Mí Yí Diọdo Ninọmẹ Mítọn lẹ Tọn Zan Nado Dekunnu to Fidindẹn Lẹ — WESẸDOTẸN INTẸNẸT JI TỌN Watchtower Tọn

Otàn Gbẹzan Tọn

Mí Yí Diọdo Ninọmẹ Mítọn lẹ Tọn Zan Nado Dekunnu to Fidindẹn Lẹ

DILE E YIN DIDỌ GBỌN RICARDO MALICSI DALI

To whenuena azọ́n gble do mi na kadaninọ Klistiani tọn ṣie wutu, yẹn po whẹndo ṣie po biọ Jehovah nado gọalọna mí nado basi tito na sọgodo mítọn. To odẹ̀ mítọn mẹ, mí dọ ojlo mítọn nado hẹn lizọnyizọn mítọn gblodeji. To ojlẹ vude godo, mí bẹ gbejizọnlin tẹnsisẹ sọn fide jẹ fide tọn de jẹeji, ehe hẹn mí yì otò voovo ṣinatọ̀n mẹ to ageklo awe ji. Taidi kọdetọn de, mí penugo nado hẹn lizọnyizọn mítọn di to fidindẹn lẹ.

YẸN yin jiji to Philippines to 1933 to whẹndo de mẹ he nọ kọnawudopọ hẹ Ṣọṣi Klandovo Philippines tọn. Hagbẹ 14 whẹndo mítọn tọn lẹpo wẹ tin to ṣọṣi enẹ mẹ. To whenuena yẹn tindo nudi owhe 12, n’biọ Jiwheyẹwhe to odẹ̀ mẹ nado deanana mi yì yise nugbo lọ kọ̀n. Dopo to mẹplọntọ ṣie lẹ mẹ hẹn mi biọ klasi nuplọnmẹ sinsẹ̀n tọn de mẹ, bọ yẹn lẹzun Katoliki zohunhunnọ de. Yẹn ma nọ gọ̀n gbeyina ylando samedi tọn po Amísa dimanche tọn po gbede. Etomọṣo, ayihaawe tintindo po pekọ matindo po jẹ tuklado mi ji. Kanbiọ lẹ gando nuhe nọ jọ do mẹhe kú lẹ go podọ gando olọnzomẹ po Atọ̀n-to-Dopomẹ po go nọ dotukla mi. Gblọndo he sinsẹ̀ngán lẹ nọ na ma nọ họnwun bo masọ nọ namẹ pekọ.

Gblọndo Pekọhẹnwanamẹ Tọn lẹ Mimọ

To whenuena yẹn to wehọmẹ daho, n’biọ ogbẹ́ de mẹ he dọ̀n mi biọ avùnhiho, akọhiho, azọ̀-nùnù, po nuwiwa he ma sọgbe devo lẹ po mẹ. To whèjai dopo, yẹn dukosọ hẹ onọ̀ klasigbẹ́ ṣie de tọn. Ewọ yin dopo to Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ mẹ. Yẹn kàn kanbiọ dopolọ lẹ he n’ko kanse mẹplọntọ sinsẹ̀n tọn ṣie lẹ biọ ẹ. E na gblọndo na kanbiọ ṣie lẹpo sọn Biblu mẹ, bọ yẹn tindo nujikudo dọ nuhe e dọ wẹ yin nugbo lọ.

Yẹn họ̀ Biblu bo jẹ pinplọn ẹn ji po Kunnudetọ lẹ po. To madẹnmẹ, yẹn jẹ opli Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn lẹpo yì ji. Nado hodo ayinamẹ Biblu tọn he gọ́ na nuyọnẹn he dọ dọ “ogbẹ́ ylankan nọ hẹn walọ dagbe gble,” yẹn sánkanna gbẹdido hẹ họntọn ylankan ṣie lẹ. (1 Kọlintinu lẹ 15:33) Ehe gọalọna mi nado yinukọn to Biblu pinplọn ṣie mẹ bo klan dee do wiwe na Jehovah to godo mẹ. To baptẹm ṣie godo to 1951, yẹn wadevizọn taidi lizọnyizọnwatọ whenu-gigọ́ tọn (gbehosọnalitọ) na ojlẹ gli de. Enẹgodo to décembre 1953, yẹn wlealọ hẹ Aurea Mendoza Cruz, he lẹzun gbẹdohẹmẹtọ ṣie to gbẹzan ṣie blebu mẹ podọ azọ́nwatọgbẹ́ nugbonọ de to lizọnyizọn lọ mẹ.

