Plọnnu Todin Podọ Kakadoi

DOTO Allemagne-nu de he nọ yin Ulrich Strunz wlan owe delẹ he hosọ yetọn yin Forever Young [Gbọṣi Jọja mẹ Tẹgbẹ̀]. To owe ehelẹ mẹ, e na kunnudenu lẹ nado dohia dọ aihundida lanmẹyiya tọn, núdùdù, po gbẹzan dagbe po sọgan hẹn agbasalilo mẹtọn pọnte bosọ sọgan dekọtọn do ogbẹ̀ gaa mẹ. Ṣogan, e ma dopagbe na wehiatọ etọn lẹ dọ ayinamẹ etọn hihodo na zọ́n bọ yé na nọgbẹ̀ kakadoi gba.

Etomọṣo, oyọnẹn tangan de tin he dopà ogbẹ̀ madopodo tọn. To alọ devo mẹ, eyin a penugo nado nọgbẹ̀ kakadoi, hiẹ sọgan plọn nuhe yọn-na-yizan lẹ kakadoi. Jesu hodẹ̀ hlan Jiwheyẹwhe dọmọ: “Ehe wẹ ogbẹ̀ madopodo, dọ yé ni yọ́n hiẹ ṣokẹdẹ Jiwheyẹwhe nugbo, podọ ewọ mẹhe hiẹ dohlan, yèdọ Jesu Klisti.” (Johanu 17:3) Mì gbọ mí ni basi zẹẹmẹ hogbe lọ “ogbẹ̀ madopodo” tọn whẹ́, enẹgodo mí na gbadopọnna nuhe oyọnẹn lọ bẹhẹn podọ lehe hiẹ sọgan mọ ẹn yí gbọn.

Sọgbe hẹ nuhe Biblu dọ, Mẹdatọ lọ na diọ aigba zun paladisi to madẹnmẹ, fie gbẹtọ lẹ na penugo nado nọgbẹ̀ kakadoi te. Nado hẹn paladisi enẹ yọnbasi, afọdide tangan delẹ dona yin zize, taidi Singigọ azán Noa gbè tọn nkọ. Matiu weta 24, wefọ 37 jẹ 39, dohia dọ Jesu yí azán mítọn jlẹdo ‘azán Noa tọn’ go, whenue gbẹtọ lẹ ‘ma yọ́n’ ninọmẹ owù tọn he mẹ yé tin te. Yé sọ sú otó yetọn do owẹ̀n he Noa lá. Enẹgodo ‘azán he gbè Noa biọ ohún mẹ’ pé bọ Singigọ lọ và mẹhe gbẹ́ oyọnẹn ehe dai lẹpo sudo. Ṣigba, Noa po mẹhe tin to aki lọ mẹ hẹ ẹ lẹ po luntọ́n.

Jesu dohia dọ “azán” mọnkọtọn de ja to ojlẹ mítọn mẹ. Mẹhe hodo nudọnamẹ he gando nujijọ ehe go lẹ ma na tindo todido lọ nado luntọ́n poun gba ṣigba nado nọgbẹ̀ kakadoi ga. Humọ, oṣiọ he tin to oflin Jiwheyẹwhe tọn mẹ lẹ na yin finfọ́n do ogbẹ̀ po todido lọ po ma nado kú gbede ba. (Johanu 5:28, 29) Doayi lehe Jesu do linlẹn awe ehelẹ hia do go. To whenuena e to hodọna Malta gando fọnsọnku oṣiọ lẹ tọn go, e dọmọ: “Mẹhe yí mi sè, eyin e kú, e nasọ tin to ogbẹ̀: mẹhe sọ tin to ogbẹ̀, bosọ yí mi sè, ma na kú gbede.” Kunnudenu lẹpo dohia dọ “azán” ehe ko biọ whégbè pete, ehe zẹẹmẹdo dọ hiẹ sọgan nọma “kú gbede.”—Johanu 11:25-27.

