Jọja lẹ Emi, Mì Basi Dide Nado Sẹ̀n Jehovah
“Mì . . . de to azán he gbè mẹhe mì na nọ sẹ̀n.”—JỌṢUA 24:15.
1, 2. Baptẹm he ma sọgbe tẹlẹ wẹ ko yin bibasi to Mẹylọhodotọklisti mẹ?
“MÌ DIKE [ovi lẹ] ni lẹzun Klistiani eyin yé ko penugo nado yọ́n Klisti.” Wekantọ he nọ yin Tertullien wẹ kàn ohó enẹlẹ dai to vivọnu owhe kanweko awetọ W.M. E jẹagọdo baptẹm ovivu lẹ tọn, yèdọ aṣa de he to aihẹn to sinsẹ̀n Klistiani lalo azán etọn gbè tọn mẹ. Augustin he yin Nukọntọ Daho Ṣọṣi tọn jẹagọdo Tertullien po Biblu po bo sọalọakọ́n dọ baptẹm nọ de oblọ ylando dowhenu tọn sẹ̀ podọ dọ ovivu he ma yin bibaptizi whẹpo do kú na yì zòmẹ. Nuyise enẹ zọ́n bọ aṣa lọ nado nọ baptizi viyẹyẹ lẹ dile e sọgan yawu yọnbasi do to whenuena yé yin jiji godo gbayipe taun.
2 Susu ṣọṣi Mẹylọhodotọklisti tọn nukundeji lẹ gbẹ́ nọ baptizi viyẹyẹ lẹ. Humọ, to whenuho gblamẹ, gandutọ lẹ po sinsẹ̀ngán akọta he sọalọakọ́n nado yin Klistiani lẹ tọn po nọ baptizi “kosi” he yin awhàn etọn gbà lẹ po huhlọn po. Ṣigba baptẹm ovivu lẹ tọn po mẹhomẹ lẹ bibaptizi gánnugánnu po ma sinai do Biblu ji gba.
Klandowiwe Gbọn Jiji Dali Masọ Tin Ba
3, 4. Etẹwẹ sọgan gọalọna ovi mẹjitọ Klistiani tọn lẹ nado klan yede do wiwe sọn ojlo mẹ wá?
3 Biblu dohia dọ Jiwheyẹwhe nọ pọ́n yọpọvu lẹ hlan nado yin wiwe eyin dopo poun to mẹjitọ yetọn lẹ mẹ tlẹ yin Klistiani nugbonọ. (1 Kọlintinu lẹ 7:14) Be enẹ ko hẹn ovi mọnkọtọn lẹ zun devizọnwatọ he klan yede do wiwe hlan Jehovah wẹ ya? Lala. Etomọṣo, ovi he yin pinplọn whẹ́n gbọn mẹjitọ he ko klan yede do wiwe hlan Jehovah lẹ dali lẹ nọ mọ azọ́nplọnmẹ he sọgan gọalọna yé nado klan yede do wiwe hlan Jehovah sọn ojlo mẹ wá yí. Ahọlu nuyọnẹntọ Sọlọmọni wlan dọmọ: “Ovi ṣie, yí osẹ́n otọ́ towe tọn whlá, a sọ gbẹ́ osẹ́n onọ̀ towe tọn dai blo. . . . Whenuena hiẹ to zọnlinzin, e na yin alihiamẹtọ towe, whenuena hiẹ sọ damlọn, e na họ́ we; whenuena hiẹ sọ fọ́n, e na nọ dọho hẹ we. Na osẹ́n wẹ zògbán de; osẹ́n sọ wẹ hinhọ́n; nukọnamẹ oplọn tọn lẹ wẹ aliho ogbẹ̀ tọn.”—Howhinwhẹn lẹ 6:20-23.