Gblọndo Na Odẹ̀ Mítọn Lẹ

Mí tindo ojlo nado wadevizọn taidi gbehosọnalitọ lẹ. Ṣigba, ojlo mítọn nado sẹ̀n Jehovah to gigọ́mẹ ma mọ hẹndi to afọdopolọji gba. Etomọṣo, mí ma doalọte nado to bibiọ Jehovah nado hùn dotẹnmẹ lẹ dote na mí to sinsẹ̀nzọn etọn mẹ gba. Ṣogan, onú lẹ ma bọawu na mí. Mahopọnna enẹ, mí hẹn yanwle gbigbọmẹ tọn mítọn lẹ do ayiha mẹ, bọ to whenuena n’tindo owhe 25, yẹn yin dide taidi devizọnwatọ agun tọn, he nọtena nugopọntọ azinponọ to agun Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn de mẹ.

Dile yẹn to nukọnzindo to oyọnẹn Biblu tọn tintindo mẹ bo wá mọnukunnujẹ nunọwhinnusẹ́n Jehovah tọn lẹ mẹ ganji, n’mọdọ agbasazọ́n ṣie ma sọgbe hẹ teninọ ṣie taidi Klistiani he to kada de gba. (Isaia 2:2-4) Yẹn de dide nado jo azọ́n ṣie do. Ehe yin whlepọn de na yise mítọn. Nawẹ yẹn na penukundo nuhudo whẹndo ṣie tọn go gbọn? Whladopo dogọ mí dọnsẹpọ Jehovah Jiwheyẹwhe to odẹ̀ mẹ. (Psalm 65:2) Mí dọ ahunmẹdunamẹnu po obu mítọn lẹ po na ẹn, ṣigba mí sọ dọ ojlo mítọn nado sẹ̀n to fie nuhudo lilatọ Ahọluduta lọ tọn lẹ sù te na ẹn ga. (Filippinu lẹ 4:6, 7) Mí ma sọgan lẹn pọ́n gbede dọ dotẹnmẹ voovo mọnkọtọn lẹ na hùn dote na mí!

Mí Bẹ Gbejizọnlin Mítọn Jẹeji

To avril 1965, yẹn kẹalọyi azọ́n de taidi mẹhe nọ penukundo asidan, miyọ́n-ṣiṣi po azọ́n alọgọnamẹ tọn po go to Agahun-Glintẹn Daho Vientiane tọn to Laos, bọ mí sẹtẹn yì finẹ. Kunnudetọ 24 wẹ to tòdaho Vientiane tọn mẹ, podọ mí duvivi azọ́n yẹwhehodidọ tọn hẹ mẹdehlan lẹ po mẹmẹsunnu vude he to otò lọ mẹ lẹ po. To nukọn mẹ, yẹn yin tẹnsẹna yì Agahun-Glintẹn Udon Thani tọn to Thaïlande. Kunnudetọ devo depope ma to tòpẹvi Udon Thani tọn mẹ. Taidi whẹndo de, míwlẹ kẹdẹ nọ basi opli sẹmẹsẹmẹ tọn lẹpo. Mí dọyẹwheho sọn whédegbè jẹ whédegbè, bo basi gọyìpọn lẹ, bosọ bẹ plọnmẹ Biblu lẹ jẹeji.

Mí flin ayinamẹ he Jesu na devi etọn lẹ dọ yé dona “hẹn sinsẹ́n susu” jẹgbonu. (Johanu 15:8) Enẹwutu mí magbe nado hodo apajlẹ yetọn bo zindonukọn to wẹndagbe lọ lilá mẹ. To madẹnmẹ mí mọ kọdetọn lẹ. Viyọnnu Thaïlande-nu de kẹalọyi nugbo lọ bo lẹzun mẹmẹyọnnu gbigbọmẹ tọn mítọn. Sunnu awe sọn Agewaji Amelika tọn kẹalọyi nugbo lọ bo lẹzun mẹho agun tọn to nukọnmẹ. Mí zindonukọn to yẹwheho wẹndagbe lọ tọn didọ mẹ to agewaji Thaïlande tọn na nuhe hugan owhe ao. Lehe homẹ mítọn hùn do sọ nado yọnẹn dọ agun dopo tin to Udon Thani todin! Delẹ to okún nugbo tọn he mí dó lẹ mẹ gbẹ́ pò to sinsẹ́n detọ́n.

