Nuhe Wiwá Klisti Tọn Na Wadotana
“OBU BIỌ SÃO PAULO.” Nuhe linlinwe Veja dọ gando azán ẹnẹ mai 2006 tọn lẹ go niyẹn to whenuena ogbẹ́ danuwatọ lẹ tọn de hẹn tòdaho he klo bosọ jẹ adọkun hugan to Brésil “jai.” Nudi gbẹtọ 150 he bẹ ponọ, danuwatọ, po tòvi paa lẹ po hẹn wẹ yin hùhù to “nujijọ mẹhẹnjọsi tọn he dẹn-to-aimẹ hugan ganhiho 100 lọ mẹ.”
Danuwiwa wẹ nọ yin nùdego hugan to linlin he nọ yin nina lẹdo aihọn pé lẹ mẹ. E taidi dọ nukọntọ aihọn tọn lẹ ma sọgan doalọtena ẹn. Aihọn he mẹ mí tin te to lilẹzun nuhe gọ́ na owù dogọ. Vlavo hiẹ ko jẹflumẹ na linlin ylankan kẹdẹ wẹ gbọ̀n filẹpo wutu. Ṣigba, ninọmẹ lọ na diọ to madẹnmẹ.
Jesu plọn hodotọ etọn lẹ nado hodẹ̀ dọ Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn ni wá podọ ojlo Jiwheyẹwhe tọn ni yin wiwà, “to aigba go, dile e te to olọn mẹ.” (Matiu 6:9, 10) Ahọluduta ehe yin gandudu de he Jiwheyẹwhe de Klisti Jesu taidi Ahọlu etọn. E na didẹ nuhahun gbẹtọvi tọn lẹpo. Ṣigba, whẹpo Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn nado basi diọdo lẹ to aigba ji, gandudu gbẹtọ tọn lẹ dona yin tẹndiọna po gandudu Klisti tọn po. Nuhe wiwá Klisti tọn na wadotana niyẹn.
Be Adadidiọ lọ Na Bọawu Ya?
Be akọta lẹ na litaina gandudu Klisti tọn po awubibọ po ya? Numimọ he yin nina apọsteli Johanu na gblọndo lọ. Johanu na linlin dọmọ: “Yẹn sọ mọ kanlin lọ [tito tonudidọ aihọn tọn], ahọlu aigba tọn lẹ, po awhànpa yetọn lẹ po, plidopọ nado funawhàn hẹ ewọ [Jesu] he sinai to osọ́ ji po awhànpa etọn po.” (Osọhia 19:19) Etẹwẹ na jọ do ahọlu aigba tọn lẹ go to awhàn ehe mẹ? Ahọlu dide Jehovah tọn na yí “opò ogàn tọn . . . do gbà yé; [bo] nasọ li yé pọ́dọ́pọ́dọ́ di okò zẹ́nmẹtọ tọn,” wẹ Biblu dọ. (Psalm 2:9) Tito tonudidọ aihọn tọn blebu na yin vivasudo. Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn “na gbà ahọludu do flinflin bo sú ahọludu he lẹpo do, ewọ bo nasọ nọte kakadoi.”—Daniẹli 2:44.
Etẹwẹ dogbọn mẹhe jẹagọdo Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn lẹ dali? “To whenuena yè na do Jesu Oklunọ hia sọn olọn mẹ, po angẹli huhlọnnọ etọn lẹ po, . . . to miyọ́n he to jiji mẹ,” ewọ na yinuwa taidi mẹhe “to ahọsuyi to yé he ma yọ́n Jiwheyẹwhe lẹ go, podọ yé he ma setonuna wẹndagbe” lọ lẹ. (2 Tẹsalonikanu lẹ 1:7, 8) Howhinwhẹn lẹ 2:22 dọmọ: “Ṣigba mẹylankan lẹ wẹ yè na sán sọn aihọn mẹ, sẹ́nmẹjẹtọ lẹpo wẹ yé na dọ̀nsún sọn e mẹ.”
Biblu dọ gando wiwá Klisti tọn go dọmọ: “Doayi e go, e ja po aslọ po; nukun lẹpo wẹ na mọ ẹn.” (Osọhia 1:7) Gbẹtọ lẹ ma na mọ ẹn po nukun jọwamọ tọn yetọn lẹ po gba. Sọn whenue Jesu lẹkọyi olọn mẹ, ewọ yin nudida gbigbọnọ he “nọ nọ̀ hinhọ́n mẹ, he mẹde ma sọgan sẹpọ; mẹhe mẹde ma ko mọ gbede, bọ yè masọ sọgan mọ.”—1 Timoti 6:16.
