu gbẹ́ yin nuyiwa nuyọnẹn tọn de. Azọ́nyọnẹntọ de do aliginglọnna sẹ́nhẹngba ji dọmọ: “Azọ́nwanu he yọ́n hugan yọnnu de tọn to whenuena e to na yin zinzanhẹ po huhlọn po wẹ awhágbe etọn.” Awhágbe yọnnu de tọn sọgan dọ̀n mẹdevo lẹ nado gọalọna ẹn, kavi e sọgan dobuna mẹgbeyantọ lọ bọ e na họ̀n. Klistiani yọnnu jọja de he mẹde tẹnpọn nado zanhẹ gánnugánnu dọmọ: “Yẹn yí huhlọn ṣie lẹpo do dawhá, bọ omẹ lọ joagọ. To whenuena e sọ sẹpọ mi, yẹn vọ́ awhádo bo họ̀n. Linlẹn ṣie dai wẹ yindọ, ‘Nawẹ awhádido sọgan gọalọna mi do eyin sunnu kiklo de wle mi bo jlo na zanhẹ mi po huhlọn po?’ Ṣigba yẹn ko plọn todin dọ e nọ wazọ́n!”

Etlẹ yin to whẹho awubla tọn he mẹ yọnnu de yin zinzanhẹ gánnugánnu te, avùnhiho po awhádido na alọgọ po etọn mayin ovọ́ gba. To vogbingbọn mẹ, e nọ dohia dọ e wà nuhe go e pé lẹpo nado nọavunte sọta mẹgbeyantọ etọn. (Deutelonomi 22:26) Mahopọnna jujugbọn ninọmẹ ylankan ehe mẹ, e na gbẹ́ tindo ayihadawhẹnamẹnu wiwé, sisi mẹdetiti tọn, bo deji dọ emi wé to Jiwheyẹwhe nukọn. Numimọ budonamẹ tọn lọ sọgan hẹn ẹn tindo numọtolanmẹ ylankan lẹ, ṣigba yinyọnẹn dọ emi wà nuhe go emi pé lẹpo nado nọavunte sọta mẹgbeyinyan lọ na gọalọna ẹn taun nado jẹ gángán vudevude.

To nukunnumimọjẹ yọn-na-yizan Deutelonomi 22:23-27 tọn mẹ, mí dona yọnẹn dọ kandai gli ehe ma dọhodo ninọmẹ lọ lẹpo ji gba. Di apajlẹ, e ma basi zẹẹmẹ ninọmẹ he mẹ yọnnu lọ ma sọgan dawhá te na e yin unbọpẹnnọ, dakú, kavi ma sọgan dọho na obu ṣinyọ́n e ji kavi onù etọn yin titlẹ́ bọ e ma sọgan dawhá tọn gba. Ṣigba, na Jehovah penugo nado gbeje whẹjijọ lẹpo pọ́n, gọna mẹwhinwhàn lẹ wutu, e nọ yí nukunnumọjẹnumẹ po whẹdida dodo po zan to whẹho enẹlẹ mẹ, na ‘whẹdida dodo wẹ aliho etọn lẹpo’ wutu. (Deutelonomi 32:4) E nọ yọ́n nuhe ko jọ po vivẹnu he omẹ lọ dó nado hoavùn hẹ mẹgbeyantọ etọn lọ po. Enẹwutu, mẹhe ma sọgan dawhá ṣigba he wà nuhe go e pé lẹpo to ninọmẹ lọ glọ de sọgan jo whẹho lẹ do alọ Jehovah tọn mẹ.—Psalm 55:22; 1 Pita 5:7.

Eyin etlẹ yinmọ, numọtolanmẹ whẹhuhu tọn nọ sayana Klistiani yọnnu he ko yin kọgbidina bo yin zinzanhẹ delẹ gbọzangbọzan. To nulinlẹnpọndo nuhe jọ wayi lọ ji mẹ, yé nọ lẹndọ yé sọgan ko wà nususu dogọ nado glọnalina nujijọ lọ. Ṣigba, kakati nado to whẹgbledo yede, omẹ mọnkọtọn lẹ sọgan hodẹ̀ hlan Jehovah, bo biọ alọgọ etọn, bosọ tindo jidide to dagbewanyi susugege etọn mẹ.—Eksọdusi 34:6; Psalm 86:5.

Enẹwutu, Klistiani yọnnu he to pipehẹ numọtolanmẹ awugble tọn he wá sọn numimọ enẹ tintindo mẹ lẹ sọgan deji dọ Jehovah mọnukunnujẹ awufiẹsa he yé to pipehẹ lọ mẹ to gigọ́mẹ. Ohó Jiwheyẹwhe tọn na mí jide dọ: “OKLUNỌ sẹpọ yé heyin ayiha gbigbànọ de tọn lẹ, bosọ whlẹn yé heyin ayiha finfinọnnọ lẹ gán.” (Psalm 34:18) Alọgọ dogọ nado pehẹ awufiẹsa yetọn sọgan wá sọn alọkikẹyi nukunnumọjẹnumẹ ahundoponọ po godonọnamẹ awuvẹmẹ yisenọ hatọ he tin to agun Klistiani tọn mẹ lẹ tọn po mẹ. (Job 29:12; 1 Tẹsalonikanu lẹ 5:14) Humọ, vivẹnudido omẹ lọ lẹ lọsu tọn nado ze ayidonugo do linlẹn mẹjlọdote tọn lẹ ji na gọalọna yé nado tindo numimọ “jijọho Jiwheyẹwhe tọn he hú nuyọnẹn lẹpo.”—Filippinu lẹ 4:6-9.

[Nudọnamẹ Odò Tọn]