Ohó Jehovah Tọn Ma Nọ Gbọ̀vọ́ Gbede
“Onú dopo ma gbòpò sọn onú dagbe he OKLUNỌ Jiwheyẹwhe mìtọn dọ gbọn mì dali lẹ de mẹ; popolẹpo wẹ ṣẹ hlan mì.”—JỌṢUA 23:14.
1. Mẹnu wẹ Jọṣua, podọ etẹwẹ e wà sẹpọ vivọnu gbẹzan etọn tọn?
AWHÀNGÁN huhlọnnọ adọgbotọ de wẹ, yèdọ dawe yisenọ podọ tenọglinọ de. E wazọ́n to pọmẹ hẹ Mose bo yin dide gbọn Jehovah dali nado deanana akọta Islaeli tọn gbọ̀n zungbo dobu de mẹ biọ aigba he yí anọ́sin po owín po do to sisà de ji. Sẹpọ vivọnu gbẹzan etọn tọn, dawe he nọ yin sisi tlala ehe, yèdọ Jọṣua, dọ hodidọ zodolanmẹnamẹ godo tọn de na sunnu mẹho Islaeli tọn lẹ. Matin ayihaawe, hodidọ enẹ hẹn yise mẹhe dotoaina ẹn lẹ tọn lodo. E sọgan wà nudopolọ na hiẹ lọsu.
2, 3. Ninọmẹ tẹ mẹ wẹ Islaeli tin te to whenuena Jọṣua dọhona sunnu mẹho akọta lọ tọn lẹ, podọ etẹwẹ Jọṣua dọ?
2 Yí nukun homẹ tọn do pọ́n nujijọ lọ dile e yin zẹẹmẹ basina to Biblu mẹ do dọmọ: “E sọ wá jọ to azán susu godo, whenuena OKLUNỌ ko na gbọjẹ hlan Islaeli sọn kẹntọ yetọn lẹ si lẹdo, bọ Jọṣua ko yin mẹwhinwhẹ́n bo peve to owhe susu mẹ; wẹ Jọṣua [basi oylọna] Islaeli lẹpo, na mẹho yetọn lẹ podọ na ogán yetọn lẹ, podọ na whẹdatọ yetọn lẹ podọ na azọ́ngán yetọn lẹ, bo dọ hlan yé dọ, Yẹn yin mẹwhinwhẹ́n bosọ peve to owhe susu mẹ.”—Jọṣua 23:1, 2.
3 Jọṣua ko dibla tindo owhe 110 to whenẹnu, bo ko nọgbẹ̀ to dopo to ojlẹ ayidego tọn hugan whenuho omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ tọn mẹ. E yí nukun etọn lẹ do mọ nuyiwa huhlọnnọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ gọna hẹndi susu opagbe Jehovah tọn lẹ tọn. Enẹwutu, sọn numimọ etọn titi mẹ, e dọ po jidide po dọmọ: “Mìwlẹ sọ yọnẹn to ayiha mìtọn lẹpo mẹ podọ to gbigbọ mìtọn lẹpo mẹ, dọ onú dopo ma gbòpò sọn onú dagbe he OKLUNỌ Jiwheyẹwhe mìtọn dọ gbọn mì dali lẹ de mẹ; popolẹpo wẹ ṣẹ hlan mì, onú dopo ma gbòpò to e mẹ gba.”—Jọṣua 23:14.
4. Jidenamẹ tẹlẹ wẹ Jehovah na Islaelivi lẹ?
4 Ohó Jehovah tọn tẹlẹ wẹ mọ hẹndi to gbẹwhenu Jọṣua tọn? Mí na gbadopọnna jidenamẹ atọ̀n he Jehovah na Islaelivi lẹ. Tintan, Jiwheyẹwhe na tún yé dote sọn kanlinmọgbenu. Awetọ, e na basi hihọ́na yé. Atọ̀ntọ, e na penukundo yé go. Jehovah ko na jidide dopolọ omẹ etọn lẹ to egbehe, podọ mí ko mọ hẹndi yetọn to gbẹwhenu mítọn. Ṣigba, whẹpo mí na do gbadopọnna nuhe Jehovah ko wà to egbehe lẹ, mí gbọ mí ni lẹnnupọndo nuhe e wá to azán Jọṣua tọn gbè lẹ ji.
Jehovah Nọ Whlẹn Omẹ Etọn Lẹ
5, 6. Nawẹ Jehovah tún Islaelivi lẹ dote sọn Egipti gbọn, podọ etẹwẹ ehe dohia?