4 Anademẹ mẹjitọ Klistiani lẹ tọn sọgan họ́ ovi lẹ, eyin yé jlo nado hodo e. Sọlọmọni sọ dọmọ: “Ovi nuyọnẹntọ basi homẹhun otọ́ etọn tọn: ṣigba ovi nulunọ wẹ awubla onọ̀ etọn tọn.” “Sè, hiẹ ovi ṣie, na hiẹ ni yọnnuin, bosọ nọ do ayiha towe do aliho jijlọ ji.” (Howhinwhẹn lẹ 10:1; 23:19) Mọwẹ, nado mọaleyi sọn oplọn mẹjitọ mìtọn lẹ tọn mẹ, mì jọja lẹ dona wleawufo nado kẹalọyi ayinamẹ, nukọnamẹ, po mẹplọnlọ po. Dile etlẹ yindọ mì ma nọ yin jiji po nuyọnẹn po, mì sọgan “yọnnuin” bo hodo “aliho jijlọ” lọ sọn ojlo mẹ wá.
Etẹwẹ Anademẹ Apọ̀nmẹ Tọn Zẹẹmẹdo?
5. Ayinamẹ tẹwẹ Paulu na ovi lẹ po otọ́ lẹ po?
5 Apọsteli Paulu wlan dọmọ: “Mì ovi emi, mì setonuna mẹjitọ mìtọn lẹ to Oklunọ mẹ; na ehe wẹ jlọjẹ. Gbògbéna otọ́ towe po onọ̀ po; he yin osẹ́n tintan po opagbe po; na e nido yin dagbe na we, podọ na hiẹ nido nọ̀ aihọn mẹ dẹn. Podọ mì otọ́ emi, mì hẹn homẹgblena ovi mìtọn lẹ blo, ṣigba mì nọ plọn yé to [mẹplọnlọ po anademẹ apọ̀nmẹ tọn heyin Jehovah tọn po mẹ, NW ].”—Efesunu lẹ 6:1-4.
6, 7. Etẹwẹ ovi lẹ go pinpọ́n whẹ́n to “anademẹ apọ̀nmẹ tọn heyin Jehovah tọn” mẹ bẹhẹn, podọ naegbọn ehe ma zẹẹmẹdo dọ mẹjitọ lẹ to nuyiwadomẹji agọ̀ tindo do ovi yetọn lẹ ji?
6 Be nuyiwadomẹji agọ̀ wẹ mẹjitọ lẹ to tintindo do ovi yetọn lẹ ji to whenuena yé pọ́n yé go whẹ́n to “mẹplọnlọ po anademẹ apọ̀nmẹ tọn heyin Jehovah tọn po mẹ” ya? Lala. Mẹnu wẹ sọgan gblewhẹdo mẹjitọ lẹ na yé plọn ovi yetọn lẹ nuhe yé mọdọ e sọgbe bo nasọ yidogọna walọ dagbe yetọn? Mẹde ma nọ mọhodọdo mayisenọ lẹ go na yé plọn ovi yetọn lẹ dọ Jiwheyẹwhe ma tin wutu gba. Dandannu wẹ e yin to nukun mẹjitọ he yin hagbẹ sinsẹ̀n Katoliki tọn lẹ mẹ nado plọn yise Katoliki tọn ovi yetọn lẹ, podọ vlavo wẹ yé nọ yin homọdọdego na vivẹnudido yetọn nado wàmọ. Mọdopolọ, Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ ma dona yin whẹgbledo dọ yé to anadena nulẹnpọn ovi yetọn lẹ tọn to whenuena yé pọ́n yé go whẹ́n nado kẹalọyi pọndohlan Jehovah tọn do nugbo dodonu tọn lẹ po nunọwhinnusẹ́n walọ dagbe tọn lẹ po ji.