E ma yin dandan dọ Jesu ni diọzun gbẹtọ whẹpo mẹhe to aigba ji lẹ nado “mọ” ẹn kẹdẹdile gbẹtọ lẹ ma mọ Jehovah po nukun po to whenuena e hẹn Azọ̀nylankan Ao lẹ wá Egipti ji to azán Mose tọn gbè do. E họnwun gblegede na mẹhe nọgbẹ̀ to whenẹnu lẹ dọ Jehovah wẹ to azọ̀nylankan lọ lẹ hẹnwa yé ji, podọ yé yin hinhẹn po huhlọn po nado kẹalọyi dọ ewọ dohuhlọn. (Eksọdusi 12:31) Mọdopolọ, to whenuena Klisti na yinuwa taidi Whẹdida-hẹnṣẹtọ Jiwheyẹwhe tọn, mẹylankan lẹ na yin hinhẹn po huhlọn po nado “mọ” kavi yọnẹn dọ Jiwheyẹwhe to Jesu yizan nado dawhẹ na yé. Yé na yọ́n ehe na gbẹtọvi lẹ na ko sèava. Mọwẹ, “nukun lẹpo wẹ na mọ [Jesu], hẹnnu aigba tọn lẹpo wẹ na blawu” na etọn wutu.—Osọhia 1:7.
Whẹpo jijọho nugbo po dagbemẹninọ po nido yin hinhẹngọwa aigba ji, dandannu wẹ e yin dọ mẹylankan lẹ ni yin vivasudo podọ gandudu ylankan lẹ ni yin didesẹ. Klisti na basi wadotana ehe tọn. Enẹgodo, e na jẹ anadena nulẹpo ji to gigọ́ mẹ to aigba ji, podọ diọdo ayidego tọn lẹ na wá aimẹ.
Hẹngọwa He Na Hẹn Ale Susu Wá
Apọsteli Pita dọho gando “hẹngọ onú popo tọn [go], he Jiwheyẹwhe ko dọ sọn onù yẹwhegán wiwe etọn lẹpo tọn mẹ sọn whenuena aihọn ko ṣẹ.” (Owalọ lẹ 3:21) Hẹngọwa ehe bẹ diọdo he na wá aimẹ to aigba ji to gandudu Klisti tọn whenu hẹn. Isaia he nọgbẹ̀ to owhe kanweko ṣinatọ̀ntọ J.W.M. yin dopo to yẹwhegán he gblamẹ Jiwheyẹwhe dọho gando “hẹngọ onú popo tọn” to aigba ji go lẹ mẹ. E dọ dọdai dọ Jesu Klisti, “Ahọvi Jijọho tọn,” na hẹn jijọho gọwá aigba ji. Gando gandudu Klisti tọn go, dọdai Isaia tọn dọmọ: “Ahọludu etọn po jijọho po ma na ponu.” (Isaia 9:6, 7) Jesu na plọn gbẹtọ lẹ nado nọgbẹ̀ to jijọho mẹ. Mẹhe nọ nọ̀ aigba ji lẹ “na hẹn homẹhun yede to jijọho susu mẹ.”—Psalm 37:11.
Etẹwẹ na jọ do ohẹ́n po huvẹ po go to gandudu Klisti tọn glọ? Isaia dọmọ: “To osó he ji wẹ OKLUNỌ awhànpa lẹ tọn na [wleawu] núdùdù onú dojó tọn te na akọta lẹpo, núdùdù vẹnhàn tọn to owhà ji, onú dojó he gọ́ na ojó tọn, vẹnhàn he do to owhà ji.” (Isaia 25:6) Psalm-kàntọ lọ jihàn dọmọ: “Gbado susugege na tin finẹ to osó lẹ ji; sinsẹ́n etọn nasọ to mùmù di Lẹbanọni.” (Psalm 72:16) Humọ, mí hia gando mẹhe na nọ̀ aigba ji lẹ go dọmọ: “Yé na gbá ohọ̀, bosọ nọ nọ̀ yé mẹ, yé na dó vẹngle, bosọ dù sinsẹ́n yetọn. Yé ma na gbá ohọ̀ bọ mẹdevo na nọ̀ e mẹ; yé ma na dó bọ mẹdevo na dù: na dile azán atin tọn te wẹ azán omẹ ṣie lẹ tọn na te, omẹ ṣie lẹ na dugbẹ azọ́n alọ yetọn mẹ tọn dẹn.”—Isaia 65:21, 22.