Ṣigba, e blawu dọ mí dona sẹtẹn whladopo dogọ, bọ mí hodẹ̀ dọ “Oklunọ ojijẹ tọn” ni gọalọna mí nado to mahẹ tindo to azọ́n yẹwhehodidọ tọn lọ mẹ zọnmii. (Matiu 9:38) Mí yin didohlan Téhéran, he yin tatọ́-tònọ Iran tọn, to ojlẹ gandudu Chah tọn (Ahọlu Iran tọn) whenu.

Yẹwhehodidọ to Aigba-Denamẹ Sinsinyẹn lẹ Ji

To whenuena mí jẹ Téhéran, mí dín mẹmẹsunnu gbigbọmẹ tọn mítọn lẹ mọ to afọdopolọji. Mí kọnawudopọ hẹ pipli pẹvi Kunnudetọ lẹ tọn de he bẹ gbẹtọ he wá sọn otò voovo 13 mẹ hẹn. Mí dona basi diọdo lẹ nado sọgan dọyẹwheho wẹndagbe lọ tọn to Iran. Dile etlẹ yindọ mí ma pehẹ nukundiọsọmẹ tlọlọ depope, mí dona yí zinzin zan.

Na tito-to-whinnu agbasazọ́n jlodotọ lẹ tọn wutu, mí dona nọ deanana plọnmẹ Biblu lẹ to zánhomẹ kakajẹ afọnnu fuu to whedelẹnu. Ṣogan, lehe mí jaya do sọ nado mọ sinsẹ́n azọ́n sinsinyẹn enẹ tọn! Whẹndo Philippines-nu po Corée-nu susu po kẹalọyi nugbo Klistiani tọn bo klan yede do wiwe hlan Jehovah.

To enẹgodo, yẹn yin azọ́ndena do Dacca, to Bangladesh. Mí jẹ finẹ to décembre 1977. Azọ́n yẹwhehodidọ tọn mítọn ma bọawu nado yin wiwà to otò ehe lọsu mẹ gba. Etomọṣo, mí hẹn do ayiha mẹ to whepoponu dọ mí dona yin zohunhunnọ to azọ́n lọ mẹ. Po anademẹ gbigbọ Jehovah tọn tọn po, mí penugo bo mọ whẹndo mẹhe ylọ yede dọ Klistiani lẹ tọn susu. Nugbla osin kọfanamẹ nugbo he tin to Owe Wiwe mẹ tọn to hùhù delẹ to yé mẹ. (Isaia 55:1) Taidi kọdetọn de, mí bẹ plọnmẹ Biblu susu jẹeji.

Mí hẹn do ayiha mẹ dọ ojlo Jiwheyẹwhe tọn wẹ yindọ ‘yè ni whlẹn gbẹtọ wunmẹ lẹpo gán.’ (1 Timoti 2:4) Homẹhunnu wẹ e yin dọ mẹdepope ma tẹnpọn nado dotukla mí gba. Nado duto nuvẹun depope ji, mí nọ yí mẹdọnsẹpọ họntọnjihẹmẹ tọn de zan. Taidi apọsteli Paulu, mí tẹnpọn nado “yí [míde] do basi onú popo hlan gbẹtọ lẹpo.” (1 Kọlintinu lẹ 9:22) Eyin whétọ lẹ kàn nuhewutu mí dla yé pọ́n sè, mí nọ basi zẹẹmẹ na yé po homẹdagbe po, podọ mí mọdọ suhugan yetọn nọ tindo gbigbọ họntọnjihẹmẹ tọn taun.

Mí mọ Kunnudetọ dopo to Dacca bo na tuli i bọ e kọnawudopọ hẹ mí to opli Klistiani tọn lẹ mẹ podọ to azọ́n yẹwhehodidọ tọn mẹ to nukọnmẹ. Enẹgodo, asi ṣie plọn Biblu po whẹndo de po bo basi oylọna yé wá opli mítọn lẹ. Gbọn dagbewanyi Jehovah tọn dali, whẹndo lọ blebu biọ nugbo mẹ. To nukọnmẹ, viyọnnu yetọn awe lẹ gọalọ to lẹdogbedevomẹ owe sinai do Biblu ji lẹ tọn bibasi do Bengali-gbè mẹ, podọ hẹnnumẹ yetọn susu wá yọ́n Jehovah ga. Biblu plọntọ susu devo lẹ kẹalọyi nugbo lọ. Suhugan yetọn to devizọnwa todin taidi mẹho agun tọn lẹ kavi gbehosọnalitọ lẹ.