Enẹgodo Jesu kanse Malta dọ: “Hiẹ yí ehe sè?” Malta gblọn dọ: “Mọwẹ, Oklunọ.” Mí ni dọ dọ Jesu kàn kanbiọ dopolọ sè we to egbehe, etẹwẹ a na dọ? E sọgan sinyẹnawuna we nado yise dọ gbẹtọ ma na kú gbede ba. Ṣigba mí ni tlẹ dọ dọ nuhe a lẹn niyẹn, e họnwun dọ e na jlo hiẹ lọsu nado sọgan yí ehe sè. Yí nukun homẹ tọn do pọ́n obá he mẹ hiẹ sọgan plọnnu jẹ eyin hiẹ “ma na kú gbede”! Tẹnpọn bo pọ́n dewe hlan taidi mẹhe to vivi nuhe e nọ jlo we dọ a ni plọn todin ṣigba bọ a ma nọ mọ whenu na gbede lẹpo tọn dù. Podọ lẹnnupọndo ayajẹ yinyin kinkọndopọ whladopo dogọ hẹ mẹyiwanna towe he ko kú lẹ tọn ji! Oyọnẹn tẹwẹ sọgan hẹn ehelẹ yọnbasi, podọ nawẹ hiẹ sọgan tindo e gbọn?

Mí Sọgan Tindo Oyọnẹn He Nọ Namẹ Ogbẹ̀

Be oyọnẹn Jiwheyẹwhe po Klisti po tọn tintindo zẹ̀ nugopipe mítọn go wẹ ya? Lala. Nugbo wẹ dọ mí ma na plọnnu vọ̀ gbede gando azọ́n Mẹdatọ lọ tọn lẹ go. Etomọṣo, Jesu ma to alọdlẹndo sunwhlẹvu-pinplọn kavi adà lẹnunnuyọnẹn tọn devo lẹ to whenuena e blá ‘oyọnẹn’ dopọ hẹ “ogbẹ̀ madopodo” gba. Howhinwhẹn lẹ weta 2, wefọ 1 po 5 po dohia dọ “ohó” po “gbedide” he tin to Biblu mẹ lẹ po wẹ yin onú tintan he na gọalọna mí nado tindo “oyọnẹn Jiwheyẹwhe tọn.” Podọ gando Jesu go, Johanu 20:30, 31 dohia dọ nuhe yin winwlan dai lẹ sọgan gọalọna mí nado “tindo ogbẹ̀.”

Enẹwutu, oyọnẹn Jehovah po Jesu Klisti po tọn he tin to Biblu mẹ sọgan do aliho he mẹ a na mọ ogbẹ̀ madopodo te hia we. Biblu yin owe vonọtaun de. Mẹdatọ lọ gbọdo e to aliho de mẹ bọ agblinọ he ma tlẹ tindo dotẹnmẹ hundote wepinplọn tọn sọmọ lẹ lọsu sọgan tindo oyọnẹn he pegan lọ nado mọ ogbẹ̀ madopodo. Mọdopolọ, mẹhe sewé bosọ tindo whenu po nuyizan nupinplọn tọn susu po na nọ plọn nuyọyọ de sọn Owe-wiwe gbọdo lẹ mẹ to whepoponu. Nugbo lọ dọ hiẹ sọgan hia hosọ ehe yin kunnudenu dọ hiẹ tindo nugopipe lọ nado plọnnu, ṣigba nawẹ hiẹ dona yí nugopipe enẹ zan gbọn?

Lẹdo aihọn pé, apajlẹ mẹsusu tọn ko dohia dọ aliho dagbe hugan nado tindo oyọnẹn ehe wẹ nado plọn Biblu hẹ mẹde he ko mọnukunnujẹ nudọnamẹ lọ mẹ ganji. Kẹdẹdile Noa dovivẹnu nado hẹn tòmẹnu etọn lẹ tindo oyọnẹn do, Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tindo ojlo nado wá owhé towe gbè nado dọhodo Biblu ji hẹ we. Yé sọgan yí alọnuwe lọ Etẹwẹ Jiwheyẹwhe Biọ to Mí Si? kavi owe lọ he hosọ etọn yin Oyọnẹn He Nọ Planmẹ Sọyi Ogbẹ̀ Madopodo Mẹa zan. Eyin linlẹn lọ dọ nugbonọ lẹ “ma na kú gbede” to Paladisi aigba ji tọn mẹ tlẹ taidi nuhe vẹawu nado yise to nukun towe mẹ, hiẹ sọgan plọn nado dejido pagbe ehe go gbọn hodọdopọ Biblu tọn ehelẹ gblamẹ. Enẹwutu eyin hiẹ na jlo nado nọgbẹ̀ kakadoi kavi jlo na yọnẹn poun eyin lẹnpọn dagbenu wẹ e yin nado yise dọ hiẹ sọgan wàmọ, etẹwẹ hiẹ dona wà? Kẹalọyi dotẹnmẹ hundote ehe nado plọn Biblu.