7 Sọgbe hẹ wezẹhomẹ Theological Dictionary of the New Testament, hogbe dowhenu Glẹki tọn he yin lilẹdo “anademẹ apọ̀nmẹ tọn” to Efesunu lẹ 6:4 mẹ dlẹnalọdo nuyiwa de he “lẹndai etọn yin nado jla linlẹn do, nado jlọ nuhe jẹagọ, nado hẹn pọndohlan gbigbọmẹ tọn pọnte.” Etẹwẹ lo eyin jọja de gbẹ́ oplọn mẹjitọ etọn tọn dai na kọgbidinamẹ hagbẹ lẹ tọn, kavi ojlo lọ nado wà nuhe hagbẹ etọn lẹ to wiwà wutu? Mẹnu wẹ dona yin alọdlẹndo taidi mẹhe to nuyiwadomẹji agọ̀ tindo do e ji—mẹjitọ lẹ kavi hagbẹ jọja lọ tọn lẹ? Eyin hagbẹ lọ lẹ to kọgbidina jọja lọ nado zan amasin adínọ lẹ, nùahàn sinsinyẹn zẹjlẹgo, kavi doalọ to fẹnnuwiwa mẹ, be mẹjitọ lẹ dona yin homọdọdego na vivẹnudido yetọn nado jla nulẹnpọn ovi lọ tọn do bo gọalọna ẹn nado mọnukunnujẹ kọdetọn walọ ylankan mọnkọtọn lẹ tọn mẹ ya?
8. Etẹwẹ linlẹndidiọna Timoti nado yise bẹhẹn?
8 Apọsteli Paulu wlanwe hlan jọja Timoti dọmọ: “Nọte to nuhe hiẹ plọn lẹ mẹ, ehe hiẹ ko yí nukun towe hùn do e go hezeheze [kavi yin linlẹndiọna nado yise], le hiẹ yọ́n mẹhe dè hiẹ plọn yé te; podọ sọn ovu gbọ́n wẹ hiẹ ko yọ́n Owe-wiwe, he sọgan hẹn we zun nuyọnẹntọ hlan whlẹngán gbọn yise he tin to Klisti Jesu mẹ.” (2 Timoti 3:14, 15) Sọn whenue Timoti tin to ovu gbọ́n wẹ onọ̀ po onọ̀-daho etọn po ko jlọ yise etọn dote gligli to Jiwheyẹwhe mẹ sinai do oyọnẹn Owe Wiwe tọn ji. (Owalọ lẹ 16:1; 2 Timoti 1:5) To nukọn mẹ, to whenuena yé lẹzun Klistiani, yé ma hẹn Timoti po huhlọn po nado yise gba ṣigba yé yihojlẹdohogo hẹ ẹ sinai do oyọnẹn Owe-wiwe tọn ji sọmọ bọ e yin linlẹndiọna nado yise.
Jehovah Jlo Dọ A Ni Basi Nudide
9. (a) Nawẹ Jehovah doyẹyigona nudida etọn lẹ gbọn, podọ na whẹwhinwhẹ́n tẹ wutu? (b) Nawẹ Ovi dopo akàn Jiwheyẹwhe tọn yí mẹdekannujẹ nudide bibasi tọn etọn zan gbọn?
9 Jehovah sọgan ko dá gbẹtọ lẹ taidi kanlin, he yin awuwlena to aliho tangan de mẹ nado wà ojlo etọn matin nugopipe lọ nado basi nudide yetọn titi lẹ. Kakatimọ, e doyẹyigona yé gbọn mẹdekannujẹ nudide bibasi tọn nina yé dali. Jiwheyẹwhe mítọn nọ jlo dọ mí ni litai sọn ojlo mẹ wá. Homẹ etọn nọ hùn nado mọ dọ nudida etọn lẹ, mẹho po yọpọ po, to sinsẹ̀n ẹn na yé yiwanna ẹn wutu. Ovi dopo akàn Jiwheyẹwhe tọn wẹ ze apajlẹ dagbe hugan lọ dai na nuhe dù owanyi yíyí do litaina ojlo Jiwheyẹwhe tọn. Jehovah dọ gando ewọ go dọmọ: “Ehe wẹ Visunnu ṣie; Mẹvivẹ ṣie, mẹhe mẹ homẹ ṣie vivi te tlala.” (Matiu 3:17) Ovi plọnji ehe dọna Otọ́ etọn dọmọ: “Homẹ ṣie hùn nado wà ojlo towe, Jiwheyẹwhe ṣie E: nugbo, osẹ́n towe tin to yẹn homẹ dọ́n.”—Psalm 40:8; Heblu lẹ 10:9, 10.