Na Dacca yin tòdaho he mẹ gbẹtọ sù te taun wutu, mí basi oylọna delẹ to hagbẹ whẹndo mítọn tọn lẹ mẹ nado wá gọalọna mí to azọ́n yẹwhehodidọ tọn lọ mẹ. Susu to yé mẹ yigbe bo kọnawudopọ hẹ mí to Bangladesh. Lehe mí gọ́ na ayajẹ po pẹdido po hlan Jehovah na dotẹnmẹ hundote he mí tindo nado tindo mahẹ to yẹwheho wẹndagbe lọ tọn didọ mẹ to otò enẹ mẹ do sọ! Sọn omẹ dopo gee ji to bẹjẹeji, agun awe wẹ tin to Bangladesh todin.

To juillet 1982, mí dona blá agbàn bo sẹtẹn sọn Bangladesh. Mí jo mẹmẹsunnu lẹ do po dasin po to nukun mítọn mẹ. Ojlẹ vude to enẹgodo, yẹn yin azọ́ndena do Agahun-Glintẹn Daho Entebbe tọn to Ouganda, fie mí na nọ̀ na owhe ẹnẹ po osun ṣinawe po. Etẹwẹ mí na penugo nado wà nado gbògbéna oyín daho Jehovah tọn to otò ehe mẹ?

Jehovah Sinsẹ̀n to Whèzẹtẹn Aflika Tọn

To whenuena mí jẹ Agahun-Glintẹn Daho Entebbe tọn, mọtokuntọ de ze yẹn po asi ṣie po nado bẹ mí yì fie mí na nọ̀. Dile mí to tintlọ́n agahun-glintẹn lọ, n’jẹ yẹwhehodọ na mọtokuntọ lọ ji gando Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn go. E kanbiọ mi dọmọ: “Be dopo to Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ mẹ wẹ hiẹ yin ya?” To whenuena n’yigbe dọ mọwẹ, mọtokuntọ lọ dọmọ: “Dopo to mẹmẹsunnu mìtọn lẹ mẹ nọ wazọ́n to atọ̀họ̀ he nọ deanana agahun lẹ mẹ [to agahun-glintẹn lọ].” To afọdopolọji, yẹn biọ ẹ dọ e ni ze mi yì finẹ. Mí mọ mẹmẹsunnu lọ, he hùnhomẹ taun nado mọ mí, podọ tito lẹ yin bibasi na opli lẹ po sinsẹ̀nzọn kunnudegbe tọn po.

Wẹnlatọ Ahọluduta lọ tọn 228 poun wẹ to Ouganda to whenẹnu. To pọmẹ hẹ mẹmẹsunnu awe to Entebbe, mí yí owhe tintan mítọn zan to okún nugbo lọ tọn didó mẹ. Na gbẹtọ lẹ yiwanna wehihia wutu, mí penugo nado do owe susu gbonu, gọna linlinnamẹwe kanweko lẹ. Mí nọ basi oylọna mẹmẹsunnu lẹ sọn Kampala, he yin tatọ́-tònọ lọ, nado gọalọna mí nado dọyẹwheho to aigba-denamẹ Entebbe tọn ji to sẹfifo lẹ. To togunmẹho tintan he yẹn dọ tẹnmẹ, yẹn wẹ gọna pliwatọ lẹ do atọ́n.

To owhe atọ̀n he bọdego lẹ gblamẹ, mí tindo numimọ he hẹn ayajẹ wá na mí hugan to gbẹzan mítọn mẹ delẹ to whenuena mí mọ mẹhe mí plọnnu lẹ kẹalọyi nugbo bo yinukọn po awuyiya po. (3 Johanu 4) To plidopọ lẹdo tọn dopo ji, ṣidopo to Biblu plọntọ mítọn lẹ mẹ yin bibaptizi. Susu to yé mẹ dọ dọ yé yin tulina nado doafọna sinsẹ̀nzọn whenu-gigọ́ tọn na yé mọdọ mí to devizọnwa taidi gbehosọnalitọ, dile etlẹ yindọ mí to agbasazọ́n whenu-gigọ́ tọn lẹ mẹ.