Whenu nẹmu wẹ oplọn ehe na yí? Alọnuwe weda 32 tọn he ṣẹṣẹ yin nùdego, bo tin-to-aimẹ to ogbè kanweko susu mẹ lọ, tindo nupinplọn kleunkleun 16 poun. Kavi eyin a sọgan yí nudi ganhiho dopo zan to osẹ mẹ, osun vude poun wẹ e na biọ nado plọn hosọ titengbe Biblu tọn lẹ gbọn owe lọ Oyọnẹn He Nọ Planmẹ Sọyi Ogbẹ̀ Madopodo Mẹ yiyizan dali. Owe ehelẹ ko gọalọna mẹsusu nado tindo oyọnẹn susu bo wleawuna owanyi he siso na Jiwheyẹwhe. Mẹdatọ lọ na dona mẹhe yiwanna ẹn nugbo lẹ, bo nasọ hẹn ẹn yọnbasi na yé nado mọ ogbẹ̀ madopodo.

Na nugbo tọn, oyọnẹn he nọ namẹ ogbẹ̀ tin-to-aimẹ podọ mí tindo nugopipe lọ nado tindo e. Biblu blebu, kavi e whè gbau apadewhe etọn, ko yin lilẹdogbedevomẹ do nuhe hugan ogbè 2 000 mẹ. Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ to aigba 235 ji na hùnhomẹ nado gọalọna we bosọ na we owe sinai do Biblu ji lẹ na hiẹ nido sọgan hẹn oyọnẹn towe siso dogọ.

Oplọn Mẹdetiti Tọn

Haṣinṣan towe hẹ Jiwheyẹwhe yin whẹho de to hiẹ po Mẹdatọ lọ po ṣẹnṣẹn kẹdẹ. Hiẹ kẹdẹ wẹ sọgan hẹn e go bo hẹn ẹn lodo, podọ ewọ dopo kẹdẹ wẹ sọgan na we ogbẹ̀ madopodo. Enẹwutu, hiẹ dona zindonukọn nado nọ plọn Ohó etọn. E sọgan bọawuna we nado mọ whenu na nupinplọn eyin a basi tito bọ mẹde nọ wá plọnnu hẹ we to gbesisọmẹ to owhé towe gbè.

To whenuena e yindọ Biblu po owe sinai do Biblu ji lẹ po bẹ “oyọnẹn Jiwheyẹwhe tọn” hẹn, nuhe sọgbe taun wẹ e yin nado penukundo yé go ganji. (Howhinwhẹn lẹ 2:5) Gbọnmọ dali hiẹ na yí yé zan na owhe susu. Hiẹ sọgan nọma ko yí nuplọnmẹwe susu zan to wehọmẹ eyin otò he to nukunhùn de mẹ wẹ a nọ nọ̀. Aliho nupinplọn tọn tintan lẹ sọgan yin nado nọ dotoai bo nọ doayinugo. Di apajlẹ, to Bénin, ogbè hugan 50 wẹ nọ yin didó. Nuhe gbayipe wẹ e yin dọ mẹdelẹ ni sè ogbè ẹnẹ kavi atọ́n ganji, dile etlẹ yindọ yé ma tindo nuplọnmẹwe dopo tata to ogbè enẹlẹ mẹ. Nugopipe towe nado plọnnu gbọn todidoai, ayididonugo, podọ onú lẹ hinhẹn do ayiha mẹ dali yin dona jiawu de. Ṣogan, hiẹ na mọdọ owe lẹ sọgan gọalọna we taun to nupinplọn towe mẹ.

Eyin tẹnmẹ tlẹ ján to owhé towe gbè, tẹnpọn nado mọ fie sọgbe de na Biblu po owe sinai do Biblu ji towe lẹ po. Bẹ yé do fie a sọgan yawu yìn alọ plá yé te podọ fie yé ma na yin hinhẹngble te.

