Apajlẹ Jiwheyẹwhe Nugbo Tọn Hihodo
“Mì yin mẹhodotọ Jiwheyẹwhe tọn di ovi yiwanna lẹ.”—EFESUNU LẸ 5:1.
1. Etẹwẹ mẹdelẹ yise gando nugbo go, podọ naegbọn linlẹn yetọn ma sọgbe?
“ETẸWẸ nugbo?” (Johanu 18:38) Kanbiọ enẹ, he Pọntiu Pilati kanse po goyiyi po to nudi owhe 2 000 die wayi, dohia dọ nugbo ma sọgan yin dindinmọ gba. Mẹsusu wẹ na yigbe to egbehe. Nugbo lọ lọsu tin to kọgbidinamẹ glọ. Hiẹ sọgan ko se pọ́n dọ mẹdopodopo wẹ nọ magbe nuhe yin nugbo tọn, kavi dọ nugbo mlẹnmlẹn matin, kavi dọ nugbo nọ to didiọ tẹgbẹ̀. Linlẹn mọnkọtọn lẹ ma sọgbe. Yanwle dodinnanu po wepinplọn po tọn wẹ nado yọ́n nugbo lẹ gando aihọn he mẹ mí tin te go. Nugbo mayin whẹho linlẹn mẹdetiti tọn de gba. Di apajlẹ, vlavo alindọn gbẹtọvi tọn yin jọmaku kavi lala. Vlavo Satani tin kavi e ma tin. Vlavo gbẹzan tindo lẹndai de kavi lala. To whẹho dopodopo mẹ, gblọndo he sọgbe dopo akàn wẹ sọgan tin. Dopo na yin nugbo, bọ awetọ na yin lalo; awe lẹ ma sọgan yin nugbo gba.
2. Aliho tẹlẹ mẹ wẹ Jehovah yin Jiwheyẹwhe nugbo tọn te, podọ kanbiọ tẹlẹ wẹ na yin hodọdeji todin?
2 To hosọ he jẹnukọn mẹ, mí plọn dọ Jehovah yin Jiwheyẹwhe nugbo tọn. E yọ́n nugbo lọ to onú lẹpo mẹ. To vogbingbọn ayidego tọn mẹ na kẹntọ mẹklọtọ etọn Satani Lẹgba, Jehovah yin nugbonọ tẹgbẹ̀. Dehe tlẹ yin nujọnu hugan wẹ yindọ Jehovah nọ de nugbo lọ hia mẹdevo lẹ. Apọsteli Paulu na tuli Klistiani hatọ lẹ dọmọ: “Mì yin mẹhodotọ Jiwheyẹwhe tọn di ovi yiwanna lẹ.” (Efesunu lẹ 5:1) Taidi Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ, nawẹ mí sọgan hodo apajlẹ etọn to nugbo lọ didọ po gbẹninọ sọgbe hẹ nugbo lọ po mẹ gbọn? Naegbọn e yin nujọnu nado wàmọ? Podọ mẹhẹndeji tẹwẹ mí tindo dọ Jehovah nọ kẹalọyi mẹhe doafọna nuwiwa nugbodidọ tọn lẹ? Mì gbọ mí ni pọ́n.
3, 4. Nawẹ apọsteli Paulu po Pita po basi zẹẹmẹ nuhe na jọ to ‘azán godo tọn lẹ’ whenu tọn gbọn?
3 Mí to gbẹnọ to ojlẹ de he mẹ lalo sinsẹ̀n tọn sù te. Dile apọsteli Paulu dọ dọdai etọn to gbọdo glọ do, mẹsusu tindo ohia jijọ-di-Jiwheyẹwhe tọn to ‘azán godo tọn’ ehelẹ mẹ ṣigba yé mọ́n huhlọn etọn. Mẹdelẹ nọ jẹagọdo nugbo lọ, bo yin “gbẹtọ ayiha gbigblenọ.” Humọ, ‘mẹylankan lẹ po mẹklọtọ lẹ po to yinylan deji, yé to mẹklọ, bosọ to yinyin kiklọ.’ Dile etlẹ yindọ omẹ mọnkọtọn lẹ to nuplọn tẹgbẹ̀, yé ma wá ‘oyọnẹn he pegan nugbo tọn’ kọ̀n gbede.—2 Timoti 3:1, 5, 7, 8, 13.