5 Whenuena Islaelivi lẹ dawhá ylọ Jiwheyẹwhe na kanlinmọgbenuninọ yetọn to Egipti wutu, Jehovah sè yetọn. (Eksọdusi 2:23-25) To núkan he to jìjì lọ kọ̀n, Jehovah dọna Mose dọmọ: “Yẹn . . . jẹte wá nado whlẹn [omẹ ṣie lẹ] sọn alọ Egiptinu lẹ tọn mẹ, podọ nado hẹn yé hẹaga sọn aigba nẹ ji yì aigba dagbe kiklo de ji, yì aigba he yí anọ́sin po owín po do to sisà de ji.” (Eksọdusi 3:8) Lehe e na ko yin ojlofọndotenamẹnu nado mọ dile Jehovah to ehe hẹndi do sọ! Whenuena Falo gbẹ́ nado dike Islaelivi lẹ ni yì sọn Egipti, Mose dọna ẹn dọ Jiwheyẹwhe na diọ osin Nile tọn zun ohùn. Ohó Jehovah tọn ma gbọ̀vọ́. Osin Tọ̀sisa Nile tọn diọzun ohùn nugbo. Whèvi lẹ kú, podọ osin tọ̀sisa lọ tọn masọ yọ́n nù ba. (Eksọdusi 7:14-21) Falo hẹn ayiha etọn sinyẹn, podọ Jehovah hẹn azọ̀nylankan ṣinẹnẹ devo lẹ wá bo nọ dọ nuhe na jọ lọ jẹnukọn. (Eksọdusi, weta 8-12) To whenuena azọ̀nylankan aotọ lọ hù viplọnji Egipti tọn lẹ godo, Falo degbena Islaelivi lẹ nado yì—podọ yé yì nugbo! —Eksọdusi 12:29-32.
6 Tundote enẹ hùn aliho dotena Jehovah nado kẹalọyi Islaeli taidi akọta dide etọn. E pagigona Jehovah taidi Mẹhe nọ hẹn opagbe etọn lẹ di, yèdọ mẹlọ he ohó etọn ma nọ gbọ̀vọ́ gbede. E do lehe Jehovah klohu yẹwhe akọta lẹ tọn do hia. Wehihia dogbọn tundote enẹ dali nọ hẹn yise mítọn lodo. Pọ́n numọtolanmẹ he hiẹ na ko tindo eyin a yí nukun towe lẹ do mọ nujijọ enẹ! Jọṣua mọdọ ayihaawe ma tin dọ, Jehovah wẹ “Gigogán to wẹkẹ lẹpo ji.”—Psalm 83:18.
Jehovah Nọ Basi Hihọ́na Omẹ Etọn Lẹ
7. Nawẹ Jehovah basi hihọ́na Islaelivi lẹ sọn alọ awhànpa Falo tọn mẹ gbọn?
7 Etẹwẹ dogbọn jidenamẹ awetọ lọ dali—dọ Jehovah na basi hihọ́na omẹ etọn lẹ? Opagbe Jehovah tọn nado tún omẹ etọn lẹ dote sọn Egipti bo hẹn yé yì Aigba Pagbe tọn lọ ji bẹ jidenamẹ ehe hẹn. Flindọ Falo he to adi ji dómọna Islaelivi lẹ po awhànpa huhlọnnọ etọn he bẹ awhànkẹkẹ kanweko susu lẹ hẹn po. Lehe dawe goyitọ enẹ na ko deji do sọ, titengbe to whenuena e taidi dọ Islaelivi lẹ yin ginglọn do ohù po osó lẹ po ṣẹnṣẹn! Todin, Jiwheyẹwhe yinuwa nado basi hihọ́na omẹ etọn lẹ gbọn aslọ de zizedo osla awe lẹ ṣẹnṣẹn dali. Zinvlu dó to awà Egiptinu lẹ tọn ji; ṣigba hinhọ́n tin to awà Islaelivi lẹ tọn ji. Dile aslọ lọ glọnalina Egiptinu lẹ nado zindonukọn, Mose jlọ opò etọn daga bọ Ohú Vẹẹ má do awe, bo gbọnmọ dali hùn ali dotena Islaelivi lẹ nado họ̀ngán bosọ do omọ̀ na Egiptinu lẹ to ojlẹ dopolọ mẹ. Jehovah và awhànpa huhlọnnọ Falo tọn sudo mlẹnmlẹn, bo basi hihọ́na omẹ Etọn lẹ ma nado dọ̀n do alọ Falo tọn mẹ.—Eksọdusi 14:19-28.
