Aovi lẹ—Nawẹ Mí Sọgan Nọavunte Sọta Yé Gbọn?
“Angẹli he ma sọ nọte to ogántẹn yetọn lọsu mẹ lẹ, ṣigba bo jo fininọ jlọjlọ yetọn do, [Jiwheyẹwhe] sọ yé whla to ogàn madopodo mẹ to zinvlu glọ hlan whẹdida azán daho lọ tọn gbè.”—JUDA 6.
1, 2. Kanbiọ tẹlẹ wẹ fọndote gando Satani Lẹgba po aovi lẹ po go?
“MÌ YIN huwhẹnọ bosọ nọ họ́ mìde,” wẹ avase apọsteli Pita tọn. “Na Lẹgba, mẹglatọ mìtọn, di kinnikinni he to lìlì, e to zọnlinzin pé, bo to mẹhe e na tlẹndu dín.” (1 Pita 5:8) Apọsteli Paulu dọ gando aovi lẹ go dọmọ: “Yẹn masọ jlo dọ mìwlẹ ni kọndopọ hẹ aovi lẹ gba. Mìwlẹ ma sọgan nù kọfo [Jehovah] tọn, po kọfo aovi lẹ tọn po gba: mìwlẹ ma sọgan yin mimátọ tafo [Jehovah] tọn, po tafo aovi lẹ tọn po gba.”—1 Kọlintinu lẹ 10:20, 21.
2 Nalete, mẹnu wẹ Satani Lẹgba po aovi lẹ po yin? Fie wẹ yé wá sọn podọ whetẹnu? Be Jiwheyẹwhe dá yé wẹ ya? Obá tẹ mẹ wẹ yé nọ yinuwado gbẹtọvi lẹ ji jẹ? Nawẹ mí sọgan nọavunte sọta yé gbọn?
Fie Wẹ Satani po Aovi lẹ po Wá Sọn?
3. Nawẹ angẹli Jiwheyẹwhe tọn de lẹzun Satani Lẹgba gbọn?
3 To bẹjẹeji whenuho gbẹtọvi tọn mẹ, to whenuena whẹndo gbẹtọvi tọn bẹjẹeji to jipa Edẹni tọn mẹ, angẹli Jiwheyẹwhe tọn de ṣiatẹ. Etẹwutu? Na e ma tindo pekọ to azọngban etọn mẹ to adà olọn mẹ tọn titobasinanu Jehovah tọn mẹ wutu. To whenuena Adam po Evi po yin didá, e mọ dotẹnmẹ hundote nado hò tonusise po sinsẹ̀n-bibasi yetọn hlan Jiwheyẹwhe nugbo lọ po yí. Gbọn atẹṣiṣi sọta Jiwheyẹwhe podọ gbọn kiklọ mẹjitọ mítọn tintan lẹ nado doafọna ylando dali, angẹli ehe hẹn ede zun Satani Lẹgba. To godo mẹ, angẹli devo lẹ kọnawudopọ hẹ ẹ to atẹṣiṣi etọn mẹ. Gbọnna?—Gẹnẹsisi 3:1-6; Lomunu lẹ 5:12; Osọhia 12:9.
4. Etẹwẹ angẹli atẹṣitọ delẹ wà jẹnukọnna Singigọ azán Noa tọn gbè tọn?
4 Owe-wiwe gbọdo lọ dọna mí dọ to ojlẹ de mẹ jẹnukọnna Singigọ daho azán Noa tọn gbè tọn, angẹli delẹ jẹ ojlo he ma sọgbe tindo ji to yọnnu he tin to aigba ji lẹ mẹ. Biblu dọ dọ “visunnu [olọn mẹ tọn] Jiwheyẹwhe tọn lẹ sọ mọ viyọnnu gbẹtọ tọn lẹ dọ yé yọnwhanpẹ; bọ yé sọ mọ asi na yede sọn enẹ he yé de lẹpo mẹ.” Kọndopọ ehelẹ ma yin jọwamọ tọn gba, podọ yé wleawuna kúnkan gbẹtọ gángánsu he yin yinyọnẹn taidi Nẹfilimi lẹ tọn. (Gẹnẹsisi 6:2-4) Nudida gbigbọnọ he gbọnmọ dali vẹtolina Jiwheyẹwhe lẹ kọnawudopọ hẹ Satani to atẹṣiṣi etọn sọta Jehovah mẹ.
