Yẹyi Gbẹtọ Tọn—Jlọjẹ de He Nọ Saba Yin Afọtùn E Ji
“Ninọmẹ gbẹzan osla tọn lẹpo wẹ nọ yidogọna winyandomẹ po yẹyi-desọnmẹgo po.”—MAGDALENA KUSSEROW REUTER, HE LÙN OSLA YASANAMẸ NAZI TỌN TỌ́N.
MAHOPỌNNA lehe danuwiwa to osla yasanamẹ Nazi tọn lẹ mẹ to Wẹkẹ Whàn II whenu ylan sọ, e ma yin enẹ wẹ yin bẹjẹeji kavi vivọnu nuyiwa yẹyi-desọnmẹgo tọn gba. Vlavo mí gbadopọnna ojlẹ he wayi lẹ kavi ojlẹ dintọn lẹ, onú dopo họnwun: Mẹsusu ko jiya “winyandomẹ po yẹyi-desọnmẹgo po” tọn na owhe susu lẹ.
Ṣigba, e ma yin nuylankan he jọ to whenuho gbẹtọvi tọn mẹ lẹ kẹdẹ wẹ ko de yẹyi sọn gbẹtọ lẹ go gba. Nuyiwa he ma nọ saba yin ayidego devo lẹ tin. Lẹnnupọndo ovi de ji he nọ yin ṣinṣanko na e tindo oblọ agbasago tọn delẹ wutu. Kavi jonọ de he nọ yin vivlẹko na e tindo aṣa he gbọnvo delẹ wutu. Kavi mẹhe to oyà kinklan akọ̀ tọn ji na sinmẹ agbasa etọn tọn kavi akọta etọn wutu. Mẹhe to yasana mẹdevo lẹ sọgan yí whẹho lọ do mọ aslan, ṣigba awufiẹsa po winyan po he mẹhe to yinyin didepo to aliho mọnkọtọn mẹ lẹ nọ jiya etọn ma yin whẹho aihun tọn gba.—Howhinwhẹn lẹ 26:18, 19.
Etẹwẹ Yẹyi Gbẹtọ Tọn Zẹẹmẹdo?
Wezẹhomẹ de basi zẹẹmẹ yẹyi tọn taidi ‘jẹhẹnu kavi ninọmẹ nuhọakuẹ-yinyin, gbégbò, kavi sisi tintindo tọn.’ Enẹwutu, yẹyi gbẹtọ tọn bẹ pọndohlan he mí tindo gando mídelẹ go podọ aliho he mẹ mẹdevo lẹ nọ yinuwa hẹ mí te hẹn. Dile etlẹ yindọ nususu wẹ sọgan yinuwado linlẹn he mí tindo gando mídelẹ go ji, pọndohlan he mẹdevo lẹ tindo gando mí go kavi aliho he mẹ yé nọ yinuwa hẹ mí te nọ yí onú susu wà do gbẹtọ-yinyin mítọn po nuhọakuẹ-yinyin mítọn po ji to gbẹninọ egbesọegbesọ tọn mẹ.
Wamọnọ lẹ, agbátọnọ lẹ, po tapònọ lẹ po ma hán to fide. Nalete, tintin to ninọmẹ mọnkọtọn lẹ mẹ ma nọ de yẹyi mẹtọn pò dandan gba. Walọ po nuyiwa mẹdevo lẹ tọn po wẹ nọ de yẹyi sọn mẹgo. E blawu dọ mẹhe tin to ninọmẹ sinsinyẹn mẹ he dona yin yẹyidogona lẹ wẹ nọ saba yin vọdona kavi yin titafú. Mí nọ sè hogbe delẹ gbọzangbọzan taidi “nuvọ́nọ,” “lipànọ,” “lèlènọ” to whenuena yọnhonọ lẹ, wamọnọ lẹ, kavi mẹhe tindo madogán apọ̀nmẹ tọn kavi agbasago tọn lẹ to yinyin nuyiwahẹ to aliho agọ̀ mẹ!
Naegbọn gbẹtọ lẹ nọ dowinyan ode awetọ yetọn? Be jlọjẹ tangan lọ nado yin yẹyidogona na wá yin vivi etọn dù to gbèdopo ya? Hosọ he bọdego na na gblọndo pekọ hẹnwanamẹ tọn sọn Ohó Jiwheyẹwhe tọn, Biblu mẹ.