8. Hihọ́-basinamẹ tẹwẹ Islaelivi lẹ mọyi (a) to zungbo mẹ podọ (b) to whenuena yé biọ Aigba Pagbe tọn lọ ji?
8 To Ohù Vẹẹ lọ didasa godo, Islaelivi lẹ dán gbọ̀n aigba he yin zẹẹmẹ basina taidi “zungbo kiklo podọ he dobu lọ mẹ luntọ́n, fie mẹ odàn [adínọ] lẹ te po aklekle lẹ po, podọ aigba nugblanọ fie osin de ma tin te.” (Deutelonomi 8:15) Jehovah sọ basi hihọ́na omẹ etọn lẹ to finẹ ga. Podọ etẹwẹ dogbọn Aigba Pagbe tọn lọ mẹ bibiọ dali? Awhànpa huhlọnnọ Kenani tọn lẹ diọnukunsọ yé. Etomọṣo, Jehovah dọna Jọṣua dọmọ: “Tite, yì Jọdani he godo, hiẹ, po omẹ he lẹpo po, yì aigba he yẹn ko na hlan yé ji, yèdọ hlan ovi Islaeli tọn lẹ. Sunnu depope ma na tin sọgan nado nọte to nukọn towe to azán ogbẹ̀ towe tọn lẹpo gbè: dile yẹn tin po Mose po do, mọ wẹ yẹn nasọ tin po hiẹ po do: yẹn ma na hẹn we mọ winyan, kavi gbẹkọ gowe gba.” (Jọṣua 1:2, 5) Ohó Jehovah tọn enẹlẹ ma gbọ̀vọ́. To nudi owhe ṣidopo gblamẹ, Jọṣua gbawhàn ahọlu 31 tọn bo yí adà daho Aigba Pagbe tọn lọ tọn lẹ. (Jọṣua 12:7-24) Awhàngbigba enẹ ma na ko yọnbasi matin hihọ́-basinamẹ Jehovah tọn.
Jehovah Nọ Penukundo Omẹ Etọn lẹ Go
9, 10. Nawẹ Jehovah penukundo omẹ etọn lẹ go to zungbo mẹ gbọn?
9 Todin, lẹnnupọndo jidenamẹ atọ̀ntọ lọ ji—enẹ wẹ yindọ Jehovah na penukundo omẹ etọn lẹ go. Ojlẹ vude to tundote yetọn sọn Egipti godo, Jiwheyẹwhe dopagbe na Islaelivi lẹ dọmọ: “Doayi e go, yẹn na ja akla jikun sọn olọn na mì; gbẹtọ lẹ nasọ tọ́n yì bosọ nọ ṣinyan mimá azán dopo tọn egbesọegbesọ.” Pẹpẹ dile Jiwheyẹwhe dọ do, e wleawuna ‘akla sọn olọn mẹ wá’ enẹ. “Whenuena ovi Islaeli tọn lẹ mọ ẹn yé dọ hlan yenọzo, dọ, Etẹ e yin?” Mana wẹ, yèdọ akla he Jehovah dopagbe etọn na yé lọ.—Eksọdusi 16:4, 13-15.
10 Na owhe 40 he yé yizan to zungbo mẹ lẹ, Jehovah penukundo Islaelivi lẹ go bo wleawu núdùdù po osin po tọn na yé. E tlẹ sọ hẹn ẹn diun dọ avọ̀ yetọn lẹ ma dohó podọ afọ̀ yetọn lẹ ma jí. (Deutelonomi 8:3, 4) Jọṣua mọ ehe lẹpo po nukun po. Jehovah whlẹn omẹ etọn lẹ, bo basi hihọ́na yé bosọ penukundo yé go, kẹdẹdile e ko dopagbe etọn na yé do.
Whlẹngán to Egbehe
11. Etẹwẹ jọ to Brooklyn, New York, to 1914, podọ ojlẹ etẹ tọn wẹ sọ to whenẹnu?
11 Ojlẹ mítọn mẹ lo? To afọnnu vendredi 2 octobre 1914 tọn, Charles Taze Russell, he to nukọntọ yin to Biblu Plọntọ lẹ ṣẹnṣẹn to ojlẹ enẹ mẹ, biọ núdùdù-họsa Bẹtẹli tọn to Brooklyn, New York. “Mì fọ́n dagbe ya?” wẹ e dọ po zohunhun po. Enẹgodo, whẹpo e nido sinai, e lá po ayajẹ po dọmọ: “Ojlẹ Kosi lẹ tọn ko vọ̀; azán ahọlu yetọn lẹ tọn ko pé.” Whladopo dogọ, ojlẹ ko sọ na Jehovah, Nupojipetọ wẹkẹ lọ tọn, nado yinuwa do omẹ etọn lẹ tamẹ. Podọ e yinuwa nugbonugbo!
