Kanbiọ lẹ sọn Wehiatọ lẹ Dè
Etẹ dọ wẹ apọsteli Paulu te to whenuena e dọ dọ yọnnu lẹ “ni do onù abọẹ to agun lẹ mẹ”?
Paulu kanwehlan agun Klistiani tọn he tin to Kọlinti dọmọ: “Dile e te to agun mẹwiwe lẹ tọn lẹpo mẹ. Mì gbọ yọnnu mìtọn lẹ ni do onù abọẹ to agun lẹ mẹ: na yè ma na hlan yé nado dọho gba.” (1 Kọlintinu lẹ 14:33, 34) Nado mọnukunnujẹ ehe mẹ ganji, e na yin alọgọnamẹnu de nado gbadopọnna lẹdo hodidọ ayinamẹ Paulu tọn tọn.
To 1 Kọlintinu lẹ weta 14 mẹ, Paulu to hodọdo whẹho he gando opli agun Klistiani tọn lẹ tọn go ji. E basi zẹẹmẹ nuhe dona yin hodọdeji to opli mọnkọtọn lẹ tẹnmẹ tọn bo na ayinamẹ do lehe opli lẹ dona yin anadena gbọn ji. (1 Kọlintinu lẹ 14:1-6, 26-34) Humọ, e zinnudo yanwle opli Klistiani tọn lẹ tọn ji—“na agun nido mọ hẹndote yí.”—1 Kọlintinu lẹ 14:4, 5, 12, 26.
Anademẹ Paulu tọn nado “do onù abọẹ” sọawuhia whla atọ̀n to 1 Kọlintinu lẹ weta 14 mẹ. To ojlẹ dopodopo mẹ, e yin yiyizan na pipli voovo lẹ to agun lọ mẹ, ṣigba to ojlẹ lọ lẹpo mẹ, e yin nina na whẹwhinwhẹ́n dopolọ wutu, yèdọ na “onú lẹpo ni yin wiwà dole e jẹ do, podọ to tẹnmẹtẹnmẹ.”—1 Kọlintinu lẹ 14:40.
Tintan, Paulu dọmọ: “Eyin mẹde to hodọ to ogbè yè ma yọnẹn mẹ, mì gbọ e ni yin omẹ awe, kavi e yin e sù tlala ni yin atọ̀n, enẹ lọsu gbọn kannukannu; mì ni sọ gbọ omẹ dopo ni detana. Ṣigba eyin tadenatọ de ma tin, mì bo gbọ e ni do [onù abọẹ] to agun mẹ; mì sọ gbọ ni to hodọ hlan ede podọ hlan Jiwheyẹwhe.” (1 Kọlintinu lẹ 14:27, 28) Ehe ma zẹẹmẹdo dọ omẹ mọnkọtọn ma nasọ dọho to opli lẹ ji gbede gba, ṣigba dọ ojlẹ delẹ tin he mẹ ewọ dona nọ abọẹ. To popolẹpo mẹ, yanwle opli lẹ tọn—he yin nado jlọ ode awetọ dote—ma sọgan yọnbasi eyin mẹlọ to hodọ to ogbè he mẹdepope ma yọnẹn mẹ.
Awetọ, Paulu dọmọ: “Mì gbọ yẹwhegán awe kavi atọ̀n ni dọho, na mẹdevo lẹ ni dawhẹ [kavi detana]. Eyin yè do onú de hia hlan omẹ devo he sinai to finẹ dali, mì gbọ omẹ tintan ni do [onù etọn abọẹ].” Ehe ma zẹẹmẹdo dọ yẹwhegán tintan lọ ma nasọ dọho to opli lẹ ji ba gba, ṣigba dọ ewọ dona do onú abọẹ to ojlẹ delẹ mẹ. Enẹgodo omẹ lọ he mọ numimọ jiawu lọ sọgan dọ ẹ na agun lọ, bọ yanwle opli lọ tọn—he yin nado “miọnhomẹna . . . omẹ popo” nido yin jijẹ e kọ̀n.—1 Kọlintinu lẹ 14:26, 29-31.