10. Etẹwẹ na gọalọna mí nado sẹ̀n Jehovah to aliho he sọgbe mẹ?
10 Mọdopolọ, Jehovah nọ donukun dọ mẹhe to sinsẹ̀n ẹn to anademẹ Ovi etọn tọn glọ lẹ ni litaina Ẹn sọn ojlo mẹ wá. Psalm-kàntọ lọ jihàn to dọdai-liho dọmọ: “Gbẹtọ towe lẹ na yin ojlonọ to azán huhlọn towe tọn gbè; to whanpẹ walọ wiwe tọn mẹ, sọn adọ̀ afọnnu fuu tọn mẹ; hiẹ tindo ahún ovu whenu towe tọn.” (Psalm 110:3) Nuyiwa titobasinanu Jehovah tọn to blebu mẹ, yèdọ adà olọn mẹ tọn po aigba ji tọn po, wẹ nọ sinai do owanyi yíyí do litaina ojlo Jiwheyẹwhe tọn ji.
11. Nudide tẹwẹ yin zizedonukọnna jọja he mẹjitọ Klistiani lẹ plọn whẹ́n lẹ?
11 Enẹwutu mì jọja lẹ dona mọnukunnujẹemẹ dọ mẹjitọ mìtọn lẹ kavi mẹho Klistiani he tin to agun mẹ lẹ ma na hẹn mì po huhlọn po nado yí baptẹm gba. Ojlo lọ nado sẹ̀n Jehovah dona wá sọn mìlọsu dè. Jọṣua dọna Islaelivi lẹ dọmọ: “Sẹ̀n [Jehovah] to dodo mẹ podọ to nugbo mẹ . . . Mì . . . de to azán he gbè mẹhe mì na nọ sẹ̀n.” (Jọṣua 24:14-22) Mọdopolọ, mìlọsu wẹ dona basi nudide nado klan gbẹzan mìtọn do wiwe hlan Jehovah bo wà ojlo etọn kakadoi.
Kẹalọyi Azọngban Towe
12. (a) Dile etlẹ yindọ mẹjitọ lẹ sọgan plọn ovi yetọn lẹ, etẹwẹ yé ma sọgan wà do otẹn yetọn mẹ? (b) Whetẹnu wẹ Jehovah nọ pọ́n jọja de hlan taidi mẹhe na hẹn agbàn nudide he e basi lẹ tọn?
12 Jọja lẹ emi, ojlẹ lọ na wá bọ nugbonọ-yinyin mẹjitọ mìtọn lẹ tọn ma na basi hihọ́na mì ba. (1 Kọlintinu lẹ 7:14) Devi Jakobu wlan dọmọ: “Ewọ he yọ́n dagbe dọ wiwà wẹ, bo ma basi i, ylando wẹ e yin hlan ẹn.” (Jakobu 4:17) Mẹjitọ lẹ ma sọgan sẹ̀n Jiwheyẹwhe do otẹn ovi yetọn lẹ tọn mẹ kẹdẹdile ovi lẹ lọsu ma sọgan sẹ̀n Jiwheyẹwhe do otẹn mẹjitọ yetọn lẹ tọn mẹ do. (Ezekiẹli 18:20) Be hiẹ ko plọnnu gando Jehovah po lẹndai etọn lẹ po go ya? Be hiẹ ko whẹ́n mẹho jẹ obá lọ mẹ nado mọnukunnujẹ nuhe a ko plọn lẹ mẹ podọ nado tindo kanṣiṣa pẹkipẹki de hẹ ẹ ya? To whenẹnu, be e ma yin lẹnpọn dagbenu wẹ e na yin nado lẹndọ Jiwheyẹwhe nọ pọ́n we hlan taidi mẹhe sọgan basi nudide nado sẹ̀n ẹn ya?
