Whẹndo Jesu Tọn—Mẹnu lẹ Wẹ Yé?
TO FISUSU to aihọn mẹ, to osun décembre tọn mẹ, hiẹ na nọ saba mọ nudohia de gando viyẹyẹ Jesu go to nukunpedomẹgo owanyinọ onọ̀ etọn, Malia, po otọ́ mẹgopọntọ etọn, Josẹfu po tọn glọ. Nudohia mọnkọtọn lẹ sọgan fọnjlodotena mẹhe ma tlẹ yin Klistiani lẹ lọsu. To whenuena e yindọ Jesu ji wẹ nudohia lọ nọ sinai do na taun tọn, etẹwẹ Owe-wiwe dọna mí dogbọn whẹndo Jesu tọn to aigba ji dali?
Ninọmẹ whẹndo Jesu tọn fọnjlodotenamẹ taun. Yọnnu alọji de he nọ yin Malia wẹ ji i, bọ e gbọnmọ dali lẹzun hagbẹ whẹndo gbẹtọvi tọn de. Sọgbe hẹ nuhe Biblu dọ, ogbẹ̀ etọn yin didiọ sọn olọn mẹ wá vidọ̀ Malia tọn mẹ gbọn gbigbọ wiwe gblamẹ. (Luku 1:30-35) Whẹpo hòmimọ Jesu tọn to azọ́njiawu-liho yin lilá, Malia ko biọ pàdido alọwle tọn mẹ hẹ dawe de he nọ yin Josẹfu, mẹhe na wá lẹzun otọ́ mẹgopọntọ Jesu tọn.
Josẹfu po Malia po ji ovi devo lẹ bọdo Jesu go, heyin nọvisunnu po nọviyọnnu daa Jesu tọn lẹ po. Kanbiọ he tòmẹnu Nazalẹti tọn lẹ kanse gando Jesu go to godo mẹ hẹn enẹ họnwun dọmọ: “Be dawe he ma wẹ visunnu atinpatọ tọn? Be onọ̀ etọn ma wẹ yè nọ ylọ Malia? Podọ nọvisunnu etọn lẹ wẹ Jakobu, [Josẹfu], Simọni, po Juda po. Podọ nọviyọnnu etọn lẹ, be yé omẹ pó ma tin to mí dè?” (Matiu 1:25; 13:55, 56; Malku 6:3) Ehe sọgan hẹn mí wá tadona lọ kọ̀n dọ whẹndo sẹpọmẹ Jesu tọn lẹ bẹ mẹjitọ etọn lẹ, nọvisunnu pẹvi ẹnẹ, podọ e whè gbau nọviyọnnu pẹvi awe hẹn.
Ṣigba, to egbehe, mẹdelẹ ma yise dọ nọvisunnu po nọviyọnnu Jesu tọn lẹ po yin ovi Josẹfu po Malia po tọn lẹ gba. Etẹwutu? Otanwe New Catholic Encyclopedia dọmọ: “Sọn whenue Ṣọṣi yin didoai gbọ́n wẹ gbẹtọ lẹ ko nọ yin pinplọn dọ alọji wẹ Malia te tẹgbẹ. Enẹwutu, ayihaawe depope matin dọ Malia ma tindo ovi devo lẹ gba.” Owe alọdlẹndonu tọn dopolọ dọ dọ hogbe lọ “nọvisunnu” po “nọviyọnnu” po sọgan dlẹnalọdo “mẹde kavi mẹhe tin to sinsẹ̀n dopolọ mẹ kavi he nudevo kọndopọ lẹ” kavi hẹnnumẹ lẹ, vlavo tavẹ-vi lẹ.
Be whẹho lọ niyẹn na taun tọn ya? Sinsẹ̀ngán Katoliki tọn delẹ tlẹ jẹagọdo sinsẹ̀n-nuplọnmẹ aṣa tọn ehe bo nọgodona pọndohlan lọ dọ Jesu tindo nọvisunnu po nọviyọnnu jọnun lẹ po. John P. Meier, azinponọ dai tọn na Ogbẹ́ Biblu Katoliki tọn to Amelika, wlan dọmọ: “To A[lẹnu] Y[ọyọ] lọ mẹ adelphos [nọvisunnu], ma nọ yin yiyizan to yẹhiadonu-liho poun gba ṣigba nado do kanṣiṣa he mẹde tindo hẹ mẹdevo lẹ kavi kanṣiṣa sọgbe hẹ osẹ́n de hia, heyin nọvisunnu jọnun kavi nọvisunnu-daa tọn, podọ e ma tindo zẹẹmẹ devo gba.”a Mọwẹ, Owe-wiwe dohia dọ Jesu tindo nọvisunnu gọna nọviyọnnu heyin jiji gbọn Josẹfu po Malia po dali lẹ.
Owe Wẹndagbe tọn lẹ donù hẹnnumẹ Jesu tọn devo lẹ go, ṣigba mì gbọ mí ni ze ayidonugo mítọn do whẹndo sẹpọmẹ Jesu tọn ji todin bo pọ́n nuhe mí sọgan plọn sọn yé dè.
[Nudọnamẹ Odò Tọn]
a “Nọvisunnu po Nọviyọnnu Jesu tọn lẹ po to Pọndohlan Ṣọṣi tọn mẹ,” gbọn J. P. Meier dali, The Catholic Biblical Quarterly, janvier 1992, weda 21.