Isaia sọ dọ dọdai dọ azọ̀n po okú po na wá vivọnu. Jiwheyẹwhe dọ gbọn Isaia gblamẹ dọmọ: “Whenẹnu wẹ nukun nukuntọ́nnọ lẹ tọn na hùn, otó tókunọ lẹ tọn nasọ hùn. Whenẹnu wẹ pòtẹn na lọ́n di agbanlin, odẹ́ unbọpẹn tọn nasọ jihàn.” (Isaia 35:5, 6) To whenẹnu, “finẹnu lẹ ma to na dọmọ, yẹn to azọ̀njẹ.” (Isaia 33:24) Jiwheyẹwhe “na ze okú mì to awhàngbigba mẹ; Oklunọ JIWHEYẸWHE nasọ súnsún dasin sọn nukun lẹpo mẹ.”—Isaia 25:8.
Etẹwẹ dogbọn oṣiọ he tin “to yọdò mẹ” lẹpo dali? (Johanu 5:28, 29) Isaia dọ dọdai dọmọ: “Oṣiọ towe lẹ na nọgbẹ̀, . . . yé na fọ́n.” (Isaia 26:19) Mọwẹ, mẹhe to amlọndọ to okú mẹ lẹ na yin hinhẹngọwa ogbẹ̀!
‘Jiwheyẹwhe Wẹ Ofìn Towe Kakadoi’
Wiwá Klisti tọn na hẹn aigba mítọn gọwá ninọmẹ dagbe mẹ mlẹnmlẹn. Aigba na yin didiọzun paladisi gigonọ de, podọ gbẹtọ lẹ na yin kinkọndopọ to sinsẹ̀n-bibasi hlan Jiwheyẹwhe nugbo lọ mẹ. Be mí sọgan kudeji dọ Jesu Klisti na tindo kọdetọn dagbe to ylanwiwa didesẹ sọn aigba ji podọ to ninọmẹ dagbe lẹ hinhẹnwa mẹ ya?
Lẹnnupọndo asisa huhlọn po aṣẹpipa he yin nina Jesu po tọn ji. Biblu dlẹnalọdo Ovi lọ dọmọ: ‘Jiwheyẹwhe wẹ ofìn towe kakadoi; ogánpò dodo tọn wẹ ogánpò ahọludu towe tọn. Hiẹ yiwanna dodo bo gbẹwanna ylando.’ (Heblu lẹ 1:8, 9) Jehovah wẹ asisa ofìn, yèdọ ogántẹn kavi aṣẹpipa Jesu tọn. Jiwheyẹwhe wẹ wleawuna ofìn ehe bosọ ze e do e ji. Nuhahun de ma na sinyẹn zẹjlẹgo na Jesu nado didẹ.
To whenuena Jesu yin finfọnsọnku godo, e dọna devi etọn lẹ dọmọ: “Aṣẹ lẹpo wẹ yè ko jo hlan mi to olọn mẹ podọ to aigba ji.” (Matiu 28:18) “Angẹli lẹ, mẹgboogbo lẹ, po huhlọn lẹ po wẹ yè hẹn yin mẹmẹglọ hlan ẹn,” wẹ 1 Pita 3:22 dọ. Huhlọn kavi aṣẹpipa depope ma sọgan diọnukunsọ Jesu bo tindo kọdetọn dagbe. Nudepope ma sọgan glọnalina ẹn nado hẹn ale dẹn-to-aimẹ wá na gbẹtọvi lẹ.
Nawẹ Wiwá Klisti Tọn Gando Gbẹtọ lẹ Go Gbọn?
Apọsteli Paulu dọ to wekanhlanmẹ etọn hlan Tẹsalonikanu lẹ mẹ dọmọ: “Míwlẹ to finflin magbọjẹ azọ́n yise tọn mìtọn, po tuklajijẹ owanyi tọn mìtọn po, podọ homẹfa [kavi akọ́ndonanu] todido tọn mìtọn to Jesu Klisti Oklunọ mítọn mẹ to Jiwheyẹwhe Otọ́ mítọn nukọn.” (1 Tẹsalonikanu lẹ 1:3) Paulu blá tuklajijẹ po akọ́ndonanu po dopọ hẹ todido to Jesu Klisti mẹ. Todido enẹ bẹ yise tintindo to wiwá Klisti tọn mẹ podọ to diọdo he wiwá etọn na hẹn yọnbasi mẹ hẹn. Todido mọnkọtọn sọgan hẹn Klistiani nugbo lẹ dote kavi gọalọna yé nado doakọnnanu mahopọnna ninọmẹ sinsinyẹn taun lẹ.