13. Kanbiọ tẹlẹ wẹ jọja he ma ko yí baptẹm lẹ dona kanse yedelẹ?
13 Be jọja he ma ko yí baptẹm he to yinyin pinplọn whẹ́n gbọn mẹjitọ budisi Jiwheyẹwhe tọ́ lẹ dali, he nọ yì opli Klistiani tọn lẹ, bo tlẹ sọ nọ tindo mahẹ to wẹndagbe Ahọluduta tọn lilá mẹ de wẹ hiẹ yin ya? Eyin mọ wẹ, kàn hójọhó sè dewe dọ: ‘Naegbọn yẹn do to ehe wà? Be yẹn nọ yì opli lẹ bo nọ yì kunnudegbe na mẹjitọ ṣie lẹ nikaa gblehomẹ do go e wutu kavi na yẹn jlo nado hẹn homẹhun Jehovah wutu wẹ ya?’ Be hiẹ ko mọnukunnujẹ nuhe “ojlo Jiwheyẹwhe tọn he yọ́n, alọkẹyi, bosọ sọgbe nẹ” yin mẹ ya?—Lomunu lẹ 12:2.
Naegbọn Hiẹ to Yonu Dọ̀n do Godo Nado Yí Baptẹm?
14. Apajlẹ Biblu tọn tẹlẹ wẹ dohia dọ baptẹm ma dona yin hinhẹn dọngbàn zẹjlẹgo?
14 “Etẹwẹ hẹn mi dote nado baptizi?” Dawe Etiopianu he kàn kanbiọ enẹ sè wẹndagbe-jlatọ Filipi ṣẹṣẹ plọn dọ Jesu wẹ yin Mẹssia lọ. Ṣigba Etiopianu lọ ko tindo oyọnẹn Owe-wiwe tọn he pé nado mọdọ emi dona yawu dohia to gbangba dọ sọn ojlẹ enẹ mẹ sọyi, emi na sẹ̀n Jehovah taidi apadewhe agun Klistiani tọn, podọ enẹ hẹn ayajẹ susu wá na ẹn. (Owalọ lẹ 8:26-39) Mọdopolọ, nawe de he nọ yin Lidia, ayiha mẹhe tọn yin hùnhùn “nado joawu hlan nuhe yè to didọ sọn onù Paulu tọn mẹ,” ‘yin bibaptizi’ to afọdopolọji, ewọ po whédo etọn po. (Owalọ lẹ 16:14, 15) Podọ to Filippi, gàntọ de dotoaina Paulu po Sila po dile yé ‘dọ ohó Jehovah tọn hlan ẹn,’ “yè sọ baptizi i po omẹ etọn lẹpo po to tẹndoponẹmẹ.” (Owalọ lẹ 16:25-34) Enẹwutu, eyin hiẹ tindo oyọnẹn dodonu tọn gando Jehovah po lẹndai etọn lẹ po go, bo jlo na wà ojlo etọn nugbonugbo, bosọ tindo teninọ dagbe to agun mẹ bo nọ yì opli lẹ to gbesisọ mẹ bosọ nọ lá wẹndagbe Ahọluduta lọ tọn, naegbọn a na dọ̀n yonu do godo nado yí baptẹm?—Matiu 28:19, 20.
15, 16. (a) Nulẹnpọn agọ̀ tẹwẹ sọgan glọnalina jọja delẹ ma nado yí baptẹm? (b) Nawẹ klandowiwe po baptẹm po sọgan basi hihọ́na jọja lẹ gbọn?