4 Apọsteli Pita lọsu yin gbigbọdo nado kanwe gando azán godo tọn lẹ go. Kẹdẹdile e dọ dọdai etọn do, e mayin dọ gbẹtọ lẹ gbẹ́ nugbo lọ dai kẹdẹ wẹ gba ṣigba sọ nọ vlẹ Ohó Jiwheyẹwhe tọn po mẹhe to nugbo lọ lá lẹ po kò. ‘Sọgbe hẹ ojlo yetọn,’ mẹvlẹtọ mọnkọtọn lẹ gbẹkọ nugbo lọ go dọ aihọn azán Noa gbè tọn yin vivasudo gbọn singigọ dali, bo ze apajlẹ de dai na azán whẹdida sọgodo tọn. Aliho nulẹnpọn tọn yetọn na zẹẹmẹdo nugbajẹmẹji na yé to whenuena ojlẹ Jiwheyẹwhe tọn na sọ nado và gbẹtọ jijọ-madi-Jiwheyẹwhe tọn lẹ sudo.—2 Pita 3:3-7.
Devizọnwatọ Jehovah Tọn lẹ Yọ́n Nugbo Lọ
5. Sọgbe hẹ yẹwhegán Daniẹli, etẹwẹ na jọ to “ojlẹ opodo lọ tọn” mẹ, podọ nawẹ dọdai ehe ko mọ hẹndi yí do?
5 To zẹẹmẹ “ojlẹ opodo lọ tọn” de mẹ, yẹwhegán Daniẹli dọ dọdai nujijọ he gbọnvo taun de tọn to omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ ṣẹnṣẹn—yèdọ nugbo sinsẹ̀n tọn hinhẹngọwa. E wlan dọmọ: “Mẹsusu na họ̀nwezun yigodo podọ yinukọn, yè nasọ hẹn oyọnẹn [nugbo tọn] sudeji.” (Daniẹli 12:4) Mẹklọtọ daho lọ ma tọ́nnukunna omẹ Jehovah tọn lẹ kavi hẹn yé buali gba. Yé ko tindo oyọnẹn nugbo tọn gbọn Biblu lọ gbigbejepọn dali. To owhe kanweko tintan whenu, Jesu hẹn devi etọn lẹ tindo nukunnumọjẹnumẹ. E “hùn ayi yetọn, na yé nido tunwun Owe-wiwe.” (Luku 24:45) To azán mítọn gbè, Jehovah ko yinuwa to aliho dopolọ mẹ. Gbọn Ohó etọn, gbigbọ etọn, po titobasinanu etọn po gblamẹ, e ko hẹn omẹ livi susu penugo lẹdo aihọn pé nado mọnukunnujẹ nuhe ewọ lọsu ko yọnẹn mẹ—enẹwẹ nugbo lọ.
6. Nugbo Biblu tọn tẹlẹ mẹ wẹ omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ mọnukunnujẹ to egbehe?
6 Taidi omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ, mí mọnukunnujẹ nususu mẹ ehe e ma na ko yọnbasi na mí dai nado yọnẹn. Mí mọ gblọndo na kanbiọ he nuyọnẹntọ aihọn tọn lẹ ko to ahidihẹ na owhe fọtọ́n lẹ. Di apajlẹ, mí yọ́n nuhewutu yajiji tin, nuhewutu gbẹtọ nọ kú, podọ nuhewutu gbẹtọvi ma sọgan hẹn jijọho po pọninọ aihọn tọn po wá. Mí ko sọ yin didona po numimọ nuhe sọgodo bẹhẹn tọn po—Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn, paladisi aigba ji tọn de, po ogbẹ̀ mavọmavọ to pipé mẹ po. Mí ko sọ yọ́n Jehovah, yèdọ Nupojipetọ lọ. Mí ko plọnnu gando jẹhẹnu mẹdọndogo etọn lẹ go gọna nuhe mí dona wà nado duvivi dona etọn tọn. Nugbo lọ yinyọnẹn ko hẹn mí penugo nado yọ́n nuhe yin lalo. Nugbo lọ yíyí-do-yizan mẹ nọ whlá mí sọn yanwle ovọ́ lẹ kọ̀n, nọ hẹn mí penugo nado zan gbẹzan dagbe, bo nọ na mí todido jiawu de na sọgodo.