Mí doayi e go dọ azọ́nwatẹn mítọn sọgan yin aigba-denamẹ he nọ de sinsẹ́n tọ́n ga. To gbèdopo, yẹn dọnsẹpọ ponọ miyọ́n-ṣitọ agahun-glintẹn tọn dopo bo dọhona ẹn gando todido gbẹninọ to paladisi aigba ji tọn de mẹ he Biblu zedonukọnnamẹ go. N’dohia ẹ sọn Biblu ewọ lọsu tọn mẹ dọ gbẹtọvi tonusetọ lẹ na nọgbẹ̀ to jijọho po pọninọ po mẹ, bo ma nasọ jiya ohẹ́n, ohọ̀, awhàn, azọ̀n, kavi okú tọn ba. (Psalm 46:9; Isaia 33:24; 65:21, 22; Osọhia 21:3, 4) Ehe hihia to Biblu edetiti tọn mẹ fọnjlodotena ẹn. Plọnmẹ Biblu de bẹjẹeji to afọdopolọji. E jẹ opli lẹpo yì ji. To ojlẹ vude godo, e klan ede do wiwe na Jehovah bo yí baptẹm. To godo mẹ, e kọnawudopọ hẹ mí to lizọnyizọn whenu-gigọ́ tọn mẹ.

Hunyanhunyan tonudidọ tọn fọ́n whlaawe to Ouganda to whenuena mí to finẹ, ṣigba enẹ ma hẹnalọdotena nuwiwa gbigbọmẹ tọn mítọn lẹ gba. Hagbẹ whẹndo tọn lẹ podọ hẹnnumẹ he nọ nọ̀ owhé mẹhe to azọ́nwa na titobasinanu akọjọpli tọn lẹ tọn gbè lẹ yin tẹnsẹna yì Nairobi to Kenya na osun ṣidopo. Mẹhe ma yin tẹnsẹna sọn Ouganda to mí mẹ lẹ zindonukọn to opli Klistiani tọn lẹ yìyì po azọ́n yẹwhehodidọ tọn po mẹ, dile etlẹ yindọ mí dona yí zinzin zan bo tin to aṣeji.

To avril 1988, azọ́ndenamẹ ṣie wá vivọnu bọ mí dona sẹtẹn whladopo dogọ. Mí tlọ́n Agun Entebbe tọn mẹ po numọtolanmẹ pekọ sisosiso tọn po na nukọnyiyi gbigbọmẹ tọn he tin to finẹ lẹ wutu. To juillet 1997, dotẹnmẹ hundote na mí nado dla Entebbe pọ́n whladopo dogọ. To ojlẹ enẹ mẹ, delẹ to Biblu plọntọ mítọn dai tọn lẹ mẹ ko to devizọnwa taidi Mẹho agun tọn lẹ. Lehe homẹ mítọn hùn nado mọ pliwatọ 106 to Opli Togunmẹho tọn tẹnmẹ do sọ!

Tẹnsisẹ Yì Aigba-Denamẹ He Ma Ko Yin Azọ́nwadeji de Ji

Be mí na penugo nado yí dotẹnmẹ hundote yọyọ lẹ zan ya? Mọwẹ, ofi yọyọ he yẹn yin azọ́ndena do wẹ yin Agahun-Glintẹn Mogadiscio tọn, to Somalie. Mí magbe nado yí dotẹnmẹ hundote yọyọ ehe zan ganji nado wadevizọn to aigba-denamẹ he ma ko yin azọ́nwadeji pọ́n de mẹ.

Azọ́nwatọ afọzedaitẹn (ambassade) lẹ tọn, azọ́nwatọ Philippines-nu lẹ, po jonọ devo lẹ po wẹ mí nọ saba dọyẹwheho na hugan. Mí nọ saba pé yé to ahi mẹ. Mí sọ nọ basi dlapọn họntọnjihẹmẹ tọn lẹ yì owhé yetọn lẹ gbè ga. Gbọn wuntuntun, alọdidiọ, zinzin, po jidide mlẹnmlẹn do Jehovah go po yiyizan dali, mí penugo nado dọ nugbo Biblu tọn lẹ na mẹdevo lẹ, podọ ehe de sinsẹ́n tọ́n to mẹhe wá sọn otò voovo mẹ lẹ ṣẹnṣẹn. To owhe awe godo, mí sẹtẹn sọn Mogadiscio—yèdọ ojlẹ vude whẹpo awhàn do bẹjẹeji to finẹ.