Oplọn Whẹndo Tọn

Eyin mẹjitọ de wẹ hiẹ yin, a dona tindo ojlo to alọgigọna ovi towe lẹ mẹ nado mọ oyọnẹn dopolọ he hiẹ to pinplọn. To otò he to nukunhùn lẹ mẹ, mẹjitọ lẹ to paa mẹ tindo aṣa lọ nado plọn ovi yetọn lẹ alọnuzọ́n voovo lẹ. Ehe sọgan bẹ nudida, nake didà, osin didà, glelilẹ, whèhuhu, po lehe yè nọ deahinanu do po hẹn. Na nugbo tọn, nuplọnmẹ he yọ́n na gbẹninọ wẹ ehelẹ yin. Ṣigba, mẹjitọ susu ma nọ yí oyọnẹn he nọ planmẹ sọyi ogbẹ̀ madopodo mẹ dogọ nuplọnmẹ ehelẹ.

Ninọmẹ depope he mẹ a tin te, a sọgan lẹndọ emi ma tindo whenu susu sọmọ nado yizan hẹ ovi lẹ. Mẹdatọ lọ lọsu yọ́n enẹ. Gando lehe ovi lẹ na yin pinplọn to aliho etọn lẹ mẹ do go, doayi nuhe e dọna mẹjitọ lẹ nado nọ wà sọn whenu dindẹn die go: “Hiẹ nasọ yí sọwhiwhe do plọn yé ovi towe lẹ, bosọ dọho yetọn whenuena hiẹ sinai to owhé towe gbè, podọ whenuena hiẹ to zọnlinzin to aliho ji, podọ to whenuena hiẹ mlọnai, podọ to whenuena hiẹ fọntite.” (Deutelonomi 6:7) Sọgbe hẹ linlẹn ehelẹ, naegbọn a ma na tẹnpọn nado wleawuna tito mẹpinplọn tọn towe titi, taidi ehe:

1. “Whenuena hiẹ sinai to owhé towe gbè”: Tẹnpọn nado nọ dọhodo Biblu ji to gbesisọmẹ, vlavo to sẹmẹsẹmẹ, hẹ ovi towe lẹ to whégbè, kẹdẹdile mẹde sọgan ko wà hẹ hiẹ lọsu do. Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tindo owe sinai do Biblu ji he sọgbe na nupinplọn hẹ ovi lẹpo mahopọnna owhe yetọn.

2. “Whenuena hiẹ to zọnlinzin to aliho ji”: Nọ dọho hẹ ovi towe lẹ to paa mẹ dogbọn Jehovah dali, kẹdẹdile a nọ plọn yé alọnuzọ́n lẹ kavi na yé anademẹ to paa mẹ do.

3. “Whenuena hiẹ mlọnai”: Nọ hodẹ̀ hẹ ovi towe lẹ to whèjai lẹpo.

4. “Whenuena hiẹ fọntite”: Whẹndo susu ko mọ dona dagbe susu yí sọn dogbigbapọnna wefọ Biblu tọn dopo to afọnnu lẹpo mẹ. Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ nọ yí alọnuwe apòmẹ tọn lọ Dogbapọnna Owe-Wiwe Egbesọegbesọb zan nado wà ehe.

To otò he to nukunhùn lẹ mẹ, mẹjitọ susu nọ wà nuhe go yé pé lẹpo nado mọdọ dopo to ovi yetọn lẹ mẹ yì wehọmẹ ganji. Gbọnmọ dali ovi lọ na penugo nado penukundo mẹjitọ etọn lẹ go to yọnhowhe yetọn mẹ. Ṣigba, eyin hiẹ plọn Biblu bo gọalọna ovi towe lẹpo nado wà nudopolọ, hiẹ na tindo oyọnẹn he na hẹn ẹn yọnbasi na hiẹ po whẹndo towe blebu po nado nọgbẹ̀ kakadoi.

Be ai de na wá họ́n bọ mí na yọ́n nulẹpo ya? Gbede pọ́n! Dile e na dẹnsọ bọ aigba mítọn na to lilẹdo owhè, mí na pò to nuplọn zọnmii. Na nugbo tọn, Yẹwhehodọtọ 3:11 dọmọ: “E [Jiwheyẹwhe] ko basi onú popo dagbedagbe to whenu etọn; e yí wẹkẹ do ayiha yetọn mẹ ga, mọ mẹde ma sọgan mọdòna azọ́n he Jiwheyẹwhe to wiwà sọn dòdó kakajẹ opodo.” Nupinplọn yin awuvivinu de he ma na doalọte gbede.

[Nudọnamẹ odò tọn]

Blurb on page 5]

“Ehe wẹ ogbẹ̀ madopodo, dọ yé ni yọ́n hiẹ . . . ”

[Yẹdide lẹ to weda 7]

Gọalọna whẹndo towe nado plọnnu todin podọ kakadoi