7. Mẹnu lẹ wẹ sọgan mọnukunnujẹ nugbo Biblu tọn lẹ mẹ, podọ mẹnu lẹ wẹ ma sọgan wàmọ?
7 Be hiẹ mọnukunnujẹ nugbo Biblu tọn mẹ ya? Eyin mọwẹ, be hiẹ ko yin didona susugege. Eyin wekantọ de kàn owe de, e nọ wleawuna ẹn to aliho de mẹ nado dọ̀n pipli gbẹtọ tọn tangan de dogo. Owe delẹ yin kinkàn na mẹhe sewé taun lẹ, devo lẹ na ovi lẹ, podọ devo lẹ na mẹhe yọ́n azọ́n vonọtaun delẹ. Dile etlẹ yindọ mẹlẹpo wẹ sọgan tindo Biblu lọ po awubibọ po, e yin awuwlena na pipli gbẹtọ lẹ tọn tangan de nado mọnukunnujẹemẹ bo duvivi etọn. Jehovah wleawuna ẹn na whiwhẹnọ lẹ, yèdọ homẹmimiọnnọ aigba tọn lẹ. Omẹ mọnkọtọn lẹ sọgan mọnukunnujẹ Biblu lọ mẹ, mahopọnna wésise, aṣa, otẹn he mẹ yé te, kavi akọ̀ he mẹ yé wá sọn. (1 Timoti 2:3, 4) To alọ devo mẹ, mẹhe ahun yetọn ma jlọ lẹ ma sọgan mọnukunnujẹ Biblu lọ mẹ, mahopọnna lehe yé yọnnuin kavi sewé sọ. Saklanọ, kavi goyitọ lẹ ma sọgan mọnukunnujẹ nugbo họakuẹ Ohó Jiwheyẹwhe tọn lẹ mẹ. (Matiu 13:11-15; Luku 10:21; Owalọ lẹ 13:48) Jiwheyẹwhe kẹdẹ wẹ sọgan wleawuna owe mọnkọtọn.
Devizọnwatọ Jehovah Tọn lẹ Yin Nugbonọ
8. Naegbọn Jesu lọsu do yin nugbo lọ?
8 Taidi Jehovah, Kunnudetọ etọn lẹ yin nugbonọ. Jesu Klisti, heyin Kunnudetọ daho hugan Jehovah tọn, dekunnuna nugbo lọ gbọn nuhe e plọnmẹ podọ to aliho he mẹ e nọgbẹ̀ bo kú te gblamẹ. E nọgodona nugbo ohó Jehovah tọn tọn gọna opagbe etọn lẹ tọn. Enẹwutu, Jesu lọsu wẹ yin nugbo lọ, dile ewọ lọsu dọ do.—Johanu 14:6; Osọhia 3:14; 19:10.
9. Etẹwẹ Owe-wiwe dọ gando nugbo lọ didọ go?
9 Jesu “gọ́ na ojọmiọn po nugbo po” podọ “oklọ de ma tin to onù etọn mẹ.” (Johanu 1:14; Isaia 53:9) Klistiani nugbo lẹ nọ hodo apajlẹ he Jesu zedai to nugbonọ-yinyin hlan mẹdevo lẹ mẹ. Paulu na ayinamẹ yisenọ hatọ lẹ dọmọ: ‘Mì nọ dọ nugbo hẹ kọmẹnu mìtọn, na awutugonu mínọzo tọn wẹ mí.’ (Efesunu lẹ 4:25) Jẹnukọn, yẹwhegán Zekalia wlan dọmọ: “Mì nọ dọho nugbo omẹ dopodopo hẹ kọmẹnu etọn.” (Zekalia 8:16) Klistiani lẹ nọ dọ nugbo na yé jlo na hẹn homẹ Jiwheyẹwhe tọn hùn wutu. Jehovah nọ dọ nugbo bosọ yọ́n awugble he lalo nọ hẹnwa. Enẹwutu, e nọ gbọn jlọjẹ dali donukun dọ devizọnwatọ etọn lẹ ni dọ nugbo.