5. Etẹwẹ jọ do atẹṣitọ lẹ go to whenuena Jehovah hẹn vasudo wá yé ji gbọn Singigọ daho lọ gblamẹ?
5 To whenuena Jehovah hẹn Singigọ wá gbẹtọvi lẹ ji, Nẹfilimi lẹ po onọ̀ yetọn lẹ po dọ̀n. Angẹli atẹṣitọ lẹ yin hinhẹn po huhlọn po nado diọ agbasa gbẹtọvi tọn yetọn lẹ bo lẹkọyi agblò gbigbọmẹ tọn mẹ. Ṣigba, yé ma sọgan gọ̀ jẹ “ogántẹn” he mẹ yé tin te dai to Jiwheyẹwhe nukọn ba. Kakatimọ, yé yin ginglọn do “ogàn zinvlu [gbigbọmẹ] tọn” he nọ yin yiylọdọ Taltalu mẹ.—Juda 6; 2 Pita 2:4.
6. Nawẹ aovi lẹ nọ klọ gbẹtọ lẹ gbọn?
6 Sọn whenue gbọ́n angẹli ylankan lẹ hẹn “ogántẹn” he mẹ yé tin te dai bu, yé ko lẹzun aovi Satani tọn lẹ bo ko nọgodona ojlo ylankan etọn lẹ. Sọn ojlẹ enẹ mẹ sọyi, aovi lẹ masọ tindo huhlọn nado ze agbasa gbẹtọ tọn dó ba. Etomọṣo, yé sọgan klọ gbẹtọ lẹ nado tindo mahẹ to wunmẹ voovo fẹnnuwiwa zanhẹmẹ tọn he gblezọn lẹ mẹ. Aovi lẹ sọ nọ yí afinyọnnuwiwa he sọgan bẹ onú mọnkọtọn lẹ taidi bojijlẹ, vodun, po gbigbọ kẹnsi tọn po hẹn zan nado klọ gbẹtọvi lẹ. (Deutelonomi 18:10-13; 2 Otannugbo lẹ 33:6) Nuhe to tenọpọn angẹli ylankan lẹ wẹ to tenọpọn Lẹgba lọsu—yèdọ vasudo madopodo. (Matiu 25:41; Osọhia 20:10) Ṣigba todin whẹ́, mí dona nọte gli bo nọavunte sọta yé. Nuyọnẹnnu wẹ e yin nado lẹnnupọndo obá he mẹ Satani dohuhlọn jẹ ji podọ lehe mí sọgan nọavunte sọta ewọ po aovi etọn lẹ po do.
Obá Tẹ Mẹ Wẹ Satani Dohuhlọn Jẹ?
7. Huhlọn tẹwẹ Satani tindo do aihọn lọ ji?
7 Satani ko kọ̀n masin do Jehovah go to whenuho gbẹtọvi tọn pete mẹ. (Howhinwhẹn lẹ 27:11) Podọ e ko yinuwado suhugan gbẹtọvi lẹ tọn ji. “Aihọn lẹpo . . . mlọnai to mẹylankan lọ mẹ,” wẹ 1 Johanu 5:19 dọ. Enẹwutu wẹ Lẹgba sọgan whlé Jesu pọ́n bo ze aṣẹ po gigo “ahọluigba aihọn tọn lẹpo” po donukọnna ẹn. (Luku 4:5-7) Apọsteli Paulu dọ gando Satani go dọmọ: “Ṣigba eyin wẹndagbe mítọn yin ehe bẹ, e yin bibẹ hlan omẹ he to dindọn lẹ: mẹhe mẹ yẹwhe whenu he tọn ko tọ́nnukunna nuyọnẹn mẹhe ma yise lẹ tọn, na hinhọ́n wẹndagbe gigonọ Klisti tọn tọn, mẹhe yin apajlẹ Jiwheyẹwhe tọn, ma nado họnwun hlan yé.” (2 Kọlintinu lẹ 4:3, 4) Satani yin ‘lalonọ podọ otọ́ lalo tọn’ ṣigba e nọ do ede hia taidi “angẹli hinhọ́n tọn.” (Johanu 8:44; 2 Kọlintinu lẹ 11:14) E tindo huhlọn po aliho gigẹdẹ lẹ po nado tọ́nnukunna nuyọnẹn aṣẹpatọ aihọn tọn lẹ po mẹjidugando yetọn lẹ po tọn. E ko yí nudọnamẹ agọ̀, otangblo po lalo sinsẹ̀n tọn lẹ po zan nado klọ gbẹtọvi lẹ.