Gbadopọnna apajlẹ Carlos tọn he nọ nọ̀ São Paulo to Brésil. To août 2003, Carlos sè dọ ewọ tindo azọ̀n agbasa-wiwọ̀ tọn. Sọn whenẹnu, e ko yin zizẹ whla ṣinatọ̀n, ehe dekọtọn do nuhahun sinsinyẹn he gọ́ na awufiẹsa devo lẹ mẹ. Ṣogan, ewọ ko zindonukọn nado yin asisa tulinamẹ tọn na mẹdevo lẹ. Di dohia, dile e to kunnude to ali he gbọ̀n dotowhé daho de nukọn ji, e mọ Kunnudetọ Jehovah tọn hatọ de he asu etọn tin to nukunpedomẹgo sinsinyẹn de glọ na azọ̀n agbasa-wiwọ̀ tọn wutu. Na Carlos lọsu ko tindo numimọ nugandomẹgo sinsinyẹn azọ̀n enẹ tọn wutu, e penugo nado na tuli asu po asi po enẹ bo miọnhomẹna yé. To godo mẹ, yé yigbe dọ hodọdopọ enẹ yin asisa tulinamẹ tọn de na yé. Carlos gbọnmọ dali mọ nugbo-yinyin ohó Paulu tọn lẹ tọn he dọmọ: “[Jiwheyẹwhe] to homẹmiọnna mí to tukla mítọn lẹpo mẹ, na míwlẹ nido miọnhomẹna yé he tin to tukla depope mẹ lẹ, gbọn homẹmimiọn he mẹ yè miọnhomẹna mílọsu sọn Jiwheyẹwhe dè.”—2 Kọlintinu lẹ 1:4.
Etẹwẹ hẹn Carlos penugo nado to tulina mẹdevo lẹ zọnmii mahopọnna azọ̀n etọn? Todido wiwá Klisti tọn po nuhe e na wadotana lẹpo po wẹ whàn Carlos nado zindonukọn to “dagbe wiwà” mẹ.—Galatianu lẹ 6:9.
Lẹnnupọndo whẹho Samuel tọn ji ga, mẹhe nọvisunnu etọn yin hùhù sẹpọ owhé otọ́ yetọn tọn—yèdọ nudi mẹtlu 50 poun do owhé lọ. Sòpẹ́n 10 yin dide do nọvisunnu etọn. Oṣiọ lọ yin jijodo aliji na ganhiho ṣinatọ̀n dile ponọ lẹ to dodinna nujijọ lọ. Samuel ma sọgan wọ̀n nuhe jọ to azán enẹ gbè. Nalete, todido lọ dọ Klisti na de ylanwiwa lẹpo sẹ̀ sọn aigba ji bọ gandudu dodowiwa tọn he na yin didoai na kọ̀n dona lẹ do gbẹtọvi lẹ ji hẹn ẹn dote. Samuel nọ saba yí nukun homẹ tọn do mọ ede dile e to nọvisunnu etọn he yin finfọnsọnku gbòfán to Paladisi aigba ji tọn mẹ.—Owalọ lẹ 24:15.
Etẹwẹ Hiẹ Dona Wà?
Hiẹ na mọ homẹmimiọn susu to todido wiwá Klisti tọn po nuhe e na wadotana lẹ po mẹ. Na jide tọn, Jesu Klisti na họ̀nadọna nuhahun gbẹtọvi tọn lẹpo po nuylankan he nọ wá mí ji lẹ po.
Etẹwẹ hiẹ dona wà nado duvivi dona he gandudu Klisti tọn na kọ̀n do gbẹtọvi lẹ ji tọn? Bẹ nupinplọn sọwhiwhe tọn de jẹeji to Ohó Jiwheyẹwhe tọn, Biblu mẹ. Jesu dọ to odẹ̀ mẹ hlan Otọ́ etọn dọmọ: “Ehe wẹ ogbẹ̀ madopodo, dọ yé ni yọ́n hiẹ ṣokẹdẹ Jiwheyẹwhe nugbo, podọ ewọ mẹhe hiẹ dohlan, yèdọ Jesu Klisti.” (Johanu 17:3) Yí i do basi yanwle towe nado gbadopọnna nuhe Biblu plọnmẹ. Kunnudetọ Jehovah tọn he tin to lẹdo towe mẹ lẹ na hùnhomẹ nado gọalọna we nado wá ehe. Mí to oylọ basina we po zohunhun po nado dín yé mọ kavi kanwe hlan zinjẹgbonutọ linlinnamẹwe ehe tọn lẹ.
[Yẹdide to weda 7]
Wiwá Klisti tọn na hẹn aigba mítọn gọwá ninọmẹ dagbe mẹ mlẹnmlẹn
[Asisa Yẹdide tọn]
Inset, background only: Rhino and Lion Park, Gauteng, South Africa