10. Naegbọn gbẹtọ lẹ do nọ dolalo, podọ kọdetọn ylankan tẹlẹ wẹ e nọ tindo?
10 Hlan mẹsusu, lalodido sọgan taidi aliho dagbe de nado mọ nukundagbe delẹ yí. Gbẹtọ lẹ nọ dolalo nado họ̀n na yasanamẹ, nado mọaleyi to aliho delẹ mẹ, kavi nado mọ pipà mẹdevo lẹ tọn yí. Ṣogan, ylanwiwa wẹ lalodido yin. Dehe sọ ylan hugan, lalonọ de ma sọgan mọ nukundagbe Jiwheyẹwhe tọn. (Osọhia 21:8, 27; 22:15) Eyin mí yin yinyọnẹn taidi nugbodọtọ, mẹdevo lẹ nọ yí nuhe mí dọ se; yé nọ dejido mí go. Ṣigba, eyin mí yin wiwle na lalo dopo tata dido, mẹdevo lẹ sọgan nọ tindo ayihaawe gando nugbo-yinyin nudepope he mí dọ to sọgodo tọn go. Oló Aflika tọn de dọmọ: “Lalodido dopo nọ hẹn nugbo fọtọ́n gble.” Oló devo dọmọ: “Mẹdepope ma na yí lalonọ de se, yèdọ eyin e tlẹ wá to nugbo dọ.”
11. Aliho tẹmẹ wẹ nugbonọ-yinyin bẹ nususu hẹn hugan nugbodidọ poun te?
11 Nugbonọ-yinyin bẹ nususu hẹn hugan nugbodidọ poun. Aliho gbẹzan tọn de wẹ e yin. E nọ do mẹhe mí yin hia. Mí nọ hẹn nugbo lọ zun yinyọnẹn na mẹdevo lẹ e mayin kiki gbọn nuhe mí dọ lẹ dali gba ṣigba gbọn nuhe mí wà lẹ dali ga. ‘Be hiẹ he to mẹdevo plọn, hiẹ ma plọn dewe?’ wẹ apọsteli Paulu kanse. “Hiẹ mẹhe dọyẹwheho gbẹtọ ma do fìnnú, hiẹ to núfìn? Hiẹ mẹhe dọ gbẹtọ deayọ blo, hiẹ to ayọde?” (Lomunu lẹ 2:21, 22) Eyin mí na plọn nugbo lọ mẹdevo lẹ, mí dona yin nugbonọ to nuwiwa mítọn lẹpo mẹ. Yinyin yinyọnẹn taidi nugbodọtọ na tindo nuyiwadomẹji huhlọnnọ do lehe gbẹtọ lẹ nọ kẹalọyi nuhe mí plọn yé do ji.
12, 13. Etẹwẹ jọja de wlan gando nugbonọ-yinyin go, podọ etẹwẹ yin whẹwhinwhẹ́n etọn na nujinọtedo he yiaga walọdagbe tọn etọn?
12 Jọja he tin to devizọnwatọ Jehovah tọn lẹ ṣẹnṣẹn lẹ lọsu yọ́n nujọnu-yinyin nugbodidọ tọn. To nukinkan wehọmẹ tọn de mẹ, Jenny heyin owhe 13-mẹvi to ojlẹ lọ mẹ wlan dọmọ: “Nugbodidọ yin nude he yẹn yọ́n pinpẹn etọn taun. E blawu dọ, e mayin mẹsusu wẹ nọ dọ nugbo mlẹnmlẹn to egbehe. Yẹn ko dopagbe dọ yẹn na yin nugbonọ to gbẹzan ṣie mẹ. Yẹn nasọ nọ dọ nugbo eyin nugbodidọ ma tlẹ na hẹn ale wá na mi kavi na họntọn ṣie lẹ to afọdopolọji. Yẹn hẹn ẹn diun dọ mẹhe nọ dọ nugbo bo yin nugbonọ lẹ wẹ yẹn nọ jihọntọn hẹ.”