Atọ̀ntọ, Paulu dọ hlan mẹmẹyọnnu lẹ ṣokẹdẹ, dọmọ: “Mì gbọ yọnnu mìtọn lẹ ni do [onù abọẹ] to agun lẹ mẹ: na yè ma na hlan yé nado dọho gba; ṣigba gbọ yé ni tin to taliai glọ.” (1 Kọlintinu lẹ 14:34) Naegbọn Paulu do na ayinamẹ ehe mẹmẹyọnnu lẹ? Na nulẹpo nido nọ̀ kannukannu to agun lọ mẹ. E dọmọ: “Eyin yé sọ jlo onú de na plọn, mì gbọ yé ni kanse asu yetọn lẹ to whégbè: na winyan wẹ e yin na yọnnu lẹ nado nọ dọho to agun mẹ.”—1 Kọlintinu lẹ 14:35.
Vlavo mẹmẹyọnnu delẹ to agọjẹdo nuhe yin didọ to agun lọ mẹ. Ayinamẹ Paulu tọn gọalọna mẹmẹyọnnu lẹ nado dapana gbigbọ bẹwlu tọn mọnkọtọn bo gbọn whiwhẹ dali kẹalọyi tẹnmẹ yetọn to tito tatọ́-yinyin tọn Jehovah tọn mẹ, titengbe gando asu yetọn lẹ go. (1 Kọlintinu lẹ 11:3) To yidogọ mẹ, gbọn abọẹninọ dali, mẹmẹyọnnu lẹ na dohia dọ yé ma to dindin nado yin mẹplọntọ to agun lọ mẹ gba. To whenuena e wlanwe hlan Timoti, Paulu dohia dọ e ma sọgbe na yọnnu de ni tindo azọngban mẹpinplọn tọn to agun mẹ gba. E wlan dọmọ: “Yẹn ma dikena yọnnu nado nọ plọnmẹ gba, kavi nado nọ degbè di ogán to sunnu ji gba, adavo ni nọ̀ abọẹ.”—1 Timoti 2:12.
Be ehe zẹẹmẹdo dọ yọnnu Klistiani de ma dona dọho gbede to opli agun tọn de ji wẹ ya? Lala. To azán Paulu tọn gbè, ojlẹ delẹ tin he mẹ yọnnu Klistiani lẹ, vlavo na gbigbọ wiwe whàn yé wutu, hodẹ̀ kavi dọ dọdai to agun lọ mẹ. To ojlẹ mọnkọtọn lẹ mẹ, yé yọ́n otẹn yetọn gbọn nuṣinyọndo ota yetọn dali.a (1 Kọlintinu lẹ 11:5) Humọ, to azán Paulu tọn gbè podọ to egbehe, mẹmẹyọnnu lẹ po mẹmẹsunnu lẹ po yin tulina nado nọ basi ogbeyí gbangba todido yetọn tọn. (Heblu lẹ 10:23-25) Gbọnvona ehe bibasi to lizọnyizọn kunnudegbe tọn mẹ, mẹmẹyọnnu lẹ nọ lá todido yetọn bo nọ na tuli mẹdevo lẹ to opli agun tọn lẹ whenu gbọn gblọndo he yin awuwlena po sọwhiwhe po lẹ nina dali to whenuena yé yin oylọ-basina nado wàmọ podọ gbọn alọkikẹyi azọ́ndenamẹ lẹ nado tindo mahẹ to wadohia lẹ kavi hodidọ wehọmẹvi tọn lẹ mẹ dali.
Gbọnmọ dali, yọnnu Klistiani lẹ nọ “do onù abọẹ” gbọn didapana tintẹnpọn nado didá azọngban sunnu de tọn podọ nado plọn agun lọ dali. Yé ma nọ fọ́n kanbiọ nudindọn tọn lẹ dote he sọgan diọnukunsọ aṣẹpipa mẹhe to mẹplọn to agun mẹ tọn gba. Gbọn azọngban yetọn titi hinhẹndi to agun mẹ dali, Klistiani yọnnu lẹ nọ yidogọna ninọmẹ jijọho tọn, to ehe mẹ “onú lẹpo” to opli agun tọn lẹ whenu na nọ yin wiwà “hlan mẹhẹndote.”—1 Kọlintinu lẹ 14:26, 33.
[Nudọnamẹ Odò Tọn]
a To egbehe, mẹmẹyọnnu he whẹ́n to gbigbọmẹ lẹ nọ hodo apajlẹ ehe to whenuena ninọmẹ lẹ biọ dọ yé ni nọ̀ otẹn sunnu he ko yí baptẹm de tọn mẹ nado deanana tito agun tọn de.—Pọ́n Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ Lọ Tọn 15 juillet 2002, weda 26.