15 Vlavo be a to awuwhle nado ze afọdide titengbe ehe na a to budi nado dogbè eyin e wá jọ bọ a jai jẹ nuṣiwa de mẹ wẹ ya? Eyin mọ wẹ, lẹnnupọndo ehe ji: Be a na gbẹ́ nado yí gbedewema húnkùnkùn tọn na obu lọ dọ emi sọgan wá basi asidan to gbèdopo wutu poun ya? Lala. Mọdopolọ hiẹ ma dona whleawu nado yí baptẹm eyin a pegan. Na nugbo tọn, hiẹ na yin whinwhàn dogọ nado wà nuhe go a pé lẹpo nado nọavunte sọta ylanwiwa eyin a ko klan gbẹzan towe do wiwe na Jehovah bo ko yigbe nado wà ojlo etọn. (Filippinu lẹ 4:13) Jọja lẹ emi, mì ma lẹn gbede dọ yonu dindọn do godo nado yí baptẹm na zọ́n bọ mì ma na dogbè blo. Eyin mì ko whẹ́n mẹho jẹ obá lọ mẹ nado basi nudide, mì na dogbè nuyiwa mìtọn lẹ tọn na Jehovah vlavo mì ko yí baptẹm kavi lala.—Lomunu lẹ 14:11, 12.
16 Lẹdo aihọn pé, Kunnudetọ susu mọdọ nudide yetọn nado yí baptẹm to jọja whenu gọalọna yé tlala. Kunnudetọ owhe 23-mẹvi de to Whèyihọ-waji Europe tọn yin dopo to yé mẹ. E flin dọ nudide etọn nado yí baptẹm to owhe 13-mẹvi mẹ gọalọna ẹn nado gbọṣi nukle ma nado joawuna “wantuntun yọpọ whenu tọn.” (2 Timoti 2:22) Sọn jọja whenu etọn gbọ́n wẹ e ko basi dide nado lẹzun lizọnyizọnwatọ whenu-gigọ́ tọn de. Todin, e to sinsẹ̀nzọnwa po ayajẹ po to wekantẹn alahọ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn de mẹ. Dona susugege tin to sẹdotẹnmẹ na jọja he de nado sẹ̀n Jehovah lẹpo, gọna hiẹ lọsu.
17. Adà gbẹzan tọn tẹlẹ mẹ wẹ e yin dandannu nado tunwun nuhe ‘ojlo Jehovah tọn’ yin go te?
17 Klandowiwe po baptẹm po yin bẹjẹeji gbẹzan de tọn to ehe mẹ mí nọ ze ojlo Jehovah tọn do lẹnpọn mẹ to nuhe wà mí te lẹpo mẹ. Nado hẹn klandowiwe mítọn di, mí dona “nọ fli ojlẹ.” Nawẹ enẹ nọ yin wiwà gbọn? Gbọn whenu he mí na ko yizan to yanwle ovọ́ lẹ godo kinklandovo na Biblu pinplọn, opli lẹ yìyì to gbesisọ mẹ, podọ mahẹ gigọ́ tintindo to “wẹndagbe ahọludu tọn” lọ lilá mẹ dali. (Efesunu lẹ 5:15, 16; Matiu 24:14) Klandowiwe mítọn hlan Jehovah po nudide mítọn nado wà ojlo etọn po na yinuwado adà gbẹzan mítọn tọn lẹpo ji to aliho dagbe mẹ, gọna aliho he mẹ mí nọ yí gbọjẹ whenu mítọn zan te, walọ mítọn gando núdùdù po ahànnunu po go, podọ húnhiho wunmẹ he mí nọ dotoaina lẹ. Naegbọn hiẹ ma na de wunmẹ ayidedai he hiẹ na penugo nado duvivi etọn kakadoi? Fọtọ́n susu jọja Kunnudetọ ayajẹnọ lẹ tọn na dọna we dọ aliho dagbe susu wẹ tin nado deayidai ṣogan bo ma gbẹkọ nuhe ‘ojlo Jehovah tọn’ yin go.—Efesunu lẹ 5:17-19.