13 To zẹẹmẹ bibasi do nukinkan ehe ji mẹ, mẹplọntọ Jenny tọn dọmọ: “A whè hugan nado wleawuna nujinọtedo walọdagbe tọn he lodo enẹ. Yẹn yọnẹn dọ hiẹ na tẹdo nujinọtedo towe go na hiẹ tindo huhlọn walọdagbe tọn he lodo wutu.” Etẹwẹ hẹn viyọnnu ehe tindo huhlọn walọdagbe tọn mọnkọtọn? To bẹjẹeji nukinkan lọ tọn, Jenny dọ dọ sinsẹ̀n emitọn “wẹ ze nujinọtedo lọ lẹ dai na gbẹzan [emitọn].” Owhe ṣinawe ko juwayi sọn whenue gbọ́n e kàn nukinkan enẹ. Dile mẹplọntọ etọn lẹn do, Jenny to nujinọtedo he yiaga walọdagbe tọn dohia zọnmii taidi Kunnudetọ Jehovah tọn de.
Devizọnwatọ Jehovah Tọn lẹ Nọ Do Nugbo lọ Hia
14. Naegbọn devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ tindo azọngban titengbe de nado nọgodona nuhe yin nugbo?
14 Nugbo wẹ dọ, gbọnvona Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ, mẹdevo lẹ sọgan nọ dọ nugbo bo nọ tẹnpọn nado yin nugbonọ. Ṣigba, taidi devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ, míwlẹ tindo azọngban titengbe de nado nọgodona nuhe yin nugbo. Nugbo Biblu tọn ko yin zizedo alọmẹ na mí—yèdọ nugbo he sọgan planmẹ yì ogbẹ̀ madopodo mẹ. Enẹwutu, mí tin to dandannu glọ nado má oyọnẹn enẹ hẹ mẹdevo lẹ. Jesu dọmọ: “Mẹdepope he yè na susu, [ewọ] si wẹ yè na kàn susu biọ te.” (Luku 12:48) Na jide tọn, ‘susu nọ yin bibiọ’ sọn mẹhe ko mọ oyọnẹn họakuẹ Jiwheyẹwhe tọn yí lẹ si.
15. Ayajẹ tẹwẹ hiẹ nọ mọ to nugbo Biblu tọn didọna mẹdevo lẹ mẹ?
15 Ayajẹ nọ wá sọn nugbo Biblu tọn didọna mẹdevo lẹ mẹ. Taidi devi owhe kanweko tintan whenu Jesu tọn lẹ, mí nọ lá wẹndagbe lọ—yèdọ owẹ̀n homẹmiọnnamẹ todido tọn de—hlan mẹhe ‘yè hẹn agbọ́pé bosọ hẹn apọṣi di lẹngbọ he ma tindo lẹngbọhọtọ lẹ’ po mẹhe ‘nuplọnmẹ aovi lẹ tọn’ ko tọ́nnukunna bo hẹn jẹflumẹ lẹ po. (Matiu 9:36; 1 Timoti 4:1) Apọsteli Johanu wlan dọmọ: “Yẹn ma tindo ayajẹ daho de hú ehe gba, dọ yẹn ni to sise dọ ovi ṣie lẹ to zọnlinzin to nugbo mẹ.” (3 Johanu 4) Nugbonọ-yinyin “ovi” Johanu tọn lẹ tọn—vlavo mẹhe e plọn nugbo lọ lẹ—hẹn ayajẹ susu wá na ẹn. Mílọsu nọ jaya eyin mí mọ mẹhe kẹalọyi Ohó Jiwheyẹwhe tọn po pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn po lẹ.
16, 17. (a) Naegbọn mẹlẹpo ma nọ kẹalọyi nugbo lọ? (b) Ayajẹ tẹwẹ hiẹ sọgan tindo dile a to nugbo Biblu tọn lá na mẹdevo lẹ?