8. Etẹwẹ Biblu dohia gando nuyiwadomẹji Satani tọn go?
8 Huhlọn po nuyiwadomẹji Satani tọn po yin mimọ to ojlẹ yẹwhegán Daniẹli tọn mẹ to nudi owhe 2 500 die wayi. To whenuena Jehovah do angẹli de hlan nado yì dowẹn tulinamẹ tọn de na Daniẹli, “ahọvi [gbigbọnọ] sọn ahọludu Pẹlsia tọn mẹ” gbòalina angẹli lọ. Angẹli nugbonọ lọ yin aliglọnna na azán 21 kakajẹ whenue “Mikaẹli, dopo to ahọvi nukọntọ lẹ mẹ,” wá nado gọalọna ẹn. Kandai dopolọ sọ dọho gando ‘ahọvi aovi Grèce tọn’ go. (Daniẹli 10:12, 13, 20) Podọ to Osọhia 13:1, 2 mẹ, Satani yin didohia taidi “dlagọni” he na “huhlọn etọn . . . po aisinnu etọn po po aṣẹ daho po” hlan gbekanlin tonudidọ tọn lọ.
9. Mẹnu lẹ wẹ Klistiani lẹ to avùnho sọta?
9 Abajọ apọsteli Paulu do wlan dọmọ: ‘E ma yin agbasalan po ohùn po wẹ míwlẹ to ahidi hẹ gba, ṣigba hẹ ogán lẹ, hẹ huhlọn lẹ, hẹ nukọntọ zinvlu aihọn he tọn lẹ, hẹ nutogbẹ̀ gbigbọnọ lẹ to otẹn he tin to olọn lẹ mẹ.’ (Efesunu lẹ 6:12) Etlẹ yin to egbehe, aovi mayinukundomọ he tin to anademẹ Satani Lẹgba tọn glọ lẹ nọ yinuwado aṣẹpatọ lẹ po gbẹtọvi lẹ po ji, bo nọ sisẹ́ yé nado và akọ lẹ sudo, bianukunna gbẹtọ lẹ kavi hù yé po kanyinylan po. Todin, mì gbọ mí ni gbadopọnna lehe mí sọgan nọavunte sọta nudida gbigbọnọ huhlọnnọ ehelẹ do.
Nawẹ Mí Sọgan Nọavunte Sọta Aovi lẹ Gbọn?
10, 11. Nawẹ mí sọgan nọavunte sọta Satani po angẹli ylankan etọn lẹ po gbọn?
10 Mí ma sọgan nọavunte sọta Satani po angẹli ylankan etọn lẹ po gbọn huhlọn kavi nuyọnẹn mítọn titi dali gba. Paulu na mí ayinamẹ dọmọ: “Mì yin huhlọnnọ to Oklunọ mẹ, podọ to hlọnhlọn huhlọn etọn tọn mẹ.” Mí dona lẹhlan Jiwheyẹwhe nado mọ hihọ́ yí. Paulu yidogọ dọmọ: “Mì ze gbaja Jiwheyẹwhe tọn lẹpo blá dogo, na mì nido nọte pehẹ bublu Lẹgba tọn. . . . Mì ze gbaja Jiwheyẹwhe tọn lẹpo blá dogo, na mì nido nọavunte to azán ylankan gbè, whenuena mì ko basi popo vọ̀, nado nọte [gli].”—Efesunu lẹ 6:10, 11, 13.