Titobasinanu akọjọpli tọn lọ he nọ penukundo agahun-kùnkùn go (Organisation de l’aviation civile internationale) sọ deazọ́nna mi do Yangon, to Myanmar. Whladopo dogọ, dotẹnmẹ dagbe lẹ hundote na mí nado gọalọna gbẹtọ ahunjijlọnọ lẹ nado plọnnu gando lẹndai Jiwheyẹwhe tọn lẹ go. To Myanmar godo, mí yin azọ́ndena do Dar es-Salaam, to Tanzanie. Yẹwhehodidọ sọn whédegbè jẹ whédegbè bọawu taun to Dar es-Salaam na lẹdo Glẹnsigbe-dótọ lẹ tọn de tin to finẹ wutu.

To otò he mẹ mí wazọ́n te lẹpo mẹ, mí ma nọ tindo nuhahun susu to lizọnyizọn mítọn hinhẹndi mẹ, dile etlẹ yindọ to ninọmẹ susu mẹ, azọ́n Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn tin to alọhẹndotenamẹ glọ. Na otẹn he mẹ yẹn to azọ́nwa te nọ saba tindo kanṣiṣa hẹ tòhọluduta kavi titobasinanu akọjọpli tọn lẹ wutu, gbẹtọ lẹ ma nọ dindona nuwiwa mítọn lẹ gba.

Agbasazọ́n ṣie biọ dọ yẹn po asi ṣie po ni yì sọn fide jẹ fide na owhe 30. Ṣigba, mí pọ́n azọ́n ṣie taidi aliho de poun nado jẹ yanwle tangan mítọn kọ̀n. Yanwle mítọn tintan to whepoponu wẹ nado hẹn dagbenu Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn lẹ yinukọn dogọ. Mí dopẹna Jehovah na e gọalọna mí nado yí diọdo ninọmẹ mítọn lẹ tọn zan ganji podọ nado duvivi lẹblanulọkẹyi jiawu lọ tọn he yin wẹndagbe lọ hinhẹn gbayipe yì fidindẹn lẹ.

Mí Lẹkọwa Fie Nulẹpo Bẹjẹeji Te

To whenuena yẹn tindo owhe 58, n’de dide nado yawu yí gbọjẹ-gaa bo lẹkọyi Philippines. To whenuena mí lẹkọwa, mí hodẹ̀ hlan Jehovah nado deanana afọdide mítọn lẹ. Mí jẹ devizọnwa ji to agun de mẹ to tòdaho Trece Martires tọn mẹ, to agbegbe Cavite tọn ji. To whenue mí jẹ finẹ tlolo, lilatọ Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn 19 poun wẹ to finẹ. Tito yin bibasi na yẹwhehodidọ egbesọegbesọ tọn, bọ plọnmẹ Biblu susu bẹjẹeji. Agun lọ jẹ jideji tindo ji. To ojlẹ de mẹ, asi ṣie tindo plọnmẹ Biblu 19, bọ yẹn tindo 14.

To madẹnmẹ Plitẹnhọ Ahọluduta tọn lọ masọ nọ hẹn mí ba. Mí hodẹ̀ hlan Jehovah gando ehe go. Mẹmẹsunnu gbigbọmẹ tọn de po asi etọn po de dide nado basi nunina aigba de tọn, bọ wekantẹn alahọ tọn kẹalọyi obiọ akuẹ-yinyan tọn na Plitẹnhọ Ahọluduta tọn yọyọ de gbigbá. Plitẹnhọ yọyọ ehe yinuwado azọ́n yẹwhehodidọ tọn lọ ji tlala, bọ pliwatọ lẹ jideji to sẹmẹsẹmẹ. Todin, mí nọ zingbejizọnlin hugan ganhiho dopo na yìyì kẹdẹ nado gọalọna agun devo he tindo wẹnlatọ 17.

Yẹn po asi ṣie po yọ́n pinpẹn lẹblanulọkẹyi he mí tindo nado wadevizọn to otò susu sọmọ lẹ mẹ tọn. Eyin mí lẹnnupọn yì godo do gbẹzan tẹnsisẹ sọn fide jẹ fide tọn mítọn ji, mí nọ tindo pekọ sisosiso nado yọnẹn dọ e yin yiyizan to aliho dagbe hugan lọ mẹ—yèdọ nado gọalọna mẹdevo lẹ nado plọnnu gando Jehovah go!

[Yẹdide otò tọn to weda 24, 25]

(Nado mọ yẹdide ganji, pọ́n zinjẹgbonu)

IRAN

OUGANDA

SOMALIE

TANZANIE

BANGLADESH

MYANMAR

LAOS

THAILANDE

PHILIPPINES

[Yẹdide to weda 23]

Po asi ṣie, Aurea po