12. Tundote tẹwẹ wá aimẹ to 1919, podọ kọdetọn tẹlẹ wẹ ehe tindo?
12 To owhe atọ́n poun godo, Jehovah tún omẹ etọn lẹ dote sọn “Babilọni Daho” lọ mẹ, yèdọ ahọluigba huhlọnnọ aihọn tọn heyin sinsẹ̀n lalo tọn. (Osọhia 18:2) Susu mítọn ma ko yin jiji to whenẹnu nado mọ tundote ayajẹ tọn enẹ. Ṣogan, mí to kọdetọn etọn lẹ mọ hezeheze. Jehovah vọ́ sinsẹ̀n-bibasi wiwe-ṣeke doai bo kọ̀n mẹhe jlo na sẹ̀n ẹn lẹ dopọ. Ehe ko yin didọdai gbọn yẹwhegán Isaia gblamẹ dọmọ: “To azán pòdo gbè, yè na yí yonu owhé OKLUNỌ tọn hẹnai to aga osó daho lẹ tọn ji, yè nasọ ze e yì oji hú osó pẹvipẹvi lẹ; akọta lẹ nasọ lìn biọ e mẹ.”—Isaia 2:2.
13. Jideji tẹwẹ hiẹ ko mọ to omẹ Jehovah tọn lẹ ṣẹnṣẹn?
13 Nuhe Isaia dọ lẹ ma gboawupo nado mọ hẹndi gba. To 1919, pipotọ yiamisisadode lọ bẹ nujijla yẹwhehodidọ adọgbigbo tọn de jẹeji lẹdo aihọn pé he ze sinsẹ̀n-bibasi Jiwheyẹwhe nugbo lọ tọn daga. To owhe 1930 lẹ mẹ, e họnwun dọ “lẹngbọ devo” lẹ ko to yinyin bibẹpli. (Johanu 10:16) Omẹ fọtọ́n lẹ wẹ wá jẹnukọn, enẹgodo fọtọ́n kanweko susu lẹ, podọ todin livi susu lẹ wẹ to godonọna sinsẹ̀n-bibasi wiwe-ṣeke lọ! To numimọ he yin nina apọsteli Johanu mẹ, yé yin zẹẹmẹ basina taidi “gbẹtọ susugege, he mẹdepope ma sọgan hia, sọn akọta lẹpo mẹ, sọn hẹnnu lẹpo mẹ, sọn gbẹtọ lẹpo mẹ, podọ sọn ogbè lẹpo mẹ.” (Osọhia 7:9) Etẹlẹ wẹ hiẹ ko mọ to gbẹwhenu towe? Kunnudetọ Jehovah tọn nẹmu wẹ tin to aigba ji to whenuena hiẹ ṣẹṣẹ mọ nugbo? To egbehe, mẹhe to Jehovah sẹ̀n lẹ ko lán to 6 700 000 ji. Gbọn omẹ etọn lẹ tuntundote sọn Babilọni Daho lọ mẹ dali, Jehovah hùn dotẹnmẹ dotena jideji ayidego tọn he mí to mimọ todin lẹdo aihọn pé.
14. Whlẹngán tẹwẹ to nukọn ja?
14 Nuyiwa whlẹngán tọn devo gbẹ́ pò to nukọn ja—ehe na gando mẹhe tin to aigba ji lẹpo go. To huhlọn etọn didohia to aliho jiawu mẹ, Jehovah na và mẹhe diọnukunsọ ẹ lẹpo sudo, bo na whlẹn omẹ etọn lẹ nado biọ aihọn yọyọ de mẹ, fie dodo nọ nọ̀. Lehe e na yin ayajẹnu do sọ nado mọ whenuena kanyinylan na doalọte bọ ojlẹ gigonọ hugan whenuho gbẹtọvi tọn na bẹjẹeji!—Osọhia 21:1-4.