11 Whlaawe wẹ Paulu dotuhomẹna Klistiani hatọ etọn lẹ nado ze ‘gbaja Jiwheyẹwhe tọn lẹpo blá dogo.’ Hogbe lọ “lẹpo” dohia dọ afọdide delẹ poun zize ma ko pé nado nọavunte sọta mẹgbeyinyan aovi tọn lẹ. Enẹwutu, adà tangan gbaja gbigbọmẹ tọn tẹlẹ wẹ Klistiani lẹ tindo nuhudo etọn to niyaniya mẹ to egbehe nado sọgan nọavunte sọta aovi lẹ?
‘Nọte Gli’—Gbọnna?
12. Nawẹ Klistiani lẹ sọgan yí nugbo do blá adaja yetọn gbọn?
12 Paulu basi zẹẹmẹ dọmọ: ‘Enẹwutu, mì nọte gli, di mẹhe yè yí gbaja nugbo tọn do blá adaja na lẹ, na mì nisọ blá tùnudo dodo tọn lọ dogo.’ (Efesunu lẹ 6:14) Adà gbaja lọ tọn awe he yin nùdego tofi lẹ wẹ homẹblanu kavi gbànnú po tùnudo po. Awhànfuntọ de dona blá gbànnú etọn ganji nado sọgan basi hihọ́na adaja etọn (he bẹ alinkàn, po adọgo etọn po hẹn) bo doakọnna pinpẹn ohí etọn tọn. Mọdopolọ, to yẹhiadonu-liho mí dona blá nugbo Biblu tọn lẹdo míde gbanun-gbanun nado sọgan nọgbẹ̀ to kọndopọ mẹ hẹ ẹ. Di apajlẹ, be mí tindo tito-to-whinnu Biblu hihia egbesọegbesọ tọn de ya? Be e bẹ whẹndo lọ blebu hẹn ya? Be mí tindo aṣa lọ nado nọ gbadopọnna wefọ egbesọ tọn dopọ to whẹndo mẹ ya? Humọ, be mí nọ zọ̀n afọsu-afọsi hẹ zẹẹmẹ he “afanumẹ nugbonọ, nuyọnẹntọ” lọ nọ basi to zinjẹgbonu lẹ mẹ ya? (Matiu 24:45) Eyin mọ wẹ, be mí to vivẹnudo nado yí ayinamẹ Paulu tọn do yizan mẹ. Mí sọ tindo kasẹti video po DVD lẹ po he sọgan na mí anademẹ Owe-wiwe tọn. Eyin mí tẹdo nugbo lọ go gligli, e na gọalọna mí nado basi nudide nuyọnẹn tọn lẹ bo nasọ basi hihọ́na mí ma nado ṣì afọ ze.
13. Nawẹ mí sọgan basi hihọ́na ahun yẹhiadonu tọn mítọn gbọn?
13 Tùnudo nọ basi hihọ́na akọ́nnu, ahun, po awutugonu titengbe awhànfuntọ de tọn lẹ po. Klistiani de sọgan basi hihọ́na ahun yẹhiadonu tọn etọn—yèdọ mẹhe ewọ yin to homẹ—gbọn awuwiwlena owanyi na dodowiwa Jiwheyẹwhe tọn podọ gbọn titẹdo nujinọtedo dodo tọn Jehovah tọn lẹ go dali. Tùnudo yẹhiadonu tọn nọ basi hihọ́na mí ma nado yí nukun pẹvi do pọ́n nujọnu-yinyin Ohó Jiwheyẹwhe tọn tọn. Dile mí plọn nado “gbẹwanna oylan, bo yiwanna dagbe,” mí na penugo nado dọ̀n afọ mítọn do godo “sọn aliho ylankan lẹpo ji.”—Amọsi 5:15; Psalm 119:101.
14. Etẹwẹ e zẹẹmẹdo nado “yí awuwle wẹndagbe jijọho tọn do doafọpana afọ” mítọn?
14 Awhànfuntọ Lomu tọn lẹ nọ saba dó afọpa he ló ganji he na hẹn yé penugo nado zọ̀nafọ na kilomẹtlu kanweko susu gbọ̀n ali daho he tin to ahọluigba lọ blebu mẹ lẹ ji. Etẹwẹ hodidọ lọ “yè nisọ yí awuwle wẹndagbe jijọho tọn do doafọpana afọ mìtọn” zẹẹmẹdo na Klistiani lẹ? (Efesunu lẹ 6:15) E zẹẹmẹdo dọ mí ko wleawufo nado yinuwa. Mí tin to gbesisọ mẹ nado lá wẹndagbe Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn to ninọmẹ lẹpo mẹ. (Lomunu lẹ 10:13-15) Zohunhun mítọn to lizọnyizọn Klistiani tọn mẹ yin hihọ́ de sọta “bublu” kavi ayiha wintinwintin Satani tọn lẹ.—Efesunu lẹ 6:11.