“Míwlẹ Na Yì hẹ Mì”
18. Kanbiọ tẹwẹ jọja lẹ dona kanse yedelẹ?
18 Sọn owhe 1513 J.W.M. jẹ Pẹntikọsti 33 W.M., Jehovah tindo gbẹtọ he yin titobasina lẹ to aigba ji he e ko de nado yin sinsẹ̀n-basitọ etọn bosọ yin kunnudetọ etọn lẹ. (Isaia 43:12) Ovi flinflin he tin to Islaeli lẹ yin jiji do akọta enẹ mẹ. Sọn Pẹntikọsti whenu gbọ́n, Jehovah tindo “akọta” yọyọ de to aigba ji, yèdọ Islaeli gbigbọmẹ tọn he yin “gbẹtọ [de] na oyín etọn.” (1 Pita 2:9, 10; Owalọ lẹ 15:14; Galatianu lẹ 6:16) Apọsteli Paulu dọ dọ Klisti ko klọ́ gbẹtọ lẹ wé “zun omẹ vò hlan ede, vivẹnudotọ azọ́n dagbe lẹ tọn.” (Titu 2:14) Mì jọja lẹ vò nado dín fie omẹ mọnkọtọn lẹ sọgan yin mimọ te na mìde. Mẹnu lẹ wẹ nọtena “akọta dodonọ he to nugbo go pọ́n” kavi he hẹn walọ nugbo go, he to gbẹnọ sọgbe hẹ nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn lẹ, bo to devizọnwa taidi Kunnudetọ nugbonọ na Jehovah, bosọ to Ahọluduta etọn lá taidi todido dopo akàn lọ na gbẹtọvi lẹ to egbehe? (Isaia 26:2-4) Mì gbadopọnna ṣọṣi Mẹylọhodotọklisti tọn po sinsẹ̀n devo lẹ po, bo yí walọyizan yetọn jlẹdo nuhe Biblu biọ to devizọnwatọ nugbo Jiwheyẹwhe tọn lẹ si go.
19. Nujikudo tẹwẹ livi susu gbẹtọ lẹ tọn ko tindo lẹdo aihọn pé?
19 Livi susu gbẹtọ lẹ tọn lẹdo aihọn pé, ehe mẹ jọja susu tin te, ko tindo nujikudo mlẹnmlẹn dọ pipotọ yiamisisadode Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn wẹ yin “akọta dodonọ” enẹ. Yé dọna Islaelivi gbigbọmẹ tọn ehelẹ dọmọ: “Míwlẹ na yì hẹ mì, na mí ko sè dọ Jiwheyẹwhe tin to mì dè.” (Zekalia 8:23) Na nugbo tọn, mí tindo todido bosọ to dẹ̀ho dọ mì jọja lẹ na basi nudide lọ nado yin dopo to omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ mẹ bo gbọnmọ dali “de ogbẹ̀”—yèdọ ogbẹ̀ madopodo to aihọn yọyọ Jehovah tọn mẹ.—Deutelonomi 30:15-20; 2 Pita 3:11-13.
Dogbapọn
• Etẹwẹ anademẹ apọ̀nmẹ tọn bẹhẹn?
• Sinsẹ̀nzọn nankọtọn wẹ Jehovah nọ kẹalọyi?
• Nudide tẹwẹ yin zizedonukọnna jọja he mẹjitọ Klistiani lẹ plọn whẹ́n lẹpo?
• Naegbọn baptẹm ma dona yin hinhẹn dọngbàn zẹjlẹgo?
[Yẹdide to weda 26]
Mẹnu wẹ hiẹ na setonuna?
[Yẹdide to weda 28]
Nawẹ klandowiwe po baptẹm po sọgan basi hihọ́na we gbọn?
[Yẹdide to weda 29]
Etẹwẹ glọnalina we ma nado yí baptẹm?