Hihọ́-Basinamẹ Jehovah Tọn to Azán Mítọn Gbè
15. Naegbọn mí do tindo nuhudo hihọ́-basinamẹ Jehovah tọn to egbehe?
15 Dile mí ko mọ do, Islaelivi lẹ tindo nuhudo hihọ́-basinamẹ Jehovah tọn to azán Jọṣua tọn gbè. Be ninọmẹ lọ gbọnvo na omẹ Jehovah tọn lẹ to egbehe wẹ ya? Paali! Jesu na avase hodotọ etọn lẹ dọmọ: “Yé na jo mì hlan nukunbibia, yé nasọ hù mì: yè nasọ gbẹwanna mì to akọta lẹpo mẹ na oyín ṣie tọn wutu.” (Matiu 24:9) To owhe lẹ gblamẹ, Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ ko doakọnna nukundiọsọmẹ vẹadi po homẹkẹn sinsinyẹn po to otò susu mẹ. Etomọṣo, Jehovah ko dohia dọ ewọ tin hẹ omẹ etọn lẹ. (Lomunu lẹ 8:31) Ohó etọn na mí jide dọ nudepope—yèdọ ‘avùnhonu depope he yè jlẹ do mí go’—ma na doalọtena azọ́n yẹwhehodidọ Ahọluduta lọ tọn po mẹpinplọn tọn mítọn po.—Isaia 54:17.
16. Kunnudenu tẹwẹ hiẹ ko mọ he dohia dọ Jehovah nọ basi hihọ́na omẹ etọn lẹ?
16 Mahopọnna wangbẹnamẹ aihọn tọn, omẹ Jehovah tọn lẹ ko tindo kọdetọn dagbe. Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ to jijideji to aigba 236 lẹ ji—yèdọ kunnudenu dolido de he dohia dọ Jehovah tin hẹ mí nado basi hihọ́na mí sọn mẹhe jlo na sukúndona mí kavi bọnùdo na mí lẹ si. Be hiẹ sọgan flin yinkọ tonudọtọ kavi sinsẹ̀ngán huhlọnnọ delẹ tọn he gbidikọna omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ sinsinyẹn to gbẹwhenu towe ya? Etẹwẹ jọ do yé go? Fie wẹ yé te todin? Suhugan yetọn ko zun winwọn, taidi Falo to azán Mose po Jọṣua po tọn gbè. Ṣigba, etẹwẹ dogbọn devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn egbezangbe tọn he kú po nugbonọ-yinyin po lẹ dali? Yé yin whiwhla do oflin Jehovah tọn mẹ. Fidevo depope masọ tindo hihọ́ humọ bọ yé sọgan nọ̀. E họnwun dọ, na nuhe dù hihọ́-basinamẹ, ohó Jehovah tọn lẹ ko mọ hẹndi.
Jehovah Nọ Penukundo Omẹ Etọn lẹ Go to Egbehe
17. Jidenamẹ tẹwẹ Jehovah na gando núdùdù gbigbọmẹ tọn go?
17 Jehovah penukundo omẹ etọn lẹ go to zungbo mẹ, podọ e nọ penukundo yé go to egbehe ga. “Afanumẹ nugbonọ, nuyọnẹntọ” lọ nọ wleawu núdùdù gbigbọmẹ tọn na mí. (Matiu 24:45) Mí nọ mọ oyọnẹn nugbo gbigbọmẹ tọn he ko yin whiwhla na owhe kanweko lẹ yí. Angẹli de dọna Daniẹli dọmọ: “Súnudo ohó lẹ lọ, bosọ yí hiadonu do tlẹ́ owe lọ, yèdọ jẹ ojlẹ opodo lọ tọn: mẹsusu na họ̀nwezun yigodo podọ yinukọn, yè nasọ hẹn oyọnẹn sudeji.”—Daniẹli 12:4.