15. (a) Etẹwẹ dohia dọ sagba daho yise tọn yin nujọnu taun? (b) ‘Ogá miyọnnọ’ tẹlẹ wẹ sọgan hù yise mítọn sudo?
15 Paulu zindonukọn dọmọ: “To popolẹpo ji, mì yí sagba yise tọn hẹn, ehe mì na yí do ṣimiyọ́n ogá mẹylankan tọn lẹpo.” (Efesunu lẹ 6:16) Ayinamẹ lọ nado yí sagba daho yise tọn hẹn bẹjẹeji po hodidọ lọ po dọ “to popolẹpo ji,” ehe dohia dọ adà gbaja lọ tọn ehe yin nujọnu taun. Yise mítọn ma dona tindo oblọ depope. Taidi sagba daho de, yise mítọn nọ basi hihọ́na mí sọn ‘ogá miyọnnọ’ Satani tọn lẹ si. Etẹwẹ ehelẹ sọgan nọtena to egbehe? Yé sọgan yin mẹṣanko, lalo, po nugbo-daa whánsọmẹ tọn lẹ po he kẹntọ kavi atẹṣitọ he to vivẹnudo nado dekanpona yise mítọn lẹ nọ hẹn gbayipe. “Ogá” ehelẹ sọgan sọ yin whlepọn yanwle agbasanu bibẹpli tọn, he na hẹn mí nado hẹn alọnu ján to nutindo lẹ hihọ̀ mẹ bo tlẹ sọgan sisẹ́ mí nado whlẹnagbà hẹ mẹhe ko joawuna gbẹzan glòlò-jijlá tọn lẹ. Omẹ ehelẹ sọgan ko và akuẹ susu do ohọ̀ dahodaho whanpẹnọ lẹ po gbẹduhun lẹ po mẹ kavi nọ jla aṣọ́donu agbasago tọn akuẹgegenu yetọn po avọ̀ he to zoji lẹ po. Mahopọnna nuhe mẹdevo lẹ to wiwà, mí dona tindo yise he dolido ganji nado ṣimiyọ́n “ogá” ehelẹ tọn. Nawẹ mí sọgan wleawuna yise he dolido bosọ hẹn e go gbọn?—1 Pita 3:3-5; 1 Johanu 2:15-17.
16. Etẹwẹ sọgan gọalọna mí nado wleawuna yise he dolido?
16 Mí sọgan dọnsẹpọ Jiwheyẹwhe pẹkipẹki gbọn oplọn Biblu mẹdetiti tọn gbesisọ tọn po odẹ̀ ahundopo tọn lẹ po gblamẹ. Mí sọgan vẹ̀ Jehovah nado hẹn yise mítọn lodo podọ to enẹgodo mí dona wazọ́n to kọndopọ mẹ hẹ odẹ̀ mítọn lẹ. Di apajlẹ, be mí nọ yí sọwhiwhe do wleawuna Oplọn Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ Lọ Tọn sẹmẹsẹmẹ tọn po linlẹn lọ po nado tindo mahẹ to e mẹ ya? Yise mítọn na dohuhlọn eyin mí nọ plọn Biblu po owe sinai do Biblu ji lẹ po.—Heblu lẹ 10:38, 39; 11:6.
17. Nawẹ mí sọgan kẹalọyi “ogangbakun whlẹngán tọn” gbọn?
17 Paulu dotana zẹẹmẹ gbaja gbigbọmẹ tọn lọ tọn po ayinamẹ lọ po dọmọ: “Mì nisọ yí ogangbakun whlẹngán tọn, po ohí [gbigbọ] tọn po, he yin ohó Jiwheyẹwhe tọn.” (Efesunu lẹ 6:17) Ogangbakun nọ basi hihọ́na ota po apọ̀n awhànfuntọ de tọn po, yèdọ asisa nudide bibasi tọn etọn. Mọdopolọ, todido Klistiani tọn mítọn nọ basi hihọ́na huhlọn nulẹnpọn tọn mítọn. (1 Tẹsalonikanu lẹ 5:8) Kakati nado yí yanwle aihọn tọn lẹ po ojlo agbasanu lẹ tọn po do gọ́ ayiha mítọn, mí dona ze nulẹnpọn mítọn do todido he Jiwheyẹwhe na mí ji, dile Jesu wà do.—Heblu lẹ 12:2.