16 Na nugbo tọn, e mayin mẹlẹpo wẹ na kẹalọyi nugbo lọ gba. Jesu dọ nugbo lọ gando Jiwheyẹwhe go, yèdọ dile e ma tlẹ gbayipe nado wàmọ do. E dọna Ju agọjẹdomẹtọ lẹ dọmọ: “Etẹwutu wẹ mì ma yí mi se? Mẹhe yin Jiwheyẹwhe tọn nọ se ohó Jiwheyẹwhe tọn lẹ; ehe tọn wutu wẹ mìwlẹ ma se, na mì mayin Jiwheyẹwhe tọn wutu.”—Johanu 8:46, 47.
17 Taidi Jesu, mí ma nọ whleawu nado dọ nugbo họakuẹ lọ gando Jehovah go. Mí ma nọ donukun dọ mẹlẹpo ni kẹalọyi nuhe mí dọna yé lẹ, na e mayin mẹlẹpo wẹ kẹalọyi nuhe Jesu dọ. Etomọṣo, homẹ mítọn nọ hùn nado yọnẹn dọ mí to nuhe sọgbe lọ wà. To dagbewanyi Jehovah tọn mẹ, e nọ jlo dọ nugbo lọ ni yin didohia gbẹtọvi lẹ. Taidi mẹhe tindo nugbo lọ lẹ, Klistiani lẹ lẹzun hinhọ́n hẹntọ lẹ to aihọn he dozinvlu de mẹ. Gbọn didike na hinhọ́n nugbo lọ tọn ni họ́n to hodidọ po nuwiwa mítọn lẹ po mẹ dali, mí sọgan gọalọna mẹdevo lẹ nado pagigona Otọ́ olọn mẹ tọn mítọn. (Matiu 5:14, 16) Mí nọ dohia to gbangba dọ mí gbẹ́ adà nugbo he ko yin hinhẹnflu lọ tọn he wá sọn Satani dè dai bo nọ nọgodona Ohó wiwe ṣeke Jiwheyẹwhe tọn he ma ko yin hinhẹnflu lọ. Nugbo he mí yọnẹn bosọ nọ dọ na mẹdevo lẹ sọgan hẹn mẹdekannujẹ nujọnu tọn wá na mẹhe kẹalọyi i lẹ.—Johanu 8:32.
Mì Doafọna Nuwiwa Nugbodidọ Tọn
18. Etẹwutu podọ nawẹ Jesu do nukundagbe hia Natanaeli gbọn?
18 Jesu yiwanna nugbo lọ bosọ dọ ẹ. To lizọnyizọn aigba ji tọn etọn whenu, e do nukundagbe hia mẹhe yin nugbonọ lẹ. Gando Natanaeli go, Jesu dọmọ: “Pọ́n Islaelinu nugbo, mẹhe mẹ oblu matin te!” (Johanu 1:47) Enẹgodo, Natanaeli, he vlavo sọ nọ yin yiylọdọ Batelemi, yin dide nado yin dopo to apọsteli 12 lẹ mẹ. (Matiu 10:2-4) Gbégbò nankọ die!
19-21. Nawẹ dawe heyin nukuntọ́nnọ dai de yin didona na adọgbigbo yíyí do dọ nugbo gbọn?
19 Weta blebu dopo to owe Johanu tọn mẹ dọ kandai dawe nugbonọ devo he Jesu dona tọn. Mí ma yọ́n yinkọ etọn. Nuhe mí yọnẹn wẹ yindọ dawe lọ yin nubiọtọ he tọ́nnukun sọn ajimẹ. E paṣa gbẹtọ lẹ to whenuena Jesu hùn nukun na ẹn. Linlin azọ́njiawu ehe tọn jẹ otó Falesi delẹ, he gbẹwanna nugbo, he ko magbe to yede ṣẹnṣẹn dọ mẹdepope he do yise hia to Jesu mẹ na yin yinyan sọn sinagọgu lọ mẹ lẹ tọn mẹ. To sébibla yetọn yinyọnẹn mẹ, mẹjitọ butọnọ dawe nukuntọ́nnọ dai tọn lọ tọn lẹ dolalo na Falesi lẹ, dọ yé ma yọ́n lehe visunnu yetọn wagbọn bo jẹ numọ ji todin kavi mẹhe hùn nukun etọn lẹ.—Johanu 9:1-23.