18. Naegbọn mí sọgan dọ dọ oyọnẹn nugbo ko sudeji to egbehe?
18 Mí to gbẹnọ todin to ojlẹ opodo tọn mẹ, podọ ayihaawe ma tin dọ oyọnẹn nugbo lọ ko sudeji. Lẹdo aihọn pé, gbigbọ wiwe ko gọalọna mẹhe yiwanna nugbo lẹ nado jẹ oyọnẹn he pegan Jiwheyẹwhe nugbo lọ po lẹndai etọn lẹ po tọn kọ̀n. Biblu gbayipe to aigba ji to egbehe, mọdopolọ wẹ owe he nọ gọalọnamẹ nado mọnukunnujẹ nugbo họakuẹ Biblu tọn mẹ lẹ gbayipe do ga. Di apajlẹ, lẹnnupọndo todowhinnu hogo lẹ tọn to nuplọnmẹwe lọ Etẹwẹ Biblu Plọn Mí Taun? mẹ ji.a Delẹ to hosọ etọn lẹ mẹ wẹ: “Etẹwẹ Yin Nugbo lọ Gando Jiwheyẹwhe Go?,” “Fie Wẹ Oṣiọ lẹ Tin Te?,” “Etẹwẹ Ahọluduta Jiwheyẹwhe Tọn Yin?,” podọ “Naegbọn Jiwheyẹwhe Na Dotẹnmẹ Yajiji?” Kanbiọ mọnkọtọn lẹ ko duahunmẹna gbẹtọ lẹ na owhe fọtọ́n susu. Todin, gblọndo yetọn lẹ tin-to-aimẹ. Mahopọnna dọ gbẹtọ lẹ ko nọ̀ wunvi mẹ na owhe kanweko lẹ bọ sinsẹ̀n Mẹylọhodotọklisti tọn lẹ ko hẹn nuplọnmẹ agọ̀ lẹ gbayipe, Ohó Jiwheyẹwhe tọn gbọṣi aimẹ, bo to pekọhẹnwana mẹhe jlo vẹkuvẹku nado sẹ̀n Jehovah lẹ.
19. Hẹndi opagbe tẹlẹ tọn wẹ hiẹ ko mọ, podọ tadona tẹ kọ̀n wẹ enẹ hẹn we wá?
19 Na nugbo tọn, sọn nuhe mílọsu ko yí nukun mítọn do mọ lẹ mẹ, mí sọgan dọmọ: “Onú dopo ma gbòpò sọn onú dagbe he OKLUNỌ Jiwheyẹwhe mìtọn dọ gbọn mì dali lẹ de mẹ; popolẹpo wẹ ṣẹ hlan mì, onú dopo ma gbòpò to e mẹ gba.” (Jọṣua 23:14) Jehovah nọ whlẹn devizọnwatọ etọn lẹ bo nọ basi hihọ́na yé bosọ nọ penukundo yé go. Be hiẹ sọgan dlẹnalọdo depope to opagbe etọn lẹ mẹ he gboawupo nado mọ hẹndi to ojlẹ sisọ etọn mẹ ya? E ma yọnbasi. Nuyọnẹnnu wẹ e na yin nado dejido Ohó Jiwheyẹwhe tọn he ma nọ gbọ̀vọ́ go.
20. Etẹwutu mí sọgan pọ́n sọgodo hlan po jidide po?
20 Etẹwẹ dogbọn sọgodo dali? Jehovah ko dọna mí dọ suhugan mítọn sọgan donukun nado nọgbẹ̀ to aigba he yin didiọzun paladisi ayajẹnọ de ji. Vude to mí mẹ tindo todido lọ nado dugán hẹ Klisti to olọn mẹ. Depope he todido mítọn yin, mí tindo whẹwhinwhẹ́n lẹpo nado gbọṣi nugbonọ-yinyin mẹ dile Jọṣua wà do. Ojlẹ lọ ja whenuena todido mítọn lẹpo na yin hinhẹndi. To whenẹnu, eyin mí lẹnnupọndo opagbe he Jehovah ko do na mí lẹpo ji, mílọsu na dọmọ: “Popolẹpo wẹ ṣẹ.”
[Nudọnamẹ Odò Tọn]
a He Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ zinjẹgbonu.
Be Hiẹ Sọgan Na Gblọndo Ya?
• Hẹndi jidenamẹ Jehovah tọn tẹlẹ wẹ Jọṣua mọ?
• Hẹndi jidenamẹ Jiwheyẹwhe tọn tẹlẹ wẹ hiẹ ko mọ?
• Jidide tẹwẹ mí sọgan tindo gando ohó Jiwheyẹwhe tọn go?
[Yẹdide to weda 23]
Jehovah yinuwa nado tún omẹ etọn lẹ dote
[Yẹdide to weda 23]
Nawẹ Jehovah basi hihọ́na omẹ etọn lẹ to Ohú Vẹẹ tó gbọn?
[Yẹdide to weda 24]
Nawẹ Jehovah penukundo omẹ etọn lẹ go to zungbo mẹ gbọn?
[Yẹdide to weda 25]
Jehovah nọ penukundo omẹ etọn lẹ go to egbehe