18. Naegbọn mí ma dona dovọ́na tito-to-whinnu Biblu hihia gbesisọ tọn mítọn?
18 Onú godo tọn he na gọalọna mí nado nọavunte sọta nuyiwadomẹji Satani po aovi etọn lẹ po tọn wẹ ohó kavi wẹ̀ndomẹ Jiwheyẹwhe tọn, he tin to Biblu mẹ. Ehe yin whẹwhinwhẹ́n devo he wutu mí ma dona dovọ́na tito-to-whinnu Biblu hihia gbesisọ tọn mítọn. Oyọnẹn he gbloada Ohó Jiwheyẹwhe tọn tọn tintindo nọ basi hihọ́na mí sọn lalo Satani tọn, nujijla aovi tọn, po hodidọ ylankan atẹṣitọ lẹ tọn po si.
“Mì Nọ Yí Whepoponu do Hodẹ̀”
19, 20. (a) Etẹwẹ to tepọn Satani po aovi etọn lẹ po? (b) Etẹwẹ sọgan na mí huhlọn to gbigbọ-liho?
19 Vasudo Satani, aovi etọn lẹ, po aihọn ylankan ehe tọn po ko sẹpọ. Satani yọnẹn dọ “whenu gli de” wẹ emi tindo. E tin to adi ji bo to awhànfun hẹ mẹhe “to osẹ́n Jiwheyẹwhe tọn yìn, bosọ hẹn okunnu Klisti tọn go gligli lẹ.” (Osọhia 12:12, 17) Nujọnu wẹ e yin dọ mí ni nọavunte sọta Satani po aovi etọn lẹ po.
20 Lehe mí dopẹ́ na tudohomẹnamẹ lọ nado ze gbaja Jiwheyẹwhe tọn lẹpo blá dogo do sọ! Paulu dotana hodidọ etọn do gbaja gbigbọmẹ tọn ji po ayinamẹ lọ po dọmọ: “Mì nọ yí whepoponu do hodẹ̀, to odẹ̀ po ovẹ̀ lẹpo po mẹ, to [gbigbọ] mẹ, na mì nisọ nọ họ́ mìde to enẹ mẹ to vivẹnu lẹpo mẹ, po ovẹ̀ po na mẹwiwe lẹpo.” (Efesunu lẹ 6:18) Odẹ̀ sọgan na mí huhlọn to gbigbọ-liho bo gọalọna mí nado gbọṣi nukle. Mì gbọ mí ni hẹn ohó Paulu tọn lẹ do ayiha mẹ bo gbọṣi odẹ̀ mẹ, na ehe na gọalọna mí nado nọavunte sọta Satani po aovi etọn lẹ po.
Etẹwẹ Hiẹ Plọn?
• Fie wẹ Satani po aovi etọn lẹ po wá sọn?
• Obá tẹ mẹ wẹ Lẹgba dohuhlọn jẹ?
• Etẹwẹ na gọalọna mí nado nọavunte sọta Satani po aovi etọn lẹ po?
• Nawẹ mí sọgan ze gbaja Jiwheyẹwhe tọn lẹpo blá dogo gbọn?
[Yẹdide to weda 26]
“Visunnu Jiwheyẹwhe tọn lẹ sọ mọ viyọnnu gbẹtọ tọn lẹ”
[Yẹdide to weda 28]
Be hiẹ yọ́n adà ṣidopo gbaja gbigbọmẹ tọn mítọn tọn lẹ ya?
[Yẹdide lẹ to weda 29]
Nawẹ mahẹ tintindo to nuwiwa ehelẹ mẹ na gọalọna mí nado nọavunte sọta Satani po aovi etọn lẹ po gbọn?