20 Dawe heyin azọ̀nhẹngbọna lọ sọ yin yiylọ yì Falesi lẹ nukọn whladopo dogọ. E yí adọgbigbo do dọ nugbo lọ to ma hò nuhe na yin kọdetọn lọ lẹ pọ́n mẹ. E basi zẹẹmẹ lehe e yin azọ̀nhẹngbọna do tọn bo dọ dọ Jesu wẹ wà ẹ. Na e paṣa ẹ dọ sunnu he diyin bo sewé ehelẹ ma yise dọ Jiwheyẹwhe dè wẹ Jesu wá sọn wutu, dawe lọ dotuhomẹna yé po adọgbigbo po nado kẹalọyi nugbo lọ dọ: “Eyin dawe he ma tin sọn Jiwheyẹwhe dè gba, e ma sọgan wà nudepope.” Na Falesi lẹ ma sọgan jẹagọdo dawe lọ wutu, yé sawhẹ goyiyi tọn dokọna ẹn bosọ yan ẹn jẹgbonu.—Johanu 9:24-34.
21 To whenuena Jesu se ehe, e gbọn owanyi dali dín dawe lọ mọ. To mimọ ẹn godo, e hẹn yise he nukuntọ́nnọ dai tọn lọ ko dohia lodo deji. Jesu do ede hia to gbangba taidi Mẹssia lọ. Lehe dawe enẹ yin didona na nugbo lọ didọ wutu do sọ! Na jide tọn, nukundagbe Jiwheyẹwhe tọn nọ tin to mẹhe dọ nugbo lẹ ji.—Johanu 9:35-37.
22. Naegbọn mí dona doafọna nugbodidọ?
22 Nugbodidọ yin yanwle de he mí dona yí nukun nujọnu tọn do pọ́n. Dandannu wẹ e yin to awuwiwlena haṣinṣan dagbe de hẹ gbẹtọ lẹ po Jiwheyẹwhe po mẹ. Nado yin nugbonọ zẹẹmẹdo nado nọ dọ nuhe to ahun mẹ tọ́n, yin ahundoponọ, yọ́n dọnsẹpọ, bo sọgan yin jide-dego, podọ e nọ hẹnmẹ tindo nukundagbe Jehovah tọn. (Psalm 15:1, 2) Nado yin lalonọ zẹẹmẹdo nado yin mẹklọtọ, mẹhe go yè ma sọgan ganjẹ bo dejido, podọ e nọ hẹn homẹgble Jehovah tọn wá. (Howhinwhẹn lẹ 6:16-19) Enẹwutu, magbe nado doafọna nugbodidọ. Na nugbo tọn, nado hodo apajlẹ Jiwheyẹwhe nugbo tọn, mí dona yọ́n nugbo lọ, nọ dọ nugbo, bo nọgbẹ̀ sọgbe hẹ nugbo lọ.
Nawẹ Hiẹ Na Na Gblọndo Gbọn?
• Naegbọn mí dona dopẹ́ dọ mí yọ́n nugbo lọ?
• Nawẹ mí sọgan hodo apajlẹ Jehovah tọn to nugbodidọ mẹ gbọn?
• Ale tẹlẹ wẹ tin to nugbo Biblu tọn didọna mẹdevo lẹ mẹ?
• Naegbọn e yin nujọnu dọ mí ni doafọna nugbodidọ?
[Yẹdide to weda 17]
Na nugbo Biblu tọn yin zizedo alọmẹ na Klistiani lẹ wutu, yé nọ yí zohunhun do má ẹn hẹ mẹdevo lẹ
[Yẹdide to weda 18]
Dawe nukuntọ́nnọ he Jesu hẹnazọ̀ngbọna lọ yin didona susugege na e dọ nugbo wutu